En Passant – Groninger combinatie 5,5-4,5
Daar had dat duivelse eersterondespook ons bijna weer te pakken. Het debuut in de derde klasse in 1999 (wat vliegt de tijd!) leverde nog een fraaie overwinning op, maar sinds En Passant ambitieus geworden is valt de seizoensouverture niet mee. Het goede nieuws is dan dat we uiteindelijk toch gewonnen hebben. Dat was ons bij het debuut in de tweede en in de eerste klasse niet gelukt. Dat het nog razend spannend werd had ik na vier uur spelen niet verwacht. Het levert u, geachte lezer, wel een paar leerzame eindspellessen op zo tegen het eind van dit verslag.
Nadat de vis verorberd was presenteerde Gert Reichardt zijn boek over het afgelopen seizoen. Een verzamelwerk van alles wat er afgelopen seizoen over En Passant op internet en in de krant te vinden was. Nou ja, alles… Johan Hut trof geen knipsels uit de Gooi- en Eemlander aan. Aandachtspuntje!
De score werd geopend met een remise aan het negende bord. Dat had voor mij diverse voordelen. Ik had mijn laptop meegenomen zodat ik, als ik vlot klaar zou zijn, ter plekke en met hulp van de spelers de partijen al kon invoeren zodat ik niet de hele zaterdagavond kwijt ben aan het ontcijferen van tijdnoodhandschriften. En dat het remise werd had als voordeel dat ik niet de geschiedenis in ga als de nieuwe Leo Kerkhoff. Ik zie dat verslag in Schakend Nederland nog zo voor me, over de twaalfjarige Jeroen Piket die bij zijn debuut in de hoofdklasse een Volmakker te grazen nam. Nu was mijn tegenstander geen twaalf, maar dertien jaar oud, maar het gaat hard. Nog geen twee jaar geleden verloor hij tegen En Passant nog van Arie van Diermen. Sindsdien heeft hij al diverse mooie scalpen veroverd. Ik was op mijn hoede…
Jorden van Foreest – Richard Vedder
Bord 9
1.Pf3 d5 2.c4 d4 “Ik wist niet dat dit ook kon” aldus Jorden. Die jeugd van tegenwoordig! Wordt fan van Viktor Kortchnoi, schaf zijn “My best games” aan, en dan vooral deel twee (games with black) en dan krijg je een aardig beeld van wat er aan openingen bestaat, want Kortchnoi heeft echt alles gespeeld. 3.g3 Pc6 4.Lg2 a5 Bedoeld om geen last te krijgen van b2-b4 nadat ik e7-e5 heb gespeeld, maar het is nu wel wat overdreven voorzichtig: 4…e5 5.b4 e4! en wit heeft een probleem. Maar goed, a7-a5 moet toch een keer, dus over een paar zetten zijn we weer in de theorie. 5.0–0 Pf6 6.d3 e5 7.e3 Le7 Het alternatief is 7…dxe3 8.Lxe3, waarna wit een zwakke pion op d3 heeft, maar waarin zijn stukken wel veel beweeglijker kunnen worden. En bovendien: d3-d4 zit er al aan te komen, dus met die zwakte valt het ook wel mee. Ik houd liever die zwarte pion op d4, dan kan het paard van b1 niet naar zijn favoriete veld. 8.exd4 exd4 9.Lg5 0–0 10.a3 Pd7 We spelen een omgekeerde Ben Oni. Pfd2 van wit is in de Ben Oni heel normaal, dus dit zal ook wel goed zijn. Jorden zei achteraf spijt te hebben dat hij Lxf6 achterwege heeft gelaten omdat dit paard nu naar het fraaie veld c5 kan. 11.Lxe7 Dxe7 12.Te1 Df6 Ik overwoog ook 12…Dd6 13.Pbd2 f5 om het paard te beletten veld e4 te betreden. Maar de verzwakking van mijn koningsstelling en veld e6 leek me te ernstig. Wit begint met Pg5 en dan staan ook meteen de dame en de loper klaar om aan te vallen. Maar goed dat ik dat niet gedaan heb! Overigens ging ik rond deze tijd even naar de bar voor een kopje koffie en wat overkwam mij daar? Een handtekeningenjager! Dat was me sinds 1993, toen een Indiaas jochie mij per abuis aanzag voor een deelnemer aan het WK junioren, niet meer overkomen. Ziedaar, de status van een meesterklasser! 13.Pbd2 Pc5 14.Pe4 Pxe4 15.Txe4 Lf5
16.Te1 Gedwongen, dacht ik, maar Jorden heeft toch nog een poosje zitten rekenen aan 16.Tf4 g5 17.Pxg5 Dxg5 18.h4 Dg6 19.Le4 Lxe4 20.Tg4 Lf5. Dan heeft wit wel de zwarte dame te pakken, maar de prijs is te hoog. 16…Lg4 Hier liep ik maar eens naar Guido, want er zit een zetherhaling in. Wit kan immers weer Te4 doen, waarna ik weer Lf5 zou kunnen spelen. Guido zag het op de overige borden wel zitten, dus ik mocht erop ingaan. Maar Jorden had nog geen trek in een halfje. 17.h3 Lh5 18.g4 Lg6 19.Dd2 a4 We gaan b4 niet toelaten uiteraard… Jorden heeft de laatste paar zetten enige agressie getoond en daarmee zijn structuur danig aangetast. Het is allemaal nog net verantwoord. 20.g5 Df5 21.Te4 Da5
Deze had Jorden gemist en ik was ermee in mijn nopjes. Het blijkt allemaal erg mee te vallen. 22.Dxa5 als hij zijn d-pion had willen redden was 22.Te2 Dxd2 23.Txd2 Tfe8 gebeurd. Zwart staat wat actiever, maar veel is er niet aan de hand lijkt me. Nu wint wit tijdelijk een pion, maar doordat de resterende witte stukken volop actief worden is het eerder zwart die moet oppassen niet in het nadeel te komen. 22…Txa5 23.Tf4 Lxd3 24.Pxd4 Txg5 24… Pe5 werd na afloop door Jorden voorgesteld om wat meer spanning in de stelling te houden. Maar alles wat we bekeken leidde naar remise. 25.Pxc6 bxc6 26.Td1 Lc2 27.Td2 en niet 27.Td7? Lf5. 27…Lb3 28.Td7 Tc5 29.Txc7
… g5?! Een onnodige paniekzet. Ik was in de veronderstelling dat ik deze moest doen om het mat achter paaltjes eruit te halen. Na 29…Txc4 30.Txc4 Lxc4 31.Lxc6 Lb3 32.Ta7 Tb8 33.Lxa4 Lxa4 34.Txa4 kan ik b2 niet terugwinnen. Ik had echter ook 29…Lxc4 kunnen doen. Na 30.Txc6 Tc8 moet je alleen wel een paar keer met je ogen knipperen om vast te stellen dat er geen materiaal verloren gaat. 30.Td4 Zo krijg ik precies wat ik wilde. Vervelender was 30.Tg4 geweest. Ook dan blijft het binnen de remisemarge na Txc4 31.Txg5+ Kh8 32.Txc6 Td4 en op jacht naar b2, maar het zag er achter het bord wel eng uit. Jorden verwachtte daar echter in plaats van Txc4 30…h5 31.Tg3 Lxc4, maar dan heeft zwart wel een probleem na 32.Txc6 Txc6 33.Lxc6 f6 34.Lxa4. Dat zijn toch veelbelovende vrijpionnen voor wit! 30…Txc4 31.Txc4 Lxc4 32.Lxc6 Lb3 33.Ta7 Tb8 en remise op voorstel van zwart. Na 34.Lxa4 Lxa4 35.Txa4 Txb2 valt er geen eer meer te behalen… ½–½
Na meer dan twintig jaar HSG is Henk Vedder weer terug bij de club waar het allemaal begon. Henk speelde in het verleden al voor En Passant 3, 2 en 1, waarna de lokroep uit het Gooi hem 161 partijen in de hoofd/meesterklasse opleverde. De score die hij in die 161 partijen behaalde stemt ons gerust. Zelfs een mislukte start verandert daar niets aan…
Over Henks tegenstander wist onze trouwe toeschouwer Fred Buitenhuis te melden: “als die een iets dikkere kop zou hebben is het precies Bent Larsen…”
Bonno Pel – Henk Vedder
Bord 5
1.g3 d5 2.Lg2 Pf6 3.d3 g6 4.f4 Lg7 5.Pf3 0–0 6.0–0 c5 7.c3 Pc6 8.De1 Zagen we in mijn partij een Ben Oni met verwisselde kleuren. Hier hebben we de Leningrader variant van het Hollands met verwisselde kleuren. Eigenlijk hadden we zeven keer wit deze wedstrijd! …d4 9.Pa3 Pd5 10.Ld2 a5 11.Kh1 a4 12.Tc1 Het idee achter die opmars van de a-pion was om dat paard op zijn plek te houden. Op 12.Pc2? volgt a3! 12…Ta6 Deze toren speelt een treurige bijrol in deze partij. Ta8-a6-a5-a8 en ondertussen mat gepompt worden… 13.Df2 Pc7 Hee… stond dat peerd niet mooi in het centrum? Bonno maakt meteen van de gelegenheid gebruik. 14.e4 dxe3 15.Lxe3 Le6 16.Lxc5 Lxa2 17.De2 Pe6 18.Le3 Ld5 19.Tcd1 Db8 20.d4 Td8
21.f5! De witspeler ziet dat zijn opponent wat stukken naar de damevleugel gedirigeerd heeft en start een koningsaanval. …gxf5 De tent dicht houden met …Pf8 is veiliger. 22.Ph4 f4 23.gxf4 de f-lijn is weer dicht. Maar er staat nog wat te gebeuren op de g-lijn! …Ta5 24.f5 Pf8 25.Lf4 Dc8 26.Tg1 Lb3 Er dreigde 27.Lxd5 Taxd5 28.Dg2 en de loper op g7 is niet te dekken! 27.Td3 Kh8 Houdini adviseert hier om aan de noodrem te trekken met 27…Txf5 28.Pxf5 Dxf5. Dat stopt in ieder geval de eerste aanvalsgolf, maar ja, wel een kwaliteit achter dan. 28.Tg3 Lf6 29.Le4 dreigt mat op g8, dus het paard zal de dekking van h7 moeten opgeven. …Pd7 30.Dg4 Ta8 31.Dh5 e5
32.Pf3 32.fxe6 was mat in twee geweest, maar Bonno had een ander plan: een dameoffer op h7 32…Tg8 en net voordat Bonno zijn aanval met dat offer kon bekronen gaf Henk het op. 1–0
Dick de Graaf maakte in zijn meesterklassedebuut de stand weer gelijk door de vervanger van Tiviakov te verslaan…
Dick de Graaf – Mark Kruit
Bord 10
1.e4 c5 2.c4 Dick wordt wijs met het verstrijken der jaren. Het betere hak- en beukwerk, de Morragambieten, ze blijven bewaard voor snelschaakpartijen. Dick pakt het Siciliaans nu al voor de tweede keer aan zoals wijlen Jan Dop dat vroeger deed. En verdorie… 100%! …Pc6 3.Pc3 Pf6 4.Pge2 e6 5.d4 cxd4 6.Pxd4 Lb4 7.Pxc6 bxc6 8.Ld3 e5 9.0–0 0–0 10.Lg5 Le7 11.Kh1 Ter voorbereiding van f2-f4 misschien? Die zet komt er echter nooit! …d6 12.h3 Pd7 13.Le3 Lg5 14.Lxg5 Dxg5 15.Le2 De7 16.b4 Td8 17.a4 Lb7 18.a5 Pf8 Gunt wit erg veel ruimte op de damevleugel. Dat had hij kunnen beperken met 18…a6, maar dan ziet die loper op b7 er weer zo lullig uit… 19.a6 Lc8 20.b5 Ld7 21.Lg4 Pe6 22.Lxe6 fxe6 Hiermee is de strijd om veld d5 definitief ten einde. Wit moet op zoek naar een ander doelwit. Er zijn er twee: de achtergebleven pion op d6 en het promotieveld a8! 23.Dd3 Tac8 24.Tfb1 Tb8
25.De3 Dick blijft het voorzichtig aanpakken. Hij kon al wat concreter worden: 25.b6! Txb6 26.Txb6 axb6 27.Pa4 ziet er kansrijk uit. 25…c5 26.Td1 Le8 27.Td3 Lf7 28.Tad1 Td7 29.Dd2 Tbd8 30.Pa4
…Dh4? Een blunder die meteen de partij kost. Zwart had met 30…d5 de problemen in het centrum kunnen oplossen. Dan had wit nog maar één doelwit over. Weer alles naar de damevleugel dirigeren en een keer met b6 doorbreken. Nu is het allemaal een stuk eenvoudiger… 31.Pxc5! Lh5 32.Pxd7 Txd7 32… Lxd1 33.Txd6 is ook finito. 33.Te1 Tf7 34.Kg1 Lg6 35.Txd6 h6 36.De3 Kh7 37.Txe6 Tf4 38.Txg6 1–0
Tanguy Ringoir heeft een topzomer achter de rug, met als hoogtepunt het behalen van het Belgisch kampioenschap met een grootmeesternorm bovendien. Zou hij erin slagen de degelijkste speler van Baflo te verslaan? Nee dus. Het werd een partij waarvan je de hele tijd denkt dat wit in het voordeel is. Een oordeel dat door de computer overigens niet bevestigd wordt, de stelling is tot het laatste moment steeds nagenoeg gelijk. Het was ook lastig zoeken naar momenten die commentaar behoeven!
Tanguy Ringoir – Erik Hoeksema
Bord 4
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 d5 4.cxd5 Pxd5 5.e4 Pxc3 6.bxc3 c5 7.Tb1 cxd4 8.cxd4 Le7 9.Pf3 0–0 10.Lc4 Pc6 11.0–0 b6 12.Le3 Lb7 13.De2 Tc8 14.Tfd1 Pa5 15.Ld3 Te8 16.Lb5 Lc6 17.Lxc6 Pxc6 18.d5 exd5 19.exd5 Het zal wel door dit vrijpionnetje komen dat ik dacht dat wit beter stond. Maar d8 bereiken is nog een hele klus! En de computer waardeert de stelling gewoon op 0.00, oftewel totaal gelijk! …Pa5 20.Da6 Pc4 Actief spel ook van zwart. Van die a-pion blijft wit toch wel af. 21.Lf4 Dd7 22.Tbc1 Pb2 23.Te1 Lf6 24.Txc8 Txc8 25.Le5 Ah! Een diagrammoment. Zwart moet toestaan dat zijn structuur naar de vaantjes gaat.
25…Te8 want 25…Lxe5? 26.Pxe5 Te8 27.De2 wint voor wit. 26.Lxf6 Txe1+ 27.Pxe1 gxf6 28.De2 Pa4 29.Df3 Pc5 30.Pc2 Db5 31.Pe3 Een pionoffer, maar ook hier blijft de computerwaardering dicht bij de 0.00 …Db1+ 32.Pf1 Dxa2 33.h4 Da1 34.Dg4+ Kf8 35.h5 h6 36.g3 a5 37.Dc8+ Kg7 38.Kg2 De5 39.Pe3 Pe4 40.Dd7 Pg5 41.d6 De4+ 42.Kf1
en remise gegeven en daarmee was Tanguy nog net op tijd. Want uit het stopcontact komt het bericht dat 41.d6 niet zo’n beste was en dat zwart nu, te beginnen met a5-a4, betrekkelijk risicoloos op winst zou kunnen spelen. Of die winst er ook echt in zit is een ander paar mouwen… ½–½
Tot zover de partijen die binnen vier uur afgelopen waren. De overige borden leverden tijdnood op. Dat betekent ook dat er lange partijen gespeeld zijn. Arme verslaggever…
En Passant kwam voor het eerst op voorsprong dankzij Manuel Bosboom.
Manuel Bosboom – Michael Riemens
Bord 8
1.Pf3 c5 2.g3 g6 3.Lg2 Lg7 4.0–0 Eerder dan op de vierde zet kun je in een schaakpartij niet rokeren. Gaat die rare Bosboom, met Abraham inmiddels op de loer, ineens solide worden? Overigens las ik een opmerking van Michael Riemens op USF dat Friso Nijboer gezegd zou hebben dat hij de enige is tegen wie Manuel de afgelopen twee jaar kort gerokeerd heeft in de KNSB-competitie. De wenkbrauwen van de afdeling factchecking fronsten zich. Ben je nu helemaal mal? Vorig jaar in de zevende ronde (tegen Unitas nota bene!) en in de achtste ronde heeft Manuel gewoon kort gerokeerd. Zo zie je maar hoe moeilijk je van een vooroordeel af komt! We gaan snel weer verder… …Pf6 5.Pc3 0–0 6.a3 Pc6 7.Tb1 ah! Hier is toch weer een Bosboompje opgezet. …a5 8.d3 d5 9.Pa4 b6 10.Lg5 h6 11.Lxf6 Lxf6 12.Pd2 Lb7 13.c4 e6 14.cxd5 exd5 15.Db3 met aanval op b6, maar e2 staat ook ongedekt. Riemens ziet het ook! …Pd4 16.Dxb6 Pxe2+ 17.Kh1 Dxb6 18.Pxb6 Tad8 19.Pb3
…Ld4 Legt zich neer bij pionverlies, maar dat was niet nodig. Houdini geeft 19…Td6! 20.Pa4 c4 21.dxc4 dxc4 22.Pxa5? (22.Lxb7 cxb3 en de stand is gelijk) 22…Lxg2+ 23.Kxg2 Ta6 Auw! Maar we zijn er nog niet… 24.Pc5 Txa5 25.Pd7 Kg7 26.Pxf8 Kxf8 met voordeel voor zwart. 20.Pa4 20.Pxa5 La6 21.Tfd1 leek me wel zo simpel. 20…Tc8 21.Lf3 Lc6 22.Paxc5 Lxc5 23.Pxc5 Pd4 24.Lg2 Lb5 25.b4 Pc2 25…axb4 26.axb4 Txc5 27.bxc5 Lxd3 28.Tfd1 Lxb1 29.Txd4 leidt op een andere manier naar een vervelend eindspel met een pion minder. 26.Tbc1
…Pxa3 Met het schijnoffer 26…axb4! had zwart betere overlevingskansen: 27.Txc2 b3 28.Tc3 d4 29.Txb3 Txc5 en wit staat maar een mager randpionnetje voor. Handig hoor, zo’n computer. 27.bxa5 Ta8 28.a6 Tfc8? 28…Lxa6 was hier geboden. Nu verliest hij een tweede pion. Overigens kwam Michael in ernstige tijdnood. Ik weet niet of hij er hier al last van had; het zou een verklaring kunnen zijn. 29.Lxd5 Lc6 30.Le4 f5 31.Lg2 Lxg2+ 32.Kxg2 Pb5 33.Tfe1 Tc6 34.Tc4 Pc7 35.Te7 Pxa6 36.Pe6 Txc4 37.dxc4 Tc8 38.Tg7+ Kh8 39.Txg6 Txc4 40.Txh6+ Kg8 41.Pf4 Pc7 42.Tf6 Tc5 43.h4 Kg7 44.Td6 Pe8 Pas hier eindigde het gebeuk op de klok. Na reconstructie bleek dat de veertig zetten ruimschoots gehaald zijn, maar ook dat wit gewonnen staat. Er volgt echter nog een interessante afwikkeling. 45.Tg6+ Kf7 46.h5 Pf6 47.h6 Ph5
48.h7 Pxf4+ 49.gxf4 Tc8 50.Tg8 50.Tg5 met verovering van pion f5 kan ook natuurlijk, maar Manuel kiest de afwikkeling naar een pionneneindspel. 50…Txg8+ 51.hxg8T Kxg8
52.Kf3! Alle koningszetten winnen, zou je zeggen, maar niets is minder waar. Alleen het door Manuel gespeelde Kf3 wint. Echt waar, ik heb het met de tablebase van Nalimov gecheckt! 52…Kf7 53.Ke3 Ke6 54.Kd4 Kd6 55.f3 Ke6 56.Kc5 Kf6 57.Kd6 1–0
De meest enerverende partij was misschien wel die tussen Sipke Ernst en Jan Smeets. Jan heeft de partij zelf in mijn computer ingevoerd en enkele door hem onderzochte varianten gaan hier de revue passeren.
Sipke Ernst – Jan Smeets
Bord 1
1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.Pc3 e6 5.Lg5 dxc4 6.e4 b5 7.e5 h6 8.Lh4 g5 9.Pxg5 hxg5 10.Lxg5 Pbd7 Voor hen die hier al last van duizelingen krijgen: dit is de Botwinnikvariant van het Slavisch. Allemaal theorie, en dat duurt nog wel even ook… 11.g3 Lb7 12.Lg2 Db6 13.exf6 c5 14.d5 0–0–0 15.0–0 b4 16.Pa4 Da6 17.a3 Lxd5 18.Lxd5 Pe5 19.De2 Txd5 20.axb4 cxb4 21.Pc3
We gooien er maar eens een diagram in. Er is al van alles gebeurd, maar wie daar het naadje van de kous van wil weten pakt maar een openingsboek. Ik kan u daar echt niet bij helpen …Dd6 Een kwaliteitsoffer. Als zwart dat niet durft kan hij nog 21…Ta5 doen. Daar heeft Jeroen Piket nog eens een partij mee gewonnen als ik mijn database mag geloven. 22.Pxd5 Dxd5 23.f3 Lc5+ 24.Kg2 24.Le3 Pd3 25.Lxc5 Dxc5+ 26.Kg2 is het alternatief. Ook allemaal nog bekend. 24…Pd3 24…Pg4 25.h4 Dxg5 lijkt leuk, maar 26.fxg4 is wel een koude douche. 25.h4 Td8 26.Tfd1 Kb7 26…b3 Jan zag hier vanaf omdat hij de pionnen op de damevleugel nog niet wilde vastleggen. Er had kunnen volgen 27.Tac1 Kb7 28.De4 Dxe4 29.fxe4 Lb6 30.Tb1 Ld4 31.Lc1 a5 met nog volop spanning, ook zonder dames op het bord. 27.Ta5 Dd4 Beter dan 27…b3 28.Le3!, maar 27…Kb6! 28.Tda1 Kc6 29.Ta6+ Lb6 30.Td1 Kb5 31.Taa1 a5 is volgens Jan goed voor zwart. 28.b3 Lb6 28…cxb3 29.Txc5 Dxc5 30.Txd3 Txd3 31.Dxd3 b2 32.De4+ is goed voor wit. 29.Ta2 cxb3 29…c3 30.h5 a5 31.Kh2 Dd5 32.De4 Kc7 33.Dxd5 Txd5 34.g4 a4 35.Txa4 c2 36.Txd3 Txd3 37.Txb4 Td4. En hoe staat dat dan? Gewonnen voor wit, zou je denken. Maar als na torenruil de zwarte loper op d4 verschijnt kan die zomaar f6 slaan. En dan? Als Botwinnik had geweten dat zijn variant zo ingewikkeld zou zijn had ie vast een andere bedacht… 30.Tad2 b2
31.h5 Even wekte Sipke de indruk het paard te willen slaan. Het zou tot eeuwig schaak geleid hebben na 31.Txd3 Dxd3 32.Txd3 b1D 33.Txd8 Lxd8 34.Db5+ Lb6 35.Dd7+ Ka6 36.Da4+ 31…Dc4 32.Kh2 “Die begreep ik niet” aldus Jan. In plaats daarvan is 32.h6! een stuk beter. …b3 (32…Pf4+ 33.Lxf4 Dxe2+ 34.Txe2 Txd1 35.Txb2 a5 36.h7 Td8 37.Td2 Th8 38.Td7+ Ka6 39.Txf7 Ld4 40.g4 b3 41.Lc1 en wit wint) 33.Tb1! (33.h7 Pf4+ 34.Lxf4 Dxe2+ 35.Txe2 Txd1 36.Txb2 Td8 37.Txb3 Th8 en het staat min of meer gelijk) 33…Dc1 34.Dd1 Th8 35.h7 Txh7 (Dxd1 doen, Jan! Tdxd1 Pc5 36 Txb2 a5! en het is weer spannend) 36.Txd3 Dxg5 37.Td7+ Kc8 38.Te7 is goed voor wit. 32…Td5 33.h6 Txg5 34.Txd3
…Th5?+ Deze zet luidt de nederlaag in voor zwart. In plaats daarvan was 34…Td5! sterk geweest. Na 35.h7 Dxd3 36.Txd3 b1D 37.h8D Dg1+ 38.Kh3 Dh1+ 39.Dh2 Df1+ 40.Kg4 Dxd3 41.D8h7 Dd4+ 42.f4 Dxf6 hebben we een bijzondere stelling, met twee dames voor wit, maar waarin zwart de beste kansen heeft. 35.Kg2 Ka6 36.Dxb2 Txh6 37.Ta1+ Kb5 38.De5+ Dc5 39.De2 Kc6 40.Dd2 Dh5 Zwarts koning zit in een matnet. Het afmaken is Sipke wel toevertrouwd… 41.Td6+ Kc7 42.Td7+ Kc6 43.Tc1+ Lc5 44.Dd6+ Kb5 45.Tb7+ Ka4 46.Ta1+ Kb3 47.Dd3+ 1–0
De stand in de wedstrijd was hiermee weer gelijk. Maar op alle andere borden meenden wij van En Passant op een voordeeltje te kunnen bogen. Vyacheslav Ikonnikov, de chef uitknijpen, zorgde weer voor een voorsprong.
Grisha Kodentsov – Vyacheslav Ikonnikov
Bord 3
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 Lb4+ 4.Pbd2 b6 5.a3 Lxd2+ 6.Lxd2 Lb7 7.g3 a5 8.b3 0–0 9.Lg2 Le4 10.0–0 d6 11.Lc3 Pbd7 12.Lh3 Te8 13.Te1 Lb7 14.Lb2 d5 15.cxd5 Lxd5 16.Pd2 Pe4 17.Pxe4 Lxe4 18.b4 axb4 19.axb4 b5 20.f3 Txa1 21.Lxa1 Ld5 22.e4 Lc4 23.Dd2 Pb6 24.Lc3 Dd6
De witspeler zal tevreden zijn geweest over het verloop tot nu toe. Loperpaar, mooi centrum. Maar lopers hebben ruimte nodig en dus offert Kodi een pion. 25.d5 exd5 26.e5 Dg6 27.Ld4 h6 28.Df4 brengt de dreiging e5-e6 in stelling, waarmee pion c7 op de korrel wordt genomen. Zwart ruilt snel de dames. …Dg5 29.Dxg5 hxg5 30.f4 gxf4 31.gxf4 Ld3 32.Kf2 Le4 Geeft de pion weer terug. Stel nu dat hij een poging had gewaagd die pion te behouden, door bijvoorbeeld 32…Pa4. Dan kan volgen 33.Ld7 Te7 34.e6 fxe6 35.Lxe6+ Kf8 36.Lxd5. Kortom, die lopers bieden voldoende compensatie voor de pion. Wit kan de pion nu terugwinnen, maar dan moet hij ook afscheid nemen van het loperpaar. 33.Lxb6 cxb6 34.Ld7 Ta8 35.Lxb5 Kh7 36.Te2 Kg6 37.Ld7 Ta3 38.Te3 Ta2+ 39.Te2 Ta1 40.Te1 Ta7 41.Tg1+ Kh6 42.e6 fxe6 43.Lxe6 Ta4 44.b5 Tb4 45.Ld7 d4 46.Te1 Tb2+ 47.Te2 Txe2+ 48.Kxe2 Kg6
Je tegenstander in slaap sussen met dat geschuif is ook een manier om te winnen. De diagramstelling is potremise, zolang wit maar voorkomt dat de zwarte koning naar f5 kan. Dus die loper heen en weer zwiepen tussen h3 en c8 of zo. 49.Lc6? Kf5 tja… Nu gaat er een witte pion af en is de winst niet moeilijk meer. 50.Kd2 Kxf4 51.Ld7 Ke5 52.Ke2 Kd6 53.Le8 Kc5 54.Kd2 Ld5 55.Kd3 Lc4+ 56.Ke4 Lxb5 57.Lxb5 Kxb5 58.Kxd4 Ka4 59.h4 b5 60.h5 b4 61.Ke5 b3 62.Kf5 b2 63.Kg6 b1D+ 64.Kxg7 Df5 65.h6 Dg5+ 66.Kh7 Kb5 67.Kh8 Dxh6+ 0–1
Friso Nijboer – Jasper Geurink
Bord 6
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Pf6 4.e5 Pfd7 5.f4 c5 6.Pf3 Pc6 7.Le3 Le7 8.Dd2 0–0 9.Ld3 f6 10.exf6 Lxf6 “and white’s centre is falling apart” aldus de schrijvers van “The Modern French”. Allemaal de schuld van Friso’s 9.Ld3, waarmee hij de controle over d4 verliest. Het boek gaat hier verder met 11.Le2, maar Friso is niet zo van het achteruit schaken. 11.Lb5 Pdb8 12.0–0–0 c4 Kun je dat centrum slopen, schuif je het weer dicht. Om die loper te jennen natuurlijk… 13.Lxc6 Ruil die loper maar snel af inderdaad. Na even gedachteloos 13.Kb1?! Pa5 zit ie in de knel! 13…Pxc6 14.Kb1
…b5!? Een pionoffer om de witte koning te bestoken over de b-lijn. Wit heeft geen keuze. Als hij niet neemt wordt hij plat gewalst door een verdere opmars van die b-pion. 15.Pxb5 Tb8 16.Pc3 Le7 17.Ka1 even La3 verhinderen. …Da5 18.Pe5 Tb6 19.Pb1 Da4 20.b3 Db5 Zou hij hiermee Pc3 hebben willen uitlokken? Anders is meteen Da6 logischer. Dreigt bijvoorbeeld al op b3 te slaan. 21.Pc3 Da6 22.Pa4 Tb5 23.Pxc6 Dxc6 24.Tb1 Lf6 25.c3 Ld7 26.Pc5 cxb3 27.Txb3 Tb6 28.Pxd7 Dxd7 29.Txb6 axb6 De aanval is afgeslagen en wit heeft nog altijd een pion meer. Appeltje eitje? Nou, er is ook nog zoiets als een slechte loper… 30.Tb1 Ld8 31.Dd3 Lc7 32.g3 Dc6 33.Ld2 g6 34.Db5 Dxb5 35.Txb5 Kf7 36.c4 dxc4 37.Tb4 Ke8 38.Txc4 Kd7 39.Kb2 Tf5 40.Kb3 Tb5+ 41.Kc2 Ld6 42.Ta4 Kc6 43.Ta7 Lc7 44.Ta8 Tf5 45.Kd3 Kd5 46.a4 Kc6 47.Ke4 Ld6 48.Ta7 Lc7 49.h4 Td5 50.Lb4 Tf5
Wit heeft zijn drie resterende stukken geactiveerd en zoekt naar een manier om zijn pluspion te verzilveren. Na 51.Ta8 had hij lekker door kunnen melken. Er volgde echter… 51.Le7?? Lb8 52.Ta8 Kb7 en de toren zit in de knip… 53.Txb8+ Kxb8 54.Lb4 h5 55.Kf3 Kb7 56.g4 hxg4+ 57.Kxg4 Kc6 58.Le1 Kd5 59.a5 b5 60.Lb4 Kc4 61.Lc5 Txc5 62.dxc5 Kxc5 0–1
En zo was de stand weer gelijk en werd het onverwacht nog erg spannend. Maar Peng dan, die stond toch ook goed in het eindspel?
Joost Wempe – Zhaoqin Peng
Bord 7
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.g3 Lb4+ 4.Ld2 De7 5.Pf3 Pc6 6.Lg2 Lxd2+ 7.Pbxd2 d6 8.0–0 a5 9.e4 e5 10.d5 Pb8 11.Pe1 h5 12.f4 h4 13.Pd3 hxg3 14.hxg3 Pbd7 15.De1 Pg4 16.Pf3 b6 17.Dc3 Th5 18.Tae1 Pc5 19.Pxc5 bxc5 20.a4 Ld7 21.Te2 Df6 22.fxe5 Pxe5 23.Pxe5 Dxe5 24.Dxe5+ Txe5 25.b3 Ke7 Na een openingsfase, waarin er ondanks een open h-lijn niets te h-lijnen viel zijn we nu bijna in het eindspel aangekomen. We stellen vast dat zwart in het voordeel is omdat haar loper actiever is dan die van wit. 26.Kf2 Tf8 27.Ke1 Tb8 28.Te3 c6 29.dxc6 Lxc6 30.Tf5 Th8 31.Txe5+ dxe5 32.Kf2 Td8 33.Lf3 g6 34.Ke2 Td4 35.Kf2 Kd6 36.Ke2 Ke6 37.Kf2 Kf6 38.Ke2 Kg5 39.Kf2 f6 40.Ke2
…Ld7 Er was tijdnood en in de afgelopen fase is kennelijk (ik was er geen getuige van) met zomaar wat geschuif de veertigste zet gehaald. Toch vraagt de stelling al even om de zet f7-f5 en dit was toch wel een uitgelezen mogelijkheid: 40… f5! 41.exf5 e4! 42.Lg2 gxf5 ziet er toch goed uit, niet dan? Nu besluit Joost wat aan die dominante toren te gaan doen. En Peng gaat met genoegen het lopereindspel in. 41.Td3 Txd3 42.Kxd3 Lc6 43.Ke3 Lb7 44.Le2 f5 45.Lf3 f4+ 46.Kf2 Lc8 47.Kg2 Lg4 48.Kf2 fxg3+ 49.Kxg3
Lxf3 Dit lijkt ook te winnen, maar met die dreigende doorbraak op de damevleugel moet je voorzichtig zijn met die pionneneindspelen. Zeker winnend was 49…Lh5! Wit is dan in tempodwang. Als hij zelf op h5 neemt slaat zwart terug met de g-pion en dan is het eindspel simpel. En speelt wit de koning weg, dan doet zwart Kf4 met snelle winst. 50.Kxf3 Kh4 51.Ke3 Kg5 52.Ke2 Kf6 Hoe verraderlijk dit eindspel is blijkt wel als zwart het ogenschijnlijk voor de hand liggende 52…Kf4?? had gespeeld. Na 53.b4! gaat wit ineens winnen! 53.Kf2 g5 54.Kg3 Kg7 55.Kf3 Kh6 56.b4 axb4? Slordig. Na 56…cxb4 promoveren beide partijen ook, maar een dame op a8 dekt pion e4. Een dame op c8 doet dat niet. Zwart wint dan dus nog een pion en staat nog steeds gewonnen. 57.a5 b3 58.a6 b2 59.a7 b1D 60.a8D En hier gebaarde Guido dat Peng maar remise moest pakken. Hij herinnerde zich nog een dame-eindspel van Peng in een bekerwedstrijd van vorig seizoen. Daar ging het in de uitvluggerfase niet zo best. Peng begreep de hint en Guido incasseerde de berisping van wedstrijdleider Krabbenbos. ½–½
Kan het nog spannender? Bijna 19:00 uur, een tussenstand van 4,5-4,5 en twee grootmeesters aan het knokken op het tweede bord. Velen wilden er niets van missen en dus stond men op stoelen en tafels. Niemand die de tegenwoordigheid van geest had om daar even een foto van te maken helaas. Uiteindelijk trok Erwin aan het langste eind. Het eersterondespook deed zijn stinkende best, maar faalde deze keer gelukkig.
Erwin l’Ami – Jan Werle
Bord 2
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 c5 4.d5 exd5 5.cxd5 d6 6.Pc3 g6 7.Lf4 Lg7 Erwin merkte op dat 7…a6 hier gebruikelijker is, juist om het nu volgende schaakje te ontmoedigen. 8.Da4+ Ld7 9.Db3 b5 10.Lxd6 Db6 11.Le5 0–0 12.e3 b4 13.Pb1 Lb5 14.Lxb5 Dxb5 15.Pa3 Dd7 16.Lxf6 Lxf6 17.Pc4 Dxd5
18.0–0 Na afloop wilde Erwin graag even van mijn Houdinitje weten wat er na Pb6 zou zijn gebeurd. Welnu na 18.Pb6 Dxb3 19.axb3 Lxb2 20.Ta2 Lc3+ 21.Ke2 axb6 22.Txa8 Pc6 23.Txf8+ Kxf8 24.Kd3 Pa5 25.Kc2 waardeert hij de stelling op ongeveer +0.9. Best goed dus, maar in praktijk ziet het er best lastig uit met die zwarte damevleugelpionnen. Het lijkt de Botwinnikvariant wel! Er volgt nu overigens een geschuif waar ik geen woorden aan vuil maak. De computerwaardering blijft voortdurend rond de 0.00 hangen. 18…Db7 19.a4 Pd7 20.Pfd2 Tad8 21.Tad1 Dc6 22.Dc2 Tfe8 23.b3 Lc3 24.Pb1 Lg7 25.Td6 Dc7 26.Tdd1 Pf6 27.Txd8 Txd8 28.Td1 Pd5 29.Td3 Pc3 30.Pbd2 Td7 31.Pf3 Dd8 32.Txd7 Dxd7 33.Pe1 Dg4 34.Kf1 h6 35.Dd3 Kh7 36.Pf3 De6 37.h3 Dc8 38.Pfd2 De6 39.Pf3 Pd5 40.g4 Lc3 41.a5 Kg7 42.Pg1 Lf6 43.Pe2 Pc3 44.f3 Dc6 45.Kg2 Kf8 46.Pg3 Ke7 47.Pe4 Lg7 48.Kf2 Dc7 49.f4 Dc6 50.Dd6+ Dxd6 51.Pexd6 Lf8 52.Kf3 a6 53.Pe4 Ke6 54.Ped2 Le7 55.e4 Ld8 56.f5+ gxf5 57.gxf5+ Kf6 58.Kg4 Lc7 59.h4 Lb8 60.Kh5 Lf4 61.Kg4 Lxd2 62.e5+ Ke7 63.Pxd2 Pe2 64.Kf3 Pd4+ 65.Ke4 Kd7 66.h5 Kc6 67.f6 Pe6 68.Pc4 Pd4 We zitten inmiddels in de beruchte uitvluggerfase. Zwart heeft het moeilijk, maar had hier met 68…Pg5+ gelijkspel kunnen houden. 69.Pd6 Kd7 70.Kd5 Pxb3 71.Pb7 Hier is 71.Pxf7 wel zo eenvoudig, maar die klok he! 71…Ke8 72.Pd6+ Kf8 73.Pc4 Ke8 74.Kc6 Pd4+ 75.Kxc5 Pc2 En Jan gaf het op. Hij had nog 10 seconden tegen 30 voor Erwin, zo begreep ik van mensen die het konden zien, en de stelling is nu ook hopeloos na Kb6.1–0
5,5-4,5 dus. Er zat wel meer in, maar goed. Als diegenen die kansen hebben laten liggen nu op scherp staan zijn het goede investeringen geweest, die foutjes.
21… pf8 totaal niet overwogen, ik kijk er nu van op
Txf5 wel, meteen na Kh8 
Mijn komende opponent is hier helaas de dupe van..
Er blijken toch foto’s te zijn van de kijkers in de slotfase. Zie www.schaakclubenpassant.nl/nieuws.php?id=506
Met dank aan Guido de Romph
De berisping van Krabbenbos begreep ik niet, volgens mij laat art 33 toe dat een teamleider een speler mag adviseren/opdragen remise te pakken.