Schaakrubrieken weekend 25 november 2018
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar deze schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Giri’s angstgegner
Toen Michail Botvinnik (1911-1995) na zijn actieve schaakcarrière probeerde een schaakprogramma te maken dat beter kon schaken dan de beste mensen, werd er gedacht dat de strijdvaardige patriarch van het sovjetschaak zijn vijanden de baas wilde zijn door voor eeuwig wereldkampioen te blijven, eerst als speler en daarna met een schaakprogramma dat al zijn opvolgers tot in lengte van dagen kon verslaan. Dat programma, Pionier, werd overigens nooit wat. Twee jaar geleden zei Magnus Carlsen dat het eerlijker en sportiever zou zijn als het wereldkampioenschap niet meer in een tweekamp zou worden beslist, maar in een groot toernooi volgens het knock-outsysteem. Ik dacht toen dat hij misschien hetzelfde wilde als waar Botvinnik van werd verdacht: de laatste echte wereldkampioen zijn. Als Carlsen zijn zin zou krijgen, zouden al zijn opvolgers tweederangs zijn, winnaars van een loterij. Wat Carlsen er ook van mag denken, de tweekamp om het wereldkampioenschap is sinds 1886 een heilige traditie. En alle kwalificatietoernooien voor de tweekamp delen een beetje in die heiligheid. Ik ken mensen die hun hotel al hebben geboekt voor maart volgend jaar als in het Kühlhaus in Berlijn het kandidatentoernooi wordt gespeeld. Voor een knock-outtoernooi zoals de World Cup zouden ze dat niet doen. Wat zou het Grand-Prixtoernooi in Palma de Mallorca waard zijn als het geen stapje was naar het kandidatentoernooi? Er zijn in Palma twee deelnemers, Teimour Radjabov en Maxime Vachier-Lagrave, die nog een kans hebben zich te plaatsen. Anish Giri doet min of meer mee voor spek en bonen, een bescheiden prijzengeld. Hij liet zien, zoals hij de laatste jaren vaker deed, dat hij behalve een begaafd technicus ook een avontuurlijk schaker kan zijn, maar ook dat hij zijn langjarige angstgegner Levon Aronian nog niet de baas kon.
Levon Aronian-Anish Giri, Palma de Mallorca Grand Prix 2017
1. Pf3 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 d5 4. cxd5 Pxd5 5. d3 Lg7 6. Ld2 0-0 7. g3 c5 8. h4 Deze zet, die Aronian in zulke stellingen graag speelt, stelt zwart voor een moeilijke keus. 8…Pc6 Hij laat wit de h-lijn openen. Niet verkeerd, maar moeilijk hanteerbaar.
9. h5 Pxc3 10. bxc3 c4 11. hxg6 hxg6 12. Da4 Na meteen 12. d4 speelt zwart 12…e5.
12…Pa5 Hij had door moeten zetten met 12…cxd3. Dat lijkt na 13. Dh4 f6 14. Lh6 gevaarlijk voor zwart, maar na 14…Da5 gaat het nog net.
13. d4 b6 14. Lg2 Lb7 15. Dc2 Dd5 16. Ph4 Dd7 17. e4 e5 18. d5 Lc8 19. f4 De7 20. f5 Wit heeft een geweldige aanval gekregen.
20…g5 Als wit zich nu met 21. Pf3 terugtrekt kan zwart zich met 21…f6 voorlopig redden. Maar er is beter.
21. Dd1 Een stukoffer dat zwart aan moet nemen.
24…Lf6 Dit verliest meteen. Veel beter was 24…Dd6, waarna wit met 25. Txg7+ een hele toren voor zijn aanval moet geven. Na 25…Kxg7 26. Dg5+ Kf8 27. Kf2 Ke8 28. Dg7 moet zwart materiaal teruggeven en wits aanval woedt voort.
25. Lh6+ Ke8 26. Tg8+ Kd7 27. d6 Zwart gaf op. Na 27…Dxd6 28. Td1 of 27…Kxd6 28. Td1+ verliest hij te veel materiaal.
Mastodontentoernooi herpakt zich met Svesjnikov
In 2005 schreef ik dat ik waardering had voor oudere schakers die tot hun laatste snik de strijd met de jongeren volhouden en weigeren mee te doen aan het WK voor senioren. Ik voegde eraan toe dat Viktor Kortsjnoi waarschijnlijk in bulderend gelach zou uitbarsten als hem gevraagd werd mee te doen aan het mastodontenkampioenschap. Het was een verkeerde inschatting. Een jaar later deed Kortsjnoi wel degelijk mee en werd hij op 75- jarige leeftijd de oudste winnaar uit de geschiedenis van het toernooi. De erelijst van het in 1991 geïntroduceerde kampioenschap voor spelers ouder dan 60 jaar (65 sinds 2014) is opmerkelijk. Het begin was veelbelovend. De eerste winnaars Smyslov, Geller en Taimanov waren spelers die in hun toptijd tot de sterksten van de wereld behoorden. Maar na een paar jaar nam de interesse van de groten uit het verleden af. In de lijst licht Kortsjnois naam op tussen die van kampioenen die bij het publiek onbekend zijn. Afgelopen zondag kreeg het toernooi eindelijk weer eens een winnaar die de meeste schakers kennen. De in Rusland geboren Let Jevgeni Svesjnikov (67), wiens naam verbonden is aan een populaire variant van de Siciliaanse opening, bleef in het Italiaanse Acqui Terme een sterk veld met concurrenten als Balasjov, Vasjoekov en Torre een half punt voor. Misschien betekent Svesjnikovs zege een keerpunt en hervindt het WK het succes van de beginjaren. Svesjnikov begon het toernooi met een winstpartij van licht kaliber tegen een wat minder sterke Noorse speler.
Ilyes – Svesjnikov Acqui Terme 2017
1. d4 d5 2. Lf4 c5 3. e3 Pc6 4. Pf3 cxd4 5. exd4 Lf5 6. c3 e6 7. Db3 Dc8 8. a4 Pf6 9. Pa3 a6 10. Pe5 Le7 11. Le2 Pd7 12. Pxc6 bxc6 13. c4? Na 13. 0-0 zou weinig aan de hand zijn. 13 … e5! 14. Lxe5 Van kwaad tot erger. De schade blijft binnen de perken na 14. dxe5 Pc5 15. Dd1. 14 … Pxe5 15. dxe5 Tb8 16. Da2 Lb4+ 17. Kf1 d4 18. Td1 0-0! 19. Txd4 Td8 20. Txd8+ Dxd8 21. g4Er is geen goede verdediging. Nog erger is 21. g3 Lh3+ 22. Kg1 Dd2. 21 … Le4 22. f3
30. Le5? Pxe5 31. Txe5 Ook na 31. Pxe5 Ld8 of 31. fxe5 Ld8 32. Dd4 Dxd4 33. Pxd4 Txf2 wint zwart.
31…Ld8 Wit geeft op.
WK-jeugd
Het WK-jeugd wordt dit keer gehouden in het Italiaanse Tarvisio. Bijna alle wereldkampioenen hebben ooit indruk gemaakt op dit toernooi, waar je al duidelijke aanwijzingen zag van hun extreme talent en hun latere heerschappij zijn schaduw vooruitwierp. Nederland heeft een sterke delegatie afgevaardigd: Jorden (18 jaar) en Lucas (16) van Foreest, Robin Kevlishvili (16), Liam Vrolijk (15) en Casper Schoppen (15). Een Grootmeester en vier Meesters. Vandaag is de slotronde maar de Nederlandse vlag zal niet gehesen worden bij de huldiging van goud, zilver en brons. Er ging hier en daar ergens net even iets niet goed, en dat werd hard afgestraft.
Jorden begon het toernooi als Elo-favoriet en startte goed met 2,5/3. Toen was het twaalfjarige wonderkind Rameshbabu Praggnanandhaa uit India zijn tegenstander, op zijn tiende de jongste Meester in de geschiedenis. Zwart zit in de verdediging maar rustig afwachten met 33…Pd8 biedt goede overlevingskansen. Jorden forceert en krijgt de rekening gepresenteerd.
33…Lxc5 34.bxc5 Pg7 35.Pd6 b5 36.Kd3 Ke6 37.Ke4 h5 38.f3 hxg4 39.fxg4 a5 40.Pb7 a4 41.Pd8+ Kd7 42.Pxf7 Pe6 43.Pe5+ Kc7 44.Pxc6 en zwart gaf op.
Aryan Tari komt uit het land van wereldkampioen Magnus Carlsen: Noorwegen. Er zijn daar vele goede jeugdspelers geïnspireerd door onze huidige kampioen. Aryan is 18 jaar, grootmeester en na zeven ronden leidde hij het veld met 6 punten! Wit moet niet te optimistisch opereren met zo’n koningsstelling en met 40. Dd8+ Kg7 41,Df6+ zou de partij in remise kunnen eindigen. Als zwart wil doorspelen met 40.Dd8+ Kh7 41.Dd3 Le6 42.Pc2 krijgt wit ook kansen. Lucas probeert iets anders en dat loopt niet goed af:
40.Df3 Dg5 41.Pd3 Td2 42.Pc5 Lc4 43.Tf2 Td6 44.Dh3 h4 45.Kh2 Td1 46.Tc2 Lb5 47.Tf2 Lc4 48.Tc2 Te1! Wit zit in de tang. Na 49.Tc3 Kg7 50.Pb3 Dd8 blijkt de zwakte van de onderste rij. 49.Txc4 Txe3 50.Dc8+ Kh7 51.Tc1 h3! Mooie slotzet, wit gaf op.
Murali Karthikeyan (18) is grootmeester uit India en was jeugdwereldkampioen onder 12. Wat Carlsen is voor Noorwegen is Anand voor India. Er is niet veel aan de hand als zwart de diagonaal plombeert: 15…Te5 16.h4 exf3+ 17.gxf3 Pbd7 en de kansen zijn in evenwicht. 15…d5 16.cxd5 exf3+ 17.gxf3 Dxd5 18.Tg1 Pbd7 19.Pe4 Dh5? Hier had Liam zijn laatste praktische kans moeten grijpen met 19…Txe4 20.fxe4 Dh5+ 21.Kd3 Dxh2 22.Tc1 c6 en er zit nog genoeg spel in die koningsvleugelpionnen. 20.Pxf6+ Pxf6 21.Dxc7 Db5+ 22.Ke1 Dd3? 23.Lxf6 en zwart gaf op want 23…Txe3 24.Kd1 loopt op niets uit.
Robby Kevlishvili ging met 4,5/7 gedegen uit de startblokken. Met een goede eindsprint zou hij wel eens de enige kunnen worden die tevreden terug kan kijken op dit WK. Volgende week de afsluiting en dan weten we ook de ervaringen van coach Dimitri Reinderman. Nederland heeft geen jongedame afgevaardigd naar het gelijktijdig verspeelde jongedames-WK, terwijl dat wel een goede leerschool is. Toegegeven: dat is het TataSteel-toernooi in Wijk aan Zee ook.
Uitgeverij www.thinkerspublishing.com, die onder supervisie van Edouard, Vanheirzeele en Sokolov het ene na het andere boek het licht doet zien, mag zich gelukkig prijzen met graficus Tonnard. Ook bij het nieuwe boek van Herman Grooten, Begrijp wat je doet, Spaans-Italiaanse Structuren, is de voorkant een genot om te zien. Het boek is te koop voor 24,95 Euro. Je hebt niet alleen een schaakboek, maar ook nog een reproductie van een kunstwerk (ISBN 978-94-9251-016-7). In het boek helpt de auteur de lezer te begrijpen wat de achterliggende gedachten zijn bij de zetten in de opening. Veel clubspelers gooien die er moeiteloos uit, maar dan komt het moment van beslissen: Wat doe ik met mijn d-pion? Dxc5, dxe5 of d4-d5? Grooten, die menig schaker op hoger niveau heeft gebracht, levert in dit boek weer vakwerk af bij openingen die regelmatig bij het schaken op clubniveau voorbijkomen. Een bijzonder openingsboek vanuit een nieuwe benadering. Hopelijk zijn de volgende delen over andere openingen al in de maak, tot lering en vermaak. Ook voor het volgende boek heeft de uitgeverij een goede auteur weten te strikken: Efstratios Grivas, die op dit gebied als schrijver/trainer een aanzienlijke palmares heeft opgebouwd. In het kader van de Thinkers Publishing Endgame Academy, een boek over de wondere wereld van de Bishop Endings ( 24,95, ISBN 978-94-9251-017-4 ). Reeds Capablanca formuleerde de ijzeren wet dat wanneer er een eindspel ontstaat waarin de spelers beiden een loper hebben van een verschillende kleur, men moet proberen de pionnen op de kleur van de andere loper te krijgen. Zo eenvoudig is het natuurlijk allemaal niet. Grivas behandelt allerlei soorten eindspelen, ook die met vier lopers op het bord, loper-eindspelen met een pluspion, wat te doen als men een (heel) ‘verkeerde’ loper heeft of een loper tegen pionnen. Kortom: het is smullen voor de liefhebbers van eindspelen. Ze kunnen aan de hand van de oefeningen controleren of ze het allemaal begrepen hebben. Ook hier hopen we op soortgelijke boeken, dan met andere stukken.
Bij Rapid-schaken dreigt de computer vaak licht overspannen te raken, maar er is wel spektakel, zoals Aronian – Navara: 1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 b6 4.g3 La6 5.b3 Lb4+ 6.Ld2 Le7 7.Pc3 0-0 8.Lg2 d5 9.cxd exd 10.0-0 Te8 11.Pe5 Lb7 12.Dc2 c5 13.dxc bxc 14.Tad1 Dc8 15.e4 Lf8 16.f4 d4 17.Pd5 (beter Pb5) Pxd5 18.exd f6. Nog weinig verschil maar: 19.Tde1 offert het paard voor verbonden vrijpion, objectief wellicht niet correct maar kansrijk bij Rapid 19.. fxe 20.fxe Pd7 21.e6 Pf6 22.Txf6 wit heeft duidelijk voordeel gxf 23.Df5 Dd8 hier had zwart Dc7 moeten spelen want nu kan wit toeslaan 24.Te4 Te7 25.Tg4+ Kh8 26.Le4 Tc8? (Lxd5 had de executie nog wat uitgesteld) 27.Ph4 Kg8 28.Txh7 Lxd5. Nu is deze zet vrij zinloos en was De8 het enige om het lijden nog wat te verlengen. Overigens was er grote tijdnood en dat komt het spel ook niet ten goede. 29.Dg6+ Tg7 30.Dh5 Lxe4 31.Th8 mat.
Probleem 2658 is een tweezet
Alles klopt nu bij Dimitri Reinderman
In de derde ronde van de KNSB-competitie werd de mooiste partij gespeeld door Dimitri Reinderman. Althans, dat vond de jury, bestaande uit Hans Ree en Herman Grooten. Die doet na iedere ronde uitspraak op verzoek van uitgeverij New in Chess, die als prijs een boek beschikbaar stelt. Dat is een bescheiden prijs, maar het gaat natuurlijk vooral om de eer. De jury is streng doch rechtvaardig, zoals dat heet, maar wel met de nadruk op streng. Een partij moet niet alleen mooi zijn, maar valt wel eens af als de winstgang te makkelijk is, of als de tegenstander een opzichtige fout heeft gemaakt of als de winnaar een snellere winst heeft laten liggen. Ree en Grooten prezen Reinderman echter hoog en schreven dat hij creativiteit koppelde aan het hoogste correctheidsgehalte.
Reinderman-Admiraal
1.c4 e6 2.Pc3 d5 3.e3 Pf6 4.Pf3 Pbd7 5.b3 c6 6.Dc2 b6 7.Lb2 Lb7 8.Le2 Ld6 9.Tg1 c5 10.g4 Als je zou zeggen dat Manuel Bosboom achter de witte stukken zat, zou iedereen het geloven. Hij heeft een soort patent op de zetten Tg1 en g4 en het in het centrum houden van de koning. Ook de opzet met c4 en b3 speelt Bosboom graag. Helaas voor hem geldt een patent niet, iedereen mag hem na-apen. 10…0–0 11.g5 Pe4 12.cxd5 exd5 13.Pxe4 dxe4 14.Dc3 f6
24.Lc4+ is wel zo handig want dan gaat zwart mat. 22…De8 23.Dd3 Zwart geeft het op. Hij komt minstens een kwaliteit achter.
Onlangs heb ik me nog verdiept in de persoon Dimitri Reinderman, omdat ik op Schaaksite.nl een top veertig schrijf van grootste Nederlandse schakers aller tijden. Reinderman heb ik op plaats zeventien gezet. Bladerend door mijn archief zag ik dat ik hem vroeger een soort clown vond met wie altijd iets aan de hand was. Nu hij oud (45) en wijs is, heeft hij zich (al een tijdje) ontwikkeld tot een respectabele grootmeester die grote toernooien heeft gewonnen, waaronder het Nederlands kampioenschap van 2013. Ook zijn stijl veranderde. Na spectaculaire partijen in zijn jonge jaren zei hij na het NK van 2008 dat hij ‘PSV-schaak’ speelde, solide partijen vanuit een goede verdediging. Daarvan is deze prijswinnende partij een goed voorbeeld. Het klopt gewoon allemaal en daar gaat het om. Eerst moet alles kloppen, vervolgens mag je aan winst gaan denken. Dat geldt niet voor de woeste romantici, maar momenteel wel voor de degelijke grootmeester Dimitri Reinderman.
In Palma (Spanje) wordt het FIDE World Grand Prix-toernooi gespeeld. Wereldtopper Aronian uit Armenië gaat aan kop na zes ronden. In de vierde ronde werd onze landgenoot Anish Giri door Aronian overspeeld. Een schitterende partij van Aronian die met origineel aanvallend spel de aandacht trekt.
Aronian, L. – Giri, A.
1. Pf3 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 d5 4. cxd5 Pxd5 5. d3 (Het Grünfeld-indisch. In 2016 speelde Aronian 5. e4 tegen Giri en won op de 17e zet de partij.) 5… Lg7 6. Ld2 O-O 7. g3 c5 (Mijn voorkeur gaat meer naar 7. … Pc6 of 7. … e5.) 8. h4 (Deze activiteit van wit om de h-lijn open te maken is bekend. Vaak wordt deze zet al op de vijfde zet gespeeld.) 8… Pc6 9. h5 Pxc3 10. bxc3 c4! (Een goed idee van Giri.) 11. hxg6 hxg6 12. Da4! (Voor de hand lijkt 12. d4 om e5 van zwart tegen te houden. De zet 12. …b5 beviel Aronian niet.) 12…Pa5?! (Dit is geen goede zet. Het paard blijft de hele partij aan de rand staan. Giri had toch moeten beslissen om 12. cxd3 te spelen. Mogelijk vertrouwde Giri de dameuitval naar de koningsvleugel niet, maar na 13. Dh4 f6! is het voor zwart goed te houden.) 13. d4! (Het centrum is voor Arionian.) 13… b6 14. Lg2 Lb7 15. Dc2 Dd5 16. Ph4 (Het idee 16. Th4 17. e4 ziet er ook goed uit.) 16… Dd7 17. e4 e5 18. d5 Lc8 (Maakt het veld b7 vrij voor het paard van a5, dat ook graag mee wil doen.) 19. f4 De7 (Na 19. …exf4 komt 20. gxf4 Pb7 21. Le3 Pc5 22. Lxc5 bxc5 23. Lf3 en wit heeft de dreigingen e5 en Dh2.) 20. f5! g5? (20. …Pb7 is noodzaak, wit speelt dan 21. fxg6 en dan heeft zwart nog wel spel. ) 21. Dd1!
