de Volkskrant schaakrubriek 2 oktober 2010
Olympiade beproeving voor Topalov en Carlsen
Alle spelers uit de toptwintig van de wereld zijn aanwezig op de Olympiade in Chanty Mansisk. Alle, op een na. Viswanathan Anand heeft wegens teleurstellende ervaringen in het verleden bedankt voor de eer India te vertegenwoordigen. De wereldkampioen denkt liever niet terug aan zijn laatste Olympiade in Turijn 2006, waar hij tegen niet bijster indrukwekkende tegenstand 4,5 uit 9 scoorde en twintig ratingpunten verloor.
Het is voor een topspeler riskant mee te doen in een olympiadeteam dat niet bovenin meedraait. Hij treft relatief laag gerate, maar zeer gemotiveerde tegenstanders die hij niet kent. Natuurlijk voelt hij zich verplicht fel op winst te spelen, met alle voorspelbare gevolgen van dien. Anand stuitte in Turijn keer op keer op een betonnen muur. Tegen de Canadees Charbonneau liep hij zich tegen die muur te pletter.
Het is goed mogelijk dat Anands voorbeeld na Chanty Mansisk navolging vindt. Carlsen en Topalov spelen als aanvoerders van Noorwegen en Bulgarije niet tegen Kramnik en Ivantsjoek, maar tegen de eerste bordspelers van Portugal, Canada of in het beste geval Engeland of Spanje.
Dat kan misgaan. Topalov ging ten onder tegen de Canadees Bluvshtein en Carlsens heeft al tweemaal kennis gemaakt met de olympiadevloek die soms op topspelers rust. Hij verloor van Michael Adams en van de Georgiër Jobava. Na de zevende ronde stonden Topalov en Carlsen op een verlies van respectievelijk 7,5 en 6,7 ratingpunten.
Adams – Carlsen
Engeland – Noorwegen
1. e4 g6 2. d4 Pf6
Op een internetforum merkte iemand op dat Carlsen nooit wereldkampioen zal worden, omdat hij zich af en toe dit soort kwajongensopeningen permitteert. Dat gaat wat ver, al is het zeker waar dat Karpov en Kasparov zich er nooit aan hebben bezondigd.
3. e5 Ph5 4. Le2 d6 5. Pf3
Zo ongeveer de enige pointe van zwarts tweede zet is dat hij na 5. Lxh5 gxh5 6. Dxh5 dxe5 7. Dxe5 Tg8 behoorlijke compensatie voor de verloren pion heeft.
5 … Pc6 6. exd6 exd6 7. d5 Pe7 8. c4 Lg7 9. Pc3 0-0 10. 0-0 Lg4 11. Te1 Te8 12. h3 Lxf3 13. Lxf3 Pf6 14. Lf4 Pd7 15. Tc1 Pe5 16. b3
Adams heeft zich beperkt tot logische, gezonde zetten. Zwarts stelling lijkt redelijk, maar het is niet eenvoudig een plan voor hem te vinden.
16 … a6 17. g3 Pf5 18. Lg2 g5 19. Lxe5
Het loperpaar is van weinig waarde in deze stand. Juist met lopers van tegengestelde kleur is het gemakkelijker een sterke aanval tegen zwarts koning op te bouwen.
19 …. Lxe5 20. Pe4 Pg7 21. Dd2 h6 22. f4 gxf4 23. gxf4 Lf6 24. Kh2 Ph5
Mogelijk is 24 … Pf5 sterker.
25. Tg1 Kh7
Kost in ieder geval een belangrijk tempo, omdat de koning zich niet handhaven op een wit veld.
26. Tcf1 Tg8 27. De2 Pg7 28. Dd3
Logisch, maar nog sterker is het door vele commentatoren aangegeven 28. Pxf6+ Dxf6 29. Le4+ Kh8 30. Lb1 Dd4 31. Dg4 Df6 32. Df3 Pe8 33. Dd3 Tg7 en nu is 34. Kh1!, gevolgd door 35. Tg2 en 36. Tfg1 dodelijk.
28 … Kh8 29. Lf3 b5
Ook 29 … Lh4 is onvoldoende. Na 30. Dd4 De7 31. Tg4 f5 32. Tg6 Kh7 33. Tfg1 is wits aanval beslissend.
30. Ld1
De voorbereiding tot de plaatsing van een zware batterij op de diagonaal b1-h7.
30 … bxc4 31. bxc4 Lh4 32. Lc2 f5
33. Tg6
Dreigt mat in één.
33 … Kh7 34. Tfg1 De7 35. Pg3 Lxg3+?
Carlsen had de moed al opgegeven. Hij kon zich taai weren met 35 … Taf8, waarna 36. Pxf5 Pxf5 37. Txg8 Txg8 38. Dxf5+ Kh8 wit een pion, maar geen mataanval geeft. Sterker dan 36. Pxf5 is misschien 36. Dd4.
36. Dxg3 Df7 37. Ld1 Tae8 38. Txh6+!
Zwart geeft op.
Uit de wedstrijd Nederland – Cuba komt een met een prachtige slotzet bekroonde aanval van Daniël Stellwagen.
Corrales – Stellwagen na de 25ste zet van wit. Met de volgende zet begint zwart een beslissende jacht op de witte koning.
25 … Tb8 26. De4 La3+ 27. Kd2 Tb2+ 28. Ke3
Of 28. Kd1 Tb1+ 29. Kd2 Lc1+ 30. Kc2 Dxe4+ 31. Txe4 Teb8 met ondekbaar mat.
28 … Te2+!
Om na 29. Txe2 te besluiten met 29 … Lc1+.
Wit geeft op.
