Zhongyi Tan is de nieuwe wereldkampioene
De nieuwe wereldkampioene is bekend. In Teheran Zhongyi Tan uit China de opvolgster van haar landgenote Yifan Hou. Nadat de reguliere tweekamp in een 2-2 gelijkspel was geëindigd, bleek zij over iets betere zenuwen te beschikken in de tiebreak die vandaag gespeeld werd. Nadat de eerste rapidpartij tegen Anna Muzychuk in remise was geëindigd, sloeg Tan toe nadat de Oekraïense in reeds lastige situatie vreselijk de fout inging. Daarmee slaagde zij er niet in om het huzarenstukje van haar zus in 2013 over te doen.
De eerste partij uit deze tiebreak leverde een enerverend duel op dat ontstaan was uit het Russisch. Nadat er wat stukken waren geruild, beschikte Muzychuk over een pionnenmeerderheid op de damevleugel en het eindspel met ieder een toren en een loper zag er kansrijk uit. Zeker toen Tan niet nauwkeurig verdedigde, kreeg de Oekraïense een riante winstmogelijkheid. Die bleek niet aan haar besteed en de partij gleed af naar een eindspel waarin haar verworven pluspion waardeloos bleek te zijn. Remise dus.
Tan – Muzychuk vlak voor de beslissende rapidpartij (foto David Llada op de toernooisite)
Het was nu de beurt aan Tan om met de witte stukken te spelen. Zij bereikte aanvankelijk vrij weinig toen haar tegenstander wat onnauwkeurigheden beging. Tan profiteerde evenwel niet optimaal en het gevolg was dat er een spannend eindspel met zware stukken en ieder een licht stuk ontstond. Zwart beschikte over een sterke vrije b-pion maar daar kon wit een sterke vrijpion op d5 en een initiatief tegen de zwarte koning tegenover zetten. Na een op het oog onschuldig dameschaakje ging Muzychuk ineens ongelooflijk de fout in. Ze liep met haar koning vrijwillig een matnet in en dat buitenkansje was wel aan Tan besteed. Met g3-g4 trok zij het matnet dicht en haalde zo de wereldtitel binnen.
Gezien het vertoonde spel en haar stoïcijnse houding lijkt zij met recht deze titel in dit toernooi te mogen opeisen. Ze heeft tenslotte ook de hoogst geplaatste op de ranglijst, haar landgenote Wenjun Ju – de grote favoriete voor de titel nadat Ju in Gibraltar Yifan Hou in de onderlinge had verslagen – uitgeschakeld. Haar heroïsche gevecht tegen de Indiase Dronavalli Harika staat ons ook nog vers op het netvlies en ook daar beschikte Tan over stalen zenuwen. Hoewel zij slechts de WGM-titel bezit en een redelijk bescheiden rating van 2502 heeft, zal zij ongetwijfeld nu de GM-titel worden toegekend en ook haar rating zal een sprongetje gaan maken. Niettemin is zij het komende jaar de te kloppen vrouw.
ANALYSES
Muzychuk, Anna – Tan, Zhongyi
1. e4 e5 2. Pf3 Pf6 3. Pxe5 d6 4. Pf3 Pxe4 5. Pc3 Pxc3 6. dxc3 Le7 7. Le3 O-O 8. Dd2 De8 9. Ld3 Pc6 10. O-O-O Pe5 11. Pxe5 dxe5 12. c4 Da4 13. Kb1 Le6 14. f3 Tfe8 15. De2 Da5 16. Ld2 Dc5 17. Lc3 f6 18. De4 g6 19. Dxb7 Lxc4 20. Lxc4+ Dxc4 21. Td7 Ld6 22. Td1 Tab8 23. Dd5+ Dxd5 24. Txd5 Tbd8 25. Txd8 Txd8 26. a4 Td7 27. Ta5 c5 28. Ka2
Wit heeft een voordelig eindspel omdat haar meerderheid op de damevleugel flink wat gewicht in de schaal gaat werpen.
28…Tb7?
Door deze zet raakt Tan danig in de problemen. Met 28…Kf7 gevolgd door …f6-f5 of zelfs meteen … f5 zou de stelling slechts ietsje beter zijn voor wit.
- Tb5
- Ta6! Le7 30. Tc6 ziet er nog kansrijker uit.
29…Tc7 30. La5 Tc6 31. Kb3 c4+ 32. Kc3 e4
Ze moet actief worden maar de problemen groeien haar al bijna boven het hoofd.
- fxe4 Lxh2 34. Kd4
- Tb7!? a6 35. Lb6 leidt tot het idee dat Muczychuk verderop kiest.
34…a6 35. Tb7 Lg1+ 36. Kc3 Lh2
36…Te6 verdiende de voorkeur waarna zwart het wel lijkt te kunnen houden.
- Lb6! Lg3
- Le3?
Maar ze zet niet door. Hoewel ze ook na deze zet winstkansjes behoudt, is het mooie er wel vanaf. Hier kon Muzychuk vermoedelijk een gewonnen eindspel ingaan met 38. a5! Ze verovert dan pion a6 en haar a-pion is net iets sneller dan de zwarte h-pion (nadat zwart g2 van het bord heeft gehaald. 38…Te6 39. Kxc4 Txe4+ 40. Kb3 Te2 41. Ta7 Txg2 42. Txa6 h5 43. Ta8+ Kh7 44. Te8 h4 45. a6 h3 46. a7 h2 47. a8=D
38…Te6 39. Kd4 f5 40. exf5 gxf5 41. Lg5 h6 42. Ld2 f4 43. Kxc4 Te2 44. Lc3 Txc2 45. Tg7+ Kf8 46. Th7 Txg2 47. Txh6 Ke7
- Kd5 Na 48. Txa6 volgt 48…Lh4 met de bedoeling … f4-f3 houdt zwart het binnen de perken.
48…Te2 49. Th7+ Ke8 50. Le5 Th2 51. Txh2 Lxh2 52. Ke4 Kd7 53. Lxf4 Lxf4 54. Kxf4 Kc6
Wit heeft de ‘pech’ dat dit pionneneindspel op het nippertje remise is.
- Ke5 Kc5 56. a5 1/2-1/2
Tan, Zhongyi – Muzychuk, Anna
1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. g3 Lf5 5. Pc3 e6 6. Ph4 dxc4 7. Pxf5 exf5 8. e3 Pbd7 Na 8…b5 9. Lg2 heeft wit (meer dan) voldoende compensatie voor de pion.
- Lxc4 Pb6 10. Le2
- Lb3 was nog bekend uit o.a. Mamedyarov-Tomashevsky, 2014.
10…Ld6 11. Lf3
De witveldige loper hoort natuurlijk toch op deze diagonaal te staan.
11…O-O 12. O-O Te8 13. Dc2 Dd7 14. b3 Te7 15. Pa4 Tae8 16. Pc5 Dc8 17. Ld2 Pbd5 18. Tac1 Pe4 19. Lg2 g6 20. b4
Wit staat wat prettiger in deze stelling, voornamelijk omdat zwart geen actief plan heeft. Maar veel is er niet aan de hand.
20…Dc7
Dit is een wat ongelukkige zet. Een actie met 20…h5 is niet zo goed vanwege 21. Pxe4 fxe4 22. b5! en zwart heeft lichte problemen. Wel mogelijk lijkt 20…Lxc5 21. bxc5 h5 waarna het zwarte paardenpaar zonder meer is opgewassen tegen het witte loperpaar.
- Pxe4
Het goede idee in de verkeerde volgorde. Wit kon profiteren met 21. b5! Lxc5 [ 21…cxb5? 22. Lxe4 fxe4 23. Db3 Pb6 24. Pxe4 en wit wint materiaal.] 22. Lxe4 fxe4 23. Dxc5 en zwart heeft forse problemen.
21…fxe4 22. b5 La3
Dit is het verschil. Zwart heeft totaal geen problemen meer.
- Tb1 cxb5 24. Db3 Dd6 25. Dxb5 Tc8 26. Db3
26…Kg7?! Na 26…Tc6 is het meest waarschijnlijk dat de partij in remise zou zijn geëindigd. 27. f3 Tb6
- Lc1
Begrijpelijk dat ze die zwarte loper wil ruilen, maar daarmee doet ze afstand van het loperpaar en juist dat bezit had haar in het voordeel kunnen brengen. Nu was 27. f3! ijzersterk. Wit probeert onder de omklemming uit te komen en gaat de zwarte centrumpositie aantasten om zijn lopers te activeren. 27…f5 28. g4 exf3 29. Lxf3 Pb6 30. Le1! (zie analysediagram)
En de witte lopers zijn geweldig geworden.
27…Lxc1 28. Tbxc1 Tc6 29. Txc6 Dxc6 30. Da3 Db6 31. Tc1 Db4
Het begint los zand te worden voor zwart. 31…a6 houdt het nog een beetje bij elkaar.
- Dxa7 Pc3 33. Tf1 Dc4?! Met 33…b5 viel de schade nog heel erg mee.
- Da3 Te6 35. Te1 Ta6 36. De7 Txa2 37. Lxe4 b5 38. Lf3 b4
Het is een bijzonder spannende stelling geworden. Wit moet het hebben van een initiatief tegen de zwarte koning in combinatie met de d-pion, terwijl zwart beschikt over een forse troefkaart: de b-pion.
- De5+
39…Kh6??
Ze zwicht onder de immense druk. De koning loopt vrijwillig in een matnet. Na 39…Kg8 40. d5! Dc5 41. Df6!? en hoewel zwart nog enkele moeilijkheden moet oplossen, is er hier sprake van een duel met open vizier.
- g4! f6 41. Dxf6 Ta5 42. h4
En opgegeven. Tegen de dreiging g4-g5 kan niets meer bedacht worden.
1-0
Ik keek naar de live stream en zag ogenblikkelijk de geforceerd mat combinatie die Tan en Herman missen. Toevallig had ik deze week net een paar honderd matjes opgelost en zat het vers in mijn hoofd.
42 Df8+, Kg5
43 Df4+, Kh4
44 g5+, Kh3
45 Dg3#
Ik hoorde Kramnik zeggen dat combinaties zijn als spiertraining. Je moet ze continue blijven oefenen anders raak je de kracht kwijt.
Goed dat je die variant meteen zag. Het is overigens niet zo dat Tan (en ik) die variant gemist hebben. Er zijn twee mogelijkheden die allebei tot mat in vier leiden. En tactiekoefeningen moeten inderdaad dagelijks gedaan worden, om de scherpte te onderhouden.