Evenwicht werd niet verbroken in derde partij
Nog altijd is er nog geen beslissing gevallen in de tweekamp om de wereldtitel. Want in Londen eindigde nu ook de derde partij in remise. Opnieuw zat Caruana achter de witte stukken, maar hij slaagde er niet in om de tegenstand van de titelverdediger te breken. Er werd een zeer evenwichtige partij gespeeld, waarin geen van beide spelers enige aanspraak mochten maken op een vol punt. Carlsen zal het wel best vinden, want elke remise brengt hem dichterbij de tiebreaks, waarvan iedereen aanneemt dat hij die naar zijn hand zal zetten.
De heren zitten klaar voor hun derde partij.
Vandaag heb ik me weer een beetje kunnen vermaken op Chess24 met de analyses van Peter Svidler en Alexander Grischuk.
Svidler was weer in de studio aanwezig waar ‘gastvrouw’ Sopiko Guramishvili naast Svidler zat. Grischuk zat weer in een venstertje vanuit zijn eigen huis mee te praten over de stelling. Voor de oplettende kijker: zijn baard was eraf! Kennelijk heeft hij ook een klein kind in zijn huis rondlopen, want af en toe kon je kindergeluiden horen als er even een stilte viel bij het nadenken over een variant.
Sopiko had het er soms zwaar mee als de twee heren elkaar in de haren vlogen over het oordeel van een stelling. Dat krijg je met zulke sterke spelers, toevallig ook nog teamgenoten van Rusland tijdens de laatste Olympiade.
Ondertussen zag ik dat ze bij Chess.com ook goed bezig waren, allemaal via Twitch.com. En kijk wie ze als special guest hadden gestrikt? Jazeker Yifan Hou!
Ook op ICC, tegenwoordig via website www.chessclub.com te bereiken, zou er wat te zien moeten zijn. Maar ondanks een paar mails naar de helpdesk ben ik er niet in geslaagd om een livestream op deze site te vinden waarin de partij in Londen live besproken wordt. Wel een analyse van grootmeester Yermolinksky met een vet Russisch accent. En… ook nog een rare fout:
Dan nu de partij:
Opnieuw kwam de Rossolimovariant van het Siciliaans op het bord. Caruana heeft zich niet laten afschrikken door het debacle dat hij over zichzelf had afgeroepen in de eerste partij. Het had niet veel gescheeld of hij was daar tegen een smadelijke nederlaag aangelopen. Maar zijn secondantenteam had niet stil gezeten. Er werd voor een heel andere opzet gekozen om het systeem weer levensvatbaar te maken. Het kleine zetje h2-h3 werd achterwege gelaten en even later vervangen door a2-a3. Dat zag er al heel anders uit! Ditmaal geen stelling waarin Carlsen kon doen wat hij wilde, maar een waarin wit een beetje druk kon uitoefenen. Tenminste dat dacht Caruana, maar de wereldkampioen is niet iemand die over zich heen laat lopen. Hij ging de strijd aan over de a-lijn en even later was eigenlijk de muziek uit de stelling gehaald toen alle torens en meteen daarna zelfs ook de dames van het bord gingen. Er resteerde een eindspel van voor ieder een loper en een paard. Als er iemand op winst kon spelen, was het de zwartspeler, maar eigenlijk stond er een ‘dooie’ remisestelling op het bord. Er moet gezegd worden dat het de spelers siert dat zij elke stelling tot op het bot uitvechten. Want toen Caruana ook nog zijn loper voor het zwarte paard ruilde, leek er een snelle remise in het verschiet te liggen. De commentatoren waren daar niet helemaal zeker van, want het paard kon wel eens voor gekke dingen zorgen. Maar ook met de loper een verre vrijpion zou het nog spannend kunnen worden. Zou er dan spel mogelijk zijn. Maar op alles hadden de spelers wel een antwoord en net toen leek dat zwart iets zou kunnen bereiken, offerde de Amerikaan zijn paard. Wat overbleef was de loper van de verkeerde hoek en daar kun je zelfs als je wereldkampioen bent geen zaken mee doen. Hier werd de vrede getekend en krijgen we morgen de vierde partij, waarin Carlsen wit heeft. Zal hij ook wat beters in petto hebben voor het Damegambiet waarin Caruana hem in de tweede partij verraste?
Grootmeester Daniel King in het midden leidt de persconferentie met Caruana en Carlsen.
ANALYSE DERDE PARTIJ
Caruana, Fabiano – Carlsen, Magnus
1. e4 c5
Na het succes uit de eerste partij is er geen reden voor Carlsen om af te wijken van deze opening.
2. Pf3 Pc6 3. Lb5
Opnieuw de Rossolimo en weer geen Open Siciliaan dus. Reken maar dat de secondanten van Caruana niet stil gezeten hebben.
3…g6 4. Lxc6 dxc6 5. d3 Lg7
In de eerste matchpartij werd 6. h3 gespeeld. Hij wordt algemeen als de beste gezien, maar kennelijk vinden de heren dat het ook anders kan. Je kunt ook afvragen of h2-h3 echt een nuttige zet is. Met verwisselde kleuren (vanuit het Engels met …Lb4 dus) is wel bekend dat als de koningspion naar voren gespeeld gaat worden, …h6 (en dus h3) nodig is om de penning op het paard tegen te gaan.
6…Dc7
Carlsen gaat meteen weg van de gebaande paden. Hier is 6…Pf6 het meest populair.
7. Te1
Alleen in een partij P.Nguyen-Q.Tran, 1995 werd dit eerder gespeeld.
En op dit moment vindt een aantal spelers dat 7. h3 kennelijk weer een nuttige zet is.
7…e5
8. a3!?
hier op het bord kwam. Het idee is niet onbekend. Wit wil zwarts stevige pionnenstructuur in een vroeg stadium kunnen aantasten. In de eerste partij verschanste de zwarte koning zich keurig op de damevleugel terwijl de witte koning op de andere kant wél in de moeilijkheden kwam later.
8…Pf6 9. b4
9…O-O
Carlsen ziet in dat een lange rokade in deze partij niet meer tot de mogelijkheden behoort en rokeert snel kort.
10. Pbd2
Hij kon ook eerst 10. Lb2 spelen waarop vermoedelijk 10…Pd7 het juiste antwoord is. Carlsen laat het imaginaire voordeel van het loperpaar meteen voor wat het is en speelt
10…Lg4 11. h3
Het heeft voor wit geen zin om op c5 te nemen, hoewel Svidler enkele varianten toonde, waarin hij probeerde pion c5 te behouden. Ik geef een voorbeeld: 11. bxc5 Pd7 12. Pb3 en nu moet zwart adequaat antwoorden. 12…f5!? en daarmee krijgt zwart voldoende tegenspel. Hij dreigt de f-lijn te openen en daarmee zou wit zelfs in de problemen kunnen geraken. [Niet 12…Tfe8 13. a4 Lf8 14. La3 en voorlopig krijgt zwart pion c5 niet terug!] 11…Lxf3 12. Pxf3
Zo, de kaarten lijken enigszins geschud. Maar hoe zit het nu met het spanningsveld tussen de pionnen op b4 en c5. Daar moet nu eindelijk wel wat aangedaan worden.
12…cxb4
Na 12…Pd7 13. Le3 moet zwart er toch aan geloven, maar het verschil met de partij is wel dat de witte loper nu op e3 staat en niet op b2 waar hij later komt te staan.
13. axb4
Carlsen wil de sterke pion op b4 opruimen en tegelijkertijd de a-lijn betwisten.
14. bxa5 Txa5 15. Ld2 Taa8 16. Db1
Volstrekt logisch. Ook interessant is 16. Dc1 met het idee om een verdubbeling op te zetten met Ta3.
16…Pd7 17. Db4
17…Tfe8
Een multifunctionele zet. Niet alleen dekt de toren veld e7, hij maakt ook …Lf8 mogelijk en tegelijkertijd kan het paard ook ooit via f8 naar e6 mocht dat nodig zijn.
18. Lc3 b5 19. Txa8
De spanning over de a-lijn wordt meteen opgeheven. Maar wit zit met het probleem dat hij niet direct een constructief plan heeft.
19…Txa8
Dan ook maar meteen de andere toren van het bord. Je zou 20. De7 kunnen onderzoeken maar na 20…Lf6 moet de dame onverrichterzake terug. 21. Db4 [Hoe zit het dan met 21. Lxe5 Lxe5 22. Pxe5!? Wit wint toch een pion? 22…Dxe5 23. Dxd7 Dat is zo, maar zwart wint die geforceerd terug: 23…Ta1 24. Kf1 (24. Txa1 Dxa1+ 25. Kh2 De5+ 26. g3 Dc3 en ook hier heeft wit geen enkele winstkans.) 24…Txe1+ 25. Kxe1 Dc5 met een aanval op zowel de pionnen c2 als f2 zijn worden door de dame onder schot gehouden.] 20…Txa1+ 21. Lxa1
Voor de mensen die een snelle remise verwachtten, die kwamen bedrogen uit. Want beide spelers zijn uit het goede hout gesneden, ze spelen elke stelling door, tot er niets meer te zien valt.
21…Da7 22. Lc3
22. Db1 Da4 werd door de heren Svidler en Grischuk aangegeven, ondersteund door mevr. Guramishvili.
22…Da2
Ook de dames verdwijnen in de doos. Hier konden de analysatoren zich even uitleven. Want ineens is het een heel tactisch na 23. De7 Maar Carlsen heeft natuurlijk goed gezien dat het niet slecht voor hem is. Een voorbeeld: 23…Dxc2 24. Dxd7 [24. Pg5? is alleen maar een verliespoging: 24…Dc1+ 25. Kh2 Df4+ 26. Kg1 Pf8 en zwart staat erg goed.] 24…Dxc3 25. De8+ Lf8 26. g3 Dxd3 27. Pxe5 Db1+ 28. Kh2 Da2 en gezien het feit dat wit voldoende aanvalskansen houdt, zal hij het net remise kunnen houden.
23…Dxb2 24. Lxb2 f6
25. Kf1 Kf7 26. Ke2 Pc5 27. Lc3 Pe6 28. g3 Lf8 29. Pd2 Pg5 30. h4 Pe6 31. Pb3 h5 32. Ld2
32…Ld6 33. c3
Caruana had al een tijdje veel minder tijd en begint wat sneller te spelen. Maar om de pion naar c3 te spelen, beviel de heren niet helemaal.
33…c5 34. Le3 Ke7 35. Kd1 Kd7 36. Kc2 f5
37. Kd1 fxe4 38. dxe4 c4 39. Pd2
Zwart heeft een potentiële vrijpion op de damevleugel en dan mag je het natuurlijk proberen. De wereldkampioen neemt nu een zeer principiële beslissing.
39…Pc5
Dat laat de ruil van loper tegen paard toe. Dus moet er getaxeerd worden hoe dit eindspel staat.
40. Lxc5
Caruana gaat er meteen op in.
40…Lxc5 41. Ke2 Kc6
De grootmeesters op Chess24 keken uitgebreid naar 42. Pf3 Svidler gaf bliksemsnel een plan aan voor het paard. Dat ging ongeveer zo: 42…Ld6 43. Pg5 en nu dreigt wit Pf7 gevolgd door Ph8! en wit wint een pion. Men vroeg zich af wat Carlsen daarop gezien zou hebben. Dat moet wel 43…Le7 44. Pf7 [Het pionneneindspel is ook remise. 44. f4 Lxg5 45. fxg5 en dit is potremise. (Vooral niet 45. hxg5?? wegens 45…exf4 46. gxf4 h4 en de twee verre vrijpionnen (zwart krijgt een tweede na …b5-b4) beslissen de strijd in zwarts voordeel.)] 44…Lf6 geweest zijn en inderdaad valt hier niets te halen voor wit.
42…b4
Hij creëert nu toch maar een vrijpion.
43. cxb4 Lxb4 44. Pe3 Kc5
Zo komt ook wits meerderheid in beweging. Hier komt ook 45. Pd5 in aanmerking. 45…La3 en dan moet wit niet een winstpoging wagen met 46. Pe7?? want dan verliest hij na 46…Kd4 47. Pxg6 Kxe4 48. f3+ Kf5 en zwart wint.
45…exf4 46. gxf4 La5
46…Kd4 47. Pc2+ Kxe4 48. Pxb4 Kxf4 kan zwart onmogelijk verliezen. Maar winst valt hier ook niet te houden. 49. Pd5+ Kg4 50. Pe3+ Kxh4 51. Pxc4 is remise.
47. f5 gxf5
Hij maakt er op elegante wijze een einde aan.
48…Kxc4 49. exf5
Er blijft over: de loper van de verkeerde hoek. Na 49. exf5 Ld8 50. Kf3 Lxh4 51. Kg2 Kd5 52. Kh1 Ke5 53. Kg2 Kxf5 54. Kh1 is theoretisch remise, hoe oneerlijk dat ook is 🙂
½ – ½
(Twee foto’s uit de speelzaal zijn van Nadia Panteleeva, Palma 2017 op de toernooisite)
Op Chess.com werd er ook gekeken naar 29. Lxe5. Wat 3 pionnen voor de loper oplevert. Objectief waarschijnlijk niet goed, in deze fase van de match ook niet verstandig om met vuur te spelen tegen Carlsen…