Batavia: Brunello bovenaan, buitenlanders domineren
De taak van toernooidirecteur van een gesloten tienkamp is nog niet zo makkelijk. En vooral de belangrijkste taak niet: het deelnemersveld samenstellen. De bedoeling van het toernooi is dat er een norm gescoord wordt, liefst door een Nederlander. Je nodigt dus een kind uit (Lucas van Foreest), een sterke jonge IM (Pijpers), een dame (Haast) en een thuisspeler (had Lai moeten zijn, maar vervanger De Ruiter komt ook uit Noord-Holland). Dan nog twee buitenlandse vrij jonge IM’s: Ly uit Australië (want die kan mooi bij Ian en Cathy Rogers logeren, die wonen in Amsterdam) en Soors (komt uit België, scheelt in de reiskosten). Dan nog een Nederlandse IM die al drie jaar geen toernooi heeft gespeeld (Thomas Willemze) en een oudere Nederlandse grootmeester (Nijboer). Nog twee plekken over. Nog twee buitenlandse grootmeesters nodig. Wie zouden er graag ratingpunten in Amsterdam willen inleveren?
Vorig jaar had toernooidirecteur Merijn van Delft een heel goede keuze gemaakt: Schmaltz en Gormally eindigden samen op -3.14 onderscore. Goed, er werden evengoed geen normen gescoord, de Nederlandse grootmeester die meedeed moest zo nodig jan en alleman verslaan (terecht dat die dit jaar niet is uitgenodigd) maar in ieder geval werd de wedstrijd Nederland-Rest van de wereld in ons voordeel beslist, geen buitenlander die een plusscore haalde. Hoe anders is het dit jaar…
Nog geen partij is er verloren door de vier buitenlanders! Vier, vier, vier en een half en vijf punten hebben ze gehaald uit de zes ronden tot nu toe. Vorig jaar uit negen ronden min drie, nu na zes ronden plus elf. En de Nederlandse normpretedenten? 6.5 punten voor de GM-norm is buiten bereik, 4.5 punten voor de IM-norm zou nog wel kunnen voor Van Foreest en De Ruiter, maar dan moet er wel een heel goede eindsprint komen. Waarschijnlijker is dat Ly of Soors een GM-norm scoren, zij hebben respectievelijk 2.5 en 2 punten nodig uit de laatste drie ronden.
Een belangrijke partij voor de strijd om de toernooioverwinning was die tussen Nijboer en Brunello in de vijfde ronde. Beide spelers hadden drie punten uit de eerste vier ronden gehaald.
Brunello,Sabino (2562) – Nijboer,Friso (2545)
1.d4 f5 2.g3 Pf6 3.Lg2 g6 4.Ph3 Lg7 5.Pf4 c6
Met het gebruikelijke 5… Pc6 kreeg ik twee jaar geleden in Wijk aan Zee nog snel voordeel tegen Brunello, maar Friso speelt graag met zijn c-pion.
6.Pd2 d6 7.e4 e5 8.dxe5 dxe5 9.Pd3 0-0 10.De2 Le6
Normaler is het om hier de geïsoleerde pion te accepteren met 10…fxe4 11.Pxe4 Pxe4 12.Lxe4 en dan kan zwart het met 12…Lh3 een beetje spannend maken. Maar op zich kan de tekstzet nog wel.
11.Pc5 Lf7?
Maar dit geeft gewoon een pion weg. Na 11…Lc8! was er nog niet zoveel aan de hand geweest.
12.Pxb7 De7
Het paard kan niet opgesloten worden, op 12…Dc7 heeft wit 13.Pc5.
13.Pa5 f4
De standaardmanier voor zwart in het Hollands om een koningsaanval te beginnen. Probleem is dat wit nog niet kort gerokeerd heeft, en dat ook niet gaat doen: de koning blijkt veilig genoeg op de damevleugel te staan.
14.b3 g5
Dit zal juist een aanknopingspunt voor een witte koningsaanval worden.
15.g4 Pbd7 16.Pdc4 Tfc8 17.La3 c5 18.h4!
Dit dus.
18…gxh4 19.g5 Pe8 20.Dg4 Pf8 21.Dxh4 Lg6 22.0-0-0
De zwarte stukken worden gehinderd door de pionnen, de witte stukken kunnen er juist mooi omheen spelen.
22…Pe6 23.Lh3 Tc7 24.Lxe6+
Ruilt het enige beetje actieve stuk van wit af.
24…Dxe6 25.f3
Nu kan wit zich richten op de pion e5. Drie keer aanvallen, zwart kan ‘m niet drie keer dekken. Vervolgens valt ook pion f4.
25…De7 26.Lb2 Tb8 27.Td5 Tb6
Probeert nog verwarring te stichten, maar wit laat zich niet afleiden.
28.Lxe5 Td7 29.Txd7 Dxd7 30.Td1 1-0
En ook vandaag ging Brunello (onder mijn toeziend oog) gewoon door met winnen.
Willemze,Thomas (2418) – Brunello,Sabino (2562)
1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pc6 5.Pc3 Dc7 6.g3 a6 7.Lg2 d6 8.0-0 Pf6 9.Te1
Met het plan 10.Pxc6 en 11.e5. Daar doet zwart iets tegen.
9…Pd7 10.Pxc6 bxc6 11.Pa4
Ook dit is gebruikelijk in de g3-Scheveninger. Het is positioneel wat riskant, zo kan zwart veld d4 krijgen, maar wit krijgt o.a. druk tegen pion d6.
11…Tb8 12.c4 c5 13.Pc3 Pe5 14.Tb1 Le7 15.b3 0-0 16.Lb2 Pc6 17.Pe2 Da5
Een beetje optimistisch, want slaan op a2 is te riskant, maar gelukkig voor de Italiaan is het tijdverlies van deze zet geen ramp.
18.Lc3 Dc7 19.Pf4
Brunello was tijdens de analyse niet zo positief over deze zet, maar het lijkt me wel te kunnen. Als het paard op e2 blijft heeft zwart minder tegenspel (want Pd4 kan niet) maar voor wit wordt het ook minder makkelijk actief te worden. 19…Da7 20.Dh5 a5 21.Te3
Met het plan g4-g5 en Th3.
21…Ld8
Zodat de dame straks h7 dekt.
22.g4 e5
Een goede manier om het witte aanvalsplan tegen te gaan. Het witte paard komt mooi te staan op d5, maar eigenlijk doet het niet zoveel daar.
23.Pd5 g6 24.Dh6 f6
En voila: de zwarte dame dekt h7. De witte aanval is hiermee voorlopig gestopt.
25.Tg3 Pd4 26.Dd2
Wit kiest nu een ander plan: positioneel spel.
26…a4 27.Lxd4 cxd4 28.b4
Op de damevleugel staat wit nu prachtig! Zwart kan het paard slaan, maar wit houdt een vrije b-pion, de witte loper kan misschien naar c6… probleem voor wit is dat er ook een koningsvleugel is. De zet g4 is zoals het nu staat best wel een verzwakking.
28…Le6 29.g5?
Hier baalde Thomas erg van na afloop. Het geeft niet alleen een pion weg, maar opent ook de f-lijn voor zwart. Na afloop kwamen er diverse varianten op het bord waarin zwart (net als in de partij) op d5 pakt en de loper naar b6 speelt (en soms de pion naar d3). Een eerste plan was loper naar c6, maar zwart speelt Kh8, f5 en de druk op f2 wordt groot. Maar als wit niet al te ambitieus speelt staat het ongeveer gelijk. De tekstzet is wel te ambitieus, sterker nog, de witte stelling stort snel in.
29…fxg5 30.Lh3 Lxd5 31.cxd5 Kg7 32.Tc1 d3!
Een heel vervelende zet voor wit in tijdnood. 33…Txf2 is nu de voornaamste dreiging, maar ook gewoon loper naar b6 en verdubbelen op de f-lijn. Met ook nog steeds maar dertig seconden voor zijn zet biedt Thomas weinig weerstand meer.
33.Kf1 Dd4 34.Te3 Txb4 35.Tc8 Tb2 36.Dxd3 Tfxf2+ 0-1
Ook vandaag was het duel tussen de twee tot nu toe best presterende Nederlanders: Nijboer en Pijpers. De laatste moest winnen om nog kans op een GM-norm te maken, de eerste had een overwinning hard nodig om nog in het spoor van de buitenlanders te blijven. Dat laatst lukte, ondanks de gebruikelijke tijdnood.
Nijboer,Friso (2545) – Pijpers,Arthur (2476)
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pd2 c5 4.exd5 exd5 5.Pgf3 Pf6 6.Le2 Pc6 7.0-0 cxd4 8.Pb3 Le7 9.Pfxd4 0-0
Ik denk dat Friso het vanaf hier niet meer kende; in ieder geval had hij toen ik binnenkwam nog maar zes minuten op de klok en waren ze bij zet 15. 10.Le3 De geïsoleerde pion staat stevig geblokkeerd. Zwart gaat daarom iets proberen met de steunpunten op e4 en c4.
10…Pe5 11.Pf3 Pc4 12.Ld4 Lg4 13.h3 Lh5 14.Pbd2 Pd6 15.c3 Pfe4
Nu staat pion d5 ongedekt. Wit kan daarvan profiteren, al is dat niet zonder risico.
16.g4 Lg6 17.Db3 Lg5 18.Pxe4
18…dxe4?
Zwart had waarschijnlijk (al dan niet bewust) in zijn hoofd ‘de geïsoleerde pion is een zwakte en het zou fijn zijn als ik dat kon oplossen’. Activiteit is belangrijker: 18…Pxe4! 19.Pxg5 Pxg5! en wit moet door zijn verzwakte koningsstelling al oppassen.
19.Pxg5 Dxg5 20.Le3 De7
20…Dh4 21.Tad1 Tfd8 22.Td5! Dxh3? 23.Tfd1 en wit wint een stuk, terwijl de dame alleen maar schijngevaarlijk is. 21.Tad1 b6 22.Da3 Pc8 23.Dxe7 Pxe7
Dit eindspel is vanwege het loperpaar en de kleine ontwikkelingsvoorsprong erg goed voor wit.
24.Td7 Pc6 25.Lf4 Tfe8 26.Tfd1 h6 27.T1d5
Om Lb5 te doen zonder door Pe5 gestoord te worden. Het paard op c6 staat vooral kwetsbaar omdat de loper op g6 niet meedoet, vandaar het volgende pionoffer.
27…e3 28.fxe3 Le4 29.Td1 Pe5 30.Tc7
Veel heeft het niet geholpen: wit blijft actief staan en heeft nu ook een pion meer.
30…a6 31.a4 g5 32.Lxe5 Txe5 33.Lc4 Lg6
34.Tdd7
34.Td6! Kg7 35.Kf2 houdt de boel beter onder controle. Zwart kan dan geen 35…Tae8 spelen wegens 36.Txg6+
34…Txe3 35.Lxf7+ Lxf7 36.Txf7 Td8
Wit staat nu weliswaar beter (en kan makkelijk de tijdcontrole halen) maar zwart heeft tegenspel (en daarom remisekansen).
37.Tg7+ Kf8 38.Tcf7+ Ke8 39.Tb7 Kf8 40.Th7 Kg8 41.Tbg7+ Kf8
42.Tb7
42.Tf7+ Kg8 43.Thg7+ Kh8 44.Tg6 Txh3 (44…Td2 45.Txh6+ Kg8 46.Tf2) 45.Txb6 zou wel moeten winnen, al blijft het niet makkelijk.
42…Kg8 43.The7 Txh3?
Hier had zwart beter torens kunnen ruilen. Na bijvoorbeeld 43…Txe7 44.Txe7 Td1+ 45.Kf2 a5 denk ik dat de zwarte remisekansen groter zijn dan de witte winstkansen.
44.Txb6 Tf3 45.Tg6+ Kf8 46.Te2 a5
46…Tf4 47.Tf2! Txf2 48.Kxf2 Td2+ 49.Ke3 Txb2 50.Txh6 Tg2 51.Kf3 Tc2 52.Tc6! wint ook voor wit.
47.Txh6 Td1+ 48.Kg2 Tf4
49.Tf2! Txf2+ 50.Kxf2 Td2+ 51.Ke3 Txb2 52.Ta6 Tg2 53.Kf3 Tc2 54.Txa5
Met de pion op a5 is 54.Tc6? verkeerd, na 54…Ta2 55.Tc4 Ke7 houdt zwart het remise.
54…Txc3+ 55.Ke4
Goed gezien van Friso (als hij het allemaal van tevoren berekend had), wit haalt ook g5 op en houdt een gewonnen eindspel over. Mat in 33 is het trouwens volgens de tablebase.
55…Kg7 56.Kf5 Kh6 57.Ta6+ Kg7 58.Kxg5 Tc5+ 59.Kh4 Tc4 60.Kh5 Tc1 61.Ta7+ Kg8 62.g5 Tc6 63.a5 Td6
64.Tc7
Een heel makkelijke winst hier was 64.a6. Zodra de zwarte toren de zesde rij verlaat (wit dwingt dat af met g6 en Kh6) speelt wit Tb7, a7 en wint dan de toren met Tb8+ en a8D. Wel even opletten dat de witte koning dan niet op g5 staat… 64…Ta6 65.Tc5 Td6 66.Tc1 Ta6 67.Ta1
Dit wint natuurlijk ook.
67…Kf7 68.Ta4 Ke6 69.g6 Kf6 70.Kh6 Kf5 71.Kh7 Kg5 72.Ta1 1-0
De foto’s zijn door de auteur gemaakt.
