Prachtig Tata Steel Tournament ten einde
Het 75e Tata Steel Tournament zit er weer op. Het is een fantastische editie geworden met veel fraaie zetten, een lach en een traan. Maar ook met een fantastische winnaar, Magnus Carlsen, die met de welhaast magische score van 10 uit 13 en een TPR van 2933 het toernooi overtuigend op zijn naam schreef. Op gepaste afstand eindigden Aronian (8½) en Anand (8). De wereldkampioen ging de laatste ronde nog onderuit tegen Wang Hao en daarmee kwam een einde aan zijn ongeslagen status.
In de B-groep kwamen Naiditsch en Rapport bovenaan met 9 punten. Onze eigen Jan Smeets eindigde op een schitterende gedeelde derde plaats met een 8½ punten (en een TPR van 2731).
In de C-groep was het steeds stuivertje wisselen aan kop, maar uiteindelijk was het Brunello die maar liefst 11 punten behaalde en daarmee de eerste plaats voor zich opeiste. Peralta pakte de tweede plaats met een half puntje minder en Robin Swinkels kwam op een dik verdiende derde plaats met 8½ punten en TPR van 2583.
A-groep
Hoe verging het de Nederlanders in de hoogste groep? Loek van Wely, die gisteren nog een uitstekende partij had gespeeld, liet zich afschuwelijk foppen door Karjakin. De opening was redelijk verlopen, maar er zat een gemeen addertje onder het gras. Op zet 23 greep de Tilburgse grootmeester afschuwelijk mis, waardoor hij een redelijk toernooi helaas niet goed afsloot.
Anish Giri, die het in het begin niet zo goed afging, liet in de laatste partijen veel beter schaak zien. Vandaag was hij er met wit op gebrand om tegen de nummer één van de wereld, Carlsen, goed voor de dag te komen. En dat lukte hem zowaar ook nog bijna. Hij overspeelde de grote man maar toen de tijd om te oogsten daar was, liet hij zich de kaas van het brood eten. Op zet 28 greep hij mis en toen ontsnapte Carlsen met een goed geplaatst loperoffer waarmee hij een herhaling van zetten afdwong.
De partij tussen Erwin l’ Ami en Ivan Sokolov werd tot het bot afgekloven. Na harde strijd leek Sokolov lichte winstkansen te hebben ontwikkeld maar L‘Ami was niet genegen om mee te werken aan zijn feestje en uiteindelijk bleven er toch twee kale koningen over.
Karjakin, Sergey – Van Wely, Loek
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 g6 6. Le3 Lg7 7. f3 Pc6 8. Dd2 O-O 9. O-O-O d5 10. exd5 Pxd5 11. Pxc6 bxc6 12. Ld4 Lxd4
De oude varianten gaan verder met een kwaliteitsoffer. 12… e5 13. Lc5 Le6.
13. Dxd4 Db6 14. Pa4 Dc7 15. Lc4 Td8 16. Pc5
In meerdere partijen werd 16. Lb3 gespeeld.
16… Lf5 17. Lb3 h5 18. g4
18. The1 Pb6.
18… e5 19. Dg1
19… Pf4?!
Door deze tussenzet komt zwart in de problemen. Zwart kon mijns inziens een acceptabele stelling krijgen met 19… hxg4 20. fxg4 Lc8 21. h4.
20. Te1 hxg4 21. fxg4 Lc8 22. Dg3?!
Karjakin geeft in een klap zijn voordeel weg. Wit had groot voordeel kunnen verkrijgen met 22. h4.
22… a5 23. Dh4
Nu moet zwart oppassen. Wit had een opzichtige truc in de stelling gevlochten en Van Wely trapt er met open ogen in.
23… a4?? 24. Lxf7+! Kg7
Het is duidelijk dat 24… Kxf7 natuurlijk faalt op 25. Dh7+ terwijl 24… Dxf7 niet gaat vanwege 25. Dxd8+.
25. Pe4
En hier hield de zwartspeler het voor gezien. Een afschuwelijk slot van een toch behoorlijk goed gespeeld toernooi.
1-0
Giri, Anish – Carlsen, Magnus
1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. f3 d6 4. e4 e5 5. d5 Ph5 6. Le3 Lg7 7. Pc3 O-O 8. Dd2 f5 9. O-O-O f4 10. Lf2 Lf6 11. De1 Pd7 12. Kb1 Le7 13. g3 c5 14. dxc6 bxc6
15. c5!
Thematische actie, waarmee wit zichzelf een prettig strategisch voordeeltje verschaft.
15… dxc5 16. Pa4 Dc7 17. Dc3 Tb8 18. Lh3 Pb6 19. Pxc5 Tf7 20. b3 fxg3 21. hxg3 Lxc5 22. Dxc5 Pg7 23. Tc1 Le6 24. Dxc6
Wit heeft een mooie pion veroverd, de nummer één van de wereld is flink in de problemen.
24… De7 25. Dc5 Df6 26. Lg2 Tfb7 27. Ka1
Beter dan 27. Pe2 vanwege 27… a5! 28. Dxa5 Pc4 met tegenspel.
27… Pd7
28. Dd6?!
Hier laat hij het grootste gedeelte van zijn voordeel glippen. Vermoedelijk had wit na 28. Da3! de zaak onder controle kunnen krijgen, waarna hij mag proberen zijn pluspion uit te bouwen.
28… Pe8 29. Da6
29… Lxb3!
Carlsen ziet zijn kans schoon voor een remisecombinatie.
30. Dxf6 Pexf6 31. axb3 Txb3
Er dreigt mat.
32. Tc2 Tb1+ 33. Ka2 T1b4
En nu kan wit een herhaling van zetten niet met goed fatsoen uit de weg gaan.
34. Ka1
34. Ka3 Tb3+ 35. Ka2 (Vooral niet 35. Ka4?? wegens 35… T8b4+ 36. Ka5 Tb5+ 37. Ka4 Pb6+ 38. Lxb6 axb6 39. Tc4 Pd7 en de dreiging … Pc5+ gevolgd door… T5b4 mat valt niet meer te pareren.) is ook remise.
34… Tb1+ 35. Ka2 T1b4 36. Ka1 ½ – ½
De eindstand in de A-groep:
B-groep
Jan Smeets stond bij aanvang van de laatste ronde een halfje achter het duo Rapport en Naiditsch. Hij had dus een klein kansje om ze nog in te halen. Het was zaak om zelf in elk geval tot winst te komen tegen de taaie Turov. Smeets begon rustig aan de partij en halverwege had hij een kleine combinatie waarmee hij een voordelig toreneindspel op het bord wist te krijgen. Dat was bepaald niet gemakkelijk te winnen totdat er op zet 39 een mirakel plaatsvond. Turov gaf een ogenschijnlijk onschuldig schaakje en verwachtte natuurlijk dat de witte koning weggespeeld moest worden. Maar Smeets had een prachtige reprise bereid. Hij hief het schaakje op door zijn toren op een gedekt veld ertussen te plaatsen.
39. Td5!!
De toren kwam daarna binnen waarna het een koud kunstje was voor Smeets om een vol punt binnen te halen. Daarmee sloot hij een uitstekend toernooi prima af. De hele analyse treft u verderop aan.
De meeste andere landgenoten kwamen remises overeen met hun tegenstanders. Zo hielden de spelers elkaar in de partijen Dubov, – Van Kampen, Grandelius – Tiviakov en Timman – Edouard in evenwicht.
Alleen Sipke Ernst kreeg een zware pijp te roken. Hij werd op de pijnbank gelegd door Naiditsch, die een gunstig dame-eindspel had weten te bereiken. Dat was weliswaar met een h-pion en dat is volgens de boeken vaak remise, maar in de praktijk is het een heel ander verhaal. Zoals het ging, kreeg Naiditsch de pion redelijk soepel aan de overkant en daarmee dwong de Duitser de gedeeld eerste plaats af.
Smeets, Jan – Turov, Maxim
1. e4 c6 2. d4 d5 3. Pc3 dxe4 4. Pxe4 Lf5 5. Pg3 Lg6 6. h4 h6 7. Pf3 Pd7 8. h5 Lh7 9. Ld3 Lxd3 10. Dxd3 e6 11. Ld2 Pgf6 12. O-O-O Ld6 13. Pe4 Lc7 14. c4 De7 15. a3 Pxe4 16. Dxe4 O-O-O 17. Lb4 Df6 18. g3 The8 19. Kb1 Pb6 20. Tc1 Kb8 21. Dg4 Pc8 22. Lc3 Pe7 23. d5 e5 24. The1 Pf5
24… cxd5 25. Txe5!
25. Pxe5 Lxe5 26. Txe5 Txe5 27. f4 Pe3 28. fxe5 Pxg4 29. exf6 Pxf6 30. Lxf6 gxf6 31. dxc6 bxc6
Wit heeft een voordelig toreneindspel bereikt, maar om dit te winnen moet er nog heel wat gebeuren.
32. Tf1 Td6 33. Tf5 Te6 34. Kc2 Kc7 35. Kd3 Te5 36. g4
36… Te6
Het pionneneindspel na 36… Txf5 37. gxf5 Kd6 38. b4! is erg goed voor wit. 38… Ke5 39. Ke3 Kxf5 40. Kd4 Ke6 41. Ke4 f5+ 42. Kf4 Kf6 43. a4 en de meerderheid op de damevleugel beslist.
37. Kd4 Kb6 38. b4 Td6+
Op dit onschuldig ogende schaakje heeft Smeets iets prachtigs klaarliggen!
39. Td5!!
Een formidabele zet.
39… Te6
Na 39… cxd5 40. c5+ Kc7 41. cxd6+ Kxd6 42. b5 wint wit de strijd met de verst verwijderde vrijpion. Een voorbeeld van hoe een dergelijk eindspel in winst wordt omgezet: 42… Kc7 43. Kc5! d4 44. Kxd4 Kb6 45. Ke4 Kxb5 46. Kf5 Ka4 47. Kxf6 Kxa3 48. g5 hxg5 49. h6 g4 50. h7 g3 51. h8D.
40. Td7!
Maar nu dringt de witte toren de stelling binnen.
40… Te5 41. Txf7 Tg5 42. Txf6 Txg4+ 43. Kc3 Tg3+ 44. Kb2 Kb7 45. Txh6 Th3 46. Th8
Met twee pionnen meer is het afgelopen.
1-0
De eindstand in de B-groep:
C-groep
Zoals gezegd hielden de koplopers in deze groep vreselijk huis met hoge scores waardoor het niet makkelijk was voor onze landgenoten om een beetje mee te komen. Er waren drie spelers die zich daaraan onttrokken. Dat waren David Klein, Twan Burg en Robin Swinkels. De grootmeester uit Tilburg won zijn laatste partij van Klein waardoor hij de ongedeeld derde prijs in ontvangst mocht nemen. Klein bleef steken op een score van 7 punten, hetgeen nog altijd een TPR van 2507 was, ruim boven zijn eigen rating. Ook Twan Burg kwam op dezelfde score uit, met een TPR iets boven zijn rating.
De overige drie Nederlanders hadden het zwaar. Miguoël Admiraal deed het uiteindelijk niet onverdienstelijk, maar vooral Mark van der Werf en Lisa Schut zaten in de bekende hoek waar de klappen vielen. Vooral Van der Werf zal ontevreden terugblikken want met de score die hij behaalde, kan hij een fors ratingverlies tegemoet zien.
Klein, David- Swinkels, Robin
1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. g3 d5 4. exd5 exd5 5. d4 Pc6 6. Lg2 Lg4 7. O-O cxd4
Er is een interessante stelling ontstaan.
8. h3 Lh5 9. Te1+ Le7 10. g4 Lg6 11. Pxd4 Pf6
12. Pxc6?!
Niet de beste voortzetting. Na 12. c4! O-O 13. cxd5 Pb4 [Onmogelijk is 13… Pxd5? 14. Lxd5 Dxd5 15. Pxc6 bxc6 16. Dxd5 cxd5 17. Txe7 met stukwinst.] 14. Pc3 staat wit erg goed.
12… bxc6 13. De2 h5 14. Pc3?!
Een nieuwe onnauwkeurigheid en nu gaat het voordeel naar de zwartspeler over. Het dichthouden van de h-lijn met 14. g5 Pe4 15. h4 O-O is ook niet aanlokkelijk voor wit, maar was toch de minste van alle kwaden.
14… hxg4 15. hxg4
15… Kf8!
Sterk gespeeld van Swinkels. De koning gaat uit de penning waardoor zwart zijn stukken snel op de witte monarch kan richten.
16. Lf4 Ld6 17. Df3
17. Lxd6+ Dxd6 18. g5 Dh2+ 19. Kf1 Ph5 20. De7+ Kg8 is ook geen lolletje voor wit. De dreiging … Pf4 kan alleen gepareerd worden met 21. Pe2.
17… Lxf4 18. Dxf4
18… Th4!
De operaties over de h-lijn nemen hun aanvang.
19. Dg3?
Na deze misser gaat het hard. Relatief het beste is 19. Lf3 hoewel zwart met 19… Pxg4!
[Ook 19… Lh5 sterk.] 20. Lxg4 f5 21. f3 Kg8 de hele witte koningsstelling verzwakt heeft. Op 19. f3 Db6+ 20. Kf1 Lxc2 hoeft wit zich ook geen illusies te maken.
19… Txg4 20. Dh2 Ph5 21. Tad1 Dg5
En de witspeler kon het niet meer aanzien. Vooral niet 21… Pf4?? wegens 22. Dh8#.
0-1
De eindstand in de C-groep:
Alle partijen (ook inclusief meer analyses) van de Nederlanders kunt u naspelen via de viewer:
(De foto’s zijn van Frans Peeters)
PGN file is er niet of heeft een verkeerde naam. Download en naspelen werkt dus niet.
Mijn excuses, hij was inderdaad nog niet geüpload. Bij deze alsnog!
Bij Karjakin – Van Wely staat na 22. Dg3: Karjakin geeft in een klap zijn voordeel weg. Waarom dan? Wat had zwart dan moeten antwoorden? Waarin zit het grote verschil tussen 22. Dg3 en 22. h4?
Lucas,ik denk h4 en dan h5.De witte Dame staat tegenover de vijandige Koning dus ..gxh5 wordt een lastige klus.
Het is wel behelpen nu het toernooi voorbij is.
Duberry, die mogelijkheid van h4 gevolgd door h5 blijft toch in de stelling zitten? Dat verandert toch niet door de invoeging van 22. Dg3 a5? Trouwens, in jouw variant zou ik als zwart niet g6xh5 spelen maar g6-g5.
Het enige dat ik zie (zonder computer) is dat na 22. Dg3 het paard op c5 niet meer gedekt is, zodat zwart tijd heeft voor de verdedigende zet 22…De7.
lucas,in deze partij deed wit er goed aan om Dd3 te spelen,want hij won.
g6-g5 geeft wit een vrijpion met zijn toren al op de goede plaats.
Wat jij zag zie ik nu ook,als het paard weg moet van c5 krijgt de loper op c8 alle ruimte.Maar in normale gevallen is h2-h4 een sterke zet en Dg3 zwak,omdat zware stukken met de loper al gericht zijn op de vijandige koning.
Het witte paard is ook sterk. Dit zijn mijn(foute?) gedachten.
Lucas, in de eerste zin moet Dd3 zijn Dg3
Interessante discussie!
Het is inderdaad lastig het verschil te duiden tussen direct h2-h4 en Dg1-g3. Ik kom daar nog op terug. Feit is wel dat zwart na 22. Dg3 geen 22… De7? mag spelen vanwege 23. Dxf4! Dxc5 24. Dxf7+ met winst.
Na het raadplegen van diverse engines en ruggenspraak met collega Dimitri Reinderman moeten we tot de conclusie komen dat we het antwoord op de vraag niet weten. De meeste engines geven h4 als de sterkste zet, maar vermoedelijk beoordeelt de computer de stelling na h4-h5, g6-g5 als goed voor wit, terwijl die in de praktijk erg meevalt voor zwart. Kortom: het spel is gewoon te ingewikkeld!
Bedankt voor de reaktie! Ik dacht,zou Herman nog aan ons denken,maar ik had er toch vertrouwen in.Zwart zal zeker winnen met huis-tuin-en keukenzetten zoals Carlsen pleegt te spelen(zie column Hans Ree).
Herman, bedankt voor de toelichting. Dat h4 iets beter is dan Dg3 wil ik wel geloven, maar ik begreep de frase "geeft in een klap al zijn voordeel weg" niet. Dat was dan misschien iets te krachtig uitgedrukt.