Filatelisten of historici?
Onlangs stuitte ik op een uitgave van De Schaakkoerier die helemaal gewijd was aan mijn favoriete tekenaar Dik Bruynesteyn. De Schaakkoerier is een uitgave van de Motiefgroep Schaken, waarvan ik dacht dat dat een filatelistenclub was. Dat was een misvatting. Postzegels zijn voor de vereniging nog steeds belangrijk, maar ze verzamelen alles over schaken en doen sinds een paar jaar ook aan geschiedenisonderzoek. Met dat laatste krijgen ze natuurlijk mijn volle belangstelling.
Dik Bruynesteyn had een voorkeur voor stukken die door elkaar werden gegooid of borden die op iemands hoofd kapot werden geslagen.
Nu ik voor 15 euro (voor een jaar) lid ben geworden, krijg ik zes keer per jaar het ledenblad De Schaakkoerier. Laat ik beginnen te vertellen wat daarin staat. Daarna meer over de historische onderzoeken.
In het nummer van juni 2016 zien we onder andere:
* afbeeldingen van schaken in de reclame
* legpuzzels met schaakafbeeldingen
* theelepels met schaakmotief
* het mooie spandoek van het HSG Open
* het graf van Aljechin
* overlijdensadvertenties die meer of minder met schaken te maken hebben, zoals die van Tabe Bas en Wil Haggenburg.
En natuurlijk veel over postzegels.
Legpuzzels met schaakmotieven
De leden zijn dus geïnteresseerd in alles wat met schaken te maken heeft. De vereniging organiseert ook veilingen en andere contactdagen.
Van De Schaakkoerier wordt de laatste jaren ongeveer eens per jaar een special uitgebracht. Die interesseren mij het meest, maar dat is een persoonlijke voorkeur.
In augustus 2012 werd een special gewijd aan Dik Bruynesteyn. Onderstaande afbeeldingen kende ik al, die komen uit een boekje (Van Abe tot Zoetemelk) dat de tekenaar in 1973 uitgaf, toen hij 25 jaar actief was. Van links naar rechts zien we Max Euwe (1949), Hans Ree (1973), Hein Donner (1968) en Ingrid Tuk (1973). Het blad telt slechts twintig pagina’s, waarvan er dertien zijn gewijd aan de strip ‘Apie Happie in het Hoog Boventoernooi’.
Bruynesteyn heeft aan het blad meegewerkt, maar overleed vlak voordat het klaar was. Ik heb contact met de samenstellers van het boek ‘Dik Tevreden’ uit 2013, het reusachtige magnum opus van de tekenaar. Zij kenden de special van De Schaakkoerier niet en waren blij dit onbekende werkje aan hun verzameling te kunnen toevoegen.
In december 2015 verscheen een special over de match Euwe-Aljechin 1935. Met maar liefst 100 pagina’s is het de dikste special van De Schaakkoerier. Is de match al niet helemaal uitgekauwd? Nee, daar weet de motiefgroep toch nog iets aan toe te voegen. Zoals bekend reisde de match het land door en het blad bevat foto’s van alle gebouwen waarin werd gespeeld, wetenswaardigheden over die gebouwen en vele krantenfoto’s van de match, waarvan ik niet weet of ze ook elders zijn te vinden.
In augustus van dit jaar verscheen een special van 40 pagina’s (ja, de omvang varieert) over het Ritmeester-toernooi in Veenendaal. Aanleiding was een foto die een van de bestuursleden, Nico van der Plas, op een veiling kocht.
Van der Plas vroeg zich af of dit allemaal sterke schakers waren. Daarover schreef ik een artikel in het aprilnummer van Schaakmagazine. Het Ritmeestertoernooi was een landelijk toptoernooi. Van der Plas ging verder zoeken, ook in gemeentelijke archieven van Veenendaal en haalde een schat aan krantenknipsels naar boven. Hij bracht alle eindstanden van 1949 tot en met 1961 naar boven en beschreef het ontstaan en het verdwijnen van het toernooi.
Op de foto links zien we Theo van Scheltinga, een nationale topspeler uit die tijd, met veel kiebitzers om zich heen. Op de foto rechts de core business van het bedrijf Ritmeester: sigaren.
De special over Euwe-Aljechin is een welkome aanvulling op het vele dat al bekend was. Een geschiedenisgeschrift over het Ritmeestertoernooi bestond nog niet.
Op de website van de Motiefgroep Schaken kunt u uiteraard meer informatie over de vereniging vinden, inclusief adresgegevens van de bestuursleden, bij wie u zich kunt aanmelden als lid en abonnee.
