Toreneindspelen!
Ik heb zaterdagavond een nieuw persoonlijk record gevestigd. Ik heb zo’n 1150 zetten zitten invoeren en daarmee was ik nog niet eens compleet omdat ik de tweede helft van de partij Böhm-Hulshof niet kon reconstrueren. Veel partijen uit de wedstrijd En Passant – Groninger combinatie werden beslist in het eindspel. Vooral toreneindspelen kwamen er op het bord, vandaar dat ik speciaal voor dit verslag maar eens wat van Averbach, Dvoretsky en Van Wijgerden uit de boekenkast heb getrokken.
Voordat de wedstrijd begon was er nog even een plechtig moment. Het Jaarboek 2013-2014 van En Passant is verschenen. Voorzitter Ernst de Reus ontving het eerste exemplaar uit handen van Jasper Reichardt. Nieuwsgierig geworden? Meer informatie vindt u hier
Een foto van deze uitreiking, alsmede nog meer foto’s van deze wedstrijd vindt u hier: hier Ze zijn allemaal gemaakt door Jan Willem Schoonhoven.
De wedstrijd zelf was reuze spannend. Niet zo vreemd natuurlijk met al die eindspelen. Maar ook in de partijen die het eindspel niet haalden gebeurde het nodige. Bijvoorbeeld aan het eerste bord…
Jan Werle – Erwin l’Ami
Bord 1
Het is de derde keer dat En Passant en Groninger combinatie elkaar in de meesterklasse bekampen en ook de derde keer dat Erwin l’Ami en Jan Werle in die wedstrijd tot elkaar veroordeeld zijn. De vorige keren werden dat lange gevechten die allebei door Erwin werden gewonnen. Die van vorig jaar ontlokte Jan zelfs de uitspraak dat ie met schaken zou stoppen! 1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.e3 0–0 5.Pge2 Te8 "A rare guest in grandmaster practice" aldus Ivan Sokolov in "The Strategic Nimzo-Indian. 5… d5 is gebruikelijker. 6.a3 Lf8 Dit is dus de logische pointe. En dan maar hopen dat je kunt aantonen dat de loper hier beter staat dan op e7! Ruilen op c3 doet zwart niet nu dit niet de witte pionnenstructuur beschadigt. 7.e4 d5 8.e5 Pfd7 9.cxd5 exd5
10.Le3 Na 10.Pxd5 c5! wordt het witte centrum aan gruzelementen geslagen en staat zwart uitstekend. De zetten Te8 en Lf8 komen dan prima tot hun recht! 10…Pb6 Ook hier beveelt Sokolov 10…c5 aan. Na 11.f4 Pc6 staan er in het boek diverse varianten waarin zwart met een stukoffer het witte centrum sloopt. Erwins Pb6 is bedoeld om controle te krijgen over de verzwakte witte velden op de damevleugel. 11.f4 Start alvast een offensief, maar brengt tevens een nadeel van de zet Le3 aan het licht. Die loper moet weer terug na 11…Pc4 12.Lc1 Le6 Mijn computer last even een strategische subtiliteit in: 12…Lg4 13.h3 Le6 waarna de witte koning nog ietsje meer op de tocht staat. 13.Pg3 c6 14.Ld3 Db6 15.b3
Pa5 Even een kleinigheidje voor de elo’s rond de 1000. Pionnetje graaien is niet zo sterk: 15…Dxd4 16.Lxh7+ Kxh7 17.Dxd4 16.Lc2 f5 Om de dreigende stoomwals een halt toe te roepen. Het feit dat dit onmiddellijk weerlegd had kunnen worden duidt erop dat Erwins strategie op de damevleugel niet helemaal de juiste was…
17.b4 17.Pxf5! (na afloop door Erwin in mijn oor gefluisterd) 17…Lxf5 18.Lxf5 Dxb3 19.Dd3 h6 levert zwart een hopeloos verzwakte stelling op. Of 19…g6 20.Lxg6 hxg6 21.Tb1 Dc4 22.Dxg6+ Kh8 23.Dxe8 Dxc3+ 24.Ld2 Dxa3 25.0–0 en de toren van f1 gaat zich er eens lekker mee bemoeien. 17…Pc4 18.Lxf5 Lxf5 19.Pxf5 a5 Ook dit oogt allemaal prima voor wit. Erwin probeert nog wat van zijn initiatief op de damevleugel te maken.
20.Tb1 met 20.b5! had hij dat zwarte initiatief geblokkeerd en een gezonde pion voorgestaan. Na 20…cxb5 21.Pxd5 De6 22.Pde3 staat wit op winst. Nu wint zwart zijn pion terug. 20…axb4 21.axb4 Pa6 22.0–0 Pxb4
Hier kwamen de heren remise overeen. Er kan nog van alles gebeuren, maar blijkbaar wilden ze snel afscheid nemen van dit rommelige potje. Toch oogt de stelling voor wit nog altijd een stuk beter. Zo’n gedekte vrijpion op e5 en bovendien een peerd op f5. Nu ja, wie weet herinnerde Jan zich hoe hij het vorig jaar verknalde tegen Erwin. Eindelijk van de nul af is ook wat waard! ½–½
Ook het grootmeesterlijke duel op bord drie eindigde na een felle strijd in remise…
Sipke Ernst – Dimitri Reinderman
Bord 3
1.Pf3 f5 2.d3 Pc6 3.e4 e5
Hoe deze opening te duiden? Ik denk dat Dimitri met deze zetvolgorde het Lettisch aan zijn repertoire heeft toegevoegd! 4.d4 fxe4 5.Pxe5 Pf6 Toen ik langs liep dacht ik eigenlijk dat de Jaenischvariant van het Spaans op het bord stond. Maar nee, de witte loper staat nog op f1! 6.Le2 d6 7.Pxc6 bxc6 8.c4 Le7 9.Pc3 0–0 10.Le3 d5 11.h3 De8 12.Da4 dxc4 Dat is een flinke concessie aan de pionnenstructuur. Voorzichtige mensen zoals ik zouden 12…Ld7 doen. 13.Lxc4+ Kh8 14.0–0–0 Ld6 15.d5 Ld7 Dameruil toestaan is niet handig. Na 15…cxd5 16.Dxe8 Txe8 17.Pxd5 heeft wit een bijzonder prettige plus gezien al die losse zwarte pionnen. 16.dxc6 Lxc6 17.Lb5 Lxb5 18.Dxb5 Df7 19.Df5 Tab8
20.Lxa7 Sipke is niet bang! Hele volksstammen piekeren er niet over om zo’n pion te slaan. Tb4 21.Lc5 Tc4
22.Ld4 Tot fraai vuurwerk leidt 22.Lxd6 cxd6 23.Txd6 Txc3+ 24.bxc3 Dxa2 en wit remise door eeuwig schaak toestaan. 25.Thd1 ( of 25.Dc5 Da1+ 26.Kc2 Da2+ 27.Kc1 Da1+ en wit moet wel weer naar c2, want 28.Kd2? e3+! 29.Kxe3 Dxh1 30.Txf6 De1+ 31.Kd4 Td8+ 32.Td6 Dd2+ wint voor zwart.) 25…Da3+ 26.Kc2 Da2+ 22…Ta8 23.Kb1 Lb4 24.Lxf6 Lxc3 25.bxc3 Tc6 Of 25…Txc3. Die loper staat toch gepend. Ja, ik blijf een pionnengraaier. Op de zesde rij heeft de toren iets meer opties. Zo kan hij daar naar de b-lijn. Dat is vanaf c3 niet mogelijk. 26.Td2 gxf6
27.Thd1 waarom eigenlijk niet 27.Dxe4 gespeeld? Pionnetje erbij en hare majesteit kan meteen de defensie assisteren! Sipke zal gehoopt hebben met de gespeelde zet de aanval over te nemen. Een vlieger die niet opgaat! 27…Tb6+ 28.Ka1 Td6 29.Kb1
Deze stelling schotelde Dimitri ’s avonds zijn facebookvrienden voor met het zelfverwijt dat hij meer tactiek moet oefenen. Zwart wint met 29…Tb8+ 30.Kc1 (30.Ka1 Dxa2+!! is een heel fraaie!) 30…Dc4 31.Da5 (of 31.Tc2 Txd1+ 32.Kxd1 Tb1+ en snel mat) e3! 32.fxe3 De4 33.Txd6 Tb1+ 34.Kd2 Tb2+ 35.Ke1 Dxe3+ 29…Dc4 30.Tc1 Tb6+ 31.Ka1 Tba6 32.Kb1 Tb6+ 33.Ka1 Tba6 34.Kb1 Tb6+ ½–½
En Passant kwam op voorsprong dankzij Jan Willem van de Griendt, die zijn partij zelf van commentaar voorzag, waarvoor mijn welgemeende dank! Het eerste toreneindspel van de dag. Heel kort overigens, want na een zet gaf zwart het al op.
Jan Willem van de Griendt – Jan Baljé
Bord 8
1.d4 d5 2.Pf3 Pf6 3.c4 c6 4.e3 a6 5.Pc3 Lf5 6.Le2 Dit is wat slapjes; een meer concrete aanpak is 6.Db3 Ta7 7.a4 e6 8.Ph4 6…e6 7.0–0!? als wit iets wil, dan is dit het moment om 7. Ph4 te spelen. 7…h6 8.h3!? Ter voorbereiding van de volgende zet, om Lg4 te voorkomen. Tempoverlies, maar geen onnuttige zet. Alternatieven zijn: 8.a4, 8.b3, 8.Db3. Het plan met: 8.Pe5 Pbd7 9.f4 beviel me minder. Dit is wel het bekende plan om ruimte te pakken indien zwart een vroeg b5 speelt en wit het dichtschuift met c5. 8…Pbd7 9.Ld3 een concessie, maar wat anders? 9.a4 of 9.b3 zijn zetten, maar wat is wits plan? Deze afwikkeling geeft wit ruimtevoordeel en hopelijk een klein plusje 9…Lxd3 10.Dxd3 Ld6 11.e4 dxe4 12.Pxe4 Pxe4 13.Dxe4 0–0 14.b3 a5 15.Tb1 ontmoedigt zwart om met a4 aan te tasten en de a-lijn te openen. 16. b4 en 16.bxa4 komen dan beide in aanmerking en zwart krijgt een probleem op b7 15…Te8 16.Lb2 Dc7 17.Dc2 ontkracht a4, maar laat e5 toe 17.Tfe1 is de logische zet, maar ik zag verder niet wat het witte plan is na 17…..a4 of als zwart niets doet, met bijv. 17….Tad8. Bovendien zag ik na zwarts e5 aanvalskansen met Pxd4 gevolgd door Pf5. 17…b6 18.Tfd1 e5!? 18…Tad8
19.c5! 19.d5 cxd5 20.Txd5 Pf6 21.Tdd1 e4 22.Pd4 Lc5 23.Pf5 Df4 24.Lxf6 Dxf5 25.Ld4 Tad8= 19…bxc5 20.dxe5 20.dxc5 Lf8 en niet: (20…Lxc5? 21.Txd7 Lxf2+ 22.Dxf2 Dxd7 23.Pxe5+-; 20…Pxc5? 21.Txd6 Dxd6 22.Td1 De7 23.La3+-) 21.Df5 (21.La3 Pf6³) 21…Tad8³ 20…Pxe5 21.Lxe5 21.Pxe5 Lxe5 22.Dxc5 Lxb2 23.Txb2 a4 24.b4 Tad8= 21…Lxe5 22.Dxc5 Lf6 23.Td2 Le7 23…Tad8 24.Tbd1 Txd2 25.Txd2 Te6 26.g3 en wit blijft een prettig voordeeltje houden 24.Dc4 Lb4 25.Tc2 25.Td4 Tad8 26.Tbd1 Txd4 27.Txd4 Dc8 28.g4 De6 29.Dxe6 Txe6 30.Td8+ Kh7 31.Kf1²
25…Tad8 25…c5 tijdens de partij dacht ik dat na c5 de loper verloren zou gaan na: 26.Ta1 maar nu komt 26…a4! 27.Dxb4 cxb4 28.Txc7 axb3 29.Tb7 Ta4 30.Pd4 bxa2 31.Pc2 Te4 32.Kf1 Tc4 33.Pxb4= 26.Pd4? voor de hand liggend, maar geeft het voordeel weg, beter was gewoon 26.Dxc6 Dxc6 27.Txc6 Te2 28.a4 Td5 29.Tc8+ Kh7 30.Kf1 Ta2 31.Te8 Tc5 32.Pe1 gevolgd door Te2 26…c5 27.Pb5 Dd7 28.a3
28…Le1!? zwart kon hier afwikkelen en remise maken met 28…Tb8 29.axb4 axb4! 30.Pc3 bxc3 31.Txc3 Te5= 29.Df1 Tb8 29…Df5 30.Tbc1 Td2 31.Txd2 Lxd2 32.Td1 Lf4 30.Txc5 Dd2? 30…Lxf2+! 31.Kxf2 De7 32.Tc3 (32.Dc4? De3+ 33.Kf1 Te4–+) 32…Df6+ 33.Tf3 Db6+ 34.Kg3 Dxb5 35.Dxb5 Txb5 36.Tb2=
31.Pc3! Dd6 32.Dc4 beter was 32.Pa4 Ld2 33.Dc4 32…Df6 32…Dd2 33.Df1 Dd6 33.f3 Dg6? zwart’s beste kans was om hier het dubbel toren eindspel met een pion minder in te vluchten met: 33…Dxc3 34.Dxc3 Lxc3 35.Txc3 Te2 34.Pe4 Lg3 35.Tc6 Te6? 35…Df5 36.Td1 Le5 had meer weerstand geboden, maar zwart blijft een pion achter. 36.Txe6 fxe6 37.Td1 Kh7 38.Pxg3 Dxg3 39.Dxe6 Dc7 40.De3 Dc2? 41.Dd3+ Dxd3 42.Txd3 Kg6 43.Kf2 en zwart gaf op 1–0
Het volgende toreneindspel leert ons iets over de korte en de lange kant. En dat je kansen moet pakken als ze zich voordoen! Maar kansen pakken, dat valt mij niet mee de laatste tijd. Daags voor deze wedstrijd in de interne nog een toren geofferd en toen een vrij simpel vervolg gemist. Toren kwiet!
Iozefina Paulet –Richard Vedder
Bord 9
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6 4.La4 Pf6 5.0–0 Pxe4 6.d4 b5 7.Lb3 d5 8.dxe5 Le6 9.c3 Lc5
10.De1 Iozefina dacht lang na in de opening. Ze zocht naar wegen om de theorie te ontlopen en ze vond De1. Ik had hem nog nooit gezien, maar een blik in mijn database leert me dat de heer Th. Hendriks deze zet in 2012 al speelde op het Science Park Open in Amsterdam! 10…0–0 11.Lc2 Lf5 Geen verkeerde zet. Deze lopermanoeuvre is in het verleden ook door Kortchnoi toegepast. Iets gepeperder was 11…f6 12.exf6 Dxf6 13.Lxe4 dxe4 14.Dxe4 Lc4 waarna zwart een flinke ontwikkelingsvoorsprong heeft en aanvalskansen voor de prijs van slechts een pion. In plaats van op e4 te slaan doet wit er verstandiger aan gewoon stukken te ontwikkelen. 12.Le3 Lxe3 13.Dxe3
13…Lg6 13…Pg3 lijkt leuk, maar is niks. Na 14.hxg3 Lxc2 15.Pd4 Pxd4 16.cxd4 heeft wit de verkeerde loper en bovendien een groot probleem op de c-lijn. En dan kan er ook nog een stormloop op de koningsvleugel aankomen! 14.Pbd2 Pxd2 15.Dxd2 Lxc2 15…Le4 is nog wel een aardige, maar het leek me voor wit niet zo erg, die dubbelpion na 16.Tfe1 Lxf3 17.gxf3 16.Dxc2 f6
Met het opruimen van dat sterke pionnetje gaat de muziek langzaam maar zeker uit de stelling. Maar we zijn nog lang niet klaar! 17.Df5 Pxe5 of 17…Dc8 18.e6!? Pe7 en het is de vraag of die e-pion sterk blijft of zwak wordt. 18.Pxe5 fxe5 19.De6+ Dit is nog wel een handig schaakje, waarna ze de d-pion pakt en niet de e-pion, met als gevolg dat ik een iets mindere pionnenstructuur heb. Eén zwakte is echter wel te behappen met alleen zware stukken op het bord. 19…Kh8 20.Tad1 Tf6 21.Dxd5 Td6 22.Df3 Df8 23.Dxf8+ Na bijvoorbeeld 23.Db7 Tad8 24.Txd6 Dxd6 heeft zwart niets meer te vrezen. Daarom koos Iozefina voor een toreneindspel met een heel klein plusje. 23…Txf8 24.Txd6 cxd6 25.Td1 Td8 26.Td5 Kg8 27.f4 exf4 27…e4 is kul. Die pion lever je gewoon in na 28.Kf2. 28.Kf2 Kf7 29.Tf5+ Ke6 30.Txf4 d5 Onder het motto "Toreneindspelen zijn altijd remise" stelde ik hier maar eens remise voor. Te vroeg! Ze kon toch niet verliezen en wilde nog even risicoloos op winst spelen tegen die geïsoleerde d-pion. 31.Ke3 Tb8 32.Th4 h6 33.Tg4 g5 34.a3 Ke5 35.Tg3 a5 36.Kd3 Tf8 36…b4 37.cxb4 axb4 38.a4 leek me niet prettig. 37.Te3+ Kd6 38.Te2 a4 Vastleggen die handel! Qua pionnenstructuur heb ik niets meer te klagen en ik begon te denken dat ik beter stond. Computerwaarderingen zijn dan ontnuchterend… 39.Kd2 Kc5 40.Kd3 Tf1 41.Td2 Met remiseaanbod! Maar nu begon ik er net lol in te krijgen…
41…g4 even dat h-pionnetje lam leggen. 42.Ke2 Th1 43.Kf2 Txh2
44.Td4?! Merkwaardig. 44.Kg3 lijkt toch een no-brainer. Maar ze dacht hier wel een minuut of vijf over na en toen is ze spoken gaan zien. Na afloop kon Iozefina ook niet uitleggen waarom ze afzag van Kg3. Na 44…Th5 45.Kxg4 Te5 staat zwart optisch misschien beter, maar het is gewoon remise. 44…Th1?! gewoon die pion houden met 44…h5 biedt kansen. Na 45.Kg1 g3 46.Tf4 h4 47.Tb4 mag zwart puzzelen of er een geschikt moment komt voor h4-h3. 45.Txg4 Tc1 46.Tb4 Tc2+ 47.Kf3 Td2
Dit was waarom ik 44… Th1 speelde. Ik berekende dat het pionneneindspel dat ontstaat als wit d5-d4 toelaat gewonnen is voor zwart. En ook had ik vertrouwen in de partijvoortzetting, maar die blijkt helaas net remise te zijn. 48.b3 48.g4? d4 49.cxd4+ Txd4 50.Txd4 Kxd4 51.Kf4 Kc4 52.Kf5 Kb3 53.Kg6 Kxb2 54.Kxh6 b4! en ik ben eerder, had ik uitgerekend. 48…Td3+ 49.Ke2 Txc3 50.bxa4 Txa3 51.Txb5+ Kc4 52.Tb6 Ta2+ 52…Txa4 53.Txh6 Ta2+ 54.Kd1 Txg2 55.Th3 met remise dankzij de derde-rij-verdediging. 53.Kd1 d4 54.Txh6 Kc3 hopend op 55.Th3+?? d3. 55.Td6 Kd3
56.Kc1 Normaal gesproken de enige zet in deze stelling. De koning naar de "korte kant" zodat de toren vanaf de lange kant zijwaartse schaakjes kan geven. Echter, in dit geval had ze ook de "verkeerde kant" op kunnen gaan, want na Ke1 kan de koning de g-pion ondersteunen waarna de partij eindigt als beide partijen hun toren voor de vrijpion hebben geofferd. Hoe hoopvol ik achter het bord ook was, het is gewoon totaal remise… 56…Ta1+ 57.Kb2 Txa4 58.g4 Ta5 59.Th6 Te5 60.g5 Te2+ 61.Kc1 Te1+ 62.Kb2 Tg1 63.Th3+ Kd2 64.Th2+ Kd1 65.Th4 65.Th3 was simpeler, maar nu krijgt u, geachte lezer, wel precies te zien wat ik bedoel met zijwaartse schaakjes aan de lange kant! 65…d3 66.g6 Tg2+ Toch nog even een probeerschaakje…
67.Kc3 67.Kb1?? "Funest voor zwart is de koning op de laatste rij, zelfs al staat de toren aan de lange kant" aldus Cor van Wijgerden op pagina 13 van "Het eindspel 3". 67…Txg6 68.Th1+ Kd2 69.Th2+ Kc3 70.Th1 Tb6+ 71.Ka2 d2 en wint. 67…d2 68.Th1+ Ke2 69.Kc2 Txg6 70.Th2+ Met remiseaanbod! Ik wilde toch nog even mijn laatste troefje uitspelen. 70…Ke1 71.Th1+ 71.Txd2?? Tc6+ met torenwinst. Daarom bood ik nu zelf maar remise aan. ½–½
Jan Smeets won weer! Maar hij had wel een beetje hulp nodig van zijn tegenstander. Deze keer geen toreneindspel, maar een dame-eindspel! Het commentaar is van Jan himself…
Jan Smeets – Erik Hoeksema
Bord 2
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.c3 Pf6 4.Ld3 Geen vuurwerk 4…Pc6 5.Lc2 Lg4 6.h3 Lxf3 7.Dxf3 g6 8.d3 Lg7 9.0–0 0–0 10.Le3 Pd7 11.a3 b5 12.De2 a5 13.Tc1 Tb8 14.Pd2 Dc7 15.a4 b4 16.Lb3
Wit staat iets prettiger nu; loperpaar en misschien kunnen loper en paard vervelend worden op c4 en b5. Er gebeurt de komende 20 zetten niet veel. 16…Tfc8 17.Lc4 Dd8 18.Pb3 Pf6 19.Lf4 Ph5 20.Lg5 Tb6 21.Lb5 Tcb8 22.Pd2 bxc3 23.bxc3 Pa7 24.Lc4 Dd7 25.La2 Pc6 26.Pc4 T6b7 27.Pa3 Pf6 28.Lf4 Pe8 29.Dd1 Pc7 30.Le3 e6 31.Tc2 h5 32.Tac1 Pe7 33.Td2 Pc6 34.Tdc2 De7
35.d4 daar zijn we weer. Op een niet zo ideaal moment speel ik d4. 35…cxd4 36.cxd4 Pb4 37.Td2 d5! 38.e5 Pxa2 Helpt een beetje de witte stukken uit de knoop te halen. 39.Txa2 Lf8 40.Ld2 Het klinkt misschien wat gek maar a5 is wat lastig te dekken. Loper activeren was het goede plan maar was beter voor ruilen op a2. Dan zou de toren op d2 de loper in de weg staan. 40…Tb2 Raakt a5 kwijt; passief dekken met Ta8 was de betere keus. 41.Txb2 Txb2
42.Pc2 Niet 42.Lxa5 Dxa3 43.Txc7 Ta2 44.Lc3 Dxa4 45.Df3 want met het listige 45…De8 kan zwart de boel bij elkaar houden. 42…Dd7 43.Lxa5 Pion in de tas en de rest is techniek lees je dan vaak. Deze keer ging het niet helemaal vlekkeloos. 43…Pa6 44.Pe1 Lb4 45.Lxb4 Txb4 46.Ta1 Tc4 47.Pf3 Pb4 48.a5 Da7
Wit moet nu op de juiste manier 1 van de zwakke pionnen offeren door met Dd2 richting h6/f4 te gaan. Dat kan met Dd2 meteen of eerst a6. 49.Db3? Maar dit slaat nergens op. 49…Pc2 50.Ta2 Pxd4 51.Pxd4 Dxd4 52.a6
52…Tb4? 52…Tc1+ was de juiste zet 53.Kh2 Dxe5+ 54.Dg3 Dxg3+ (54…De1 is spannend, de zwarte aanval is volgens de computer genoeg voor ‘0.00’) 55.Kxg3 Tc8 56.a7 Ta8 57.Kf4 en dit leek me remise 53.De3 Dc4 54.Ta1 Ta4 55.Txa4 Dxa4 56.Db6 Da1+ 57.Kh2 Dxe5+ 58.g3 h4 59.a7 hxg3+ 60.Kg2! De4+
61.f3? 61.Kxg3 en ik heb sterk het vermoeden dat de koning via de damevleugel uit de schaakjes kan lopen 61…De2+ 62.Kxg3 De1+ 63.Kg2 De2+ 64.Kg3 De1+ 65.Kg4 Kg7!
bouwt een matnet 66.h4 66.a8D f5+ 67.Kf4 e5+ 68.Kg5 Dg3 mat 66…f5+ 67.Kh3 Dh1+ 68.Kg3 De1+ 69.Kh3 Dh1+ 70.Kg3 De1+ 71.Kg2
…Dd2+? 71…De2+ 72.Df2 Da6 73.Db2+ Kh7 74.Db8 en nu kan zwart door e5 of f4 te spelen eeuwig schaak voorbereiden. 72.Kh3 Df4 73.Db2+ 1–0
Bedankt voor je bijdrage, Jan!
Het volgende toreneindspel kwam voor op het zevende bord…
Joost Wempe –Henk Vedder
Bord 7
1.d4 e6 2.c4 Lb4+ Wordt in "Beat the Guerrillas" nog "The Keres defence" genoemd. Inmiddels is er een dikke pil verschenen over deze opening en die heet "The Modern Bogo". De schrijvers zijn Antic en Maksimovic, die eerder al "The Modern French" schreven. 3.Pd2 c5
Wel geinig om die twee boeken met elkaar te vergelijken. Bronznik is in Beat the guerrillas niet echt te spreken over 3.Pd2 en meent dat zwart na 3… c5 een "easy game" heeft. Antic en Maksimovic geven Pd2 juist aan als wit naar een gecompliceerde partij streeft en zij bevelen vervolgens 3…Pf6 aan. 3… c5 is daar een klein zijvariantje. 4.a3 Lxd2+ 5.Dxd2 cxd4 6.Pf3 Pf6 7.Pxd4 0–0 8.g3 en nu kunnen de boeken weer in de kast. Deze zet wordt niet genoemd. Wel 8.e3 , dat werd gespeeld in Gelfand – Andreikin, Moskou 2013. 8…d5
9.Lg2 Geen zin in 9.cxd5 Dxd5 ,dan liever een pion offeren! 9…e5 10.Pf3 e4 11.Pd4 dxc4 12.0–0 Dd5 13.Td1 Dh5 14.Dg5 Lg4 15.Dxh5 Lxh5 16.Lg5 Pbd7 17.Kf1 h6 18.Lf4 Pb6 19.Tac1 Tad8 20.Pb5 Pbd5
21.Pd6 De pion terugpakken met 21.Pxa7 levert na 21…Pxf4 22.gxf4 e3! 23.fxe3 Pg4 geen fijne stelling op voor wit. 21…Pxf4 22.gxf4 b5
23.Pxe4 Wel de goede pakken inderdaad. Na 23.Pxb5 Txd1+ 24.Txd1 Tb8 staat zwart heel erg goed. 23…Pxe4 24.Lxe4 Lg4 25.f5 Lh3+ 26.Ke1 Tde8 27.f3 Te5 28.a4
28…a6 Hier was Henk achteraf erg ontevreden over. Hij had meteen op f5 moeten slaan. En inderdaad had hij na 28…Lxf5 29.Lxf5 Txf5 30.axb5 Txb5 31.Txc4 Txb2 een lekker uitmelkeindspelletje bereikt met pluspion. Helaas behandelt ome Cor in het hoofdstuk vier tegen drie pionnen alleen stellingen met voor beide partijen één toren. In die gevallen is hier sprake van "de gunstigste versie van deze afdeling". Dvoretsky behandelt ook alleen maar stellingen met enkele torens. Is een eindspel met dubbele torens dan geen toreneindspel? 29.Td6 Lxf5 30.Lxf5 Txf5 31.Txa6 bxa4 32.Txc4 Tb8 33.Tc2 Tf4 34.Ta7 Tb5 35.Kf2 Th5 36.Kg3 Tfh4 37.Tc8+ Kh7 38.Txf7 Th3+ 39.Kf4 T5h4+ 40.Ke3 Txh2 Kijk! Zo hebben beide partijen toch een vrijpion. Het blijft echter gewoon remise. 41.Ta8 Tb4 42.Taa7 Tg2 43.Tfb7 Tc4 44.Kd3 Tc1 45.Kd2 Tc4 46.Kd3 Tc1 47.e4 Td1+ 48.Ke3 Te1+ 49.Kf4 Tee2 50.Txa4 Txb2 51.Txb2 Txb2 52.Kf5 g6+ 53.Kf4 Tb7 54.e5 Kg7 55.Ke4 Kf7 56.Kd5 Tb5+ 57.Kd6 Tb6+ 58.Kd7 Tb7+ 59.Kd6 Tb6+ 60.Kd5 Tb5+ 61.Ke4 Tb7 62.f4 h5 63.Ta6 Tb4+ 64.Kf3 Tb3+ 65.Ke4 Tb4+ 66.Kf3 Tb3+ 67.Ke4 Tb4+ 68.Kf3 Tb3+ Zelfs vier keer dezelfde stelling. Alleen maar om de partijeninvoerder te jennen! ½–½
Daan Brandenburg is weer van de partij bij Groninger combinatie. Hij luisterde zijn comeback op met een overwinning op Peng, waarmee de stand in de wedstrijd weer bijna gelijk werd…
Daan Brandenburg – Zhaoqin Peng
Bord 5
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pd2 c5 4.Pgf3 Pf6 5.exd5 exd5 6.Lb5+ Ld7 7.De2+ Le7 8.dxc5 0–0 9.Pb3 Te8 10.0–0 Lxc5 11.Dd3 a6 12.Lxd7 Pbxd7 13.Lg5 Lf8 14.Tad1 Dc7 15.c3 h6 16.Lh4 Te4
Niks aan de hand, mensen. Allemaal nog theorie… 17.Pbd4 Db6 18.Dc2 Tc8 19.Pf5 Da5 20.Lxf6 Pxf6 21.Db3 b6 22.Pe3 Td8 23.Dc2 Da4 24.Db3 Dc6 25.Pd4 Dc7 26.Pdf5 g6 27.Pg3 Te5 28.Da4 Dc8 29.Df4 Te6 30.Td3 h5 31.Tfd1 Ld6 32.Df3 h4 33.Pgf1
Die arme d-pion wordt zwaar belegerd. Niet meer te redden. Dan moet er een manier gezocht worden om het pionnetje onder zo gunstig mogelijke omstandigheden weg te geven. 33…Dc7 Ik heb makkelijk praten natuurlijk, maar de computer is meer te spreken over 33…Lc5. Als wit dan slaat volgt 34.Pxd5 Pxd5 35.Txd5 Txd5 36.Txd5 (36.Dxd5 Te2) 36…Kg7 37.Td2 Te1 en zwart heeft compensatie. Als de witte toren de tweede rij verlaat gaat de zwarte weer terug om via de f-lijn f2 te bedreigen. Een prettige bijkomstigheid is bovendien dat op 38.b4 Lxb4! mogelijk is, met een dooie remise tot gevolg na 39.cxb4 Dc1 40.Dd3 Txf1+ 41.Dxf1 Dxd2 42.Dxa6 Dxb4. 34.Pxd5 Pxd5 35.Txd5 Tde8 36.h3 De7 37.Pe3 Lc5 38.Td7 Df6 39.Dxf6 Txf6
40.Pg4 Daan weet ook dat toreneindspelen vaak remise zijn en maakt dat hij wegkomt met dat peerd! 40…Tfe6 41.Kf1 Kg7 42.Ph2 Te2 43.T7d2 T2e4 44.Pf3 f5 45.Pg5 Tf4 46.b4 Lf8 47.Te2 Txe2 48.Kxe2 Kh6 49.Pf3 Tc4 50.Kd3 b5 51.a3 a5
Deze verzwakking van b5 versnelt het einde. 52.Pd4 axb4 53.axb4 Lxb4 tja… 54.cxb4 Txb4 55.Tc1 Tb2 56.Ke3 b4 57.Tc6 Kh5 58.Tb6 Tb1 59.Pe6 Tb3+ 60.Kf4 Kh6 61.Tb8 Kh7 62.Tb7+ Kh6 63.Pg5 en heel snel mat! 1–0
Van de reconstructie van de partij tussen Hans Böhm en Peter Hulshof, die ik zondagochtend naar schaaksite mailde, klopt niet veel. Beter is het om naar het volgende fragment te kijken, dat begint bij de 47e zet van wit.
Hans Böhm – Peter Hulshof
Bord 10
De stand na 46… Kf6 van zwart is als volgt:
Het is tijd voor een doorbraak, dat is duidelijk. Maar welke? 47.d5 Hans koos de juiste. Het alternatief levert niks op na 1.b5 axb5 2.cxb5 Pe7 3.Kb6 Tcd7 en als wit zich dan ook nog eens vergrijpt aan die c-pion tettert de computer ineens dat het na 4.bxc6 bxc6 mat in zes is! 47…cxd5 48.cxd5 exd5 49.Txd5 Te8 50.T1d4 Tce7 51.Td8
51…Txe4 52.Txc8 Txd4 53.Txe8 En na deze ingenieuze slagenwisseling hebben we, jawel, een toreneindspel. Wit staat er bijzonder goed voor. De zwarte pionnetjes op de damevleugel zijn ten dode opgeschreven en die witte c- en b-pion staan al te trappelen. 53…Td3 54.Tb8 Ta3+ 55.Kb6 Tb3 56.Txb7 Txb4+ 57.Kxa6 Tc4 58.Kb5 Tc3 59.c6 Ke6 na 59…Txg3 gaat het nog harder: 60.c7 Tc3 61.Tb6+ Kg7 62.Tc6. 60.Td7 Tb3+ of 60…Txg3 61.Td4 61.Kc4 Txg3 62.Td4 Tg1 63.Kc5 Tc1+ 64.Tc4 Tb1 64…Txc4+ 65.Kxc4 Kd6 66.Kb5 Kc7 67.Kc5 is ook kansloos voor zwart. 65.Te4+ Kf5 66.Tb4 Tc1+ 67.Tc4 Ta1 68.c7 Ta8 69.Kd6 Kg4 70.Ke7 f5 71.Kf6 Kxh4 72.Kxg6 Kg4 73.c8D Txc8 74.Txc8 h4 We krijgen nog een interessanter gevalletje toren tegen pion straks! 75.Th8 Kxf4 76.Txh4+ Kg3 77.Kg5 1–0
Het gerucht gaat, dat er in de hogere lagen van En Passant nagedacht wordt over een investering in liveborden. U begrijpt dat uw dienstwillige dat zeer toejuicht! Verslagen maken is leuk, maar dat getuur naar hiërogliefen schiet niet op!
Manuel Bosboom deed een gooi naar de schoonheidsprijs. Hij gaat hem niet krijgen! Bonno Pel scoorde zijn derde punt in drie wedstrijden tegen En Passant. Hmm…
Manuel Bosboom – Bonno Pel
Bord 6
1.b3 d6 2.Lb2 Pf6 3.e3 g6 4.f4 Lg7 5.Pf3 0–0 6.Le2 e5 7.fxe5 Pg4 8.0–0 Pc6 9.Pc3 Pcxe5 10.Pxe5 Pxe5 11.d4 Pc6 12.Lc4 Lf5
13.Txf5 Daar dan! 13…gxf5 14.Dh5 Pe7 gevoelsmatig zou je zo snel mogelijk op dameruil willen aansturen, maar dat gaat niet lukken: 14…Df6 15.Pd5 Dg6 16.Df3 Dg4 17.Df2 en zwart heeft bereikt dat wit een prachtig paard heeft, naast andere voordelen… 15.Tf1 c5 16.Tf3 d5 17.Th3 h6 18.Ld3 Tc8
19.Tg3 19.dxc5 is hier wel een aardige, omdat op Txc5 20.Pxd5! volgt. Dat is in alle varianten heel goed voor wit. Zwart hoefde niet op c5 te nemen natuurlijk. 19…Tc6
20.Txg7+ Nog een! Manuel had geen zin om toe te zien dat met Tg6 de deur wordt dicht gesmeten. De bedoeling is natuurlijk om van die loper op b2 een monster te maken. 20…Kxg7 21.dxc5 f6 22.Pe2 Da5 23.Dh4 Te6
24.Ld4 Wat een voorzichtigheid. De stelling na 24.Pf4 Txe3 25.Ph5+ Kg6 26.b4 is op zijn minst spannend te noemen! 24…Dd2 25.Dg3+ Kf7 26.Pf4 Dd1+ 27.Kf2 Dg4 geeft een kwaliteit terug om dames te kunnen ruilen. 28.Pxe6 Dxg3+ 29.Kxg3 Kxe6
30.b4 Mijn computer beoordeelt de stelling na 30.c4 als volkomen gelijk. (en op de Ipad geeft Stockfish wit zelfs een klein plusje!) Dat zal zijn oorzaak vinden in het feit dat het paard niet zo goed kan zetten omdat die pionnen moet dekken. Er zijn kennelijk geen mogelijkheden voor zwart om zijn stelling te verbeteren. Het apparaat zal het wel weten! 30…Tg8+ 31.Kf2 Pc6 32.c3 Pe5 Kijk, nu is dat paard flink verbeterd. In het vervolg maakt Bonno de partij dan ook gedecideerd af. 33.Lc2 h5 34.h3 h4 35.a4 a5 36.b5 Tc8 37.g3 hxg3+ 38.Kxg3 Tg8+ 39.Kf2 Pc4 40.h4 Tg4 41.b6 Pe5 42.h5 Tg8 43.Ld1 Tc8 44.Le2 Pd7 45.c4 Pxc5 46.cxd5+ Kxd5 47.Kf3 Pxa4 48.Kf4 Pc3 49.Lf3+ Ke6 50.h6 Pe4 51.Ld1 Pd2 52.Lh5 Pb3 53.Lb2 Tc4+ 54.Kg3 Pc5 55.h7 Pe4+ 56.Kg2 Tc8 57.Ld1 Kf7 58.Kf3 Td8 59.Ld4 Pg5+ 60.Kf4 Kg6 61.Lb3 Pxh7 62.Le6 Pf8 63.Lxf5+ Kf7 64.Lc3 a4 65.Lb1 Pe6+ 66.Kf5 Td5+ 67.Ke4 Tb5 68.La2 Txb6 69.Kd5 Tc6 70.Lb4 Kg6 71.Lb1+ Kg5 72.Ld3 Pc7+ 73.Kd4 Pe6+ 74.Kd5 Kg4 75.Le2+ Kg3 76.Ld1 Pc7+ 77.Kd4 b5 78.Le7 Tc4+ 79.Kd3 Pd5 80.Ld6+ Kf2 0–1
Vyacheslav Ikonnikov kon volgens Guido voor het eerst een KNSB-rating van boven de 2600 bereiken. Dan moest hij wel even winnen. Maar ja, daar zat die taaie Jasper Geurink!
Vyacheslav Ikonnikov – Jasper Geurink
Bord 4
1.d4 Pf6 2.Pf3 g6 3.c4 Lg7 4.Pc3 d6 5.e4 0–0 6.Le2 e5 7.d5 a5 8.Lg5 h6 9.Lh4 g5 10.Lg3 Ph5 11.Pd2 Pf4 12.0–0 f5 13.exf5 Lxf5 14.Pde4
Een geschikte stelling voor het Ikonnikovgefriemel. Veld e4 als uitvalsbasis en aan kleine voordeeltjes sleutelen. 14…Pa6 15.Lg4 Lg6 16.Te1 b6 17.Lf3 Dd7 Dit biedt weer een aanknopingspuntje. 18.h4 gxh4 19.Lxh4 Pc5 20.Pxc5 bxc5 21.Le4 Lh5 22.Dc2 Lf6 23.Lg3 Lg5 Ook Jasper schuift lekker mee. Die loper is in twee zetten aardig verbeterd!
24.Kh2 even de deur open zetten voor de toren 24…Dg7 25.Th1 Lg4 26.Kg1 en weer dicht. 26…Ph5 27.Lh4 Pf6 28.Lxg5 Dxg5 29.Te1 Tf7 30.f3 Ld7 31.Dc1 Kg7 32.Kf2 Tb8 33.b3 a4 34.Lc2 Dxc1 35.Txc1 axb3 36.axb3
36…e4 Ruilt een centrumpion voor een achtergebleven b-pion. Ik denk niet dat Slava dit erg vond. 37.Pxe4 Pxe4+ 38.Lxe4 Txb3 39.Tb1 Ta3 40.Ta1 Tc3 41.Thc1 Txc1 42.Txc1 Tf8 43.Ta1 Kf6 44.Ta7 Tc8 45.g4 Kf7 46.Ke3 Kg7 47.Kf4 Tf8+ 48.Kg3 Tc8 49.Lc2 Kf6 50.Kf4 Kg7 51.Lf5 Lxf5 52.Kxf5 Toreneindspel! 52…Tf8+ 53.Ke6 Tf7 54.Ta3 Kg6 55.Te3 Kg7 56.Te4
56…Txf3 Hapt toe. Wit maakte niet echt vorderingen meer ondanks zijn halve pion meer en daarom was wellicht passiviteit met 56…Kg8 wel de juiste manier. Dan mag wit het bewijzen! Nu breekt zijne majesteit door de linies. 57.Kd7 Td3 Het pionneneindspel na 57…Tf7+? 58.Te7! staat gewonnen voor wit. Na 58…Txe7+ 59.Kxe7 Kg6 60.Kd7 Kg5 61.Kxc7 Kxg4 62.Kxd6 h5 63.Kxc5 h4 64.d6 h3 65.d7 h2 66.d8D h1D en mat in 43. Ja, sorry, ik had Nalimov nog open staan… 58.Kxc7 Td4
59.Te1 Heel verrassend is dat hier torenruil goed is! Ik zou het geen seconde overwegen denk ik, maar ja, die computer he! 59.Txd4 cxd4 60.c5 d3 61.cxd6 d2 62.d7 d1D 63.d8D en na 63…Dxg4 is het mat in 25! 59…Txg4 60.Kxd6 Txc4 61.Ke7 Kg6 62.d6 Td4 63.d7 Kf5 64.Te6 Txd7+ 65.Kxd7 h5
Toren tegen pionnen. Een iets ingewikkelder versie dan die bij Böhm – Hulshof. Volgens de tablebase van Nalimov is het hier mat in 27. We zullen eens zien waar het mis gaat. 66.Kd6 c4 67.Kd5 c3 Kijk aan! Deze helpt wit. Het is nu mat in 23! 68.Tc6 h4
69.Txc3? "Draw!" Zegt Nalimov. Wat is het spel toch ingewikkeld. Wie zou er niet op c3 slaan? Winnend is 69.Kd4 h3 70.Ke3 h2 71.Th6 Daar komt de aap uit de mouw. De toren moet achter de h-pion aan en de koning achter de c-pion. Slava deed het precies andersom. Nu is het helemaal uit. 69…Kg4 70.Tc4+ Kg3 71.Ke4 h3 72.Tc3+ Kg2 73.Tc2+ Kg3 74.Tc3+ Kg2 75.Kf4 h2 76.Tc2+
76…Kh3! Er is natuurlijk nog dat laatste trucje. Als zwart in een onbewaakt ogenblik 76…Kg1 doet staat hij na 77.Kg3! verloren. 77.Tc1 Kg2 78.Tc2+ Kh3 79.Tc1 Kg2 80.Tc2+ ½–½
Daarmee werd het een nipte 5,5-4,5 overwinning voor En Passant. Terecht? Moeilijk, moeilijk, moeilijk. Aan beide kanten werd er wel wat weg gegeven. Volgende ronde de topper tegen BSG!
Meer weten over toreneindspelen? Dat kan, kijk op Masterclass over toreneindspelen
Lijkt er op dat je toch minder je kans hebt gemist, dan op vrijdagavond, Richard.
Na 4.d4 in de partij Ernst – Reinderman hebben we Weens met verwisselende kleuren: www.chessgames.com/perl/chessopening?eco=c29 De partij volgde zelfs lang theorie. Zonder verwisselende kleuren heb ik met zwart er al 7 officiële partijen meegespeeld.
Zelf heb ik ook al 2…, Pc6 gespeeld waarvan ik eens een partij analyseerde op mijn blog: schaken-brabo.blogspot.be/2013/06/belgische-interclubs-apotheose.html Echter zeer recent heb ik 2…,d6 uitgeprobeerd en kreeg snel comfortabel spel met zwart.