Meesterzetten

 

 

 

 

Het Fischer Huis, geliefd rijksmonument in Ede en één van de panden van Kunsthandel Simonis & Buunk, wordt eenmaal per jaar voor een feestelijke schaakdag omgedoopt tot het ‘Bobby Fischer Huis’, naar de legendarische Amerikaanse schaakgrootmeester Bobby Fischer (1943-2008).

Waarom deze jaarlijkse schaakhappening?

Frank Buunk (uit zijn boekje Meesterzetten):

‘Als jeugdschaker had ik al bewondering voor alle mogelijke oude, kunstig gemaakte schaaksets. Mijn eerste koop was meteen bijzonder: een Art Deco schaakspel, waarbij veel te raden valt wie wat is. Later, tijdens de verbouwing van het Fischer Huis, kocht ik min of meer bij toeval in Engeland ruim een kwart van ‘The dr.Kaspar J. Stock Collection of Chess Sets’.

En dan nodig ik Bobby Fischer uit om de opening van het Fischer Huis te doen’, was mijn optimistische plan. Ik stuurde begin 2005 e-mails naar zijn representant in Japan toen hij daar gevangen zat wegens overtreding van de internationale boycot tegen Joegoslavië. Niet lang daarna kreeg Bobby Fischer asiel in IJsland, waar de schaaklegende in 1972 de wereldtitel veroverde op Boris Spassky. Dit veroorzaakte een enorme mediahausse, vanwege de impact op de Russisch-Amerikaanse betrekkingen.

Begin jaren ’70 – midden in de Koude Oorlog – kleineerde Fischer de Russische grootmeesters.

Als enige Amerikaan vernederde hij de Russen ‘stuk voor stuk’. Het was in de tijd dat ik de hele zomer bij mijn grootouders in de tuin zat te analyseren; de halve finale wereldkampioenschap 1971 tussen Tigran Petrosian en Bobby Fischer sprak erg tot mijn verbeelding. Dag en nacht schaakte ik, vooral met mezelf. Ik was zo winnaar en verliezer tegelijk.

Naast het Schaakfeest kan men natuurlijk genieten van onze kunst. Drie panden, drie sferen, drie eeuwen schilderkunst. In het Fischer Huis is een permanente tentoonstelling van ca. 100 oude schaaksets evenals een collectie schilderijen met schaakvoorstellingen, waarvan het boekje Meesterzetten een voorproefje geeft.’

Eerste editie

De eerste editie van het schaakfeest werd in Ede gehouden op zondag 9 januari 2011. Aanleiding van de eerste editie was het 85-jarig bestaan van de Edese schaakvereniging, waarvan Frank Buunk lid is. Frank schaakt al sinds 1970.

Burgemeester Cees van der Knaap hield een korte speech en deed de openingszet. Hans Böhm en Anish Giri namen het in een simultaan op tegen genodigde schakers. Anish won 32 van de 34 partijen en speelde er twee gelijk. Hans Böhm speelde in dertig partijen vijfmaal remise.

Kunsthandel Simonis & Buunk is sponsor van Anish Giri en op het NK schaken dit jaar in Boxtel was Anish te zien met de tekst van de sponsor op zijn kleding.

Bobby Fischer was een romantische schaker en dat past prima bij Buunks specialisatie: schilderijen van de negentiende-eeuwse romantiek tot moderne meesters als Van Dongen, Breitner en de vroege Mondriaan.

Journalist Dirk Limburg van NRC Handelsblad schreef naar aanleiding van een interview met Frank Buunk in januari van dit jaar:

‘Schaaksets verzamelt hij sinds 2004 toen hij bij Christie’s in Londen ‘in een vlaag van verzamelwoede’ ging bieden op de collectie van de Duitse verzamelaar Kaspar Stock.’ Ik heb al circa 105 sets, waarvan de helft speelbaar is.’

Ook schilderijen met schaken als onderwerp verzamelt Buunk. Al zijn die schaars volgens hem. ‘Ook in musea zie ik ze niet veel’. De achttien werken op de expositie – ze staan met de schaaksets in een boekje – heeft Buunk de afgelopen zeven jaar verzameld. In de Pieter Oyens uit 1876 is een belangrijk museum geïnteresseerd. Kost 26.500 euro. Het is een spannende compositie waarop behalve de twee schakers een deel van de stelling te zien is. Met een fles wijn ernaast.’

‘Het mooiste schilderij dat hij ooit had, was een muziekkamer met schakers van Herman Frederik Carel ten Cate, dat heeft hij verkocht voor 47.000 euro. ‘En ik ken een mooie Isaac Israëls die ik graag had gekocht maar net te duur was.’

 

‘Vastgoedman Cor van Zadelhoff komt ook schaken’, zegt Buunk. ‘Hij krijgt een spel van mammoetivoor voor zijn neus, dat ik van Annemarie van Gaal heb gekocht: zwarte naakte mannen tegen witte naakte vrouwen. Gemaakt door een Russische beeldhouwer’.

Nog enkele stukken uit Frank Buunks collectie

 

De banner boven onze serie artikelen is een doorsnede van dit schilderij.

 

De tweede editie

Voordat in januari 2012 het schaakgeweld in Wijk aan Zee losbarst geeft Frank Buunk zijn tweede schaakfeestje. Het thema is dan ‘Fisher Random Chess’, een toernooi waarbij je niet met de gebruikelijke opstelling van de stukken speelt. Heerlijk, want aan openingstheorieën heb je bij deze variant helemaal niets. Deze variant van schaken wordt nu Chess960 genoemd. Het getal 960 slaat op het aantal verschillende manieren waarop je de schaakstukken bij aanvang op het bord kan plaatsen.

Verloting tien exemplaren van Meesterzetten

Schaaksite.nl verloot tien exemplaren van het boekje Meesterzetten, ter beschikking gesteld door Kunsthandel Simonis & Buunk. Het is een waardevol collectorsitem. Bij ieder boekje zit ook de speciale Schaaksite.nl boekenlegger. Als je aan deze gratis verloting wilt meedoen stuur dan een mail naar onder vermelding van ‘Meesterzetten’. De termijn van inzenden sluit op 30 november. De winnaars melden we daarna zo snel mogelijk op onze site en zij krijgen ook persoonlijk bericht.