“Zwarte zaterdag” leidt tot verlies van gele trui (Meesterklasse)

In Rosmalen eindigde de zwaar bevochten wedstrijd tussen favoriet HMC Calder en De Stukkenjagers met een 5-5 remise. Geen enkele witspeler kon winnen. Daarmee is het eerste verliespunt voor Stukkenjagers binnen, hetgeen voor de Tilburgers echter een fraai resultaat betekent. SC Utrecht (rang één op betere bordpunten) staat nu koploper in de Meesterklasse, puntgelijk met Stukkenjagers en gevolgd door Voerendaal.

De wedstrijd in de vijfde ronde tegen HMC Calder beloofde bijzonder moeilijk te worden. Voor begin van het seizoen als titelkandidat gehandeld, begonnen de Boschenaren met drie kleine nederlagen en wonnen pas in de vierde ronde hun eerste wedstrijd, tegen degratiekandidaat BSG. Aangezien de degradatiestrijd dit seizoen bijzonder moeilijk zou worden, stonden onze tegenstanders onder druk om z.s.m. punten te pakken. Vandaar was het geen verrassing dat zij met een sterke opstelling opdaagden; de afwezige Jasper Broekmeulen was meer dan gelijkwaardig vervangen door Anna Zatonskih, de vriendin van Daniel Fridman met Elo 2500. Tot onze teleurstelling deed de kersverse Europese kampioen ook zelf mee, hoewel we zijn verzoek tot vooruitspelen begrijperlijkerwijs hadden geweigerd. Stukkenjagers kwam met de tien vaste spelers te bezoek, Cor van Dongen dus voor het eerst als non-playing captain.

Voor de wedstrijd had familie Muhren ons uitgenodigd om bij hen in Rosmalen te ontbijten. Zo maakte ik onder meer kennis met King, de vriendelijke Golden Retriever van de Muhrens. Als ik op die dag niet zwart had gehad, had ik hem nog sympathieker gevonden. Verder was het ontbijt gewoon gezellig, en nadat de buik was gevuld en de als diepe tactiek gecamoufleerde boerenwijsheden (“Tijdnood? Niet doen!”) aan iedereen waren gecommuniceerd, vertrokken we naar speelzaal De Biechten, eveneens in Rosmalen gelegen en welbekend van het NK Snelschaken. Petra Schuurman en zoontje Tommy kwamen als supporters mee.

Voordat ik aan de wedstrijd begin nog even een woord over de spelvoorwaarden. Hoewel niet iedere Stukkenjager HMC als zijn favoriete club beschouwt, kan ik niet omheen om locatie en wedstrijdorganisatie te prijzen. Grote zaal, ruime tafels, goede verlichting, bar met lunchkaart ernaast, voldoende ruimte om te analyseren, en zelfs een beetje chichi zoals een podium voor de eerste drie borden en vlaggetjes naast de borden in de MK-wedstrijd (hetgeen tot de vraag leidde hoe mijn naturalisatieproces aan het verlopen was). Het enige minpunt was dat het soms wat rumoerig was, maar dat valt binnen de verantwoordelijkheid van de wedstrijdleiders, niet van René Olthof & Co.

Vergelijk dat nu eens met een bejaardentehuis dat zelf redelijk bejaard is (HSG) of een trieste bovenzaal in een sportcentrum waar je in de kleedkamers moet analyseren (SO Rotterdam). Het ontgaat me volstrekt hoezo mensen geld beschikbaar stellen om een reeks (semi)profs te betalen en aan de andere kant niet bereid zijn om er een leuke wedstrijd van te maken. Verplichte minimale randvoorwaarden aan MK-wedstrijden lijken me een goed idee om dat misbruik van sponsorgelden te vermijden. Ik heb daarbij niet het Raadhuis van Hilversum in gedachten, maar er moeten in de hoogste divisie gewoon normale, fatsoenlijke spelvoorwaarden zijn, zoals het bij HMC en ook bij ons in Tilburg het geval is. Ik ben absoluut geen tegenstander van sponsoring, maar als je profs kunt betalen hoor je ook voor een speelzaal te zorgen waar iedereen graag schaakt. Anders kun je beter ermee stoppen, want blijkbaar ben je dan alleen maar geïnteresseerd in het succes van je eigen team, maar niet in de schaaksport. De manier hoe wij als clubs onze (top)wedstrijden opzetten zegt ook iets over het respect die we naar het schaken in het algemeen toebrengen.

Maar terug naar de wedstrijd. De volgende partijen zouden gespeeld worden:

Zoals te zien valt, hadden beide teamcaptains tactische finesses bedacht en een paar borden door elkaar gehaald. In het bijzonder stelde HMC hun beste spelers aan de zwartborden op, blijkbaar met het idee dat deze spelers sowieso goede resultaten zouden behalen en de rest mit wit rustig aan kon doen. Deel een van die plan pakte goed uit (4-1 op de zwartborden), deel twee echter iets minder. Aan het eind had er geen enkele witspeler in beide teams een vol punt gepakt.

Zoals verwacht vielen de eerste beslissingen aan die borden waar de flexibele opstelling tot heel grote ratingverschillen leidde, echter niet zonder verrassingen.

Mark Haast wou tegen Daniel Fridman scherpe theorievarianten vermijden en stelde zich als volgt op: 1. c4 e6 2. g3 d5 3. Lg2 dc4:. Nu besloot Mark dat het terugwinnen van de pion geen haast had en speelde 4. Pf3 a6 5. 0-0 Sf6 6. Dc2 b5. Hij zag de pion op c4 nu niet meer terug, en tegen bijna 400 elopunten meer is dat een behoorlijk zwaar handicap. Hij was bij het eten dan ook zo negatief over de partij dat ik hem hier niet weergeef – de liefhebbers van Lets-Duitse techniek op 2600+ niveau kunnen hem, net zoals alle andere potten, in de viewer naspelen.

Ook het strategische inzicht van Herman Grooten kwam niet uit de verf. In een Karlsbad-achtige structuur haalde hij in de opening de zetten door elkaar en liet een heel ongunstige paardenruil op e5 toe. Vervolgens offerde hij twee pionnen om in troebel water te vissen, maar Anna Zatonskih sloeg de aanval af, overnam zelf het initiatief en won overtuigend.

Volgens mij was echter geen van deze twee ongelukjes de eerste besliste partij. Daarvoor was de volgende blunder van Twan Burg verantwoordelijk:

Twan Burg – Mart Nabuurs

1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Lg5 e6 7. f4 Le7 8. Df3 Dc7 9. O-O-O Pbd7 10. g4 b5 11. Lxf6 Pxf6 12. g5 Pd7 13. f5 Lxg5+ 14. Kb1 Pe5 15. Dh5 De7 16. Pxe6 Lxe6 17. fxe6 g6 18. exf7+ Kxf7 19. Dh3 Kg7 20. Pd5 Dd8 Tot hier blijkbaar allemaal theorie, en beide spelers speelden de zetten ook redelijk snel, Twan in het bijzonder.

21. Dc3 Ta7 22. Da3 Db8 23. h4 Lh6 24. h5 a5 25. hxg6?! Dit heeft op zich tijd, maar wit had al een concrete combinatie in gedachtes.

25… hxg6

 [FEN "1q5r/r5k1/3p2pb/pp1Nn3/4P3/Q7/PPP5/1K1R1B1R w - - 0 26,normaal,centrum,"] 

26. Lxb5?? Een leuk idee, maar helaas een blunder.

26…Dxb5 27. Dxd6 Dxb2+! De enige zet, maar hij volstaat ruim.

[27… De8? 28. Df6+ Kg8 29. Dxh8+! Kxh8 30. Txh6+ Kg7 31. Th7+! +- is wel de moeite waard om aan te geven.]

28. Kxb2 Pc4+ 29. Kc3 Pxd6 -+ 30. Kd4 Tc8 31. e5 Pf5+ 32. Kd3 Td7 33. c4 Pe3 34. e6 Td6 35. Tb1 Pxd5 36. cxd5 Txd5+

37. Ke4 Tdc5 38. Tb7+ T5c7 39. Txc7+ Txc7 40. Ke5 Ld2 41. a3 g5 en Twan had genoeg gezien.

0-1 dus en een onverwachte leiding voor Stukkenjagers.

Iets later begon ook op andere borden het vuurwerk. Bianca Muhren schaakte met zwart tegen David Miedema van haar beste kant: nadat haar tegenstander in het vroege middenspel een stuk op het verkeerde veld zet, overneemt zij het initiatief, bouwt hem met een paar fijne zetten uit en maakt de partij door een fraaie combinatie af. Je denkt dan dat wit een kansloos pot heeft gespeeld, maar feitelijk heeft zwart het ook heel goed gedaan.

David Miedema – Bianca Muhren

1. d4 d5 2. c4 dxc4 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 a6 5. e4 b5 6. e5 Pd5 7. a4 e6 8. axb5 Pb6

9. Le2 Lb7 10. O-O Le7?! [De theorie geeft 10… axb5 11. Txa8 Lxa8 12. Pxb5 Dd7 als prettig voor zwart aan. Ik kan me hierin vinden.]

11. Le3 O-O 12. bxa6 Txa6 13. Pd2?! [13. Tc1!? was de keuze van GM Konstantin Landa in Landa-Sulava, Oberwart 1996.] [13. Dc2 bevalt me nog iets beter. 13… Pc6 $140 14. Txa6 Lxa6 15. De4 Initiatief]

13… Txa1! 14. Dxa1 Pc6 15. Lf3?! [15. Pxc4 houdt de stelling dankzij een paar computerzetten net in het evenwicht, maar het is geen pret: 15… Pxd4 [15… Pxc4? 16. Lxc4 Pxd4 17. Da7! +-] 16. Lxd4 Dxd4 17. Da7 Lc6 18.

Dxc7 [18. Td1 Dc5 19. Pxb6 cxb6 20. Dc7] [18. Pa5 Dc5 19. Pxc6 Dxc6 20. Lf3] 18… Pxc4 19. Dxe7 Pxb2 20. Da3 en wit zal zijn stukken uiteindelijk co?rdineren.]

15… La8! Een leuke zet die de dreiging Pd4: vernieuwd.

16. Pb5? Eerst dat is ?cht verkeerd. [16. Dd1!? Dd7 [16… Pxd4 $140 17. Lxa8 Pxa8 18.

Pxc4] 17. Lxc6 =+ met een stabiel voordeel voor zwart was misschien het minste kwaad.]

16… Dd7 Nu dreigt ook nog eens Pe5:.

17. Le2

 [FEN "b4rk1/2pqbppp/1nn1p3/1N2P3/2pP4/4B3/1P1NBPPP/Q4RK1 b - - 0 17,normaal,centrum,"] 

17… Pxe5! 18. Pxc7 [18. dxe5 Dd5! 19. Lf3 Dxb5 -/+]

18… Dxc7 19. dxe5 Dxe5 -/+ Vanaf nu zal het paard op b6 zes zetten lang instaan, maar wit kan hem nooit slaan. Dus blijft wit een pion achter. Bianca maakt het zeer nauwkeurig en creatief af.

20. Te1 Lb4! Dekt het paard indirect.

21. Lf1 Ld6 22. f4 Dd5 23. Dc1 Lb4 En weer kan wit niet op b6 pakken…

24. Td1 Td8 25. Kh1 [25. Lxb6 Lxd2 26. Lxd8 Lxc1 27. Txd5 exd5 -+]

25… Pa4 Het wordt tijd om het paard te redden…

26. Dc2 [26. Dxc4 Dxc4 27. Lxc4 Pxb2 -+]

26… Lc6 -+ 27. f5 Wanhoop. Wit staat min of meer pat en kan geen zetten meer doen.

27… exf5 28. Lg5 Td7 29. Te1 h6 30. Lf4 Lxd2! Bianca had correct berekend dat zij het stuk veilig kon oakken.

31. Lxd2 Dxd2 32. Te8+ Kh7 33. Dxf5+ g6 34. Df6

 [FEN "4R3/3r1p1k/2b2Qpp/8/n1p5/8/1P1q2PP/5B1K b - - 0 34,normaal,centrum,"] 

Hier geef ik even het woord aan kiebitz Frans Vreugdenhil, een welbekende schaker in Nederland, lid van ongeveer 5.000 verenigingen in 137 onderbonden, en vriend van zowel Bianca als mij: "Bianca had een open steling en stond duidelijk beter. Maar ik schrok enorm van die combinatie die David Miedema op het bord bracht. Ik dacht : "O hemel ondekbaar mat!"Ik zat al te denken aan loper maal g2, maar dat brengt ook niet veel meer op als hooguit een paar schaakjes.Opeens ging de hand van Bianca heel zelfverzekerd over het bord, ze pakte de Dame en slaat met de Dame de pion op g2!!!!!!!!!! Afgelopen over en uit!"

[34. De5 Lxg2+ 35. Kg1 Dd4+ -+]

34… Dxg2+!! En nog een keer Frans: "Dat is altijd zo leuk aan het schaken. Op het moment dat de zet gedaan wordt zie je vaak in een fractie van een seconde dat het een wereld zet is.Maar wat deze zet zo bijzonder maakt is dat Bianca de hele combinatie van te voren al gezien had!Haar tegenstander had al het idee dat hij de partij in zijn zak had en was even verrast over Dxg2 als iedereen die stond te kijken. Ik loop er nog steeds van te genieten!"

0-1

Aan de andere kant kon Mark Clijsen tegen Benjamin Bok niet standhouden, hoewel het lange tijd best aardig gegaan was.

Bij deze was de stand dus 3-2 voor de gastheren van HMC, en het verloop van de wedstrijd was in hun voordeel. Bij Tijmen Kampman en Stefan Beukema was er weinig aan de hand, Anne Haast stond weliswaar beter, maar Frans Konings, die zijn tegenstander behoorlijk onder druk had gezet, raakte ergens de rode draad kwijt en kwam slechter te staan. En ondertekende (Jan Sprenger), die de opdracht had gekregen met zwart een punt van een zwakkere tegenstander te pakken, was goed bezig met het bereiken van het tegenovergestelde resultaat:

Niels Ondersteijn – Jan Sprenger

1. e4 c5 2. Pc3 Pc6 3. Lb5 Pd4 4. Lc4 e6 5. Pge2 a6 6. Pxd4 cxd4 7. Pe2 b5 8.

Lb3 Lb7 9. d3 Lc5 10. O-O Pe7 11. Lf4 [11. f4?! wordt mooi opgevangen door 11… f5! 12. Pg3 O-O =+] [11. c3 was een andere interessante plan die tot helemaal andere stellingsbeelden leidt.]

11… O-O 12. Dd2

 [FEN "r2q1rk1/1b1pnppp/p3p3/1pb5/3pPB2/1B1P4/PPPQNPPP/R4RK1 b - - 0 12,normaal,centrum,"] 

12… f5 Toen ik deze zet uitvoerde was ik er blij mee, want f2-f3 leek me eenduidelijk concessie van wit. Echter liggen de dingen, zoals vaak, iets ingewikkelder. [12… d5 13. f3 Pg6 14. Lg3 {was een speelbaar alternatief.}] [12… Tc8 is misschien het handigste want het is nog niet duidelijk of d5 of f5 het aangewezen tegenspel in het centrum zal zijn.]

13. f3 Simpel en goed. Het is nu niet duidelijk wat zwart verder gaat doen.

13… Kh8?! Met deze zet ben ik niet bijzonder tevreden, want nu kan h6 vaak niet vanwege stukoffers. [13… Pg6 14. Lg3] [13… h6 was mijn eerste idee, maar ik vreesde een geleidelijke hergroepering zoals 14. Lg3 Kh7 [14… g5 15. Lf2 Db6 16. Tac1 vind ik veel te riskant.] 15. Lf2 Pc6 16. Tac1 Echter is er na bijvoorbeeld 16… a5 niks aan de hand. 17. c3 dxc3 =]

14. Pg3 De8 [14… h6?! 15. Lxh6 gxh6 16. Dxh6+ Kg8 17. exf5 Pxf5 18. Lxe6+ dxe6 19. Dxe6+ Kh8 20. Pxf5 Df6 21. Dxf6+ Txf6 22. Pg3 is toch een hele boel pionnen.]

15. a4 b4 16. Tae1 Dg6 17. Kh1?! Dat is in verbinding met Tae1 niet de meest logische zet. [17. Lg5 Tae8 18. Lxe7 Txe7 19. exf5 exf5 20. Txe7 Lxe7 21. Df4 ziet iets raar uit voor zwart, maar ik denk dat het wel oke is. 21… Dd6

22. Dxd6 Lxd6 23. Te1 g6 =] [17. c3]

17… h6 Hoewel Lg5 geen echte dreiging was vond ik het wel prettig om de zet uit de stelling te halen. Wat gaat wit nu verzinnen?

18. exf5!? Dat leek me opnieuw een substanti??1/2le concessie, maar er zit een interessant plan achter.

18… Pxf5 19. Pxf5 [19. Pe4 Le7]

19… Txf5 20. Te5!

 [FEN "r6k/1b1p2p1/p3p1qp/2b1Rr2/Pp1p1B2/1B1P1P2/1PPQ2PP/5R1K b - - 0 20,normaal,centrum,"] 

Wit gaat de zwarte pionnen op b4 en d4 aanvallen.

20… Txe5? Na deze zet is er al een probleem. [20… Taf8 verwierp ik vanwege 21. Txc5 en de resulterende zwakte van de pionnen op de damevleugel, maar zwart krijgt toch wat tegenspel. 21… Txf4 [21… Txc5? 22. Ld6] 22. De2 [22. Dxb4? Txf3! 23. Txf3 [23. gxf3 Txf3] 23… Txf3 24. Kg1 Tf1+! 25. Kxf1 Dxg2+ 26. Ke1 Lf3 27. Te5 Dg1+ -+] 22… Df6 <=> en mogelijke offers op f3 houden wit voldoende bezig. Ook andere zetten (a5, Tc8, etc.) zijn i.p.v. Taf8 goed speelbaar.]

21. Lxe5 Wat gaat zwart nu tegen Df4 of Df2 doen? Het antwoord leek me voor de hand te liggen…

21… d6?? Een verschrikkelijke blunder. Door de rustige positionele eerste partiefase was ik al een beetje in slaap geluld en niet meer voldoende scherp. Verder zou ik graag drie vraagtekens aan deze zet toekennen — twee voor de tactische blunder, een voor de verkeerde strategische inschatting — , maar ChessBase houdt daar niet van.

22. Lxd4! Pijnlijk. Ik keek ruim een kwartier vol teleurstelling naar de ravage die net nog mijn stelling was geweest. Daarna probeerde ik om in de survival modus te schakelen… [Zelfs 22. Lg3 e5 23. f4 lijkt beter voor wit omdat de Lc5 niet meedoet.]

22… e5 Het is moeilijk om te beoordelen welke stelling meer kansen biedt. Maar nu zou ik mijn heil toch in de stelling met de ongelijke lopers zoeken. [22… Lxd4 23. Dxb4 Lxf3 [23… Lxb2 24. Dxb7 Te8 25. Dxa6 Le5 26. d4 +-] 24.

Txf3 Le5! Deze zet had ik in de partij niet gezien (of niet voldoende geappreci??1/2rd). [24… Lc5 25. Db7] 25. Db7 Te8 26. Dxa6 Dh5 27. h3 Dh4 28. Da7 De1+ 29. Dg1 Dxg1+ 30. Kxg1 Lxb2 ziet heel erg gunstig uit voor wit, maar is nog niet helemaal afgelopen.]

23. Lxc5 [23. Le3!?]

23… dxc5 24. De3 Dd6 25. Te1 Te8 26. Lc4 a5 27. Kg1 Dd4? Ik had geen zin in een langzame dood (zwart kan bijna geen zetten doen en in de praktijk zal de stelling vaak vanzelf instorten), maar het resulterende lopereindspel is technisch verloren. [27… Lc6 28. b3 [28. Lb5?! Lxb5 29. axb5 Db6 30. f4 Dxb5 31. fxe5 a4 <=>] 28… Te7 en misschien gaat het nog net.]

28. Dxd4 cxd4 29. f4 [Tijdens de partij dacht ik dat} 29. Lf7 meteen zou winnen, maar dat is niet zo. 29… Te7 [29… Tc8 30. Txe5 Txc2 31. Lg6 +-] 30. Lg6 Lc6 31. b3 [31. f4 Lxa4 32. Txe5 Txe5 33. fxe5 Kg8 34. b3 Lc6 35. Kf2 a4] 31… Te6 32. Lf5 Te8 en zwart leeft nog.]

29… e4 30. dxe4 Txe4 31. Txe4 Lxe4 32. Ld3 Lc6 33. b3 g5 Als zwart h2-h4 en g2-g4-g5 toelaat is het afgelopen.

34. fxg5 hxg5 35. Kf2 Kg7

 [FEN "8/6k1/2b5/p5p1/Pp1p4/1P1B4/2P2KPP/8 w - - 0 36,normaal,centrum,"] 

In de tijdnoodfase leek alle hoop te vervliegen. Tijmen bereikte weliswaar remise in een goede partij tegen Jeroen Bosch, maar Anne zag met druk op de klok een belangrijke verdedigingsresource over het hoofd:

Anne Haast – Paul Span

1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Pf6 4. Lg5 Lb4 5. e5 h6 6. Ld2 Lxc3 7. bxc3 Pe4 8. Ld3 [De meeste doen hier 8. Dg4 maar op de een of andere manier had ik toch bedacht om hier 8. Ld3 te doen. Er is verder niets mis mee, maar het is niet de meeste kritieke zet.]

8… Pxd2 9. Dxd2 c5 [9… b6 Na afloop van de partij hebben we hier nog naar gekeken, om meteen met …La6 te kunnen komen. Het ziet er niet gek uit en de stelling zal zo ongeveer wel gelijk zijn.]

10. f4 Da5 11. Pf3 b6?! Deze opstelling is niet helemaal logisch. Volgens mij is het sowieso niet gebruikelijk om …b6 te doen als er al …Da5 gespeeld is. [Rustig verder ontwikkelen met 11… Pc6 {ziet er prima uit.]

12. c4 Dit lijkt wel de zet om gebruik te maken van het enigszins vreemde 11…b6. Het creëert spanning in het centrum en dat is wel gunstig als je meer stukken ontwikkeld hebt.

12… Dxd2+ 13. Pxd2!? Een interessante, maar niet helemaal natuurlijk zet. Het ziet er namelijk wel logisch uit om 13. Kxd2 te doen, aangezien de torens dan meteen verbonden zijn en de koning ook wel oké staat in het centrum. Ik speelde deze zet echter om vooral controle te hebben over veld e4, wat in een aantal varianten handig lijkt te zijn. [13. Kxd2 In de analyse leek dit nog wel lastig voor zwart, maar de enige helpt een handje met een mooi pionoffer: 13… Lb7 14. dxc5 dxc4 15. Lxc4 Pd7! Nu komen de zwarte stukken er opeens heel snel bij en ook belangrijk is de zet …g5, waarmee de witte pionnenstructuur nog verder aangetast wordt. Hm… toch wel goed gezien van dat ding!]

13… cxd4 Dit leek de zwartspeler de beste optie, aangezien hij de stelling niet helemaal vertrouwde met ontwikkelingsachterstand. Daar is zeker iets voor te zeggen, maar de stelling die nu ontstond was niet erg prettig voor zwart. [13… Lb7 14. cxd5 Lxd5 15. dxc5 bxc5 16. Pe4 Nu komt het witte paard meteen mooi centraal te staan en dat was wel een beetje de gedachte achter 13. Pxd2. Er is overigens nog niet echt iets aan de hand, zwart kan verder gaan met …Pd7 gevolgd door …Ke7.] [13… Pc6 14. dxc5 bxc5 15. Pb3 Het ziet er naar uit dat zwart het niet op tijd voor elkaar krijgt om zijn stukken goed te coördineren.]

14. cxd5 exd5 15. Pf3 Pc6 16. Lb5 Ld7 17. Lxc6 Lxc6 18. Pxd4

Jan Sprenger: "Er is een tamelijk gunstig Frans eindspel ontstaan waar Anne haar voordeeltje vooralsnog kan conserveren."

18… Ld7

 [FEN "r3k2r/p2b1pp1/1p5p/3pP3/3N1P2/8/P1P3PP/R3K2R w KQkq - 0 19,normaal,centrum,"] 

19. f5! Pakken wat je pakken kan! Die ruimte kun je maar mooi te pakken hebben, aangezien zwart anders met …g6 komt en dan is het niet zo makkelijk meer om f5 door te zetten. Optisch gezien lijkt zwart best wel gekraakt te staan, alleen in de praktijk bleek het toch zo makkelijk. Ik dacht misschien weet de engine nog wat raad, maar die gelooft minder in de stelling en blijft voorlopig bij =…

19… O-O 20. Kd2 De witte koning had heel wat keuzes, aangezien zowel lang als kort rokeren kon en ook de mogelijkheid om de koning in het midden te laten (zoals in de partij) is aanwezig. Uiteindelijk dacht ik dat mijn koning het best stond in het midden, maar later in de partij vond ik het ook wel weer fijn als ik een koning op b2 had staan… Toen kwam er logischerwijs de vraag achteraan of het dan niet handiger was geweest om lang te rokeren. Tja… wat is wijsheid? Ik denk dat voor allebei wel iets te zeggen is en zoals gewoonlijk ligt de waarheid vast weer ergens in het midden! [20. O-O-O Met het idee om een opstelling in te nemen met Kb2, zodat de a-pion gedekt staat en ik nu beide torens kan gebruiken. Het nadeel leek me echter dat mijn koning daar ook niet heel veel bescherming heeft. Zwart gaat toch tegenspel zoeken op de damevleugel en ik zag het dan niet zo zitten als mijn koning daar dan staat. Het zal zeker wel mogelijk zijn en het was hierna een andere partij geworden.]

20… Tac8 21. c3 Het duurde even voor deze zet tevoorschijn kwam, maar ik vond het wel lastig om te bepalen hoe ik mijn stukken neer moest zetten. Het leek me handig om de toren op a1 te laten staan, omdat zwart met …Tc4 aan de slag gaat en dan zit …Ta4 (met aanval op a2) meteen in de stelling. Het was vooral de vraag waar die toren van h1 heen moest. Daar kom ik zo meteen op terug! De achterliggende gedachte van 21. c3 was overigens om 21… Tc4 af te wachten en dan met 22. e6 te komen. Het is maar goed dat het sowieso een nuttige zet is, aangezien het me uiteindelijk toch niet zo handig leek om met e6 te komen…

21… Tc4 22. The1 In de analyse kwamen we tot de interessante ontdekking dat het wel handig was om te komen met 22. Thf1. [22. e6 fxe6 23. fxe6 Le8 24. Thf1 Lg6 Het is lastig om e6 goed te timen, aangezien de zwarte loper nu weer actief kan worden. Om voorderingen te boeken zal het toch een keertje moeten gebeuren, maar als het te vroeg gebeurt zal zwart te actief worden.] [22. Thf1! Te8 Dit leek me onhandig aan 22. Thf1, omdat het me niet mogelijk leek om de pion nu handig te dekken. Maar hier is de interessante zet 23. Tfe1! Het ziet er inderdaad niet heel logsich uit, maar toch is het wel een beetje vervelend voor zwart! Veld e8 is namelijk een belangrijk veld om vrij te houden voor de loper, aangezien e6 anders toch echt wel vervelend gaat worden. Het ziet er naar uit dat zwart het toch wel lastig had gekregen na deze subtiele zetten.]

22… b5 23. Tab1 a5! De juiste manier om het met zwart te spelen denk ik. Als zwart geen tegenspel gaat zoeken, is het mogelijk om rustig met de witte pionnen naar voren te komen op de koningsvleugel en dat is niet echt waar zwart op zit te wachten.

24. a3 Tb8 25. Te3 b4

 [FEN "1r4k1/3b1pp1/7p/p2pPP2/1prN4/P1P1R3/3K2PP/1R6 w - - 0 26,normaal,centrum,"] 

26. Ke1!? Deze manier van verdedigen is enigszins artistiek te noemen gok ik, maar er is wel iets voor te zeggen! Zwart heeft wel druk op de damevleugel, maar kan er eigenlijk niets mee.

26… Tbc8 De afwikkeling die volgt is misschien toch wel oké voor zwart, alleen dan moest er wel op de goede manier verder gegaan worden.

27. axb4 axb4 28. Txb4 Txc3?! [28… Txb4! 29. cxb4 Tc4 Zo weet zwart de pion ook terug te krijgen en nu staan de witte stukken wat minder goed opgesteld. Ik denk dat hierna nog steeds wit het voordeel heeft, maar je zou zeggen dat de stelling wel te houden is.]

29. Txc3 Txc3 30. Kf2 [30. Tb8+! Tc8 [30… Kh7 31. Kf2 Het leek me onhandig dat ik mijn paard niet zo goed kan dekken, maar in deze stelling is dat niet echt relevant. Zwart moet eerst zorgen dat de doorbraak e6 geen ramp is en daardoor is er helemaal geen tijd om het paard te irriteren.] 31. Txc8+ Lxc8 32. Kd2 Vraag me niet of deze stelling ook echt gewonnen is, maar ik weet wel dat ik het met goed gevoel zou proberen!]

30… Tc8 31. Ke3 Kf8

 [FEN "2r2k2/3b1pp1/7p/3pPP2/1R1N4/4K3/6PP/8 w - - 0 32,normaal,centrum,"] 

32. e6?! Jan Sprenger: "Vind ik persoonlijk te snel. Tb7 om te beginnen ziet beter uit, maar Anne dacht dat ze meteen me de koning kon binnenlopen. ‘Het duurde even voor die kwam en helaas is het hier niet helemaal handig getimed…"

[De stelling kan nog versterkt worden met 32. Tb7 Hierna komt e6 met nog meer kracht en ik zie niet echt hoe zwart het hier droog moet houden. 32… Tc3+ 33. Kd2 Tc4 34. Kd3 Lc8 35. Ta7 Initiatief]

32… fxe6 33. fxe6 Le8 34. Kf4?! Als wit nu Ke5 voor elkaar krijgt wordt het eng voor zwart, maar helaas grijpt zwart zijn kans… [Nog even voortborduren op een plusje was mogelijk met 34. Tb7 was beter, ook al ligt na 34… Tc4 het vervolg niet voor de hand.]

34… Tc4! Maakt onmiddelijke remise en na een aantal zetten werd de vrede dan ook getekend.

1/2-1/2

Best opmerkelijk trouwens dat er een toeschouwer dacht dat Anne de moeder van Tommy (het zoontje van Herman en Petra) was! Waarschijnlijk omdat zij naast Herman het enige teamlid is diens naam Tommy kent.

Daarmee was de stand na vier uren 4-3 voor HMC. En 5-5 was het maximum wat voor ons nog te bereiken was. Daarvoor moesten we echter aan de verblijvende borden twee slechte eindspelen successful keepen (Frans en Jan) en moest Stefan, die inmiddels voordeel had verkregen, een toreneindspel met meerpion winnen. Met andere woorden: het moest behoorlijk meezitten wilden we nog een resultaat behalen. Stap één lukte echter. Stefan had het bekende toren vs. loper+paard eindspel in de Schotse opening al in de eerste ronde met wit gewonnen; nu liet hij zien dat hij het ook met zwart beheerst:

David van Kerkhof – Stefan Beukema

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. d4 exd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pxc6 bxc6 6. e5 De7 7. De2 Pd5 8.

28. Td3 c5 29. g4 c4 30. bxc4 Txf3 31. Txf3 Txa4 32. Txf7 Txc4+ [32… dxc4!? 33. Txh7 Txa2 34. h5]

33. Kd3 Txg4 34. Txh7 Kc5 de d7-pion is niet belangrijk

35. Txd7 iets anders heeft wit niet

35… Txh4 36. Tc7+ Kd6 37. Tg7 Ta4 38. Txg6+ Kc5 39. Tg8 Ta3+ 40. Kc2 Txa2+ 41. Kc3

 [FEN "6R1/8/8/p1kp4/8/2K5/r4P2/8 b - - 0 41,normaal,centrum,"] 

41… Ta3+! Vanwege de actieve posities van mijn toren en koning is dit veel gemakkelijker [41… Txf2 42. Tc8+ Kb5 43. Tb8+ Ka4 44. Td8 dit vond ik lastig (S.B.) — Begrijpelijke en praktisch goede keuze. Technisch gezien zal de stelling na 44… Tf5 waarschijnlijk gewonnen zijn, maar dat doet er weinig toe (J.S.) 45. Tb8 [45. Td7 Kb5 46. Tb7+ Kc6 47. Ta7 Kb6 48. Td7 a4 -+] 45… Tf4 46. Td8 Tc4+ 47. Kd3 Tc5 48. Kd4 Tb5 49. Kc3 Ka3 -+]

42. Kd2 [42. Kb2?! Tf3]

42… Kc4 43. f4 Ta2+ 44. Kd1 Ik denk dat dit niet het handigste veld is om met de koning naar toe te gaan.}

[44. Ke3 d4+ 45. Ke4 [J.S.: 45. Kf3!? is mijn inziens een betere poging. Echter blijft het moelijk, bijvoorbeeld 45… d3 46. f5 Ta1 47. Tc8+ Kd4 48. Td8+ Kc3 49. Tc8+ Kd2 50. Kf2 [50. Kg4!? misschien] 50… Tc1 51. Tf8 Tc5 -+] 45… Te2+ 46. Kf3 d3 Met als volgende zetten Te1, d2 en d1D]

44… d4[44… Kd3 kan ook 45. Tg3+ Ke4]

 [FEN "6R1/8/8/p7/2kp1P2/8/r7/3K4 w - - 0 45,normaal,centrum,"] 

45. Tg3? Dit verliest een pion waarna het makkelijk uit is [J.S.: 45. f5!? lijkt me taaier. Een paar varianten: 45… Kd3 [45… Kc3 46. Ke1] [45… Tf2 46. Tf8 Kd3 47. Kc1 a4 48. f6 a3 49. Kb1 is ook niet duidelijk:] 46. Tg3+ Ke4

47. f6 Tf2 48. Ta3 Txf6 49. Txa5 Ke3 50. Td5! Kd3 51. Kc1 Tf1+ 52. Kb2 Ke3 53. Kc2 =]

45… Tf2! 46. Tg8 [46. Ta3 Kb4 47. Td3 Txf4 -+]

46… Txf4 47. Ke2 Tf5 48. Tc8+?! Tc5 49. Ta8 Kc3 50. Td8 Te5+ 51. Kd1 Th5 52. Tc8+ Kd3 Deze stelling is al zonder de a-pion gewonnen.

53. Kc1 Th1+ 54. Kb2 Ke3 55. Te8+ Kd2 56. Te5 [56. Tg8 d3 57. Tg2+ Ke3 58. Tg3+ Ke2 59. Tg2+ Kf3 60. Td2 Ke3 -+]

56… Th8 57. Kb3 Tb8+ 58. Kc4 Tb4+ 59. Kc5 d3

 [FEN "8/8/8/p1K1R3/1r6/3p4/3k4/8 w - - 0 60,normaal,centrum,"] 

0-1

Fraaie techniek in het toreneindspel en de 4-4-gelijkmaker. Vervolgens slaagde Frans erin om een zeer interessante partij met een half punt te beëindigen.

Frans Konings – Geert van der Stricht

1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 dxc4 5. a4 Lf5 6. Ph4 Lc8 7. Pf3 Lf5 8. Ph4

Ld7 9. g3 e6 10. Lg2 c5 11. d5 Deze zet werd bijna a tempo gespeeld door Geert. Best lastig als je dan de stelling niet kent, zoals ik… Ik besloot dan ook uit praktische overwegingen niet op b7 te slaan. In plaats daarvan nam ik me voor "normale" zetten doen. Maar eerlijk gezegd bekroop me het gevoel dat ik hier al wel eens minder zou kunnen staan. Later vond ik een analyse van Robert H?bner over exact deze stelling. Hij geeft aan dat wit wel degelijk op b7 moet slaan. De zet 11.d5 beoordeelt hij als twijfelachtig. (J.S.: "Robert een beetje kennende zal het wel zo zijn als hij het zegt… Maar dat houdt niet in dat d5 een slechte *praktische* keuze is.")

11… exd5 12. Pxd5 Pc6 13. O-O Pxd5 14. Dxd5!? Le6 15. Dh5 Het idee achter Dd5:.

15… Le7 [15… g6!? 16. Pxg6! fxg6 17. Lxc6+ bxc6 18. De5 J.S.: "Dit was Frans zijn idee, echter gaat de variante verder. 18… Dd5 19. Dxh8 Lh3 20. f3 Lxf1 21. Kxf1 Dd1+ 22. Kf2 Dd4+ [22… O-O-O lijkt niet te werken. 23. Lg5 [23. Dxh7!?] 23… Dxa1 24. Lxd8 Kxd8 25. Dxf8+ Initiatief] 23. Dxd4 cxd4 24. Lf4 Lg7 met een iets beter einspel voor wit.]

16. Le3 Pd4 17. Lxd4 cxd4

 [FEN "r2qk2r/pp2bppp/4b3/7Q/P1pp3N/6P1/1P2PPBP/R4RK1 w kq - 0 18,normaal,centrum,"] 

18. Db5+! Dit is een verbazingwekkend lastig schaakje.

18… Kf8 [18… Dd7 19. Lxb7 Dxb5 20. axb5 Td8 21. Lc6+ Kf8 22. Txa7 Initiatief]

19. Dxb7 Tc8 Ik schrok hier een beetje omdat ik alleen met Tb8 had gerekend. Nu zag ik de c-pion al promoveren en daarom besloot ik een stevige te doen op de volgende zet. Onnodige angst volgens Geert, die meende dat wit gewoon op a7 moet pakken en dat zwart dan in nauwe schoentjes is. Voor mijn gevoel was D*a7 uit de gewenste richting en ik meende dat mijn stelling eerder centralisatie behoefde.

20. Tfd1!? [20. Dxa7 Lc5 [20… Lxh4 21. gxh4 Dxh4 22. Tfd1] 21. Da6 g6 22. a5 Kg7 oo]

20… Lc5 21. Pf3 Df6 22. Tac1 g6 23. Txc4 Waarschijnlijk wel een goede praktische keuze om hier c4 te offeren. Zwart moet toch een keer loskomen.

23… Kg7 24. Tcc1 Thd8 25. Pe1? Hier mis ik een sterke zet om groot voordeel vast te houden, nl. 25.b4!}

25… Tb8 26. Dc6 Tdc8 27. Df3 Lb3 Wits voordeel is bijna verpieterd, maar dit is een fout. Zwart had eerst op f3 moeten ruilen.

28. Dxf6+ Goede zet. Hier had ik al het idee om Lh3 erin te krijgen, zonder dat zwart daarop f5 heeft. Vandaar dus D*f6, zodat Kf6 in de weg staat.

28… Kxf6 29. Td3? [29. Lh3! +/-]

29… Lxa4 30. Lh3 Tc7 31. Pf3

 [FEN "1r6/p1r2p1p/5kp1/2b5/b2p4/3R1NPB/1P2PP1P/2R3K1 b - - 0 31,normaal,centrum,"] 

Na deze matige zet slaat de balans om in zwarts voordeel. In plaats van Pf3 was T*d4 aangewezen. Ik had gemist dat na L*d4, T*c7,T*b2 Tc4! in de stelling zit. Hoewel zwart die stelling nog wel remise kan houden. [31. Txd4 Lxd4 32. Txc7 Txb2 33. Tc4 Txe2 34. Pd3 J.S.: "Tot zo ver kowamen Frans en ik toen we de partij bij het eten bespraken, maar zwart heeft helaas" 34… Te4! 35. Txa4 Lxf2+ 36. Kxf2 Txa4 -/+]

31… Txb2 32. Pxd4 Lb6 33. Tf3+ Kg7 34. Txc7 Lxc7 35. Td3 Lb6 36. Lg4 Tb1+ 37. Kg2 Td1 Nu besefte ik dat dit een heel naar eindspel wordt voor wit…

38. Txd1 Lxd1 39. Pb5 Lb3 40. Ld7 a5 Dit is geen goede zet, want het geeft me de mogelijkheid een blokkade op te zetten. Bovendien zat er een zeer sterke zet in de stelling, nl. La4! Het idee is om met a6 af te wikkelen naar het gevreesde eindspel van paard tegen vrije rand-pion. Lijkt me nagenoeg winnend voor zwart. [40… La4 41. Lc6 a6 42. Pd4 Lxc6+ 43. Pxc6 a5 44. Kf3 a4 45. Pb4 f5 -/+]

41. Pc3 Ld4 42. Pa4 Kf8 43. e3 Ld5+ 44. Kf1 La7 45. Lb5 Ke7 46. Ke2 Kd6 47. Kd3 Zwart heeft het zichzelf lastig gemaakt en het is de vraag of dit nog wel te winnen valt. De zwarte koning kan niet actief worden.

47… f5 48. Le8 Lc5 49. Lb5 g5

Als zwart nog iets had gewild had hij hier denk ik Lb4 moeten doen. Na g5 is het voor mijn gevoel remise.

1/2-1/2

Nu waren er alleen maar Niels Ondersteijn en ondertekende in een redelijke dramapot (uit mijn perspectief uiteraard) nog bezig. Aangezien de wedstrijd nu 4,5-4,5 stond en bovendien iemand de eer van de witspelers moest redden, gaf mijn tegenstander zijn meerpion terug om nog een winstpoging te kunnen maken:

Vervolg Niels Ondersteijn – Jan Sprenger

 [FEN "8/6k1/2b5/p5p1/Pp1p4/1P1B4/2P2KPP/8 w - - 0 36,normaal,centrum,"] 

36. g4? Dat geeft de winst weg, hoewel een verre vrijpion natuurlijk verleidelijk is. Beter zou de opstelling met g3 en h4 geweest zijn, want nu wordt de pion op g4 in sommige varianten zwak. [36. g3 Lb7 [36… g4 met het idee Kg7-f6-g5 en volstrekte blokkade zou zwart graag spelen, maar de koning staat nog een veld te ver weg: 37. Lf5 Lf3 38. h3 +-] 37. h4 Kh6 [37… Kf6 38. Ke2 Lc6 39. Kd2 Lb7 40. Lh7 Kg7 41. Lf5 Kf6 42. Ld7 La6 43. Lb5 +-] 38. Ke2 {Wit gaat nu via d3 binnenlopen: 38… Lc6 [38… Kh5 39. Lh7 {scheelt niet.}] 39. Kd2 Lb7 40. Lf5 La6 41. Ld7 Lf1 42. Lb5 Lh3 43. Kd3 Lf5+ 44. Kxd4 Lxc2 45. Lc4 +-]

36… Kf6 37. Kg3 Lb7 38. h4 Ld5!

Natuurlijk gaat zwart niet op h4 slaan.

39. h5 Kg7 40. Lf5 Kh6 = Inmiddels had ik vertrouwen erin dat mijn vesting stand zou houden. De witte koning kan moelijk binnenvallen zonder dat de g-pion eraf gaat.

41. Kf2 Lb7 42. Ke2 La6+ 43. Kd2 Wit probeert via d3 binnen te vallen.

43… Kg7 44. Ld7 Kh6

 [FEN "8/3B4/b6k/p5pP/Pp1p2P1/1P6/2PK4/8 w - - 0 45,normaal,centrum,"] 

45. Lb5 Lc8 Dat is het probleem van de witte opstelling: de pion op g4 staat in.

46. Le2 [46. Kd3 Lxg4 47. Kxd4 Lf5 =]

46… Lb7 47. Kd3 La6+! 48. Kd2 Lb7 49. Ld1?! Le4 50. Ke1 Kg7 51. Ke2 Kh7 52. Kd2 Kh6 53. Kc1!? Noodzakelijk omdat Le2 na Lb7 tot drie keer dezelfde stelling had geleid.

53… Kg7 54. Le2 Lb7 55. Kd1 Kh6 56. Ke1 Le4 57. Ld3 Lf3 58. Lf5 Lb7 59. Kf2 Kg7 We zijn dus weer in de stelling na de 40e zet, maar nu probeert wit iets anders.

60. Ke2 La6+ 61. Kf3 Lb7+ 62. Le4 Lc8 63. Lc6 [63. Lf5 Lb7+ 64. Ke2 La6+ 65. Kf3 Lb7+ =]

63… Kh6 64. Ld5 Ld7

 [FEN "8/3b4/7k/p2B2pP/Pp1p2P1/1P3K2/2P5/8 w - - 0 65,normaal,centrum,"] 

65. Lb7 [65. Ke4!? is een iets kansrijkere poging, maar eveneens remise. 65… Lxg4 66. Kxd4 Ld1! Bereidt het cruciale manoeuvre g4 en Lf3 voor. 67. Kc5 g4 [67… Lxc2 is nu een zet te laat: 68. Kb6 g4 69. Kxa5 g3 70. Kxb4] 68. Kb6 Lf3 69. Lc4 g3 70. Lf1 Kxh5 71. Kxa5 Kg5 72. Kxb4 Kf4 73. a5 [73. Kc3 Le2 74. Lg2 Lf3 =] 73… Ke3 74. a6 Kf2 75. Lh3 Kg1 76. a7 Kh2 77. Lf1 Kg1 =]

65… Le6 66. Ke4 Lxg4 67. Kxd4 Ld1 Beide spelers hadden hier alleen maar een paar minuten voor de rest van de partij, maar er gaat niets meer gebeuren.

68. c3 [68. Kc5 g4 69. Kb6 Lxc2 70. Kxa5 Lxb3 71. Kxb4 Lxa4 =]

68… bxc3 69. Kxc3 g4 70. b4 axb4+ 71. Kxb4 Lf3 72. Lc8 g3 73. Lh3 Kxh5 74. a5 g2 75. Lxg2

Lxg2 Het (een na ) laatste woord ligt weer bij Frans Vreugdenhil, die al na de tijdcontrole moest vertrekken: "Dat Jan die partij nog remise gehouden heeft. Ik gaf er geen cent meer voor." Ja. Ik ook niet. Sommige stellingen kun je niet remise houden; je moet gewoon hopen dat je tegenstander weigert te winnen.

1/2-1/2

Daarmee was het 5-5 getekend. Al in al mogen we over dat resultaat zeker niet klagen, gezien het verloop van de wedstrijd. Echter lieten we ook zelf wat kansen liggen (in de partijen van Anne en Frans) en bewezen we de grootste ausdauer in de vijfde en zesde uur. Vandaar leek me de puntendeling niet onverdiend. Met dat resultaat blijven we in ieder geval in de strijd om een plaats op het podium, ook al overnam SC Utrecht dankzij een 6-4-overwinning op LSG en de betere bordpunten de maillot jaune. De volgende rondes zullen bovenin duidelijkheid scheppen, want vervolger en ratingfavoriet Voerendaal zal het eerst met ons en dan met SC Utrecht opnemen. Aan de andere kant moet tegenstander HMC nu goed opletten om niet te degraderen, want ze hebben nog Utrecht, Rotterdam en het, op zijn zachtst gezegd, onvoorspelbare team uit Hilversum voor de boeg. We zullen zien!

Het officieel gedeelte werd met een Oosters etentje in het wokrestaurant “Wapen van Rosmalen” keurig afgesloten – de sfeer is met het plaatselijke Café Fleurie niet vergelijkbaar, eten en prijs/kwaliteitsverhouding echter wel. Op de terugweg naar Tilburg vergrotte ik weer mijn kennis van de Nederlandse schaakwereld. Nadat ik in een van de vorige wedstrijden al had geleerd dat Tea Lanchava nooit met Manuel Bosboom was getrouwd, ervoer ik nu dat Brent Burg niet de kleine broer (kozijn, …) van Twan is. In de volgende ronde zal er echter niet veel aanleiding zijn om opnieuw iets bij te leren, want de gossip over de Duitsers van Voerendaal ken ik waarschijnlijk beter dan Bianca (onze autoriteit op dat gebied).

De rest van de avond ging dan bij Café Jacks over “keihard rekenen” (Bianca), zetdwang in lopereindspelen (Jan), Trivial-Pursuit-relevante kennis (een drietal o.l.v. Mart) en later op de avond ook over heel kleine rikjes (Mark Clijsen). Net op tijd voor de laatste ronde liep nog een Tilburgse grootmeester binnen, die meerdere keren vaststelde dat niet iedereen aan tafel uit Brabant kwam. Bovendien moest ie de zetten van zijn partij drie keer aangeven voordat ik de pointe van zijn beslissende combinatie door had. Op dat moment was het inderdaad mooi geweest en iedereen fietste – of liep, omdat de fietsenstalling dicht was – rustig naar huis. De spanning gaat pas op 11 februari weer omhoog, als we Voerendaal in De Harmonie zullen ontvangen. De promotiewedstrijd twee jaar geleden werd in de laatste minuut door een dramatische blunder beslist; de liefhebbers kunnen het verhaal in de benedenstaande verslagen nalezen. Nu is het tijd voor revanche!

schaaksite.nl/dramatische-ontknoping-in-1b

schaaksite.nl/de-kraker-door-de-ogen-van-een-groupie

einsteller.blogspot.com/2010/03/die-innere-logik-einer-schachpartie.html