Van Wely wint barrage van Tiviakov; Haast klopt Peng
Dertien juli tweeduizendveertien, de dag dat de WK-finale voetbal in Brazilië gespeeld werd, werd ook een gedenkwaardige dag in de geschiedenis van het Nederlands schaakkampioenschap . Zowel bij de heren als bij de dames stonden twee jongelingen klaar om het stokje over te nemen van de gevestigde orde. Want bij het ingaan van de laatste ronde stonden Wouter Spoelman en Anne Haast een halfje voor op een heel peloton van kanshebbers. Beide talentvolle twintigers moesten met zwart hun koppositie zien te verdedigen. Wouter tegen een ander talent, Benjamin Bok en Anne tegen de 13-voudige landskampioene, Zhaoqin Peng.
Waar Wouter het niet redde tegen een werkelijk ontketende Benjamin Bok, slaagde Anne wel. Omdat Bianca De Jong-Muhren van Lisa Hortensius had weten te winnen leek een barrage aanstaande. Maar hoewel Anne in de opening een paar bange momenten moest doorstaan, restte haar uiteindelijk een voordelig eindspel dat ze op indrukwekkende wijze naar winst voerde, waardoor ze onmiddellijk de titel voor zich opeiste.
 |
 |
|
Loek van Wely |
Anne Haast |
Bij de mannen gingen door de nederlaag van Wouter Loek van Wely en Sergey Tiviakov hem voorbij in de stand. Loek door op knappe wijze te winnen van Dimitri Reinderman, Sergey door na een wisselvallige partij een toreneindspel naar zijn hand te zetten tegen Erwin l’Ami. Daardoor werd er een barrage nodig die Loek met 2-0 in zijn voordeel besliste. Zo kon de Tilburger toch zijn zevende landstitel toevoegen aan zijn palmares.
De eindstanden in beide toernooien:
 |
 |
NK – Algemeen
Zelden heeft zich zo’n zinderende slotronde afgespeeld bij een Kampioenschap van Nederland als vandaag. Dat kwam natuurlijk ook omdat er zoveel gegadigden waren voor de titel. De spelers waren niet alleen met hun eigen partij bezig, maar keken ook angstvallig om zich heen, wat de concurrentie aan het doen was.
Om te beginnen was natuurlijk van belang wat er zou gebeuren in de partij tussen Benjamin Bok en Wouter Spoelman. Benjamin had zich eerder al een ‘reuzendoder’ getoond toen hij Van Wely in grootste stijl had verslagen. Zou hij dat ook kunnen met de man in vorm, Wouter Spoelman? Om een lang verhaal kort te maken: ja, dat kon hij. En hoe!
Met een subliem paardoffer in de stijl van de onlangs overleden Velimirovic bestookte hij de zwarte stellingen. En toen de eerste aanvalsgolven leken te zijn opgevangen, kwam er een tweede – nu met orkaankracht – over de zwarte stelling heen. Dat ging gepaard met een prachtig dame-offer en later met een schijnoffer van de dame. Zoveel genialiteit werd de arme Spoelman teveel. Het slotspel speelde Bok ook voortreffelijk uit, zodat de Amsterdamse student geneeskunde minimaal een jaartje moet wachten voordat hij weer een kans krijgt om zijn naam te vereeuwigen.
Bok, Benjamin – Spoelman, Wouter
1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pc6 5. Pc3 Dc7 6. Le2 Pf6 7. Le3 Le7 8. f4 d6 9. Dd2 a6 10. O-O-O Pa5 11. g4 b5 11…Pc4 is nog bekend uit Svidler-Maksimenko, 1995.
12. g5 Pd7
Deze stelling was nog voorgekomen in twee partijen van onbeduidende spelers, waarvan de zwartspelers overigens tweemaal tot winst kwamen. Benjamin ziet een overeenkomst met de Velimirovicaanval uit de Rauzer en komt nu met een klinkklare verrassing.
13. Pf5!?
Een bijzonder interessant en vermoedelijk ook correct stukoffer.
13…exf5 14. Pd5 Dd8 15. exf5
Hij gaat voor de stereotiepe aanval.
Wit had een klein voordeeltje na 15. Pxe7 Dxe7 [15…Kxe7?? 16. Dxd6+ Ke8 17. exf5 met winst.] 16. Dxa5
15…Lb7 16. Pxe7 Dxe7 17. The1 O-O 18. Lg1
18…Dd8?!
Een logische terugtocht: het paard moet gered worden. Maar het is duidelijk dat de zwarte lichte stukken niet samenwerken. Als ik de engine moet geloven is 18…De4 zo’n beetje de enige zet om in de partij te blijven. 19. Dxa5 Dxf4+ 20. Dd2 Dxf5 21. Ld3 levert dan een stelling op waarin wit ruimschoots compensatie heeft voor zijn geofferde pion. Maar ook niet meer dan dat.
19. Dxd6 Lc6
20. f6!
Sterk gespeeld van Benjamin. Hij wil niet alleen de koningsstelling van de tegenstander verzwakken maar vooral met Le2-g4 een nieuwe dreiging in de stelling brengen. Een lelijke zet is 20. b4?! waarmee wit weliswaar zijn stuk terugwint, maar zijn eigen koningsstelling verzwakt. Na 20…Tc8 21. bxa5 Dxa5 ontstaan onduidelijke verwikkelingen.
20…Te8!
Ook uitstekend verdedigd van Wouter. Uit den boze is 20…gxf6? wegens 21. Lg4!
21. Lg4 Er viel iets te zeggen voor 21. fxg7!
21…Txe1 Met 21…Pf8 22. Txe8 Dxe8 23. fxg7 Pe6 blijft zwart op de been. Wit heeft natuurlijk nog wel prachtige compensatie.
22. Txe1
22…Tc8?
Het is altijd vervelend als een ‘normale’ zet een defect bevat.
Vreemd genoeg kon zwart nu wel 22…gxf6 spelen. Het is niet duidelijk hoe het in deze chaotische stelling zal aflopen.
Het idee om de witte dame te verdrijven met 22…Df8? valt volkomen in het water met 23. Te7! met winst.
Maar waarschijnlijk kon het wel met 22…Db8!? om na 23. Dd4 te vervolgen met 23…Pf8 24. fxg7 Pg6 25. f5 Df4+ 26. Dxf4 Pxf4 en er is opnieuw een onduidelijke stelling ontstaan.
23. Te7!
Ligt voor de hand en is ook erg sterk.
Met 23. Td1 maakt wit ook gebruik van de penning over de d-lijn en over de diagonaal c8-h3. Met dit voorbeeld komen er enkele verborgen wendingen boven water: 23…Pb7 24. De7! Dc7 (zie analysediagram)
en nu heeft wit zelfs een bijzonder gemene extra penning die hij in zijn voordeel kan benutten: 25. Le6!! [Foutief is 25. Lxd7? vanwege 25…Lxd7 en omdat er nu ineens mat op c2 dreigt, ontsnapt zwart uit de omklemming.] 25…Pxf6
[Nu leidt 25…Pf8 tot een geforceerd mat 26. Lxf7+ Kh8 27. fxg7+ Kxg7 28. Df6#]
[25…Tf8 26. Lxd7 is natuurlijk gewoon een stuk.]
26. Lxf7+ Kh8 27. gxf6 en wit heeft zijn materiaal grotendeels terug, waarna er een gunstig eindspel wacht. Een voorbeeld: 27…Dxf4+ 28. Le3 Dxf6 29. Dxf6 gxf6 30. Ld4 met een moordend loperpaar.
23…Pc4
Even lijkt zwart zich te kunnen redden: het vreselijke paard doet weer mee. Misschien heeft Wouter gehoopt dat hij zich op deze manier uit dit wespennest zou kunnen loswerken. Maar hier toont Benjamin even zijn bijzondere kwaliteiten: het vinden van verborgen wendingen. De volgende zet is geniaal! Na 23…Pf8 24. Dxd8 Txd8 25. Lb6 is het toch het ongelukkige paard op a5 dat eraan gaat.
24. De6!! Df8
Absoluut de enige zet, maar het mag niet meer baten.
24…fxe6 25. Lxe6+ Kf8 [25…Kh8 26. fxg7#] 26. Tf7+ Ke8 [26…Kg8 27. Txd7+ Kf8 28. fxg7+ Ke8 29. g8=T#] 27. fxg7 en g7-g8D+ valt niet meer te voorkomen.
25. fxg7 Dxg7
26. Ld4!
De ene killer na de andere. Je zou bijna zeggen dan Benjamin door veel met de computer te analyseren zelf een soort sterke engine in zijn hoofd heeft gekregen!
26…Pf8
Het moet gezegd worden dat Wouter inventief verdedigt.
Op 26…fxe6 27. Txg7+ Kf8 wint 28. Lxe6 Td8 29. Lf6! met winst.
Na 26…Dg6 wint wit al zijn materiaal met rente terug. 27. Dxg6+ hxg6 28. Lxd7 met winst.
Het is duidelijk dat als zwart de loper slaat met 26…Dxd4 dat hij mat gaat. 27. Dxf7+ Kh8 28. Dxh7#
27. Dxc4!
Maar ook Benjamin laat zich niet onbetuigd! Met deze desperado haalt hij de buit bijna binnen.
27…Ld7
De laatste poging om verwarring te stichten.
Geen soelaas biedt 27…bxc4 28. Lxg7 Pg6 [28…Kxg7 29. Lxc8] 29. Te1 Ta8 30. Le5 en wit blijft twee pionnen voor.
28. Dd3
Benjamin vindt het mooi geweest met al die genialiteit… Je zou hier toch een nieuwe desperado verwachten met 28. Dxc8 hetgeen ook wint, zelfs na 28…Dxd4 29. Txd7 Dxf4+ 30. Td2 en wit blijft een toren voor.
28…Dg6 29. Dxg6+ hxg6 30. Lxd7 Td8 De penning met 30…Tc7 wordt beantwoord met een tegenpenning: 31. Te8 Txd7 32. Lc5
31. Te8!
En ook nu komt hetzelfde motief te voorschijn. Wouter gaf het op. Wat een geweldige partij van Benjamin en wat zuur voor Wouter dat hij op een van de belangrijkste momenten uit zijn carrière het slachtoffer moest worden van een paar geniale momenten van de tegenstander. Na 31. Te8 volgt 31…Txd7 en wit wint een stuk. 32. Lc5
1-0
Dat gaf de achtervolgers alle mogelijkheden zich te onderscheiden. De eerste die dat deed was Loek van Wely. Hij slaagde erin om een optisch gelijke stelling tegen Dimitri Reindeman om te toveren in een tactisch man-tegen-mangevecht. Dat deed hij op een voor hem karakteristieke wijze: eerst een pionnetje pakken, een h-pion als afleider gebruiken om vervolgens in het verlaten centrum de werkelijke klap te laten vallen. In de slotstelling wordt duidelijk dat de witte koning geen veilig onderkomen meer heeft. Een voortreffelijke partij van Loek waar ook Dimitri zich als een leeuw verdedigd heeft.
Reinderman, Dimitri – Van Wely, Loek
1. c4 c6 2. Pf3 d5 3. d4 Pf6 4. Dc2 dxc4 5. Dxc4 Lg4 6. Pc3 Pbd7 7. e4 Lxf3 8. gxf3 e5 9. Le3 exd4 10. Lxd4 Ld6 11. O-O-O De7 12. Db3 Pc5 13. Dc2 Lf4+ 14. Le3 Lxe3+ 15. fxe3 O-O 16. Lg2 Tad8 17. Kb1 Txd1+ 18. Txd1 Td8 19. Txd8+ Dxd8 20. e5 Pfd7
De opening is redelijk evenwichtig verlopen en er is een dynamische stelling ontstaan, die beide partijen mogelijkheden biedt. Wit heeft weliswaar een dubbelpion maar met het ‘blokje’ e3, f4 en e5 heeft hij in elk geval ruimtevoordeel en grip op het centrum.
21. Dd2?!
Deze zet ziet er aantrekkelijk uit, maar toch geeft Dimitri zijn tegenstander nu een kans die hij eigenlijk niet had mogen krijgen. Logischer was 21. f4 om het mooie ‘centrumblokje’ te creëren. Vermoedelijk zijn de kansen toch nog in evenwicht na 21…Dh4 22. Lf3 De1+ 23. Pd1 Pe6
21…Dh4 22. f4 Dxh2
Als Loek een pion kan ‘snaaien’, doet hij dat maar al te graag. Het lijkt gekkenwerk wat hij doet, maar hij heeft uitstekend gerekend.
23. b4 Pe6 24. b5 Na 24. Dxd7 Dxg2 25. Dxb7 is zwarts h-pion veel te snel: 25…h5! en die valt vrijwel niet meer af te stoppen.
24…Pb6 25. De2 Wellicht viel de inlassing 25. bxc6 bxc6 te overwegen?
25…Pd5 Want nu zou 25…cxb5! 26. Pxb5 Pd5 nog veel beter zijn voor zwart.
26. Pxd5 cxd5 27. Kc2
De koning snelt naar het centrum, maar de penning blijft lastig.
27…g6
Een volkomen logische zet. Zwart maakt een ‘luchtgaatje’ voor zijn koning en tegelijk verhindert hij f4-f5. Een interessante mogelijkheid voor zwart is 27…d4!? Maar dan moet zwart gezien hebben dat hij na 28. f5 d3+! bij de hand heeft. Het vervolg is 29. Kxd3 Pc5+ 30. Kd4 en dan heeft zwart 30…Pd7! en pion e5 gaat verloren.
28. Dd2 Pc7 29. a4 h5 30. De2 Hoog tijd om de penning eens op te heffen. Maar na 30. Lf3 Dg3 31. De2 h4 zal ook nu de zwarte h-pion een woordje gaan meespreken.
30…h4!
Die pion gaat zich nu duidelijk in de strijd mengen. Zelfs 30…g5 was een overweging waard.
31. Dg4 Kg7 32. Kd3 Dg1 33. Ke2
Wit heeft alle zeilen bij moeten zetten om de h-pion in de bedwang te houden. Maar daardoor verliest hij de grip op het centrum.
33…d4! 34. Dh3?!
Na deze zet valt er eer meer te behalen voor wit. Dimitri zal het niet prettig hebben gevonden dat het zwarte paard na 34. exd4 Pe6! ook nog actief aan de strijd zal gaan deelnemen. En inderdaad zie ik niet hoe wit het hoofd boven water zou moeten houden: 35. d5 Pd4+ 36. Kd3 Pf5 37. Df3 Dd4+ 38. Ke2 Dxa4 en zwart staat op winst.
34…dxe3 35. f5 Df2+ 36. Kd3
36…gxf5
De strijd is in feite gestreden. Ook uit is 36…e2! 37. f6+ Kh7
37. Lf3 Pe6 38. Dxf5 Dd2+ 39. Kc4 Dc1+!
Een nuttig schaakje. Waar de witte monarch zich ook begeeft, overal wordt hij te grazen genomen.
39…Dc1+ 40. Kd3
[40. Kb4 Dc5+ 41. Kb3 en de paardvork beslist. 41…Pd4+]
[40. Kb3 Pd4+]
[40. Kd5 Dc5+ 41. Ke4 Dd4#]
40…Db1+ met een zogenaamd röntgenschaakje.
0-1
Er zaten echter meer kandidaten op het vinkentouw. Vlak Sergey Tiviakov nooit uit. Hij was – net als Loek – weliswaar ook tegen een nederlaag aangelopen, maar daarna sterk teruggekomen. Maar nu moest hij met zwart gaan winnen van Erwin l’Ami, de man die heel zelden verliest. Erwin had dan wel zijn toernooi niet, maar toch… Het werd een zeeslang, zoals ‘Tivi’ die wel meer speelde dit toernooi. Zijn zettenmoyenne was verreweg het hoogste van alle deelnemers, maar hoe ging hij dit aanpakken? Langzaam maar zeker kwam hij bovendrijven en op een gegeven moment had hij het voor elkaar: kwaliteit meer, de winst voor het grijpen. Maar toen greep hij jammerlijk mis. Het werd een toreneindspel dat Erwin aanvankelijk voortreffelijk verdedigde. En op het gegeven moment was het remise. Maar toen moest Erwin kiezen: Kf5 of Kh5. Het werd de logische zet, maar die bleek te verliezen! En daarna trok Sergey, nadat hij nog één probleemzet had weten te vinden, toch nog aan het langste eind.
Na een enorm ingewikkelde partij waarin Tiviakov lange tijd aan het roer stond staat hij nu totaal gewonnen.
60…Tb5?
Maar nu wil hij het te mooi doen.
is de meest simpele mogelijkheid om de partij te beëindigen. 60…Tb3! 61. Pd5 Td3! en wit kan ophouden. [Niet 61…c3? wegens 62. Pf6 Txf6 63. gxf6 Kg8 64. Tg7+ Kf8 65. Tc7 met remise.]
61. Pxb5 axb5 62. a6!
L’Ami grijpt zijn enige kans. De zwarte toren staat te goed opgesteld achter de c-pion dat die weggelokt moet worden.
62…Txa6 63. Tc7 Ta3
Nu is er een razend moeilijk toreneindspel ontstaat, waarin zwart graag wil bewijzen dat zijn verbonden vrijpionnen belangrijker zijn.
64. Kh3
Een volstrekt logische zet. Ik zie ook niet hoe zwart progressie kan boeken na 64. Tc5 Ta8 65. Kh3 Tb8 66. Kg4 b4 67. Txc4 b3 68. Tc1 b2 69. Tb1 Tb4 70. Kf5 Kg7 71. g6 Het lijkt me remise.
64…c3
De juiste zet.
Het nemen van de pion heeft geen zin. 64…Txf3+ 65. Kg4 Td3 [Vooral niet proberen om met de pionnen te gaan lopen, want na 65…Tb3 66. Kxf4 c3 67. Kf5 b4?? 68. Kg6 Tb2 69. Tc8#] 66. Kxf4 c3 67. Ke4 en het is remise.
65. Kg4 b4
De pionnen van zwart zijn dichterbij de achterlijn gekomen.
66. Kh5?
Wat is logica? Het ligt voor de hand om de koning achter de pion te laten schuilen. Maar later blijkt het significante verschil van de positie van de koning aan de andere kant.
Ofwel: met 66. Kf5! kon L’Ami een moedige verdediging bekronen met een half puntje. De koning staat in het centrum veel beter. 66…Ta5+ lijkt nog een aardige poging.
[Het verschil met de partij blijkt uit 66…Ta8 67. Kf6 Tb8 68. g6 b3 69. Th7+ Kg8 70. Tg7+ Kf8 71. Tf7+ Ke8 72. Te7+ Kf8 en zwart komt niet verder. (En dan mag 72…Kd8?? niet want dan is het wit die wint met 73. g7 Tb6+ 74. Te6 Txe6+ 75. Kxe6)] 67. Kf6 Ta6+ 68. Kf5 [68. Kf7 Kh7!] 68…Tb6 Het analoge plan uit de partij. 69. g6 b3 De zwarte koning kan nu niet ontsnappen naar veilige oorden. 70. Tc8+ Kg7 71. Tc7+ Kf8 72. Tc8+ Ke7 [72…Kg7 blijft remise natuurlijk.] 73. g7 b2 74. Te8+! met remise.
66…Ta8!
Voortreffelijk gezien!
67. Kh6 Tb8!
De toren nestelt zich achter een van de vrijpionnen en daarmee staat hij klaar voor … b4-b3. Het verschil met een koning op h5 en f5 wordt nu zichtbaar. Wit kan maar een paar schaakjes geven en daarna is hij uitgepraat. L’Ami speelt nog een troef uit:
68. g6 b3 69. Th7+ Kg8 70. Tg7+ Kf8 71. Kh7
Een heel aardige poging die er voor zwart zelfs bijzonder lastig uitziet. Zeker met beperkte bedenktijd. De zwartspeler heeft slechts één zet en die moet Tiviakov vinden, anders is het of remise of hij verliest zelfs nog. ..
71…Tb5!
Heel knap gevonden! Zwart dreigt pardoes mat op h5! En daardoor valt wits plannetje in duigen.
72. Tf7+ Ke8
want ook
73. Tf8+ 73. g7 werkt nu niet vanwege 73…Tg5 74. Tf8+ Kd7 75. g8=D Txg8 76. Kxg8 c2 en een van de zwarte pionnen komt aan de overkant.
73…Ke7!
En opgegeven. 73…Kxf8?? 74. g7+ Ke7 75. g8=D c2 met remise.
0-1
Ondertussen had de laatste kandidaat, Sipke Ernst, geen vuist kunnen maken tegen Robin van Kampen. Die laatste was niet genegen mee te werken aan een eventueel feestje van zijn tegenstander. Sipke besloot op een gegeven moment maar eieren voor zijn geld te kiezen door af te wikkelen naar een remise in een eindspel met ongelijke lopers, zelfs met twee pionnen minder.
Daarmee was de beslissingsmatch een feit. Die ging dus tussen de nog fitte Loek en de gesloopte Sergey. De eerste partij, waarin Loek wit had, won hij vrij overtuigend. Tiviakov moest toen – ook met wit – de gelijkmaker zien te scoren. En hij kwam een heel eind. De zwarte stelling zag er precair uit, zeker toen Loek noodgedwongen een pion moest geven en met heel weinig tijd alle zeilen moest bijzetten om niet mat te gaan. Maar toen blunderde Sergey een volle toren weg en kon Van Wely de champagneflessen definitief ontkurken.
NK – Dames
De onderlinge partijen tussen Zhaoqin Peng en Anne Haast zijn stuk voor stuk boeiende en meeslepende gevechten. Zo ook deze waar toch een landstitel op het spel stond. Peng koos een gemeen variantje tegen het Aangenomen Damegambiet van Anne. Zonder dat ze het misschien zelfs wisten, kwamen de speelsters terecht in een stelling waarin wit pardoes de dame mag in laten staan in ruil voor een moordende koningsaanval. Dat kon op de twaalfde zet met het uiterst verrassende 12. 0-0-0. Maar in plaats daarvan wikkelde Peng af naar een eindspel waarin zij een pion achterkwam en daar wel wat spel voor terugkreeg. Anne bleef beheerst bouwen, maar objectief gezien had de partij in remise moeten eindigen. Peng moest echter winnen! En daar leende de stelling zich absoluut niet voor. Toch valt het in haar te prijzen dat ze het probeerde, maar toen kreeg ze natuurlijk het traditionele deksel op haar neus. Gezegd moet worden dat Anne de tweede fase van de partij meer dan voortreffelijk gespeeld heeft. De afwikkeling naar het toreneindspel waarin ze een prachtig concept had uitgedokterd, kan zo de leerboekjes in. Door de horizontale afsnijding van de witte koning, had Peng geen schijn van kans meer. Ondanks haar nederlaag tegen Bianca Muhren, mogen we stellen dat Anne – na de zege van Lisa Schut vorig jaar – een waardig vertegenwoordiger is van de nieuwe generatie die het stokje lijkt te gaan overnemen van de gevestigde orde.
Peng, Zhaoqin – Haast, Anne
1. Pf3 d5 2. d4 Pf6 3. c4 dxc4 4. Da4+ Pbd7 5. Pc3 e6 6. e4 c5 7. d5 exd5 8. e5 d4 9. exf6 dxc3 10. Lxc4 Dxf6 11. Lg5 Dc6
12. Dxc6
Een nieuwtje.
Het is bijna ongelooflijk, maar deze stelling is nog allemaal theorie! Hier gingen een paar witspelers verder met een eveneens onvoorstelbare zet: 12. O-O-O!? (zie analysediagram)
De rechtvaardiging van het dame-offer schuilt de volgende variant: 12…Dxa4? [12…cxb2+ 13. Kxb2 en in de paar partijen die ik heb kunnen vinden met deze stelling gingen alle zwartspelers (bepaald niet de minsten trouwens!) ten onder. Het ging om Taimanov-Polugaevsky, 1960, Krasenkow-Mikhalchishin en de partij Garcia Palermo-Gelfand, 1988.) 13…f6] 13. The1+ Le7 14. Txe7+ Kf8 [14…Kd8?? 15. Texd7+ Ke8 16. Td8#] 15. Txf7+ Kg8 [15…Ke8 16. Te1+ Pe5 17. Txe5+ Le6 18. Lxe6 met winst.] 16. Tfxd7+ Dxc4 17. Td8+ Kf7 (zie analysediagram)
18. Pe5+ en de dame wordt heroverd.
12…bxc6 13. O-O-O f6 14. The1+ Le7 15. Lf4
15…Pb6?
Het goede idee in de verkeerde volgorde.
Correct is 15…cxb2+ 16. Kxb2 [16. Kb1 Kf8] 16…Pb6 en nu heeft zwart gelijkspel, hoewel ze na. 17. Lb3 de wat onprettige 17…Kf8 moet spelen.
16. Lb3?!
Ze laat een mooie kans lopen.
Peng had kunnen profiteren met 16. Ld6! cxb2+ 17. Kb1 Lf5+ 18. Ld3 Lxd3+ 19. Txd3 en zwart verliest een stuk. Daar verandert 19…O-O-O niets aan. Want wit heeft na [19…Pc8 20. Lxe7 Pxe7 21. Tde3] 20. Txe7 Pc4 21. Txa7 Pxd6 het mooie 22. Txd6! Txd6 23. Ta8+ Kc7 24. Txh8 en dan zou zwart nog moeten gaan modderen in dit eindspel met een stuk minder.
16…c4!
Uitstekend gespeeld.
17. Ld6 O-O 18. Lxe7 cxb3 19. axb3 Essentieel is dat 19. Lxf8 bxa2 20. Kc2 Lf5+ 21. Kxc3 Lb1 mogelijk is. Na 22. Txb1 axb1=D 23. Txb1 Kxf8 staat zwart – net als in de partij – een gezonde pion voor.
19…cxb2+ 20. Kxb2 Te8
De rookwolken zijn opgetrokken en zwart is er met een pion meer uit tevoorschijn gekomen. Vooralsnog denk ik dat wit geen problemen heeft om de stelling te houden. Maar Peng moest winnen!
21. Pd4 Ld7 22. Lc5 Txe1 23. Txe1 Pd5 24. g3 a6 25. Tc1
Wit had er goed aangedaan om de koning naar c4 om te spelen. Dat kon met 25. Kc2
25…Kf7 26. Ld6 Tc8
Zo wilde Peng de druk tegen de twee zwakke pionnen van zwart opvoeren. Maar op de volgende zet maakt zij een fundamentele denkfout. Ze moet die pionnen sowieso op wit zien te laten en vooral geen opmars toelaten.
27. Ta1?!
Hier laat ze een cruciale opmars toe.
Hier zou bijvoorbeeld 27. h4 geen slecht idee geweest zijn.
Mogelijk is ook 27. b4 om a6 en c6 vast te leggen. Vermoedelijk zou de partij in remise zijn geëindigd.
27…c5! 28. Pe2 Ke6!
Ook scherp gezien: de witte stukken worden verdreven.
29. Lf4
Bittere noodzaak. Heeft ze wellicht overzien dat zwart na 29. Txa6? Lb5 bij de hand zou hebben?
29…Lb5
Plotseling is zwart er enorm op vooruit gegaan. De stukken staan mooi en van zwaktes is nauwelijks meer sprake.
30. Te1 Pxf4 31. Pxf4+ Kf7 32. Kc3 Td8 Ook de ‘omdraairegel’ biedt zwart uitstekende perspectieven. 32…g5 33. Pd5 Td8
33. h4 Td6 34. Te3 Td1 35. Pe6 c4!
Anne ruilt graag een stel pionnen af.
36. Pd4
Dit bemoeilijkt de defensie. Wellicht viel er nog een soort verdediging te verzinnen met 36. b4 Tf1 37. f3 Tb1 38. Pd4 maar ook hier vermoed ik dat zwart tot winst moet kunnen komen.
36…cxb3 37. Pxb5 axb5 38. Kxb3
Zwart heeft een pion meer, maar het binnenhalen van de winst is – zeker tegen een uitstekende eindspelkenner als Peng – nog bepaald geen sinecure.
38…Td2 39. f3 Ook 39. Tf3 zal het op den duur niet redden: 39…h5 40. Kc3 Td5 41. Tf4 Ke6 en langzaam maar zeker komt zwart verder.
39…f5
Anne heeft een interessant idee en zij krijgt helemaal haar zin in de partij.
40. Kb4
Uiteraard is ook het verhinderen van zwarts idee weinig aantrekkelijk vanwege 40. f4 Kg6 en de koning loopt ongehinderd naar binnen.
40…f4!
Ze geeft een pion terug om de witte pionnenstructuur dodelijk te verminken.
41. gxf4 Td4+ 42. Kxb5 Txf4 43. Kc5
Hier had Peng het haar tegenstander nog lastig kunnen maken met 43. Te4!? Txf3 (zie analysediagram)
Zwart kan dit winnen, maar zij moet dit uiterst behoedzaam spelen. Een mogelijke spelvoering is dan:
[Het pionneneindspel is – opmerkelijk genoeg – remise: 43…Txe4 44. fxe4 Ke6
(44…h5 45. Kc4 g5 46. Kd3 {46. hxg5?? h4 en zwart wint!} 46…g4 47. e5 en ondanks de gedekte vrijpion van zwart valt hier niets te zien.)
45. Kc4 Ke5 46. Kd3 en hier valt niets meer te zien.]
44. Kc4 Kg6 45. Tg4+ Kh6 46. Kd4 g6 47. Ke5 Kh5 48. Ta4 Th3 en pion h4 valt.
43…Txh4
Zwart heeft slechts een pion meer en met dit uitgedunde materiaal zou je denken dat de remise voor het grijpen ligt. De praktijk is weerbarstiger! Het maakt een enorm verschil dat de witte koning zich boven of onder de vierde rij bevindt. Met de koning op c3 vermoed ik dat het remise is, nu is de koning horizontaal afgesneden en deze factor is genoeg voor zwart om een vol punt te kunnen behalen. Dat heeft Anne dus uitstekend getaxeerd!
44. Kd5 Tf4! 45. Ke5 g5
De juiste manier! De toren op f4 houdt pion f3 onder schot en kan niet verdreven worden. De witte koning kan nooit meer in de buurt van e2 of iets dergelijks komen om te helpen en daardoor valt een koningsmars van zwart met Kf7-g6-h5-h4 naar g3 niet op te vangen.
46. Ta3 Kg6 47. Tb3 Kh5
En Peng zag het hopeloze van de zaak in en was de eerste die Anne mocht feliciteren met haar eerste nationale titel!
0-1
Het had nog heel anders kunnen lopen omdat Bianca de Jong-Muhren, die matig begonnen was aan het toernooi, heel sterk was teruggekomen in de tweede helft. Ze bekroonde haar optreden met een prachtig torenoffer tegen Lisa Hortensius. Die kan nauwelijks verweten worden dat ze de draad kwijtraakte in een heksenketel waar de zwarte stukken als duveltjes uit een doosje tevoorschijn kwamen. Door deze overwinning hoopte Bianca natuurlijk op een barrage, liefst tegen Anne uiteraard, van wie ze eerder in het toernooi gewonnen had.
De twee clubgenotes van Stukkenjagers uit Tilburg kunnen het uitstekend vinden met elkaar, maar op het bord springen de vonken er vaak vanaf! Het mocht niet zo zijn voor Bianca, maar de ongedeeld tweede plaats was natuurlijk ook een om in te lijsten.
Hortensius, Lisa – Bianca de Jong-Muhren
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Le3 e5 7. Pb3 Le6 8. h3 Le7 9. f4 exf4 10. Lxf4 Pc6 11. De2 Pd7 12. O-O-O Pce5 13. De3 O-O 14. Kb1 Tc8 15. g4 Te8 16. Pd4 Da5
17. Pf5?!
Dit lijkt wat optimistisch. Het is meestal niet prettig om een verzwakking te spelen op de vleugel waar de tegenstander druk uitoefent. Maar omdat de latente dreiging … Txc3 steeds een rol speelt, had Lisa er wellicht toch verstandig aan gedaan. 17. a3
17…Lf6
De loper staat hier heel dreigend.
18. Pd5
Hier lijkt 18. Pxd6 een aantrekkelijke pion om te nemen, maar Bianca heeft een prachtige counter in petto: 18…Txc3! 19. Dxc3 Dxa2+ 20. Kc1 en nu 20…Pc4! waarna wit zwaar in de problemen is.
18…Txc2!
Nu de witte koningsstelling er wat verlaten bij ligt, ziet Bianca haar kans schoon. Ook met de gedachte gespeeld dat ze in elk geval moest winnen om kans op de titel te kunnen houden. En wat is er dan mooier om dat met zo’n offer te kunnen doen?
19. Kxc2 Da4+
De eerste pointe van het torenoffer. Onmogelijk is 19…Dxa2 met de dreiging … Tc8+ vanwege 20. Pxd6
20. Kc1!
Goed berekend van Lisa; het is absoluut de enige zet die niet meteen verliest.
Ze heeft uitstekend berekend dat 20. Kd2?! faalt op 20…Lxd5 21. exd5 (zie analysediagram)
21…Pf3+!! 22. Dxf3 Db4+ 23. Kc2 [23. Kd3 Pc5+ 24. Kc2 Dxb2#] 23…Dxb2+ 24. Kd3 Dc3#
Uiteraard verliest 20. b3? meteen na 20…Dxa2+ 21. Kc1 Tc8+
Ook 20. Db3? kan de prullenbak in vanwege 20…Dxe4+ 21. Ld3 Pxd3 22. Dxd3 Lxd5 en zwart wint al het materiaal met rente terug.
20…Tc8+ 21. Kd2?
Maar deze blijkt verliezend.
Maar nu was 21. Pc3 absoluut de enige. Zwart kan voortzetten met 21…Dxa2 en moet dan na 22. Pd4 hopen dat ze nog altijd voldoende spel kan ontwikkelen om het torenoffer te compenseren. Dat kan vermoedelijk met het heel verrassende 22…Pg6!? waarna ik in elk geval geen voordeel voor wit heb kunnen ontdekken. Ook geen nadeel trouwens. [22…Da1+ 23. Kc2 Da4+ 24. Kd2 Db4 25. Kc1 Pb6! lijkt overigens ook genoeg spel op te leveren voor zwart.]
21…Lxd5!
Inderdaad: dat paard moet er eerst af.
22. exd5 Tc2+ 23. Ke1 Db4+ 24. Td2
Tja en dan kan er eigenlijk niets meer tussen, zonder dat dat groot materieel nadeel oplevert.
24…Txd2 25. Dxd2 Pf3+ 26. Kd1 Pxd2 27. Lxd2
Wit heeft slechts een toren en een stuk voor de dame en een pion. Lisa speelt voor de vorm nog even door, maar het is natuurlijk vechten tegen de bierkaai. Dit liet Bianca zich niet meer uit handen nemen en zij pakte inderdaad op de veertigste zet de zege.
27…De4 28. Tg1 Pe5 29. Pxd6 Db1+ 30. Ke2 Dxb2 31. Lg2 Da3 32. Pe4 Dd3+ 33. Ke1 Lh4+ 34. Kd1 Pc4 35. Kc1 Pe3 36. Kb2 Dc2+ 37. Ka1 Pd1 38. Txd1 Dxd1+ 39. Kb2 De2 40. Lh1 Df1 0-1
Alle (geanalyseerde) partijen via de viewer:
(De foto’s zijn van de organisatie)
