Grappige schaakzetten
Een paar maanden geleden moest een jonge schaakster lachen om de oplossing van een opgave uit de stappenmethode. Haar moeder begreep er niets van, hoe konden schaakzetten nou grappig zijn? Ik begreep het wel natuurlijk, en gaf mijzelf een uitdaging: de moeder laten lachen om schaakzetten. Via o.a. Google vond ik wat leuke stellingen, maar helaas, het was niet genoeg: op zijn hoogst reageerde de moeder (die een beetje kan schaken) met ‘wel aardig’.
Hier moest ik aan denken toen ik bij het voorbereiden van een boottalent in Groningen iets leuks tegenkwam in de partij Lie-Brynell. Zie onderstaande diagrammen, en let vooral op de zwarte koning.
Ok, nog niets opmerkelijks. Maar nu de zettenreeks die van diagram 1 tot diagram 2 leidt:
37.De8+ Kd6 38.Pf5+ Kc5 39.Df8+ Kc4 40.Tc1+ Kd3 41.Da3+ Ke4 42.Pg3+ Ke5 43.Dc3+ Ke6 44.Tc2 Da7 45.De1+ Kd7 46.Tf2 Pg6 47.Txf7+ Kd8
d7-d6-c5-c4-d3-e4-e5-e6 en weer terug op d7! Helaas verloor zwart de partij, dus een winnende wandelkoning was het niet, maar wel iets unieks denk ik. Al zal de moeder het wel weer niet grappig vinden.
Overigens, zijn er misschien lezers die kunnen helpen? Als u een fragment weet dat wellicht zelfs deze schaakmoeder humor vindt, graag delen!
Er is in 2005 een humor compositietoernooi georganiseerd door oa Hans Bohm en Harold vd Heijden.
Ik weet zeker dat je hier wat leuks tussen kan vinden.
Zie oa: timkr.home.xs4all.nl/admag/humor2.htm
timkr.home.xs4all.nl/chess2/diary_14.htm bij nummer 276
timkr.home.xs4all.nl/chess2/diary_15.htm nummer 281 en 289
Inderdaad. De opdracht was: humor in studies. De beste componisten deden mee. Ik was slechts de sponsor. Het belangrijkste werk kwam van Harold van der Heijden en de studievereniging EBUR. In de jury zaten verder Jan Timman en Tim Krabbé. zie stuk van Hans Ree in NRC 25-03-2005:
vorige.nrc.nl//krant/article1861673.ece/Schaakhumor
Hier MOET iets tussen zitten voor de moeder Dimitri.
Kijk op pagina 168 van "openingen vademecum" van drs.f.roessel waar in een jonge man tegen de duivel speelt. maar ik denk dat zet 3 ipv pf5 pd5 moet zijn.
0ntzettend grappig!
johan lienos
kerkstraat 209e
1017gj amsterdanm
020-6202588
@Lienos:
Misschien is het handig om de partij dan ook te vermelden, dan weten de mensen die het boek niet hebben over welke partij het gaat.
Op mijn blog vermeld ik geregeld grappige schaakzetten of verhalen. Een kleine greep uit mijn publicaties:
schaken-brabo.blogspot.be/2014/01/excelsior.html
schaken-brabo.blogspot.be/2013/11/probleemzetten.html
schaken-brabo.blogspot.be/2014/10/interferenties.html
schaken-brabo.blogspot.be/2014/09/de-horizon.html
Samuel Loyd, Karel Fabel,… zijn wellicht de meest bekende componisten die humor in hun werkjes verweefden.
Het is puur toeval maar binnen enkele dagen zal ik een nieuw artikel publiceren waarin net humor centraal staat. Ik heb nog wat tijd nodig om de inhoud te ordenen en de tekst uit te schrijven.
Misschien vind die moeder de partij Lakser tegen Sir George Thomas uit 1912 in Londen gespeeld wel grappig. Een zwarte wandelkoning, die tot achter de witte pionnen opgejaagd wordt en dan op de eerste rij wordt mat gezet door de lange rokade van witte koning en toren. Of deed de koning alleen een stapje naar voren.
www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1259009
Edward Lasker tegen Sir George Thomas: Fatal Attraction
Die titel krijgt de partij, omdat Lasker met een dame-offer begint en daarmee de zwarte koning uit zijn vesting lokt.
Die partij heb ik besproken in een van de eerste Gespots: Zie Gespot 3: een magneet.
Naar aanleiding van de discussie over Schelfhout elders op deze site, speelde ik een oude partij na van Lasker tegen Euwe, Ostrau 1923.
Die partij vond ik humoristisch – vooral de opening. Euwe probeert (waarschijnlijk) koningsindisch te spelen, maar Lasker trekt zich daar niets van aan. Eerst speelt hij Dd1-c1, even later Dc1-d2 en weer een paar zetten later Dd2-c1! Ook rokeert wit niet, maar speelt zijn pionnnen naar h3, g3 en f3. En de witte koning naar f2. Het ziet er allemaal raar uit, maar Lasker wint wel!
www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1042141
{fen}N7/1Qp2kn1/2r5/2r1pN2/4P3/q3p3/4K3/2R3R1 w – – 0 1,normaal,centrum,Mat in 7{/fen}
Oplossing: 1. Txg7+ Kf6 2. Dxc6+ Txc6 3. Txc6+ Dd6 4. Txd6+ cxd6 5. Pc7 d5 6. Pxd5+ Ke6 7. Te7# 1-0
Dit probleem werd gecreëerd in 1878 door Charles Godfrey Gumpuel. Hij was een duizendpoot want bouwde ook de half-automaat Mephisto: en.wikipedia.org/wiki/Mephisto_(automaton)
Er bestaan verschillende versies van het verhaal met de duivel. Zo is er de versie waarin een jonge man zijn ziel op het spel zette in een schaakpartij met de duivel. De jonge man kwam verloren te staan en de duivel kondigde mat in 7 aan. Echter bij het uitvoeren van de slotzet slaakte de duivel een kreet, liet het stuk vallen en vluchtte weg. God had de jongeman in extremis gered.
Niels Hoeg
Skakbladet 1907
White ends the game in two moves
1. Qe1!
and now:
if 1. .. exf1R, then White ends the game with 2. Qxg3#
if 1. … exf1B, then white plays 2. Kxg3, and stalemates Black!
If 1. .. exf1Q then 2. Kxg3 and black is forced to mate white with 2. .. Qxe1#
if 1. …exf1N, then white plays 2. Qf2+! And whether black captures with the King or the pawn, white has effected his own stalemate.
Finally, there is the non thematic 1. … g2, 2. Bxe2#.
Kunnen we nog iets winnen voor het beste idee?
Hier de partij van de jongeman tegen de duivel zoals op pag.168 van f.roessel:
VARIA
Een oude legende vertelt, hoe een rijke jonge man, die al zijn geld had verspeeld, op oudejaarsavond klokslag 12 uur zijn leven wilde beeindigen, maar-schaakliefhebber-hij besloot de laatste avond van zijn leven hiermee door te brengen. Plotseling verschijnt de duivel met schaterlach en stelt de jongeman een partijtje voor met zijn ziel als inzet. "Je verspeelt er toch niets mee"zegt de boze, "want als je je van kant maakt kom je vanzelf bij mij terecht.De jongeman -balorig- gat er op in.Ze spelen. De duivel (met wit) verovert de zwarte D alsmede zwarts beide T’s en kondigt mat in 4 zetten aan.
0p dit moment is de stand:
-wit: Ta5, Lb6, c6,Kd2, Te1, Pe2,Dh7.
-zwart: d3, Ld5,d7,Ld8,Pe5,Ke6,Pf4,f6.
Terwijl de klok begint te slaan speelt de duivel aan zet: 1.Pd4 Kd6. 2.Dd7 Pd7. 3.Td5 Pf5 (m.i. hier Pd5?). En nu wil de duivel de matzet doen, nl.Te6,
maar laat vol schrik de T vallen en verdwijnt met satanisch gehuil, een vieze zwavellucht achterlatend. De jongeman, wit van schrik, raapt de gevallen T op, zet hem op e6 en -terwijl de klok klinkt ziet hij dat een kruis is ontstaan !
Johan Lienos
Amsterdam
Het nieuwe artikel met humor als leidraad is gepost op mijn blog:
schaken-brabo.blogspot.be/2016/01/dolle-toren.html
Ik heb nog even het fragment van de jongeman en de duivel in een pgn-bestand gezet. Dat valt hieronder na te spelen:
Dit vind ik wel een heel grappige slotstand. Morphy geeft met zijn witte paard mat op h8.
www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1238130