Spoelman alleen op kop
De tweede ronde van het Nederlands Kampioenschap heeft wederom een aantal belangrijke beslissingen opgeleverd. In het oog sprong de zege van Wouter Spoelman met zwart op de altijd zeer solide Ruud Janssen. Essentieel voor de kopposities waren verder de overwinningen van Jan Smeets op Ivan Sokolov en van Anish Giri op Erwin l’Ami.
Spoelman gaat nu na twee ronden alleen aan de leiding, op de voet gevolgd door Giri en Smeets.
Bij de dames lijkt zich meteen een tweestrijd af te gaan tekenen tussen veelvoudig titelhoudster Zhaoqin Peng en Anne Haast. Peng won met zwart van Martine Middelveld, terwijl Haast (ook met zwart) haar vriendin Lisa Hortensius klopte in een spannende partij. Peng en Haast hebben nog 100%, de andere dames staan ‘gezusterlijk’ op een half punt.
De partij tussen Janssen en Spoelman begon spectaculair. Vanuit een rustig flankspel moest de witspeler wat moeite doen om de vroegtijdig geslagen zwarte pion op c4 te heroveren. Ten koste van een paar verzwakkingen lukte dat, maar toen hij ook nog zijn koningsstelling moest laten verzwakken, een geïsoleerde pion op d4 moet toelaten en zijn witveldige loper moest inleveren, bleek dat iets teveel van het goede.
In de diagramstelling speelde Spoelman het interessante 10… h5 Dit is een (spectaculair) nieuwtje. [Bekend was nog 10… e5 zoals in de partij Zueger-Gagunashvili, 2003 met succes door zwart werd gespeeld.] 11. Pxc4 Pxc4 12. Dxc4 h4 Zwart ontwikkelt niet maar probeert de witte koningsstelling te verzwakken.
13. d4?! Het is de vraag of dit de juiste zet is. [In aanmerking komt 13. h3 De6 14. Dxe6 Lxe6 15. g4 maar het is duidelijk dat wit geen voordeel heeft.] 13… Pxe4 Spoelman pakt heel brutaal de pion. 14. Dc2 [Na 14. f3 Pd6 15. Dxf7+ Pxf7 16. fxg4 hxg3 staat zwart oké.] 14… Pd6 15. Lxc6+ Dit moest de bedoeling zijn van wit, maar het gevolg is dat zwart nu snel kan ontwikkelen en dat wit zijn verdedigende loper moet inleveren. 15… Ld7 16. Lxd7+ Dxd7 17. Pf3 g6 18. Lg5 hxg3 19. fxg3 Pf5 20. Tad1 Lg7 Zwart is nu – op de rokade na – volledig ontwikkeld en heeft de betere structuur. 21. Pe5?! [Beter lijkt mij 21. Tfe1] 21… Dd5 22. Da4+ b5 23. Db3 Td8
24. g4? Na deze lelijke blunder, kunnen de stukken vrijwel meteen in de doos terug. [Maar ook na 24. Da3 is wit in de problemen.] 24… Dxb3 [24… Pxd4 kon ook.] 25. axb3 Txd4 Nu hangt er ineens teveel bij wit. 26. Txd4 Pxd4 27. Pxf7 [Na 27. Pf3 Pxb3 staat wit ook teveel achter.] 27… Tf8 0-1
Bij Smeets – Sokolov kwam de afruilvariant van het Spaans op het bord. Daarin bereikte wit een prettig plusje, zoals de volgende diagramstelling toont.
Tijd om de balans op te maken. Wit heeft een stevige pionnenstructuur waarmee wit het zwarte loperpaar in bedwang houdt. Een vreemd aspect is echter het paard op g5 dat heel kwetsbaar is. Als hij h3-h4 zou moeten spelen, zou hij zijn eigen structuur aantasten. 23… Kd8 Sokolov wil het paard met zijn koning bedreigen. [Belangrijk is dat 23… Le7? faalt op 24. Txd7 Kxd7 25. Td1+ Kc8 26. Lxe5] 24. Pg3 Ke7 [24… hxg4 25. hxg4 en wit heeft veld h3 voor zijn paard gekregen.] 25. gxh5 Dat was wits bedoeling.
25… Pf8?! Dat is kleur bekennen. [Zwart zou met open ogen in de val lopen als hij verder zou gaan met 25… Kf6 26. Pe2 Kxg5 [26… Th4 27. f4 T4xh5 is nog redelijk onduidelijk.] 27. Pxf4 Kxf4 28. h4! en de dreiging Txd6 en Lc1# is niet met gewone middelen te verdedigen.] 26. Ted1 Vermoedelijk niet de meest nauwkeurige voortzetting. [Wit had volgens mij duidelijk in het voordeel kunnen komen na 26. hxg6 Pxg6 27. Pf5+] 26… Pe6 27. Pxe6 Lxe6 28. hxg6 Wit heeft wat pionnen ‘gecollecteerd’, maar het is de vraag of zwart niet voldoende tegenspel krijgt. 28… Lxh3+ 29. Kf2
29… Lc5+?! [Zwart kon het beste de pion op g6 veroveren. Een bijzonder aardige variant is dan: 29… Tf6 30. Th1 Txg6! en nu houdt zwart het evenwicht in tact na 31. Pf5+ Lxf5 32. Txh8 Lc5+ 33. Ke2 Tg2+ 34. Kd3 Lxe4+!! Dat is wel een bijzondere (schijn)offer. 35. fxe4 [35. Kxe4 Txd2] 35… Tg3+ 36. Ke2 Tg2+ 37. Kd1 Tg1+ met herhaling van zetten.] 30. Ke2 Lg2 [Zwart heeft geen tijd om e5 te dekken vanwege 30… Ke6 31. Th1 Tfh4 32. g7 Tg8 33. Pf5 met gigantische problemen.] 31. Lxe5 Lxf3+ 32. Kd3 Td8+ 33. Kc3 Txd2 34. Txd2 Tg4 35. b4 Ke6 36. Lxc7 Le7
37. Td3?! Smeets maakt het zichzelf nog moeilijk. [Veel simpeler is 37. Tf2! Lxe4 38. Te2 Lf6+ 39. Kb3 en is geen redden meer aan.] 37… Lxe4? Maar Sokolov revancheert zich. [37… Lg2 38. g7 [38. Ph5 Lxe4] 38… Txg7 39. Pf5 Tg4 met goede kansen op remise!] 38. Te3 Lf6+ 39. Kb3 Kd5 40. Pxe4 Txe4 41. Td3+ Td4 42. Txd4+ Lxd4 43. c3 Lf6 44. Lb6 Ke6
45. Ld4 Dat doet hij heel sterk. Het pionneneindspel wint simpel. 45… Ld8 [Na 45… Lxd4 46. cxd4 Kf6 47. d5 cxd5 48. Kc3 Kxg6 49. Kd4 komt de witte koning binnen.] 46. c4 a5 47. c5 Ook nu valt er geen eer aan te behalen voor zwart. 1-0
De derde belangrijke beslissing kwam op naam van titelverdediger Anish Giri. Hij wist in een Catalaan de moeilijk te kloppen Erwin l’Ami omver te krijgen in een zeer interessant en moeilijk loopgravenduel. De partijen tussen Daan Brandenburg – Friso Nijboer en Robin Swinkels – Sipke Ernst eindigden, niet zonder strijd in remise. Hierin leken Nijboer en Swinkels de leiding in handen te hebben, maar zij wisten de verdediging van hun tegenstander niet te slechten.
Bij de dames koos Zhaoqin Peng voor de Benoni-wall om Martine Middelveld het leven zuur te maken. Hoewel de witspeelster het aanvankelijk allemaal aardig bij elkaar wist te houden, ging zij in het late middenspel de fout in, waardoor zij twee pionnen achter raakte. Peng kreeg gezelschap aan kop van Anne Haast die een zeer interessant en scherp gevecht uitvocht met Lisa Hortensius. In een scherpe Siciliaan, kon Hortensius aanvankelijk een kansrijk stukoffer brengen, maar nadat zij dat nagelaten had, offerde Haast op haar beurt twee pionnen in ruil voor een koningsaanval. Zij dirigeerde haar stukken naar de damevleugel en mede door de tijdnood van de witspeelster kon een stukoffer, met een ondekbaar matbeeld tot gevolg, niet uitblijven.
23. Dd2?! Waarschijnlijk hebben beide speelsters gemist dat wit hier een kansrijk stukoffer kon brengen. [Wit had groot voordeel kunnen krijgen met 23. Pxd4 exd4 24. Dxd4 Pd7 25. g6! Tf8 [25… f6 26. Dd5 Ta7 27. Df7+ Kd8 28. Dxg7 +-] [25… De5 26. gxf7+ Kxf7 27. Dc4+ Ke8 28. Tg6] 26. Lc4] 23… Pd7 24. Dxb4 Tb8 Zwart biedt twee pionnen aan in ruil voor een paar lijnen tegen de witte koning. 25. Dxa4 O-O 26. Pc1 Pb6 [Iets meer voor de hand ligt 26… Pc5 27. Da3 Le6 omdat de witte dame opgejaagd gaat worden.] 27. Da5 Ta8 28. Dd2 Le6 Dit is een vreselijk gevaarlijke stelling voor wit. 29. Pb3 [Na 29. b3 Tfb8 lijkt wit beter stand te houden dan in de partij.]
29… Tfb8 Zwart brengt alle stukken eerst in de aanval, hetgeen bijna altijd de logische strategie is. [Maar in dit specifieke geval moest zij misschien sneller tot actie overgaan met 29… Da7 30. a3 Pa4 en de dreiging … Pxb2 wordt actueel. Ik zie niet hoe wit zich daartegen kan verdedigen.] 30. g6 f6 31. f4 In tijdnood kiest wit voor de tegenaanval. Maar er zijn te weinig verdedigers bij de witte koning om de volgende aanvalsstorm te weerstaan. [Als wit zich wil wapenen tegen de komende stormaanval viel er iets te proberen met 31. Dc1 Pa4 32. Tg2 Da7 33. a3 hoewel zwart ook dan na 33… Pc5! de overhand zal krijgen.] 31… exf4 Dat kan. [Maar iets directer was 31… Da7 32. a3 Pa4 en zowel … Pxb2 als … Pc3+ zijn nauwelijks meer op te vangen.] 32. De2? Het was heel lastig te zien dat wit nu over een verborgen verdediging. [32. Df2!? Zwart moet dan 32… Pa4! vinden. [Niet goed is dan 32… Da7 33. a3 Pa4 34. Dxd4 en zwart heeft niets.]]
32… Da7! Na deze zet slaat de aanval definitief door. 33. a3 Pc4?! [Vermoedelijk had zwart hier wederom 33… Pa4 moeten spelen.] 34. Dxh5 Wits tegenaanval loopt dood, die van zwart slaat nu definitief door. [Wits laatste kans bestond in 34. Dxc4 Lxc4 35. Lxc4+ Kf8 en wit mag hopen op een soort vesting.]
34… Pxa3+ 35. bxa3 [Na 35. Kc1 Txb3! 36. cxb3 d3 37. Tg2 Tc8+ 38. Kd2 De3# zou een fraai slot opleveren.] 35… Dxa3 36. Dh7+ Kf8 37. Dh8+ Lg8 Opgegeven, het mat is niet meer te pareren. 0-1
De meeste partijen in bovengenoemde fragmenten zijn in hun geheel geanalyseerd en via de viewer na te spelen. Tevens de rest van alle partijen:
Haast-Hortensius was een leuke partij, goed dat de vriendinnen elkaar niet gespaard hebben. Vraagje: heeft wit na 34. Qxc4 Bxc4 35. Bxc4+ Kf8 meer dan een vesting, bijv. 36.Ld5 d3 37.Lxa8 dxc2+ 38.Kxc2 en nu weet ik het zonder bord of engine even niet meer.
Oeps, bedoelde L.Hortensius-A.Haast
Beste Thysse, een ding is duidelijk: namelijk dat zwart degene is die op winst speelt na het dame-offer. Niettemin is de stelling m.i. lastig te kraken. Wit heeft twee stukken en een pion (met kans op een tweede pion) voor de dame. Het gaat erom of zwart erin slaagt de zware stukken optimaal in te zetten. Dat betekent dus dat er lijnen geopend moeten worden. In jouw variant na 36. Ld5 d3 37. Lxa8 dxc2 38. Kxc2 Dxa8! is de stelling open gekomen en zal zwart eenvoudig winnen. Veel lastiger voor zwart is daarom een zet als 36. Tgf1! waarna de stelling nog redelijk gesloten blijft.
Mijn analyse van de partij Janssen-Spoelman heb ik helaas uit de viewer moeten halen vanwege een merkwaardige foutmelding. De partij is nu zonder commentaar wel apart na te spelen.
De foto’s van de tweede ronde staan nog even in mijn eigen Flickr account.
Zeg maar Elias. Bedankt, Herman, ik snap het nu een beetje. Zwarts stukken blijven actief en daarom denk ik dat ook de vesting niet werkt: wits koning is niet echt veilig, de loper kan daarom niet naar f5 en zijn (haar?!) pionnen e4,h3 en g6 zijn dus minstens zo zwak als die van zwart. Als bijv. g6 valt komt de zwarte meerderheid op de koningsvleugel in beweging, zelfs als wit zijn torens op de 3e rij plaatst.