Onwel tijdens een partij (2)
Onwel tijdens een partij (2)
Het handhaven van de openbare orde
Dit is een vervolg op mijn eerste artikel over de speler die onwel werd in de laatste ronde van de KNSB-competitie. In dit artikel geef ik de beslissing van de competitieleider van de KNSB geanonimiseerd weer, en voorzien van diagrammen. Verder geef ik drie voorbeelden van het doorgaan van een concert en een voetbalwedstrijd na een drama. Die voortgang heeft te maken met het kunnen voorkomen van chaos, het kunnen handhaven van de openbare orde. Het doorgaan betreft een uitzondering op de regel. Tot slot ga ik in op een voorval op het Europees teamkampioenschap 2011 in Halkidiki.
Overzicht van aantekeningen
1. De beslissing van de competitieleider KNSB
2. Het handhaven openbare orde
3. Vugar Gashimov – Maxime Vachier-Lagrave
4. Onwel in Halkidiki
1. De beslissing van de competitieleider KNSB
Uitspraak inzake inzake HWP Haarlem 2 – Promotie
Tijdens de wedstrijd HWP Haarlem 2 – Promotie in de 9e ronde van de 3e klasse E, wordt een speler van Promotie onwel. De arbiter onderbreekt de wedstrijd en stelt later vast dat de nog niet beëindigde partijen voor de spelers van Promotie verloren worden verklaard. Promotie heeft bezwaar aangetekend tegen de beslissing van de wedstrijdleider.
Ik heb kennis genomen van:
– Het bezwaar van de voorzitter van Promotie
– Een verklaring van de teamleider van Promotie
– Een verklaring van de teamleider van HWP Haarlem 2
– Een verklaring van de arbiter.
De feiten
Tijdens de wedstrijd, ongeveer 20 minuten voor de eerste tijdcontrole, verlaat een speler van Promotie zijn bord. Het is snel duidelijk dat hij een medisch ongemak had. Hij werd opgevangen door teamgenoten en het barpersoneel en daarna door inmiddels opgeroepen ambulancepersoneel. Toen al vrij snel duidelijk was dat er sprake was van een ernstige situatie heeft de arbiter alle klokken stil laten zetten en de spelers verzocht de borden te verlaten. Inmiddels werd de speler met de ambulance naar een ziekenhuis gereden. Verscheidene spelers van Promotie verzochten de arbiter de wedstrijd te staken. De teamleider van HWP gaf de voorkeur aan voortzetting van de wedstrijd. Na uitgebreid overleg met arbiter, teamleiders en spelers van beide teams bleek er geen overeenstemming tot stand te komen.
Voor het onwel worden van de speler was de volgende tussenstand inmiddels bereikt.
HWP Haarlem 2 1938 – Promotie 2067 ½ – 1½
1. speler – speler: –
2. speler – speler: 0 – 1
3. speler – speler: –
4. speler – speler: –
5. speler – speler: –
6. speler – speler: –
7. speler – speler: –
8. speler – speler: ½ – ½
Omdat de spelers van Promotie meedeelden de partijen niet te willen voortzetten, heeft de arbiter op formele gronden besloten de nog niet beëindigde partijen voor Promotie verloren te verklaren.
Het protest
De voorzitter van Promotie heeft namens de vereniging protest ingediend. De kern van zijn uitgebreide brief luidt, dat gezien de gezondheidssituatie van de speler die onwel is geworden (er werd gevreesd voor zijn leven), redelijkerwijze niet van de teamgenoten mocht worden verwacht dat zij nog op normale wijze de partij konden voortzetten. De voorzitter verzoekt de nog niet beëindigde partijen over te laten spelen.
Overwegingen
Allereerst kan ik mij vinden in het besluit van de arbiter. Hij heeft verantwoordelijkheid genomen en dat is de juiste gang van zaken. Nog meer kan ik mij vinden in het bezwaar van Promotie. Het kan niet zo zijn dat een speler die na ernstig medisch letsel van een teamgenoot niet meer verder kan, zijn partij moet verliezen. Verder schaken kan niet verlangd worden. Het is begrijpelijk dat de spelers van Promotie niet meer verder wilden schaken.
Toch moet er getracht worden de wedstrijd van de juiste uitslag te voorzien, dan wel daar zo dicht mogelijk aansluiting bij te vinden. Er zijn verschillende opties.
– De door de arbiter vastgestelde uitslag handhaven
– De nog niet beëindigde partijen voortzetten als waren ze afgebroken
– De nog niet beëindigde partijen over laten spelen
– Arbitrage van de bereikte stellingen
Tevens speelt nog het volgende. In deze klasse is Promotie samen met Sliedrecht gewikkeld in de strijd om het kampioenschap. Vanuit de clubs bereiken mij geluiden dat de beide teams in een onderlinge wedstrijd om het kampioenschap willen spelen. Daarmee overigens voorbijgaand aan eventuele belangen van HWP Haarlem 2. Door de andere uitslagen in deze klasse is vast komen te staan dat HWP Haarlem is gedegradeerd, bij welke uitslag in de onderlinge wedstrijd dan ook. De optie van een beslissingswedstrijd tussen Promotie en Sliedrecht kon ik mij wel in vinden en daarom heb ik beide teams officieel verzocht dit in overweging te nemen en mij hiervan op de hoogte te willen houden.
Sliedrecht laat weten deze optie te waarderen, maar er niet op in te gaan omdat zij geen partij zijn in deze. Dan is het zaak terug te komen op de eerder geschetste opties:
– De door de arbiter vastgestelde uitslag handhaven. Dit is een non-optie, gezien het al
gestelde dat van een speler redelijkerwijze niet verlangd kan worden dat hij na een dergelijk
ingrijpende situatie de spreekwoordelijke knop kan omdraaien en verder kan schaken als ware er niets gebeurd.
– De nog niet beëindigde partijen voortzetten. Dat is met de huidige technische hulpmiddelen
niet meer een reële mogelijkheid.
– De nog niet beëindigde partijen over laten spelen. Gezien het gevorderde stadium
waarin de partijen waren vind ik dat ook geen reële mogelijkheid.
– Arbitrage van de bereikte stellingen. Naar mijn idee doet arbitrage van de niet
uitgespeelde partijen nog het meest recht aan de situatie.
Het gaat eigenlijk om twee situaties die allebei beoordeeld moeten worden.
1. De partij van de speler die onwel is geworden
2. De overige vijf nog niet beëindigde partijen.
Besluit
Ad 1
De partij van de speler tegen de speler die onwel is geworden: de speler die tijdens de wedstrijd niet verder kan, om welke reden dan ook, verliest zijn partij. De partij speler tegen de speler die onwel is geworden, verklaar ik daarom voor de speler die onwel is geworden verloren.
Ad 2
Bij de vijf overige partijen heb ik de bereikte stellingen gearbitreerd. Hierin heb ik mij laten adviseren door een grootmeester en een internationaal meester.
Ik kom tot de volgende conclusie:
Bord 1:
Wit: speler van Promotie
Zwart: speler van HWP Haarlem 2
Wit aan zet: Kd2, Te3 pi a3, b2, f2, f4, g3, h2
Zwart: Ke8, Te7 pi a7, b7, c6, f6, g7, h7
Deze stelling beoordeel ik als remise.
Bord 3:
Wit: speler van Promotie
Zwart: speler van HWP Haarlem 2
Wit: Kg1, Te1, Le3, pi a3, c2, c4, d3, g2, h2
Zwart aan zet: Kh7, Td8, Pc6, Le6, pi a7, b6, g7, h6
Deze stelling is niet zonder meer eenvoudig. Waarschijnlijk kan zwart de witte pionnen stuk voor stuk wel slaan en dan speelt zwart het uit naar winst.
Bord 5:
Wit: speler van Promotie
Zwart: speler van HWP Haarlem 2
Wit aan zet: Ke2, Ta1, Tg1 Lf1, Pd4 pi a4,e3,f4,g3,h2,
Zwart: Ke8, Td8, Th8, Lb4, Lf7, Pb2, Pe4 pi a7, c6, g7,h7
Deze stelling beoordeel ik als winnend voor zwart.
Bord 6:
Wit: speler van HWP Haarlem 2
Zwart: speler van Promotie
Wit aan zet: Kg2, Te1, Te4, Lc3, pi b2, f2, g5, h4
Zwart: Kg8, Tc8, Tc7, Lb6, pi a7, e6, f7, g6, h5
Deze is lastig te beoordelen en het hangt er van af welke stukken geruild gaan worden.
Wanneer het toreneindspel overblijft, wat aannemelijk is, dan moet wit het wel remise kunnen houden.
Bord 7:
Wit: speler van Promotie
Zwart: speler van HWP Haarlem 2
Wit: Kh1, De2, Tf1, Tf2, Lh5, pi a3, b4, d4, e5, g2, h3
Zwart: Kc8, Da4, Tc3, Tg8, Lh4, pi a7, b6, c4, d5, e6, f5
Deze stelling heb ik van een foto moeten halen, het is niet bekend wie aan zet is. Indien zwart aan zet is, wint zwart. Indien wit aan zet is, geef ik de voorkeur aan wit. Wanneer ik er vanuit ga dat op bord 7 de witspeler aan zet is, dan levert dat het volgende op:
HWP Haarlem 2 1938 – Promotie 2067 4½ – 3½
1. speler – speler: ½ – ½
2. speler – speler: 0 – 1
3. speler – speler: 1 – 0
4. speler – speler: 1 – 0
5. speler – speler: 1 – 0
6. speler – speler: ½ – ½
7. speler – speler: 0 – 1
8. speler – speler: ½ – ½
Mocht het zo zijn dat aan bord 7 de zwartspeler aan zet is, dan wordt de eindstand 5½-2½ in het voordeel van HWP Haarlem 2.
Aldus stel ik het volgende vast: De wedstrijd tussen HWP Haarlem 2 – Promotie eindigt met een uitslag van 4½-3½, dan wel 5½-2½ in het voordeel van HWP Haarlem 2.
Hoogachtend,
24 mei 2012
KNSB-competitieleider
Addendum bij Uitspraak inzake HWP Haarlem 2 – Promotie
Bord 7
Wit: Speler van Promotie
Zwart: Speler van HWP Haarlem 2
Na de uitspraak bereikt mij bericht dat aan het 7e bord een onjuiste stelling is gearbitreerd.
Bij de zwarte stelling zijn de dame en loper verwisseld. In de juiste stelling staat de dame op h4 en de loper op a4.
Wit: Kh1, De2, Tf1, Tf2, Lh5, pi a3, b4, d4, e5, g2, h3
Zwart Kc8, Dh4, Tc3, Tg8, La4 pi a7, b6, c4, d5, e6, f5
Intussen is ook bekend dat de wit-speler aan zet is.
Deze gegevens geven aanleiding de uitspraak voor bord 7 te herzien.
Op bord 7: Speler (Promotie) – Speler (HWP Haarlem 2) wordt de uitslag aangepast van 1-0 naar remise.
De eindstand van de wedstrijd wordt daarmee vastgesteld op 5-3 in het voordeel van HWP Haarlem 2.
Hoogachtend,
KNSB-Competitieleider 11 juni 2012
2. Het handhaven openbare orde
Als de openbare orde niet meer kan worden gehandhaafd, moet bij een dramatische gebeurtenis de wedstrijd of het concert maar doorgaan. Denk aan Altamont, Heizel en Love Parade, die ik hierna bespreek. De mensenmassa moet namelijk rustig het terrein kunnen verlaten. Gebeurt dat niet bestaat het gevaar dat er meer doden vallen. Het doorspelen van het concert of de wedstrijd is dus een uitzondering. Die uitzondering lijkt zich niet voor te kunnen doen bij het schaken.
Het drama van Altamont
The Rolling Stones sloten in december 1969 hun tournee af met een gratis concert in Altamont, Californië. Het werd een drama. Het publiek – 300.000 mensen – was onder invloed van drank en drugs, en had steekwapens. Op een afstand van slechts enkele meters van de band schoot een toeschouwer een andere dood. Mick Jagger deed tevergeefs een oproep tot kalmte. De Stones durfden het concert niet af te breken, uit angst voor het uitbreken van chaos. Na afloop van het concert zouden nog drie mensen overlijden: één werd vertrapt en twee door een aanrijding. Zie de beelden op youtube.
War children, is just a shot away
Het Heizeldrama
In het Heizelstadion in Brussel werd op 29 mei 1985 de finale van de Europacup 1 van het seizoen 1984/85 tussen het Engelse Liverpool en Italiaanse Juventus gespeeld. Voorafgaand aan de wedstrijd bestormden supporters van Liverpool het neutrale vak met fans dat met supporters van Juventus was gevuld. Er stierven 39 mensen (van wie 32 Italianen), er raakten ongeveer 400 gewond. Beide aanvoerders spraken met het publiek en riepen hen op tot kalmte. De spelers wisten dat er supporters waren omgekomen, maar niet hoeveel. Terwijl toeschouwers stierven, de lijken werden weggebracht, werd de wedstrijd gespeeld. Indien de scheidsrechter de wedstrijd niet had laten doorgaan, werd gevreesd voor nog meer doden. Op youtube staan de afschuwelijke beelden. Dan ziet men ook hoe onbeheersbaar de situatie was in het stadion.
Het drama op Love Parade
Op 24 juli 2010 werd in Duisburg, Duitsland, de Love Parade gehouden. Het is een jaarlijks popfestival, het aantal bezoekers bedraagt vele honderdduizenden. Omstreeks 17.00 uur ontstond het drama. Door de grote toeloop van mensen was er bij een tunnelingang een opstopping. Mensen kwamen in de knel. Door verstikking ten gevolge van het samendrukken van de borstkas vielen er 21 doden en 259 gewonden.
Om grotere chaos te voorkomen werd besloten het feest niet abrupt stop te zetten maar liet de organisatie de Love Parade rustig uitdoven. De autoriteiten wilden namelijk dat het festivalterrein langzaam leegliep.
3. Vugar Gashimov – Maxime Vachier-Lagrave
Van 3 tot 12 november 2011 worden in Halkidiki, Griekenland, in het vijf sterren ressort Porto Carras Grand Ressort, de Europese Teamkampioenschappen gehouden. Er doen 38 landen aan mee. In het team van Nederland zitten Anish Giri (2722), Loek van Wely (2689), Ivan Sokolov (2673), Jan Smeets (2619) en Daniel Stellwagen (2625).
Na negen ronden is de eindstand: 1. Duitsland, 2. Azerbeidzjan, 3. Hongarije, 4. Armenië, 5. Rusland, 6. Nederland, (…) 19. Frankrijk.
Azerbeidzjan – Frankrijk
Teimour Radjabov – Etienne Bacrot
Vugar Gashimov – Maxime Vachier-Lagrave
Shakhriyar Mamedyarov – Laurent Fressinet
Eltaj Safrli – Christian Bauer
18de Europese Teamschaakkampioenschappen 2011
Porto Carras, 7 november 2011
Vijfde ronde
Hans Ree, NRC Handelsblad 12/13 november 2011, ‘Misplaatste hoffelijkheid’
Wit: Maxime Vachier-Lagrave (2710)
Zwart: Vugar Gashimov (2757)
1. e4 e5 2. Pf3 Pf6 3. Pxe5 d6 4. Pf3 Nxe4 5. d4 d5 6. Ld3 Pc6 7. 0-0 Le7 8. Pc3 Lf5 9. Te1 Pxc3 10. bxc3 Lxd3 11. Dxd3 0-0 12. Tb1 Pa5 13. Lf4 c6 14. c4 dxc4 15. De4 Lf6 16. Ld2 c3 17. Lxc3 Pc4 18. a4 Dc8 19. Pe5 Pb6 remise
Ree: ‘Kort na het begin van de wedstrijd tegen Frankrijk viel Vugar Gashimov van zijn stoel en raakte hij bewusteloos. Tenminste, volgens sommige ooggetuigen. Vugars broer, die ook zijn manager is, liet later weten dat het niet zo ernstig was geweest, alleen een wat te hoge bloeddruk.
In ieder geval renden Gashimovs teamgenoten weg om een dokter te zoeken. Een wedstrijdleider zette aan alle vier de borden de klokken stil, wat hij eigenlijk niet had mogen doen. De beduusde Fransen boden vervolgens vier remises aan, wat werd aangenomen.
Het was aardig van de Fransen, maar niet erg professioneel. Ze stonden aan de twee borden waar ze wit hadden duidelijk beter en aan de andere twee ongeveer gelijk.
Vladimir Toekmakov, de captain van Azerbeidzjan, was uit harder hout gesneden. Toen hij in de gaten kreeg wat er aan de hand was, was zijn eerste gang niet naar het zieke teamlid, maar naar de schaakborden, om te kijken hoe de kansen waren.
Ook niet sentimenteel was Jevgeny Barejev, de manager van het Russische team. Over Gashimov zei hij in een Russische sportkrant: ‘Hij keek onthutst naar zijn stelling, kon geen bevredigende zet meer vinden en viel toen volgens sommige ooggetuigen bewusteloos van zijn stoel.’ Over het Franse collectieve remiseaanbod zei hij dat jet het nobel kon noemen, maar ook stompzinnig en een schending van elke sportwet,’ aldus Ree.
Reactie op ChessVibes
Op de speeldag rapporteerde Europe-Echecs over een geval van epilepsie, maar volgens de broer van Gashimov en de manager Sarkhan was dit ‘onzin’. Via Skype spraken we met hem en hij vertelde ons:
‘Er was geen sprake van epilepsie; ik weet niet waar dat verhaal vandaan komt. Hij voelde zich niet goed, en ging naar buiten voor wat frisse lucht. Shah (Shakhriyar Mamedyarov) ging met hem mee en zij besloten een dokter te roepen. Vugar klaagde over pijn in zijn hoofd, en volgens de dokter was hij gespannen en was zijn bloeddruk hoog.
De Fransen boden sportief aan 2-2, en op die manier eindigden alle partijen in een vroeg stadium in remise. Enkele uren na de ronde verklaarde Sarkhan Gashimov dat het met Vugar als veel beter ging: ‘Het gaat nu goed met hem, zijn bloeddruk is normaal. Hij heeft samen met het team gegeten.’
4. Onwel in Halkidiki
Ik begrijp niet wat er zo misplaatst is dat de Fransen in Halkidiki 2011 remise zijn overeen gekomen met de spelers van Azerbeidzjan. Uitsluitend de wetenschap achteraf toonde aan dat het meeviel met Vugar Gashimov. Maar dat was niet zo op het moment waarop het voorval gebeurde. Als het slecht was afgelopen met Gashimov, had iedereen de Fransen erop aangekeken als onsportief land.
Mogen de Fransen dan ook alsjeblieft zelf de afweging maken hoe zij zich willen gedragen in de ontstane situatie? Ik heb in ieder geval respect voor de handelwijze van de Fransen, en hoop dat deze navolging vindt. Inderdaad, met wetenschap achteraf komt iemand met een dubbeltje de wereld rond. Het gaat om de emoties op het moment van het voorval. Op de mogelijkheid van concentratie.
Dan zijn er nog mensen die menen dat de remiseovereenkomsten in strijd zijn met de bijzondere bepaling dat het verboden is voor de zoveelste zet remise overeen te komen. De spelers zouden allen 0-0 moeten ontvangen. Die opvatting is onjuist. Op dat moment zet artikel 12.1 van de FIDE-regels de bijzondere remiseregel opzij.
Wordt vervolgd.
Dit is een wijze beslissing, alhoewel de resterende partijen overspelen ook een goede beslissing zou zijn. Maar waarom het Heizel-drama en andere drama’s erbij betrekken is mij een raadsel.
Verder vraag ik mij af waarom arbiters altijd volgens het boekje reageren in abnormale omstandigheden.
Er zijn schakers die onder verwijzing naar het Heizeldrama – de wedstrijd werd toch gewoon gespeeld? – menen dat ook de wedstrijd HWP Haarlem – Promotie gespeeld had moeten worden. Nu die wedstrijd is gestaakt had de uitslag 6,5-1,5 moeten zijn, zo menen zij.
Overspelen in de Europese teamkampioenschappen is geen redelijke optie met het drukke speelschema.
In ronde 5 remises voorstellen, geeft nauwelijks invloed op het uiteindelijke resultaat en de sportiviteit van de competitie. Het was een heel ander verhaal geweest wanneer hetzelfde was gebeurd in de laatste ronde, zeker wanneer een betrokken ploeg mededingt naar de medailles. Ik ben er zeker van dat we dan een ander vervolg hadden gezien. Je mag dit soort zaken nooit evalueren als iets uitsluitend tussen de betrokken partijen.
@ Van Dop,
arbiters wordt geleerd om bij moeilijke situaties zélf altijd een beslissing te nemen met het boekje als richtlijn. "Durf te beslissen", dat is er goed ingestampt.
Er zijn ook arbiters die durven juist níet een beslissing volgens het boekje te zoeken, als ze aanvoelen dat het boekje niet geschreven is om een moeilijke situatie op te lossen. Dan durven ze het probleem bij de CL neer te leggen zonder zelf al een lelijke oplossing aan te dragen.
Het Heizel-drama is niet te vergelijken met wat hier gebeurd is. Daarom snap ik dat van Dop niet begrijpt waarom het er bij gehaald wordt. Ik begrijp dat ook niet. Ook niet na de uitleg. Zelfde geldt overigens voor de Love Parade. Volstrekt nutteloos om daarnaar te refereren.
In dit artikel is punt 4 dan ook volgens mij het meest interessant. Maar ook zéér dubieus. Dat blijkt al uit het feit dat er een zin met ‘Als’ begint. Of uit: "Mogen de Fransen dan ook alsjeblieft zelf de afweging maken hoe zij zich willen gedragen in de ontstane situatie?". Mogen diegenen die Frankrijk onsportief noemen, dan ook zelf die afweging niet maken? Natuurlijk mogen de Fransen belissen hoe ze zich gedragen. De Azeri hadden het aanbod ook af kunnen slaan. Dit alles lijkt me echter volstrekt irrelevant voor het gebeuren in de wedstrijd van Promotie. Andere situatie!
Toen ik dit artikel las vroeg ik me één ding af namelijk geldt: "de speler die tijdens de wedstrijd niet verder kan, om welke reden dan ook, verliest zijn partij" dan ook niet voor de andere spelers?
Met de opmerking van Noudl is de cirkel rond. Dat leidt namelijk tot de uitslag die op het wedstrijdformulier prijkt: Oppositie verliest alle partijen die nog niet beëindigd zijn…
En voor wie het zich mocht afvragen: inderdaad, ik was de wedstrijdleider.
Ik vind het gepast als er op zo’n moment niet gezocht wordt naar de eindstand. Staken bij de tussenstand, dat is gebruikelijk in de sport.
In het voorwoord van het FIDE reglement staat:
De regels voor het Schaakspel kunnen niet alle mogelijke situaties dekken die tijdens een partij voorkomen.
De arbiter mag dit gegeven zeker gebruiken om te staken, dat zie ik niet als oneigenlijk gebruik maken van het gegeven.
Ik heb enkele Internationaal Arbiters die de wedstrijd ook inderdaad gestaakt zouden hebben bij de tussenstand.
Soms is het verdedigbaar om buiten de cirkel te denken waarvan je denkt dat hij rond is.
In het voorwoord staat nog dit:
Een te gedetailleerde beschrijving van een regel kan ertoe leiden dat de arbiter niet in volle vrijheid kan beslissen en dit zou hem daardoor kunnen beletten de oplossing van een probleem te vinden, gebaseerd op billijkheid, logica en bijzondere omstandigheden.
Bijzondere omstandigheden en billijkheid, ja, dat geldt hier wel denk ik zo.
Ook al valt er niets te doen tegen de beslissing van de competitieleider (bij arbitrage geldt namelijk de regel ‘over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd’; een arbitragebeslissing is per definitie arbitrair) stelt Noudl een terechte vraag.
Ik begrijp ook niet waarom de gevolgen verschillend zijn. Ik had het in het licht van de beslissing van de competitieleider consequent en logisch gevonden indien de partij van de speler die onwel werd, ook werd gearbitreerd. Of, zoals Joost Jansen terecht vraagt, als de partij voor de speler die onwel werd, verloren wordt verklaard, waarom dan ook niet de partijen van de anderen verloren verklaren? Ja, waarom niet?
Nu zitten we met het gevolg dat de ene competitieleider, namelijk die in de koolmonoxidezaak, beslist dat de partij moet worden overgespeeld, en de andere competitieleider beslist dat de partij moet worden verloren verklaard voor de betrokken speler. Wat de inhoud van die twee beslissingen betreft, is dit verschil niet uit te leggen aan een scheidsrechter, wedstrijdleider of arbiter.