Kramnik soeverein naar zege
Nog een ronde te gaan in Hoogeveen bij het Univétoernooi. Bij de kroongroep was het allang niet spannend meer. Het was eigenlijk na twee ronden al duidelijk dat Kramnik met de overwinning aan de haal zou gaan. Vandaag liet hij weer eens zijn ijzeren eindspeltechniek zien door een problematisch eindspel van Vachier-Lagrave af te nemen. Giri poetste zijn score aanzienlijk op door Polgar kansloos te laten. In het Open toernooi gaan Lenderman en Nyzhnyk met 6½ punt aan de leiding. Zij ondervinden concurrentie van vijftal achtervolgers met een halfje minder, waaronder onze landgenoten Tiviakov, Ernst en Van Kampen.
Hoewel we moeten constateren dat het toernooi in de Kroongroep nooit spannend is geweest, was de vijfde ronde er een om in te lijsten. Giri en Polgar speelden een partij alsof hun leven ervan af hing. Na een rustig begin, waarin wit wat positioneel voordeel leek te behalen explodeerde de stelling ineens door een paardoffer van Polgar. De witte stukken stonden wat afzijdig op de damevleugel en daarvan wilde zij profiteren door met 33… Pxf2 de witte koning eens flink in de tocht te zetten. Zij leek voldoende tegenspel te krijgen, zeker toen Giri de zaken wat lichtzinnig aanpakte. Maar na een fikse onnauwkeurig stelde de Nederlandse scholier weer orde op zaken. Hij nam de aanval over en met een paar rake klappen maakte hij een einde aan alle illusies van het Hongaarse supertalent.
Ondertussen zat Kramnik flink te knagen aan een eindspel tegen Vachier-Lagrave. De man met de dubbele naam had de opening makkelijk overleefd, maar hij liet zich gek maken door pardoes een kwaliteit in de aanbieding te doen. Kramnik nam het geschenk dankbaar aan en even leek niets een snelle zege in de weg te staan. Hier bleek dat de Rus ook maar een mens van vlees en bloed is, want een paar maal miste hij een betere voortzetting, waarna hij het materiaal weer moest teruggeven. Remise leek de meest waarschijnlijke uitslag, maar Kramnik bleef pressie uitoefenen op de zwarte stelling. Hoewel de Fransman zich aanvankelijk zeer adequaat verdedigde ging hij toch ergens de fout in waardoor hij in een dame-eindspel geraakte met een pion minder. En moet je nu net Kramnik tegenover je hebben zitten. Die staat bekend om zijn fenomenale eindspeltechniek. Op een enkele zet na voerde hij het eindspel met ijzeren hand naar de winst. Het duurde dan wel tot zet 87, maar Vachier-Lagrave kreeg geen voet meer aan de grond.
In het Univé Open kunnen we een spannende slotronde verwachten. Met de partijen Tiviakov (6) – Lenderman (6½), Nyzhnyk (6½) – Ernst (6), Van Kampen – Haslinger (6) en Baklan (5½) – Grover (6) op het programma kunnen we het nodige vuurwerk verwachten.
Van de twee partij uit de Kroongroep van vandaag treft u de analyses van de partijen hieronder aan evenals in de viewer. Verder een paar partijen van landgenoten uit Het Univé Open in de viewer:
Kramnik, Vladimir-Vachier-Lagrave, Maxime
1. Pf3 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 d5 4. Da4+ Ld7 5. Db3 dxc4 6. Dxc4 a6 7. d4 b5 8. Dd3 Lg7 9. g3 b4 10. Pe4 Pxe4 11. Dxe4 Lc6 12. Df4 O-O 13. Lg2
13… Dd6 De nieuwe zet. [13… Lxd4 werd nog gespeeld in en partij Popov-Petrosian, 2004.] 14. O-O Pd7 15. Dh4 e5 16. d5 Een opmerkelijk pionoffer. [16. Lg5!?] 16… Dxd5 17. Le3 Db5 18. Tac1 Ld5 Zwart geeft de pion onmiddellijk terug. 19. Txc7 Tac8 20. Pg5 h6 21. Txc8 Txc8 22. Pe4 g5 23. Dh3 Le6 24. Dh5 Tc4 25. Td1 [Het voor de hand liggende 25. Pd6 wordt beantwoord met 25… Pf6 26. Df3 e4 27. Dxf6 Lxf6 28. Pxb5 axb5 en zwart heeft een beter eindspel.] 25… b3 26. a3
26… Td4? Een hoogst merkwaardig kwaliteitsoffer. [Na 26… Da4 is de stelling in evenwicht.] 27. Lxd4 exd4 28. h4 Pe5 29. hxg5 Lg4 30. Dh4 Dxe2 31. Txd4 Pf3+ 32. Lxf3 Lxf3 Ondanks de sterke dreiging van zwart moet wit hier op winst staan. 33. Td8+ Kh7 34. Pd2 Lc6
35. gxh6? Maar Kramnik doet het ook bepaald niet optimaal. [Met bijvoorbeeld 35. Pf1 Df3 36. Pe3 De2 37. Df4 kon wit zijn dame verbeteren en is de winst binnen handbereik.] 35… Lxb2 36. Dg5?! En dit al helemaal niet. [36. Dh3! zag er beter uit.] 36… Dd1+ 37. Pf1 Df3 38. Dg8+ Kxh6 39. Td6+ Lf6 40. Dh8+ Kg5 41. Dg8+ Kh6 42. Txc6 Uit arren moede geeft wit de kwaliteit maar weer terug, maar hij heeft absoluut geen winstkansen, vooral vanwege zwarts sterke vrijpion op b3. 42… Dxc6 43. Pe3 Df3 44. Pg4+ Kh5 45. Ph2 Dd1+ 46. Kg2 Dd5+ 47. Kh3 De6+ 48. Pg4 Lg5 Vachier-Lagrave moet wel een paar keer de enige zet spelen: zijn koning wordt belaagd door dame en paard en dat is altijd lastig te bestrijden. 49. f3 Df5 [Zwart kon ook bijvoorbeeld ‘niets doen’ met 49… a5] 50. Dh8+ Kg6 51. Dg8+ Kh5
52. Dg7 Kramnik blijft het proberen. 52… Le3 [Een andere loperzet, zoals bijvoorbeeld 52… Lc1 zou falen op 53. Kg2 b2 54. Pf6+ met winst.] 53. Dc3 De6 54. Dg7 Lh6 [Ik begrijp niet dat zwart de zetten niet herhaalt. 54… Df5] 55. Dh8 f5 56. Pxh6 Dxh6 57. Dg8 Dd6 58. Dxb3 Met hard werken heeft wit een pion verdiend. En Kramnik zou Kramnik niet zijn als hij er niet eens flink voor zou gaan zitten. 58… Kg6 59. Dg8+ Kf6 60. Dh8+ Kg6 61. Dg8+ Kf6 62. f4 Dd3 63. Df8+ Uiteraard dekt wit zijn eigen a-pion. [63. Kh4 Dxa3 64. Dg5+ Ke6 65. Dg6+ Ke7 66. Dxf5 geeft ook winstkansen.] 63… Kg6 64. Kh4 Dd5 65. De8+ Kf6 66. Dh8+ Kg6 67. Dh5+
67… Kg7? En daar gaat de zwartspeler min of meer door de knieën. [De enige zet was 67… Kf6 De witte koning moest van g5 afgehouden worden.] 68. g4! Dh1+ 69. Kg5 Dc6 70. gxf5 De dubbelpion is gunstig voor wit omdat zijn koning daarachter kan schuilen. 70… Dg2+ 71. Dg4 Db2 De stelling is al verloren maar dit versnelt het winstproces. [71… Dc6 was relatief beter.] 72. Df3?! Een onnauwkeurigheid, waardoor het iets langer duurt. [Het is moeilijk te zien, maar met 72. Dg1! zou de winst direct binnen zijn. Bijvoorbeeld: 72… Df6+ 73. Kh5+ Kf8 74. Dc5+ Kf7 75. Dc4+ Kf8 76. Dc8+ Kg7 77. De6 dwingt dameruil af.] 72… Df6+ 73. Kg4 Db6 74. Dc3+ Kf7 75. De1 Dd4 76. De6+ Kf8 77. Dc8+ Kf7 78. De6+ Kf8 79. f6 Dg1+ 80. Kf5 Dc5+ 81. De5 Dc2+ 82. Kg5 Dg2+ 83. Kh6 Dh2+ 84. Kg6 Dc2+ [Na 84… Dg2+ 85. Dg5 Dc2+ 86. f5 zijn de schaakjes op.] 85. Df5 Dc3
86. Dd5! Een mooie centrale zet. 86… Dc2+ [Op 86… Dg3+ 87. Dg5 Dd3+ volgt hetzelfde: 88. f5] 87. f5 Opgegeven. 1-0
Giri, Anish-Polgar, Judit
1. c4 Pf6 2. g3 c5 3. Lg2 Pc6 4. Pf3 e5 5. Pc3 d6 6. O-O Le7 7. d3 O-O 8. a3 h6 9. Pe1 Tb8 10. b4! Dit is al een nieuwtje. En het lijkt mij een verbetering van de theorie. 10… cxb4 11. axb4 Pxb4 12. Txa7 Zwart zit nu met een onooglijke pionnenstructuur.
12… d5 [De grote vraag is natuurlijk of de toren op a7 niet gevangen kan worden met 12… Pa6 Maar na 13. Db3 is niet te zien hoe zwart daarvan zou kunnen profiteren en ondertussen staan wits stukken op mooie velden en hij heeft controle over het centrum.] 13. cxd5 Lc5 Wijselijk gaat Polgar niet in op de provocatie om de toren nu wel te gaan vangen. [Nu zou wit na 13… Pa6 een kansrijk kwaliteitsoffer kunnen brengen met 14. Pf3 Lc5 15. Txa6 bxa6 16. Pxe5 en wit heeft fantastische compensatie.] 14. Ta1 Ld4 15. Ta3 Pbxd5 16. Pxd5 Pxd5 17. e3 Lc5 18. Ta1 Te8 19. Lb2 Nog steeds heeft wit een betere pionnenstructuur maar de meeste zwarte stukken staan actief, terwijl bij wit het paard op e1 de coördinatie wat verstoort. 19… Pf6 20. Pf3 Lg4 21. Db3 Ld6 22. Tfc1 Dd7 23. Ta5 b5 24. Da2 Df5 25. Ta7 Tf8
26. Pe1 Voor de tweede keer daalt het paard neer op dit veld, maar ditmaal is de toren van f1 al in het spel gebracht. 26… Lb4?! Een vreemd plan. Zwart wil het paard ruilen om pion d3 te kunnen winnen. [Logischer lijkt mij 26… b4] 27. e4 Dh5 28. d4 Maar wit bevrijdt zich. 28… Ld2 29. Ta1 b4 30. dxe5 Le6 31. Da5 Lxe1 [Op 31… Pg4 zou 32. Pf3 volgen.] 32. Txe1
32… Pg4 Dit paard gaat vanaf nu verloren. [Zwart had zich misschien tevreden moeten stellen met de slechtere stelling na 32… Pd7 maar Polgar is er de persoon niet na om zo in het defensief gedrongen te worden. Zij kiest, moedig als altijd voor de tegenaanval.] 33. h3 Pxf2 Een speculatief offer, waarvoor zij wel degelijk de nodige tegenkansen krijgt. 34. Kxf2 De koning staat hier op de tocht, dus wit moet flink gaan oppassen. 34… Tfd8 35. Te2 Misschien te nonchalant? [Vermoedelijk was 35. Lc1 de juiste voortzetting.] 35… Lc4 36. Lf3 Dxh3 37. e6!? Hier heeft Giri ongetwijfeld op vertrouwd. 37… Dxe6 38. Tc2
38… Lb5?! Maar hiermee geeft Polgar haar tegenspel uit handen. [Na 38… Lb3 39. Te2 Lc4 lijkt het erop dat beide partijen een zetherhaling niet uit de weg kunnen gaan.] 39. Kg2 Een begrijpelijke reactie, maar ook Giri profiteert niet helemaal. [Met 39. Tb7! kon wit een belangrijke toren ruilen. 39… Txb7 zou dan falen op 40. Dxd8+ Kh7 41. Tc8] 39… g5? Het gaat nu van kwaad tot erger. [Opnieuw 39… Ld3 was zwarts enige kans.] 40. Kh2! Db3 41. Dc7 Lc4 42. Tf2! Dat speelt Giri sterk. [Na 42. Dxc4 Dxf3 is het nog niet compleet duidelijk.] 42… De3 43. Kg2 Te8
44. Lh5! En weer een dreun. 44… Dxe4+ 45. Kh2 Tf8 46. Ta6 Hiermee dreigt wit voornamelijk Txh6 en Tg6+. 46… Le6 47. Txe6 Na deze nieuwe klap vond Polgar het genoeg. [47. Txe6 Dxe6 48. Lxf7+ Txf7 49. Dxb8+ is natuurlijk helemaal uit.] 1-0
Het toernooi kan verder gevolgd worden via de toernooiwebsite. Zaterdag 22 oktober is de laatste ronde.
