de Volkskrant schaakrubriek 10 december 2011
Gert Ligterink
Wereldtop treft elkaar in London Classic
Alsof het schaken ongevoelig is voor de gevolgen van de financiële crisis, volgen de toptoernooien elkaar op. Een week na het Tal memorial in Moskou zijn de elitespelers bijeengekomen in de stad die 160 jaar geleden gastheer was van het eerste internationale toernooi uit de geschiedenis. In de London Chess Classic neemt de topvier van de wereld _ Carlsen, Anand, Aronian en Kramnik _ het op tegen de vier sterkste Engelse spelers en de Amerikaan Nakamura.
Misschien omdat het veld veel onevenwichtiger is dan in Moskou, laten de spelers zich in Londen van hun beste kant zien. Carlsen doet het zoals altijd uitstekend. Na vier ronden voert de Noor met de Engelsman McShane de ranglijst aan. Ook Nakamura speelt een opvallende rol. Hij verloor van Carlsen, maar hij versloeg Aronian en, voor het eerst in zijn leven, wereldkampioen Anand.
De eer van Engeland wordt hoog gehouden door Luke McShane, een talentvolle speler die tot verdriet van zijn landgenoten gekozen heeft voor een carrière in de financiële wereld. Hij doet het tijdens zijn vakantie heel wat beter dan de professionals Short en Adams die in de achterhoede zijn verzeild.
Shorts eerste partij in Londen was deerniswekkend. Zelden is Kramnik door een tegenstander zo onderschat.
Short – Kramnik
Londen 2011
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Pf6 4. Pc3 Pd4 5. Pxd4 exd4 6. e5 dxc3 7. exf6 Dxf6 8. dxc3 Lc5 9. De2+ De6 10. 0-0 0-0 11. Df3 d6 12. Lg5 Df5 13. Le7?
Zou hij echt hebben gedacht dat Kramnik deze zet over het hoofd had gezien? Wit kon afwikkelen naar remise met 13. Dxf5 Lxf5 14. Ld3.
13 … Dxf3 14. gxf3 a6!
Veel sterker dan de remisevariant 14 … Lh3 15. Lxf8 Lxf1 16. Lxd6 Lxd6 17. Txf1. Na 15. Lxf8 axb5 16. Le7 f6 is wits loper voor altijd opgesloten.
15. La4?
En hierna is de partij voorbij. De enige kans is 15. b4 axb5 16. bxc5 Lh3 17. Lxf8 Lxf1 18. Le7 Lh3 19. cxd6 cxd6 20. Lxd6 en wit kan zich misschien handhaven.
15 … b5 16. b4
Ook nu is 16. Lxf8 bxa4 17. Le7 f6 hopeloos voor wit.
16 … Te8 17. Tfe1 Lb6 18. Lb3 Lb7 19. Kg2 d5 20. Te5 c6
Materieel staat het op het eerste gezicht gelijk, maar in werkelijkheid heeft zwart een stuk meer omdat de loper op b3 tot levenslange celstraf is veroordeeld. Vervuld van zelfhaat speelde Short nog ruim twintig zetten door.
21. Tae1 Lc7 22. T5e2 Lc8 23. a4 Ld7 24. Lh4 Txe2 25. Txe2 Te8 26. Txe8+ Lxe8 27. Lg3 Ld8 28. Le5 f6 29. Lb8 Lg6 30. axb5 axb5 31. Kf1 Kf7 32. Ke2 Ke6 33. Ke3 Lb6+ 34. Ke2 Lh5 35. La2 g5 36. Lb3 f5 37. La2 f4 38. Lb3 Kf5 39. Ld6 g4 40. Kf1 g3 41. fxg3 fxg3 42. Lxg3 Lxf3 43. La2 Le3
Wit geeft op.
Shorts gecastreerde loper heeft voorgangers. Zo noemde de Internetkrant ChessToday een in 1919 in Hastings gespeelde partij Winter – Capablanca. Zelf dacht ik aan een andere ongeluksloper uit een nog iets oudere partij.
Spielmann – Tarrasch
San Sebastian 1912
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. 0-0 Pxe4 6. d4 b5 7. Lb3 d5 8. a4
Een zet die t uit de toernooipraktijk is verdwenen.
8 … Pxd4 9. Pxd4 exd4 10. Pc3
Alleen met 10. axb5 Lc5 11. c3 mag wit hopen op gelijk spel.
10 … Pxc3 11. bxc3 c5! 12. axb5 Le7 13. Df3 Le6 14. Txa6 0-0 15. cxd4 c4 16. La2
Deze loper is er zo mogelijk nog erger aan toe dan die van Short.
16 … Txa6 17. bxa6 Da5 18. Lb1 c3 19. Dg3 Tc8 20. f4 Lf5 21. Te1 Lf6 22. Kh1 h6 23. h3 Tb8 24. Le3 Dxa6 25. Td1 Da1 26. De1 Le4 27. Kh2 Le7 28. Df1 f5 29. Te1 Lh4 30. g3 Le7 31. Lf2 Ld6 32. Tc1 Kh7 33. Te1 Tb6 34. Tc1 La3 35. Te1 Db2 36. De2 Tb4 37. Tg1 Tb6 38. Te1 Db5 39. Dh5
39 … Dxb1!
Het dode hout wordt gekapt voor de mataanval.
40. Txb1 Txb1 41. g4 Lc1
Om na 42. Kg3 te besluiten met 42 … g6 43. Dh4 Lxf4+ 44. Kxf4 g5+.
Wit geeft op.