Slechte reclame voor het schaakspel
Als je bent zoals ik, heb je al een tijdje uitgekeken naar de match om de wereldtitel tussen Anand en Carlsen. Tot nu toe heb ik alle partijen live via het internet gevolgd. Maar om nou te zeggen dat ik heb genoten? Niet direct.
De eerste twee partijen waren al remise voordat ik me bij wijze van spreken goed en wel had geïnstalleerd achter de computer. Andrew Martin maakte hierover in een video enkele rake opmerkingen. Hij zei:
‘Die twee zitten daar niet om mooie partijen te spelen. Ze zitten er ook niet om het publiek te vermaken. Het enige waar ze mee bezig zijn is het winnen van de match!’
Het klinkt volstrekt logisch. Waarschijnlijk zou ik er in hun plaats hetzelfde over denken. Maar mijn gevoel protesteert tegen deze logica. Wanneer de sterkste schakers ter wereld keer op keer weigeren een echte partij te spelen, dan is er iets hopeloos mis.
Inmiddels hebben wij vandaag de achtste partij voor onze kiezen gehad. Het was al weer de tweede bloedeloze remise op rij. En dat terwijl Anand behoorlijke averij heeft opgelopen en alle zeilen zal moeten bijzetten om überhaupt nog een kans te maken op een tiebreak. Anand antwoordde op de vraag:
‘Had u rekening gehouden met 1. e4?’
Zoiets als:
‘Nee, dat was niet echt een prioriteit!’
Tot zover zijn voorbereiding van ongeveer een half jaar!? Ongelofelijk dat je niet iets bedenkt tegen deze standaard zet. Anand lijkt een beetje geprikkeld. Na zijn tweede nederlaag vroeg iemand naar zijn aanpak voor de rest van zijn match. Anand kwam niet verder dan het obligate:
‘Mijn best doen’.
Toen de journalist om verduidelijking vroeg beet Anand hem toe:
‘Wat begrijpt u niet aan mijn Engels!”
Uiteraard weet je dat Anand zijn strategie niet via de media gaat verklappen. En zo bekeken was de vraag een beetje dom. Maar ik vrees dat het euvel wat dieper zit: Anand heeft geen strategie. Of hij faalt volkomen. Anders kan ik niet verklaren waarom hij twee partijen lang totaal niets doet.
Ook Carlsen weet wel raad met de journalisten en vatte de achtste partij kernachtig samen met: ’He played the Berlin, I played the most solid line, yada yada yada, lets go to the control.’ (ontleend aan het verslag van Dimitri Reinderman op News About Chess). Met dat laatste bedoelde hij de dopingcontrole. Short grapte op Twitter zoiets als ‘Dopinggebruik is zeer onwaarschijnlijk. Ik denk eerder aan iets te veel tranquilizers.’
Carlsen had die dag niet zoveel zin om na te denken en daarom had hij zijn zetjes snel op het bord gesmeten. Met deze woorden zet hij zijn tegenstander behoorlijk te kijk.
Zelfs de beide winstpartijen waren niet bijzonder boeiend. Maar vooruit, daar gebeurde tenslotte nog iets. De kijkers kregen een lesje ‘hoe verknal ik een eindspel dat remise is?’ voorgeschoteld. Naar mijn smaak is deze match een ramp voor de schaakwereld. Je kunt niet alle schuld op de onmacht van Anand schuiven. Ook Carlsen is hieraan debet. Er zijn twee spelers voor nodig om interessante partijen te spelen.
Daar zit dus de kneep. En dus heeft Andrew Martin ongelijk: een match om het wereldkampioenschap ontleent haar bestaansrecht aan de interesse van het publiek. Dat publiek zou wel eens massaal kunnen afhaken na deze wederzijdse wanprestatie. En dan kunnen beide heren net zo goed op een onbewoond eiland gaan zitten. Hoeven wij ons tenminste nergens meer druk om te maken.
Smaken verschillen blijkbaar, ik vind het een interessante match. Vooraf was duidelijk dat Carlsen veel betere papieren had. Maar zie het dan nog maar eens te winnen tegen zo’n grootmacht als Anand die zich schrap zet. Blijkbaar heeft het team Carlsen de zwakke plek bij Anand ontdekt: het eindspel. Op dat vlak wordt hij door Carlsen totaal overspeeld. Het is zo erg, dat Anand tijdens de partij niet eens weet waarom hij verliest. Bij de strategie van Carlsen hoort ook dat hij geen onnodige risico’s neemt, waardoor een aantal partijen, als Anand ook niks wil, in een volstrekt logische remise eindigen. Een boeiende match dus; het enige nadeel is dat hij zo kort duurt.
Elke match bevat wel een aantal partijen waar niks aan is. Maar de partijen 3 t/m 6 waren toch wel boeiend? Ik heb in elk geval genoten, zeker van het eindspel van zaterdag. Misschien is het mijn gebrekkige eindspeltechniek, maar ik viel bijna van mijn stoel toen Carlsen de pionnen op de damevleugel (en later ook de h-pion) offerde om te kijken of er wellicht winst in zat. Wat een moed, een wereldkampioen waardig!
Het probleem is nu dat de match misschien al beslist is, daar waar ik me uit recente WK-matches niet kan herinneren dat een van de twee spelers op zes wedstrijden van het einde twee punten voor stond. Maar desalniettemin vermaak ik me nog wel.
Wat een gezeur, er zitten altijd saaiere wedstrijden in een match. En de winstpartijen niet bijzonder boeiend? Ik zat op het puntje van mn stoel, en heb echt genoten van die partijen.
Realiseert de schrijver zich wel dat hij niet hoeft te kijken?
Het probleem is vooral dat Anand bang is voor Carlsen. Het is een ongelijke strijd. Als de twee dichter bij elkaar zouden zitten zou er meer strijd ontstaan.
Maar het publiek dat nog niet veel van schaken weet ziet dat allemaal niet zo, en misschien zijn korte partijen wel vriendelijker voor niet-schakers dan partijen van zeven uur. Op twitch.tv, een zeer populaire site voor live feeds voor gamers, staat het live verslag (door ChessNetwork) van Anand-Carlsen soms ineens in de top-3 van meest bekeken feeds van dat moment. Dat is een groot publiek!
@JRV: Bij Anand-Kramnik stond het zelfs 4.5-1.5. Kramnik bleef het desondanks proberen, won bijna partij 9, won partij 10, gokte alles in partij 11 maar gaf in slechte stelling remise.
<Zelfs de beide winstpartijen waren niet bijzonder boeiend. Maar vooruit, daar gebeurde tenslotte nog iets. De kijkers kregen een lesje ‘hoe verknal ik een eindspel dat remise is?’ voorgeschoteld.>
Weer iemand die puur naar de evaluatie van de engines kijkt. 🙁 Alsof jij het zelf achter het bord wel gehouden had tegen Carlsen. Op het bord zijn dingen veel moeilijker te vinden en speelt ook nog eens de spanning en tijdsdruk mee.
@Dimitri: Oja, klopt. Dat was overigens wel een mooie match! Enige kern van waarheid zit er natuurlijk wel in, dat Anand het niet echt meer probeert, maar desalniettemin vermaak ik me nog wel. 🙂
Bedankt voor de vele reacties!
Wellicht even een paar dingen rechtzetten: Carlsen is natuurlijk een geweldig sterke schaker. Hij heeft aan een klein voordeeltje genoeg om veel tegenstanders het leven behoorlijk zuur te maken. Dat doet hij in een onnavolgbare stijl.
Ik hou ook van eindspelen. Toch spreekt deze manier van spelen mij minder aan. Voor het eindspel hebben de schaakgoden ook nog een opening en middenspel in bedacht. Juist op dit punt is de match zo teleurstellend.
@JRV Dit is inderdaad niet de eerste match waarin veel (bloedeloze) remises voorkomen. Wat dat aangaat dus niets nieuws.
@Titos Inderdaad ik ben een zeurpiet 🙂 Maar ik zou graag iets meer strijd zien. Dat is de kern van mijn verhaal.
@scarblac Ik denk dat je gelijk hebt. Anand lijkt inderdaad bang. En ik vermoed ook dat het grote publiek het anders ziet.
@Dimitri Dat is precies wat ik bewonder in Kramnik. Hij blijft het tenminste proberen. Ook in de laatste ronde van het kandidatentoernooi. Stel eens dat hij daar op veilig had gespeeld, dan was hij wellicht de uitdager geweest en niet Carlsen.
@arjo1982 Ik bezit inderdaad enkele ‘engines’ maar die spelen in mijn oordeel geen rol. Trouwens: daar heb je bij veel eindspelen niet zo veel aan. En natuurlijk ben ik achter het bord kansloos tegen iemand als Carlsen, Anand en noem nog maar een stelletje grootmeesters op. Ik verbeeld me ook helemaal niet dat het anders zou zijn.
1. Carlsen is een fenomeen dat nu de macht grijpt. Zo’n fenomeen verschijnt maar eens in de 50, misschien 100 jaar. We zijn bevoorrecht dat we het meemaken.
2. Dat Carlsen wint zoals hij wil winnen, is een kwaliteit.
3. Dat Carlsen remise maakt, zoals hij remise wil maken, is een kwaliteit.
4. Dat het primaire doel is om wereldkampioen te worden, niet om ons te behagen, is een gegeven.
5. Dat niet alle partijen interessant zijn in combinatie met het machtsvertoon en de matchtactiek van Carlsen is een gegeven.
6. Iemand die daar over klaagt, heeft misschien wel een punt maar sluit de ogen voor 1 t/m 4.
7. Als Anand bang is om af te gaan voor zijn eigen publiek van honderden miljoenen landgenoten met hooggespannen en wellicht niet altijd even realistische verwachtingen, dan verdient dat enig begrip. Een groot deel van de schaakwereld acht hem moreel verplicht te kiezen voor de dood of de gladiolen, misschien doet hij dat morgen alsnog?
8. Als Anand erin berust dat Carlsen voor hem onbespeelbaar is, dan is dat vooral een kwaliteit van Carlsen.
9. Advies: geniet, en wat mij betreft niet met mate.
10. Wat ook heel leuk schijnt te zijn: cupcakes bakken!
Anand gaat heus nog wel iets proberen, maar ik denk dat hij sterk het gevoel had dat als ie na die twee nederlagen (enorme klap!) meteen all-in zou gaan, dat ie dan helemaal kansloos zou verliezen.
Hij heeft nu twee wedstrijden en twee rustdagen gehad om zich te herpakken, morgen is het tijd voor een gevecht!
Het lijkt inderdaad een (bijna) onmogelijke opgave om van Carlsen te winnen. Nu maar hopen dat Anand toch nog een poging waagt. Het zou nog mooier zijn als hij op z’n minst de spanning in de match kan terugbrengen. En tja… cupcakes bakken is niet zo mijn ding. 🙂
Ik begrijp je ergenis Michel, maar ook de genoemde reacties.
Deze heren spelen een WK en het gaat om de winst niet om de mooie partijen. Ze worden afgerekend op punten niet om de beste partij. Verder is Carlsen niet voor niets bijna 100 elo punten meer, dat is op vanaf 2700 niveau onwijs groot, als je bedenkt dat ook voor remises (tegen Anand, Aronian) Carlsen rating verliest.
Door het computer tijdperk weet je dat sommige openingen niet deugen. Zeker tot de eerste 25 zetten ben je genoodzaakt om de sterkst mogelijke voortzetting te produceren, na de 25 zetten is er zodanig verschoven dat je vrijwel een remise niet meer voorkomt.
Carlsen is daarnaast ijzersterk in eindspel, zelfs in de partijen waar hij slecht start, behoud hij nog redelijk eenvoudig remise.
Carlsen heeft de macht het spel te bepalen…Wil hij winnen wint die of in iedergeval remise. Wilt die remise dan wordt het remise of bij een geluk winst. Anand staat machteloos en kan alleen remise spelen in de voor hem bekende stellingen.
Wat Anand ook speelt, Carlsen blijft altijd een zet vooruit…..
Het niveau waar deze heren op spelen is voor het merendeel van de schakers onbegonnen werk, zonder hulp van engine zal menigeen geen snars van het spel begrijpen, want deed je dat wel dan was je minstens even sterk.
Ik weet niet of sommige engine matches bekijken, maar daarin zie je dat deze ook maar een handjevol openingen spelen, omdat de rest verliezend is. Dus je wordt gedwongen om veilige zetten te spelen, binnen je marges. Daarin heeft Carlsen het grote voordeel en kan hier meer van afwijken.
Wil je meer spektaktel dan zou je tijdens het WK Fisher Rondom moeten spelen, maar met de schaakkennis van Carlsen, zou hij hoogstwaarschijnlijk daar juist alleen maar meer voordeel in hebben, want Carlsen speelt niet openingen, maar die schaakt.
Andere toernooiopties lijken ook weinig kans van slagen, bijv een open toernooi 10 deelnemers en Carlsen veegt ze genadeloos. Ik denk dat Anand, Aronian, Caruana, Alexander een van de weinig spelers die oprecht nog remise en of winst kansen hebben.
Het lastige is dat er weinig tactiek en strategie is die nog onbekend terrein is en toch begrijpelijk, waardoor de paden smal blijven.
Als Anand nog een vechtschaak aangaat krijg je misschien vuurwerk, maar Carlsen zal dit genadeloos afstraffen, dus Anand zal de resterende partijen remise blijven spelen. En gezien naar de Elo is dit voor Anand al winst en voor Carlsen ook, omdat hij de voorsprong al heeft.
Het is een rechtvaardig doch ongelijke WK match
Ik hoop trouwens wel dat Carlsen die het initiatief heeft, nog een paar partijen echt voor de winst gaat, want hij kan het spel bepalen. Als carlsen nog 2 partijen wint dan zou dit wel leuk zijn. Mocht hij toch oor de 100% safe route gaan hoop ik dat hij de laatste ronde nog een kunstwerk aflevert.
Volgens mij wacht Anand tot het allerlaatst met een slotoffensief, in de hoop dat Carlsen door zijn naderende WK-titel nerveus wordt…
Iedereen heeft weer gelijk, zoals altijd op dit forum. Maar mijn collega’s praten niet over deze tweekamp en daar had ik wel op gehoopt.
"dus Anand zal de resterende partijen remise blijven spelen"
Anders dan The Black Knight in Monty Python and the Holy Grail.
Goed artikel. Natuurlijk kan niet iedere match zijn zoals Karpov – Kasparov, maar de afgelopen jaren zijn we niet bepaald verwend als het gaat om de wereldkampioenschapsmatches. Die match tussen Topalov en Kramnik was nog wereldnieuws, die tussen Kramnik en Anand was ook zeker niet slecht en die tussen Anand en Topalov zat vol strijd. Maar die match tegen Gelfand: gaap! Tien vlotte remises en nog twee partijen voor het publiek. En nu? Zelfs de openingen lijken nergens op. Carlsen doet met wit maar wat en Anand heeft na maanden voorbereiding nog steeds geen fatsoenlijk antwoord op het Berlijns. Hoe kan dat dan toch, vraag je je af. Hoewel Carlsen de match ratingtechnisch gezien met drie punten verschil zou "moeten" winnen, leert de ervaring dat de krachtsverschillen in een tweekamp vaak dichter bij elkaar liggen dan de dode professor voorspelt, zoals vorig jaar. Mits je als zwakkere partij je taak serieus neemt en met een gedegen openingsrepertoire aan de start verschijnt. Carlsen maakt ook fouten, zeker als hij onder druk komt te staan, zie de kandidatenmatches eerder dit jaar. Ivantsjoek versloeg hem bijvoorbeeld in een eindspel. Maar dan moet je die kansen wel afdwingen en dat doet Anand niet. Is hij verlamd door de druk van het thuispubliek of zit hij echt onder de kalmeringsmiddelen? Het publiek betaalt in ieder geval het gelag. De match zal waarschijnlijk alleen nog worden herinnerd door het begin van het tijdperk-Carlsen en niet door het oogstrelende spel, wat wel bij zo’n groot kampioen hoort. Helaas.
Ik kijk al uit naar Carlsen – Kramnik of Carlsen – Aronian volgend jaar.
@Hondekop en alle anderen bedankt voor jullie reacties. Overigens hebben Carlsen en Anand in de laatste twee partijen gevochten als leeuwen en het publiek zeker vermaakt. Dus een prima slot!
Fischer kwam, zag en overwon, Kasparov kwam, zag en overwon, Carlsen kwam, zag en overwon. De Russen zijn weer aan zet!