Eindspelstudies 1: Stikmat
website
E-mail:
Hierbij de 1e eindspelstudie voor de Schaaksite uit mijn database.
- De vierde versie van de database bevat 76.132 eindspelstudies
- Het is de beste en grootste database van eindspelstudies ter wereld
- De database bevat driekwart van alle ooit gecomponeerde studies
- De database is in standaard pgn-format en leesbaar voor gangbare schaakprogramma’s
Eindspelstudies zijn gecomponeerde stellingen met de opdracht 'Wit wint' of 'Zwart wint'. Verrassing is een essentieel onderdeel van een goede en onderhoudende eindspelstudie. Het moeilijkste onderdeel van het componeren is misschien wel het krijgen van een goed idee. De componist haalt zijn inspiratie soms uit schaakpartijen.
Voor beginnende schakers is het stikmat een klein wonder. De combinatie komt al voor in het incunabel met de opmerkelijke titel Repeticion de Amores & Arte de Axedrez van Lucena uit 1497. Hier een gecorrigeerde versie (uit 1918).
De bekende oplossing is: 1.De6+ Kh8 2.Pf7+ Kg8 3.Ph6++ Kh8 4.Dg8+!(dameoffer) Txg8 5.Pf7 mat.
Deze primitieve eindspelstudie heeft als groot nadeel dat de oplossing erg geforceerd is, en ook dat de stukken op a8 en a4 geen enkele zet doen.
Uiteraard hebben meerdere eindspelstudiecomponisten zich laten inspireren door het stikmat.
Akademisches Monatsheft für Schach 1914
De oplossing van deze partij-achtige stelling is:
1.Pb5+ en zwart heeft twee keuzes:
a) Kb8 2.Dd6+ Ka8 3.Pc7+ Kb8 4.Pa6+ Ka8 5.Db8+ Txb8 6.Pc7 mat, of:
b) Kd8 2.Dd6+ Ke8 3.Dxe5+ Kf7 4.Pd6+ Kg8 5.De6+ Kh8 6.Pf7+ Kg8 7.Ph6+ Kh8 8.Dg8+ Txg8 9.Pf7 mat.
|
|
|
Onder eindspelstudieliefhebbers is de volgende eindspelstudie met het stikmat-thema het meest bekend:
1e prijs Shakhmaty v SSSR 1933
Wit begint met een zogenaamde stille zet (geen schaak en geen slagzet)1.Dg5! en dreigt de d-pion te promoveren. Zwart kan die niet goed met de loper slaan (1...Lxd7) omdat wit dan 2.Pf4 speelt met 3.Lh5+ als belangrijkste dreiging, en dan een winnende aanval heeft. 1...Ke6+ is een aftrekschaak waarmee zwart de pion verovert. Nu wint alleen 2.Kg1! (zie verder) 2...Kxd7 3.Pc5+ Kc8! (na 3...Kd6 4.Dg3+ Kd5 5.Lc4+! Kxc4 6.Db3+ Kxc5 7.Da3+ Kb6 8.Dxf8 wint wit) 4.La6+ Kb8 5.Dg3+ Ka8. Zwart lijkt het smalle pad naar de veilige haven te hebben gevonden. Er volgt echter een grote verrassing: 6.Lb7+! Lxb7 7.Pd7! Bedreigt de dame èn Pb6 mat. Zou wit bijvoorbeeld 2.Ke1? hebben gespeeld, dan had zwart nu de zet 7...Db4+. De enige verdediging is: 7...Dd8 en nu: 8.Db8+! Dxb8 9.Pb6 mat!
Stikmat! Dat hadden we in de beginstelling niet gedacht! Oplettende lezers zullen hebben gezien dat ook deze eindspelstudie een inactief stuk heeft (het zwarte paard op a7).
Mijn eindspelstudiedatabase (zie www.hhdbiv.nl) bevat 72 studies met een stikmat-combinatie met de zwarte koning in de hoek in de hoofdvariant. Ook zijn er 18 eindspelstudies waarin de zwarte koning niet in de hoek staat (en er dus veel meer zwarte stukken nodig zijn om velden te blokkeren), maar die komen wat geforceerd over.
