Leerzame schaakreis voor Pathena Rotterdam (met fragmenten)
Voor de vierde keer organiseerde het bedrijf Basamro Logistics Groep uit Rhoon het Basamro Schaaktoernooi. In de oneven jaren wordt dit in Rotterdam georganiseerd en in de even jaren in Moermansk, Rusland. Deze editie was bijzonder omdat de stad Moermansk 100 jaar bestond. Dit was reden om in plaats van 4 teams maar liefst 6 teams uit te nodigen. Pathena Rotterdam mocht voor de 4e keer ook een team afvaardigen. Naast dit prestigieuze jeugdtoernooi, werd er ook een schaakmatch gehouden tussen Anatoli Karpov en Jan Timman. Twee schaakgrootheden, die elkaar ook in Moermansk voor de 100ste keer tegenkwamen in een klassieke schaakpartij.
Pathena mocht dus opnieuw een team afvaardigen en alhoewel het team van Pathena 2 jaar geleden de overwinning in Moermansk behaalde, was de verwachting niet dat dit weer zou lukken. De tegenstand was sterk en bij het Pathena team waren een aantal talenten meegegaan, die vooral veel ervaring op konden doen. Het Pathena team werd uiteindelijk 5e, waarbij gezegd moet worden dat er met name tegen de Engelsen er meer had ingezeten.
Voor de meeste spelers en begeleiders was het sowieso al een hele belevenis. Moermansk ligt boven de poolcirkel en vanaf Schiphol werd er gevlogen op Sint-Petersburg en daarna een binnenlandse vlucht naar Moermansk. De sponsor Basamro had dit allemaal prima voor elkaar en de reis verliep dan ook voorspoedig.
Het Pathena team bestond uit Simon Elgersma, Lola den Dunnen, Joris Kokje, Jorik Klein, Dominggus Paays, Diego Kaersenhout, Ciro Catalan en Kathleen Wiegmann. Het team stond onder leiding van Dolf Meijer en Peter Ypma. Ook enkele ouders gingen mee en konden zo een paar hand- en spandiensten verlenen.
Het moet gezegd worden, Rusland is en blijft een bijzonder land. Eigenlijk verliep de douanecontrole heel simpel. Daarna wist een deel van de delegatie niet hoe snel ze een plaatselijke McDonald’s in moesten vliegen, terwijl een ander deel de Irish Pub verkoos. Hadden we al gezegd dat Rusland een bijzonder land is? Zo is het bijvoorbeeld heel goed geregeld hoe er naar de vliegtuigen gegaan wordt. Op de heenweg in Sint-Petersburg was geen moeite te veel voor het luchthavenpersoneel. Bij het boarden mochten we allemaal als haringen in een ton de bus in. Vervolgens reed de bus 5 meter, bleven we 5 minuten stilstaan en gingen toen de deuren weer open. Het vliegtuig bleek op nog geen 30 meter afstand te staan.
Moermansk is de grootste stad boven de poolcirkel. Dat schept natuurlijk verplichtingen. Bijna alles is dan ook het grootste, mooiste, breedste, langste, oudste, modernste boven de poolcirkel. Neem bijvoorbeeld de Moermansk Mall, recht tegenover het mooie gebouw van de veiligheidsdiensten. Wel mooi het grootste winkelcentrum boven de poolcirkel.
Moermansk is natuurlijk ook bekend om de kernonderzeeërs. Bijvoorbeeld de Koersk, waar overigens nog een mooi monument van te vinden is. Wij hebben geen kernonderzeeër gezien, maar mochten wel op dag 2 een kernijsbreker bezoeken. Het was de eerste kernijsbreker die ooit gebouwd is en die is, hoe kan het ook anders, vernoemd naar Lenin. Met het hele team kregen we een uitgebreide rondleiding (inclusief propaganda voor kernenergie). Ook gingen we naar het 31 meter hoge beeld van de soldaat die over Moermansk waakt. Aan Aljosja’s voeten hadden we een prachtig uitzicht over de Sovjetbouw van Moermansk.
Na de rondleiding langs de toeristische hoogtepunten van de stad, werden we verwacht bij de speelzaal, waar de opening plaatsvond. Timman en Karpov kregen een prominente rol bij de opening en begonnen (na een persconferentie in het Russisch) ook aan hun partijen. Elke dag speelden ze een partij en uiteindelijk wist Timman de tweekamp te winnen doordat Karpov blunderde in de 3e partij. Deze partij is op schaaksite geanalyseerd door Dimitri Reinderman.
Het Pathena team moest nog even wachten op de eerste overwinning. Pas bij de 3e Russische tegenstander werd er gewonnen, terwijl in de 4e ronde nipt van Engeland werd verloren. In de laatste ronde kon er helaas geen vuist gemaakt worden tegen de Fransen, vandaar uiteindelijk dus een 5e plek.
Na de sluitingsceremonie, waar ongeveer iedereen die dat wilde nog even mocht speechen, ging het team onder de bezielende leiding van de schaakvaders Ivo en Marcel een stadswandeling maken. De beide ouders hadden in de dagen voorafgaand uitgebreid Moermansk doorkruist en wisten het team op een aantal niet te missen bezienswaardigheden te trakteren. Zo werd het grote beeld van Lenin, het Five-Corners-Square, het voetbalstadion en het monument ter nagedachtenis aan de Westerse interventie (1916-1918) bezocht. Op de laatste avond werd ook nog een poging gedaan om het Noorderlicht te zien. Na een nachtelijke rondrit van uren was hier, dankzij een dik wolkendek, niets van te zien.
De reis was een mooie ervaring en een het was een leerzaam schaaktoernooi. Wij kunnen alleen maar de wens uitspreken dat de sponsor Basamro dit wil blijven ondersteunen. Basamro is een logistieke onderneming, waarbij zowel over de weg als over de zee veel uitdagingen worden aangegaan om ervoor te zorgen dat ze klanten overal kunnen bedienen. Voor Basamro is juist ook het contact in Moermansk belangrijk. De jeugdspelers hebben niet alleen één van de meest afgelegen steden ter wereld kunnen bezoeken, maar ook nuttige ervaring opgedaan met het spelen van een internationale wedstrijden. Juist dergelijke momenten dragen bij aan de groei van onze schakers, niet alleen door de partijen zelf, maar ook door de vele analyse- en voorbereidingsuren. Het Basamro Schaaktoernooi was weer een groot succes. Op deze manier wordt internationaal zakendoen en internationaal schaken mooi gecombineerd.
Fragment 1: Alec Hedger – Ciro Catalan
In de partijen van de Nederlanders zijn veel bijzondere dingen gebeurd. Voor de toeschouwers was het einde van de partij Alec Hedger – Ciro Catalan waarschijnlijk het spannendst. Nadat voor het team veel tegenzat, stonden we 3-4 achter en had Ciro een stelling die hij onmogelijk kon winnen. Toen gebeurde er echter een wonder:
Toen speelde Ciro 59…Pe6: een paardvork op Koning en Paard! Ciro: `Een goede zet, omdat de paarden worden geruild en ik dan zijn pion op e5 win.’ Zijn tegenstander zag echter niet dat het paard stond aangevallen en speelde 60.Kd7 en na Pxd4 stond Ciro gewonnen. Het was echter niet gemakkelijk en even later stond het zo:
Ciro zag echter niet hoe hij dit moest winnen en na wat heen en weer spelen in tijdnood was het drie keer dezelfde stelling wat zijn tegenstander claimde. Ciro: `met remiseclaim vanwege drie keer dezelfde stelling: ik wist niet zeker of dit klopte, want ik noteerde niet. De wedstrijdleider kwam erbij en wees het af’. Waarom het afgewezen werd, is ons nog steeds niet precies duidelijk – de arbiter sprak slecht Engels – maar de discussie die de Engelsen begonnen, was uiteraard gunstig, want het gaf Ciro de tijd om alsnog de winst te vinden. Helaas bleek dit na een lange partij net te moeilijk en werd het even later alsnog remise.
Vraag 1: Hoe kan zwart winnen?
Fragment 2: Jorik Klein – Thomas Finn
Hierboven schreef ik al dat we een beetje ongelukkig 3-4 achter waren gekomen. Op veel borden was er kans op meer. Zo had Jorik in onderstaande stelling een wel hele mooie winst gemist.
Vraag 2: Hoe kan Jorik in onderstaande stelling winnen?
Fragment 3: Ciro Catalan – Elie Verhille
Een andere schitterende combinatie die uiteindelijk niet op het bord kwam, komt uit de partij tussen Ciro Catalan en Elie Verhille:
Op het eerste gezicht lijkt wit eenvoudig een kwaliteit te winnen met 23.Lb4. Toen ik live meekeek, dacht ik echter dat zwart met 23…Lc8 materiaalverlies kon voorkomen.
Vraag 3: Wat heb ik gemist?
Vraag 4: Dolf Meijer kwam in de analyse nog met de zet 24…g5 (na een goede zet van wit). Met hoeveel zetten kan wit dan een kwaliteit winnen?
Fragment 4: Diego Kaersenhout – Yuliya Morozova
Een mooie combinatie die wel op het bord kwam, werd gespeeld door Diego Kaersenhout:
Vraag 5: Hoe wint Diego hier?
Fragment 5: Zaur Gasanov – Joris Kokje
Joris Kokje heeft in Murmansk ook een aantal mooie dingen laten zien. Bijvoorbeeld in zijn derde ronde partij:
Vraag 6: Wit speelde hier 24.Le3. Wat was zijn plan?
Vraag 7: Wat deed Joris hiertegen?
Fragment 6: Amardip Ahluwalia – Dominggus Paays
Dominggus was in Murmansk een paar keer dicht bij een stunt tegen op papier betere tegenstanders. Tegen Amardip Ahluwalia (rating 1962) speelde hij een geweldige partij, maar in het pionneneindspel dacht hij net te gemakkelijk.
Vraag 8: Dominggus speelde zich van geen kwaad bewust 35…Kd6. Hoe wint wit dan?
Vraag 9: Wat had zwart wel moeten spelen?
Fragment 7: Kirill Klukin – Peter Ypma
Dominggus was niet de enige Nederlander die in het eindspel iets fout deed. In onderstaande stelling probeerde hij alleen om de witte vooruitgang te vertragen (wat niet zo’n succesvolle strategie is met 2 seconde bonus per zet, maar dat terzijde). In plaats daarvan had hij echter ook een eenvoudige remise die vrijwel alle Nederlandse jeugdspelers wel zagen.
Vraag 10: Wat had ik gemist?
Fragment 8: Kathleen Wiegmann – Yaroslav Efremov
Gelukkig waren er ook Nederlanders die wel met kansen in het eindspel wisten om te gaan. Zo speelde Kathleen een voortreffelijk pionneneindspel tegen Yaroslav Efremov. Die ging in onderstaande stelling in de fout met 41…Kg3.
Vraag 11: Hoe zette Kathleen dit eindspel om in winst?
Fragment 9: Simon Elgersma- Matvey Galchenko
Tot slot nog een echte rekenstelling.
Vraag 12: Matvey speelde hier 22…Tc3. Is het goed voor wit om die te pakken?
