Tata ronde 6: zwarte vrijdag
Vrijdag 21 januari was ‘zwarte vrijdag’ in Wijk aan Zee. Niet alleen werden er veel partijen door zwart gewonnen (10 van de 21), bovendien verloren alle Nederlanders in de A- en B-groep (en allemaal met wit, wat weer gedeeltelijk het grote aantal zwarte overwinningen verklaart). Alleen in de C-groep hielden de Nederlanders stand door 2.5 uit 5 te scoren (maar dat was voornamelijk tegen elkaar).
Jan Smeets ging er vrij kansloos af in een Berlijner tegen Carlsen, maar de beide andere Nederlanders in de A-groep hadden remise kunnen maken. Anish Giri had volgens coach Chuchelov de zetherhaling na de opening tegen Nepomniachtchi moeten accepteren, maar hij wilde meer dan remise. Na later nogmaals een mogelijke zetherhaling te ontwijken verloor hij een belangrijke centrumpion en daarmee ook de partij. Ook Erwin L’Ami had een remise voor het grijpen: Nakamura bood het aan na 23 zetten. Erwin had geen voordeel, maar de stelling lag hem wel, dus hij speelde door, maar de Amerikaan speelde beter en won het eindspel. Daarmee achterhaalde hij Anand (die snel remise speelde tegen Grischuk) op de eerste plaats.
De partij van de dag werd gespeeld door Kramnik, die (mede dankzij een goede voorbereiding) een spectaculaire partij won van Shirov.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. d4 exd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pxc6 bxc6 6. e5 De7 7. De2 Pd5 8. c4 Pb6 9. Pc3 Lb7 Een wat minder gebruikelijke zet, die Kramnik wellicht speciaal voor dit toernooi had voorbereid (aangezien o.a. Carlsen en Nepo ook Schots spelen). 10. Ld2 g6 En dit is zelfs nieuw op hoog niveau, al is het een normale zet. 11. Pe4 O-O-O 12. a4 Dreigt een stuk te winnen met a5. Zwart heeft echter een spectaculair antwoord. 12… La6 13. De3 Dxe5! Ongetwijfeld met de computer gevonden, al gelooft de mijne er niet meteen in. 14. Lc3
14… Lb4! En de pointe. Zwart offert tijdelijk een stuk, maar krijgt die terug, en ondertussen staat de witte koning nog in het centrum. 15. Lxb4 The8 16. f3 d5 17. a5? Nu komt wit in een moeilijke stelling terecht. Het alternatief was 17. cxd5 Lxf1 18. Kxf1 cxd5 19. a5 Pd7 20. Lc3 De6 21. Dxa7 dxe4 22. Da8+ Pb8 23. a6 waarna eeuwig schaak voor de hand ligt. 17… Pxc4 18. Dxa7 Dxb2 19. Dxa6+ Kd7 20. Td1 Dxb4+ 21. Kf2 Txe4 22. fxe4 Dc5+ 23. Ke1 Db4+ 24. Kf2 Dc5+ 25. Ke1
Tot hier schijnt het voorbereiding geweest te zijn. Zwart heeft hier een keuze, maar met meer tijd op de klok en het initiatief is er geen reden voor zwart om voor eeuwig schaak te gaan. 25… Pb2 26. exd5? Na 26. De2 Pxd1 27. Dxd1 Te8 krijgt zwart drie of vier pionnen voor het stuk, maar helemaal duidelijk is het niet. Na de tekstzet wint zwart een toren terug. 26… Dc3+ 27. Td2 Dc1+? 27… Te8+ 28. Le2 Dc1+ 29. Kf2 Dxd2 wint voor zwart. 28. Ke2 Te8+ 29. Kf3 Dxd2 30. Dxc6+ Kd8 31. Df6+ Te7 32. Kg4? 32.Dh8+ Kd7 33.Lb5+ c6 34.Lxc6+ Kc7 is het ook niet, maar na 32. La6! Dxd5+ 33. Kg3 staat het vreemd genoeg gelijk. De penning is vervelend en als zwart dames ruilt is de a-pion sterk en het paard kwetsbaar. Maar ja, vind het maar met de vlag op vallen… 32… Pd1 Nu is Pf2+ een te sterke dreiging. 33. Dh8+ Kd7 34. Lb5+ c6 35. Lxc6+ Kc7 36. d6+ Dxd6 Een practische oplossing, de computer ziet natuurlijk 36… Kxc6 37. Dc8+ Kd5 38. dxe7 f5+ 39. Kh3 Dh6+ 40. Kg3 Dg5+ 41. Kf3 De3# 37. Txd1 Dxd1+ 38. Lf3 h5+ 39. Kg3 De1+ 40. Kh3 De6+ 41. Kh4 41. Kg3 De5+ 42. Dxe5+ Txe5 43. a6 Kb6 44. Lb7 is stugger, maar Shirov gelooft wel dat Kramnik dat kan winnen. 41… g5+ 42. Kxg5 Dg6+ 43. Kf4 f6 Met mat of damewinst, b.v. 43… f6 44. h4 Te8 45. Dxh5 Te4+ 46. Lxe4 Dxh5 0-1
Partijen A-groep:
Ook in de B-groep was het kommer en kwel qua Nederlanders. Friso Nijboer liet in een open Siciliaan d6-d5xe4 toe, waarna het snel afgelopen was. Wouter Spoelman kreeg een (voor hem minder) leuke zet van Efimonko tegen zich:
18…Pd3! Als wit de dame slaat slaat zwart met meerslag terug (Pd3-f2xd1-f2xe4xg5). Wouter vond de beste verdediging, maar verloor wel de kwaliteit: 19.h3 Le3 20.Dc2 Pf2+ 21.Kh2 Pxd1 en zwart won in 37 zetten. Efimenko kwam zo op de ongedeeld tweede plaats met 4.5 punten, een halfje achter McShane die Wojtaszek versloeg. De leukste partij werd echter gespeeld door Navara en Ganguly.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. O-O b5 6. Lb3 Lc5 7. a4 Tb8 8. c3 d6 9. d4 Lb6 10. a5 La7 11. h3 Lb7 12. Le3 Dit is nieuw in deze stelling, voorheen dekte wit e4 met 12.Te1. Na korte rokade is 12.Le3 wel gebruikelijk, omdat wit dan Ld5 heeft als zwart op e4 slaat. 12… Pxe4 Ganguly gaat voor de kritieke voorzetting. Nu ontstaan er interessante complicaties. 13. d5 Lxe3 14. dxc6 Pxf2 Momenteel heeft zwart twee pionnen meer, maar er hangt wel wat bij hem. 15. Dd5 En nu dreigt er ook nog mat! Maar zwart heeft wel een aftrekschaak…
15… Pxh3+ En die had ie misschien beter kunnen bewaren. 15… O-O 16. Txf2 (16. cxb7 Pe4+ 17. Kh2 Lf4+ 18. Kg1 Le3+ met remise) 16… Lxf2+ 17. Kxf2 La8 heeft zwart vooralsnog geen enkel actief stuk, maar het is niet makkelijk voor wit om zowel c6 gedekt te houden als de zwarte pionnenwals tegen te houden. 16. Kh1 Df6 17. cxb7 Pf4 Al heeft zwart nu voor het stuk naast drie pionnen ook lastige dreigingen: paard naar g3, dame naar de h-lijn.. . de vraag is verder of b7 zwak of sterk is? 18. Dc6+ Kd8 19. Ph2 Dg5? Een echte matdreiging is beter dan de nepdreiging op g2: 19… Pe2! en dan bijvoorbeeld 20. Df3 Dxf3 21. Txf3 La7 22. Lxf7 e4 23. Th3 Pf4 24. Th4 Pd3 met ongeveer gelijke kansen. 20. Pa3? 20. Lxf7! met als pointe 20… Tf8 21. Txf4 exf4 22. Le6 De7 23. Lh3 om daarna op a6 te slaan. 20… Pe2 21. Tf3 Pg3+? Deze stelling is te moeilijk voor mensen. Het beste was 21… Lf4 en na de plausibele voortzetting 22. Pf1 Dh4+ 23. Th3 Df2 24. Ph2 e4 25. Dxe4 Te8 26. Df3 Pg3+ 27. Txg3 Dxg3 28. Dxg3 Lxg3 29. Lxf7 Te4 30. Pf3 c6 ontstaat een eindspel met kansen voor beide partijen. 22. Txg3 Dxg3 23. Lxf7 Nog sterker was 23. Pc2 Lf4 24. Pf1 Dg5 25. Dxa6 waarna de a-pion beslist. 23… Lf4 24. Pf3 Dg4
Zwart heeft twee pionnen voor de kleine kwaliteit en latente dreigingen tegen de witte koning, maar de materiele compensatie wordt weldra minder, en de pion op b7 blijkt niet zwak maar sterk te zijn. 25. Pxb5 Dd7 25… axb5 26. a6 Le3 27. a7 Lxa7 28. Txa7 helpt wit alleen maar. 26. Ld5 g5 27. Tf1 Tf8 28. Pxg5 Een leuke spiegel met de 25e zet. 28… Ke7 29. Pe6 Dxc6 30. Lxc6 Kxe6 31. Pxc7+ Ke7 32. Pxa6 Tbd8 Nu kan wit winnen zoals ie wil (33.g3 wint een stuk), Navara kiest voor een afwikkeling waarbij meteen alles geruild wordt. 33. b8D Txb8 34. Pxb8 Txb8 35. Txf4 En zwart gaf op wegens 35…exf4 36. a6 Txb2 37. a7 Ta2 38. a8D Txa8 39. Lxa8 1-0
In de C-groep staan Nyzhnyk en Vocaturo bovenaan met 4.5 punten, maar de dames doen het hier goed: Lahno staat een halfje achter, Sachdev een punt. De Indiase bracht Vocatura zijn eerste nederlaag toe in een partij die voor liefhebbers van curiosa twee interessante momenten had:
1. d4 Pf6 2. c4 c5 3. d5 d6 4. Pc3 g6 5. e4 Lg7 6. f3 O-O 7. Pge2 e6 8. Pg3 exd5 9. cxd5 a6 10. a4 Pbd7 11. Le2 h5 12. Lg5 Dc7 13. O-O Ph7 14. Le3 Pe5 15. h3 h4 16. Ph1 f5 17. Dd2 Df7 18. f4 Pd7 19. Pf2 b6 20. Tae1 Lb7 21. Lf3 Tae8 22. Pfd1 Lf6 23. Lf2
Dg7 24. exf5 gxf5 25. Txe8 Txe8 26. Pe3 Tf8 27. Dc2 Lxc3 28. bxc3 Df6 29. c4 Lc8 30. Db1 Tf7 31. De1 Pdf8
32. Lxh4 Dd4 33. Lh5 Tg7 34. Tf3 Ld7 35. Kh1 Pf6 36. Lxf6 Dxf6 37. Tg3 Lxa4 38. Txg7+ Kxg7 39. g4 Ld7 40. g5 Dd8 41. Da1+ Kg8 42. Dxa6 De7 43. Pg2 Dh7 44. Le2 Dxh3+ 45. Kg1 Db3 46. Da1 b5 47. Df6 b4 48. Lh5 Ph7 49. Df7+ Kh8 50. g6 Dd1+ 51. Lxd1 1-0
Nyzhnyk kwam vandaag overigens goed weg tegen Mark van der Werf, die in het vroege middenspel een kwaliteit won maar toen iets te veel moeite deed om dames te ruilen en daarmee zijn voordeel verspeelde. De andere Nederlanders speelden tegen elkaar: Jan-Willem de Jong won zijn eerste partij ten koste van Benjamin Bok, terwijl Roeland Pruijssers en Robin van Kampen remise tegen elkaar speelden.
Partijen C-groep:
