Kramnik leert Giri een lesje
De kroongroep in het Univétoernooi te Hoogeveen is vandaag eindelijk begonnen. En meteen werd er al vuurwerk afgestoken. Niet in de partij tussen Vachier-Lagrave en Polgar, wat je misschien zou verwachten, maar op het belendende bord tussen Kramnik en Giri.
‘Onze’ superster kreeg flink op zijn broek van de Rus die met een goed doordacht kwaliteitsoffer al heel snel de zwarte stukken in hopeloze posities manoeuvreerde.
In het Open toernooi doet onze landgenoot Tiviakov het tot dusver uitstekend: hij heeft 3 uit 3. Bij de ouverture van dit toernooi vielen ook enkele verrassingen te noteren. De meest opmerkelijke zege was wel van die van Arlette van Weersel (2191) tegen GM Sipke Ernst (2581) in de eerste ronde.
Sinds Anish Giri in ons land woont en zijn carrière stormachtig verloopt, beginnen we stiekem te hopen dat we over een tijdje iemand hebben die zich gaat mengen in de strijd om het wereldkampioenschap. Met Max Euwe als enige Nederlander die ooit wereldkampioen is geweest en Jan Timman die nummer twee van de wereld is geweest zijn we bepaald niet verwend. Giri (huidige rating 2722) lijkt alles mee te hebben om inderdaad de wereldtop te kunnen bedreigen. In Hoogeveen liet hij vorig jaar al zien dat hij zeer serieus genomen dient te worden. Dit jaar is de bezetting wat zwaarder. Met Vachier-Lagrave (2715), Judit Polgar (2701) en Vladimir Kramnik (2791) kent de vierkamp een zeer interessante bezetting. De loting had opgeleverd dat Giri in de eerste ronde met zwart tegen Kramnik zou spelen. Via een omweggetje kwam de partij in het Konings-Indisch terecht, een opening die je beter niet met zwart tegen Kramnik kunt spelen. Tenminste zo lijkt het als je de partij ziet. Want al snel kwam de Rus met een prachtig kwaliteitsoffer. In ruil daarvoor kreeg hij een reus van een vrijpion en volledige controle over het centrum. Toen een toren ook op de zevende rij binnendrong en de arme zwarte koning in het nauw werd gedreven was er geen houden meer aan. Met een paar klappen maakte Kramnik het fraai af. In de analyse heb ik nog een paar schitterende matvarianten weten te ontdekken, zodat de naspelende lezer kan genieten van het inspirerende spel van de oud-wereldkampioen. Voor Giri is het zaak om de partij maar snel te vergeten en ervoor te zorgen dat hij zich snel hervindt. De andere partij eindigde in een bloedeloze remise.
In het open toernooi rijgt Sergej Tiviakov met mooi positiespel de ene na de andere tegenstander aan zijn zegekar. Vooral de partij uit de tweede ronde is een modelpartij met het loperpaar (zie de viewer).
Zoals in de inleiding al aangegeven was de meest opmerkelijke uitslag die uit de eerste ronde tussen Van Weersel en Ernst. Van Weersel, die naar eigen zeggen de laatste tijd niet veel gespeeld had en nog nooit van een grootmeester had gewonnen, strafte Ernsts zwakke spel doeltreffend af. Ernst was onherkenbaar in deze partij. Het tweede belangrijke wapenfeit was wel dat de piepjonge Jorden van Foreest met zwart remise maakte tegen de onlangs tot grootmeester benoemde – ook jeugdige – Robin van Kampen.
Hierbij de analyses en nog een paar partijen om na te spelen:
Kramnik, Vladimir – Giri, Anish
1. Pf3 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 Lg7 4. e4 d6 5. d4 O-O 6. Le2 e5 7. O-O Pc6 8. d5 Pe7 9. b4 Ph5 10. g3 f5 11. Pg5 Pf6
12. Lf3 Een schaars gespeelde voortzetting, waarmee vooral grootmeester Hernandez Carmenates zich bemoeid heeft. [Vooral Van Wely heeft zich veelal ingelaten op 12. f3 waarna een zeer scherpe strijd ontstaat.] 12… c6 13. La3 Dit is volgens mijn database een nieuwe zet. [13. b5 kwam voor in twee partijen van de Duitse meester Podzielny die hij allebei wist te winnen.] 13… cxd5 14. exd5 Dat is redelijk opmerkelijk. Wit laat het centrum aan zwart, maar hij behoudt zich de actie c4-c5 voor. 14… e4 15. Le2 Pe8 16. Tc1 h6
Zoals zo vaak in deze variant krijgt het paard op g5 ‘een schop’, waarna het naar e6 springt. Vervolgens dient zich de vraagstelling aan of deze pion sterk of zwak is. De eigenlijke problematiek is of wit compensatie krijgt als de pion op e6 verloren gaat. 17. Pe6 Lxe6 18. dxe6 Pc7 19. b5 Le5 20. Db3
20…Kg7?! Het lijkt logisch om de koning uit de diagonaal a2-g8 te halen. Maar waarschijnlijk was het beter om de koning naar het minder kwetsbare veld h7. te brengen. [Uiteraard moeten we ons afvragen of de pion niet genomen kon worden. Ik heb niet zo goed kunnen vinden waarom het heel slecht is. Een mogelijk vervolg is: 20… Pxe6 Logischer is 21. c5 maar dan ziet [Wellicht moet het komen van 21. Tfd1!? Pd4 22. Txd4 Lxd4 23. c5+ met een analoog kwaliteitsoffer als in de partij.] 21… d5 22. Pxd5 Pd4 De enige zet [Omdat 22… Pxd5 faalt op 23. Tfd1 Pec7 24. b6! met beslissend voordeel voor wit.] 23. Pxe7+ Kh7 24. Tcd1 Dxe7 25. c6 lijkt mij ook voordelig voor wit hoewel het misschien niet zo veel is als in de partij.] [20… Kh7] 21. Tfd1 Pxe6 [21… Tf6? faalt op 22. Lxd6! Lxd6 23. c5 Txe6 24. Db2! en wit wint. 24… Kh7 25. Lc4 en zwart kan het niet bij elkaar houden.] 22. c5 Pd4 Hier moet Giri op vertrouwd hebben, maar hij komt van een koude kermis thuis. 23. Txd4! Een prachtig kwaliteitsoffer waar wit geweldige compensatie voor krijgt. 23… Lxd4 24. cxd6 Pg8 Het paard moet naar verre oorden. Naast de schitterende vrijpion op d6 krijgt wit volledige controle over het centrum. 25. Pd5 De dreiging Tc7 wordt actueel. 25… Kh8 Nog relatief het beste maar Giri kan niet voorkomen dat de witte stukken optimaal in de strijd worden geworpen. [Na 25… Tf7 26. Pc7 blijkt hoe ongelukkig de zwarte koning op g7 staat: er dreigt vooral Pe6+.] 26. Tc7 Le5
27. Lb2?! Een flinke smet op de spelvoering van Kramnik. Met deze zet raakt hij zijn kroonpion kwijt. Hij mag van ‘geluk’ spreken dat zijn stelling zo goed is dat de winst niet in gevaar komt. [Ook na 27. Txb7 valt er geen eer meer te behalen voor zwart.] [Na 27. Pe7 lijkt de strijd al gestreden. Er dreigt dodelijk Pxg6+ en daartegen valt weinig te beginnen. 27… Pxe7 kost een stuk na [Na 27… Tf6 28. Dd5 verliest zwart nog meer materiaal.] 28. dxe7 Dxc7 29. exf8D+ Txf8 30. Lxf8] 27… Dxd6 28. Txb7 Het merkwaardige is dat zwart geen poot kan verzetten. Bijna elke zet kent een weerlegging. 28… g5 Een verzwakking, maar er is geen behoorlijke zet voor handen. [Zo faalt 28… De6 faalt heel fraai op 29. Pf4 Df6 30. Lxe5 Dxe5 31. Pxg6#] 29. b6 [Direct 29. Lh5 om de zwarte stelling te ontregelen was sterker.]
29… a5
[Het is nog wel van belang dat wit een koningsaanval uit de mouw schudt na 29… Tfb8 Ik vraag me af of Kramnik het volgende allemaal gevonden zou hebben. Met 30. Tf7! axb6 31. Txf5 wordt er druk gezet op de belangrijkste verdediger in het zwarte kamp: de loper op e5. 31… Lg7 [Ook 31… Te8 32. Txe5 Txe5 33. Pxb6 is helemaal uit.] 32. Lxg7+ Kxg7 33. Dc3+ Kg6 34. Dd4!! (zie analysediagram)
En de witte stukken staan super gecentraliseerd waarna er geen verdediging meer is tegen deze powerplay. 34… Kxf5 De toren mag niet genomen worden op straffe van een mataanval. [Ook na 34… De6 zitten er een paar schitterende wendingen in de stelling. 35. Lh5+! Kxh5 [35… Kh7 36. Tf7+] [35… Kxf5 36. Pe3#] 36. Pf4+ Kg4 37. Te5 Df6 38. Dd1#] 35. Pe3+ Ke6 36. Lg4+ Ke7 37. Pf5+ en zwart kan opgeven.] 30. Lh5! Uiteraard ziet Kramnik ook hoe hij de samenwerking tussen de zwarte stukken verder moet verstoren. 30… Tab8 31. Ta7 Lxb2 [De toren achtervolgen met 31… Ta8 helpt niet na het fraaie 32. Db5! Er dreigt nu voornamelijk Td7 en na 32… Txa7 33. bxa7 de witte vrijpion en de kwetsbare zwarte koning de stelling onspeelbaar maken.] 32. Dxb2+ Pf6 33. Lf7 De pointe van het voorafgaande. 33… Kg7
34. Td7!? Een optisch mooie zet. [Maar direct 34. Le6+! Kg6 35. Pe7+ Kh5 36. De2+ g4 37. Pxf5! had aan alle tegenstand een eind gemaakt.] 34… Dc6 Opgeven was ook mogelijk. [Het is duidelijk dat het mat gaat na 34… Dxd7 35. Dxf6+ Kh7 36. Dg6+ Kh8 37. Dxh6#] 35. Le6+ En dat deed Giri dan ook maar. [Na 35. Le6+ Kg6 [35… Kh8 36. Pxf6] 36. Pe7+ is het ook allemaal voorbij.] 1-0
Van Weersel, Arlette – Ernst, Sipke
1. e4 c5 2. c4 Pc6 3. Pf3 e6 4. Pc3 Pf6 5. d4 cxd4 6. Pxd4 Lb4 7. Pxc6 bxc6 8. Ld3 e5 9. O-O d6 [9… O-O 10. Lg5 h6 11. Lh4 Lc5 is de normale voortzetting.] 10. Pa4 Een interessant plan. 10… Lg4 Een merkwaardige zet, maar het moet kunnen. [10… O-O lijkt mij beter.] 11. Dc2 Pd7 Hij weigert maar steeds te rokeren. [11… O-O 12. c5 d5 13. exd5 cxd5 is een tweesnijdende stelling.] 12. Le2 Le6?! [12… Lxe2 lijkt mij noodzakelijk.] 13. a3 La5 14. c5! Dat is dan de consequentie.
14… d5 En nu speelt zwart zelfs met vuur. 15. exd5 cxd5 16. f4 d4? Dat is teveel gevraagd. [Hoewel zwart het niet graag zou spelen is 16… exf4 17. b4 Lc7 18. Lxf4 relatief beter, maar het is duidelijk dat er iets misgelopen is.] 17. b4 [17. Lf3 is zo mogelijk nog sterker.] 17… Lc7 18. Lf3 Pf6 Ernst probeert van de nood een deugd te maken. 19. Lc6+ Ld7 20. Lxa8 Dxa8 21. fxe5 Pg4 22. Lf4
22… d3? Dit werkt niet. [Ook na het relatief betere 22… O-O 23. Tae1 heeft zwart te weinig compensatie.] 23. Dxd3 Dc6 24. Pc3 g5 25. Lg3 h5 26. Dd5! Met deze centrale zet is het zwarte initiatief definitief neergeslagen. 26… h4 De stukken hadden nu eigenlijk terug in de doos gemogen. Dat gebeurde pas na 27. Dxf7+ Kd8 28. Dg7 Te8 29. Dxg5+ Kc8 30. Dxh4 Ld8 31. Dh7 De6 32. Tad1 Te7 33. Dd3 Tg7 34. Pe4 Lc7 35. Pd6+ Lxd6 36. Dxd6 Dxd6 37. Txd6 1-0
Het toernooi kan verder gevolgd worden via de toernooiwebsite.
