Branding Tata Steel Chess
Schaken op het Europese Staalschaakbord, deel 37
Behalve in Duitsland leek het even rustig te zijn aan het fusiefront. Volgens Indiase bronnen wordt binnenkort het managementteam van de nieuwe joint-venture bekendgemaakt. Tata Steel Nederland (TSN) werd onaangenaam verrast door een bericht van Tata Steel India. TSN kwam daarnaast, ongewenst, in het nieuws door zwarte regen in de IJmondregio. De namen van de Tata Steel Chess Challengers zijn bekend. Gaan de teenagers het bij de Challengers spannender maken dan de twintigers bij de Masters? Het zou zo maar kunnen.
Bijeenkomst in De Moriaan te Wijk aan Zee
Onlangs bezochten bijna 400 bewoners uit Wijk aan Zee een bijeenkomst met een directeur van Tata Steel Nederland en met enkele vertegenwoordigers van instanties uit de regio. Plaats van handeling: schaaktempel De Moriaan.
Het ging niet over de voorbereidingen voor het naderende schaaktoernooi maar over de uitstoot van vervelende stoffen. En dit niet voor de eerste keer, de Wijk aan Zeeërs zijn hieraan gewend maar nu was de maat weer eens even vol. Bij de productie van ijzer met een laag zwavelgehalte komt er grafiet vrij bij de verwerking van het afval. En deze grafietregen bedekt Wijk aan Zee met een zwart glinsterend laagje. De aanwezigen maakten zich grote zorgen over de gezondheidsrisico’s. Een vertegenwoordiger van de GGD probeerde enige zorgen weg te nemen en gaf advies.
Tata Steel heeft beloofd maatregelen te nemen zoals tijdelijke verlaging van productie en het bouwen van een hal om de afvalverwerking. Er is weer werk aan de winkel voor de Tata Steel Poetsbrigade want zij hebben als taak huizen, auto’s, straatmeubilair, speeltoestellen e.d. schoon te maken.
Helemaal overtuigd waren de Wijk aan Zeeërs niet. Eerst zien dan geloven. Maar er waren er ook die vonden dat Tata Steel een belangrijke werkgever is en dat dit ongemak dan maar voor lief moet worden genomen. ‘Als je in Wijk aan Zee komt wonen, moet je dingen accepteren.’
TSN is maatschappelijk betrokken en economisch belangrijk voor de regio en hiervan is het schaaktoernooi een belangrijk onderdeel. Het dienen van de maatschappij is, naast geld verdienen, een van de belangrijkste waarden van de Tata’s.
Op 11 december is er in Velsen-Noord een bijeenkomst van de IJmonders. Ook hier gaat het over de stofoverlast, grafietregens en gele wolken afkomstig van Tata Steel fabrieken. A never ending story.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen is een thema dat bij veel ondernemingen prominent op de agenda staat. Een onderdeel van dit beleid vormt het onderhouden van goede relaties met de omgeving van het bedrijf. Sinds 1988 sponsorde het staalbedrijf in IJmuiden de Marquetteloop. Tata Steel zette deze traditie voort. Het Tata Steel schaaktoernooi brengt de wereldtop naar Wijk aan Zee. In 2016 speelde de Nederlander Anish Giri tegen veelvoudig winnaar en de Noorse nummer 1 van de wereld Magnus Carlsen. Uit: Door staal gedreven, p. 214/215 uit het hoofdstuk Mensen en machten: botsende belangen.
Stip op de horizon
Recent werd in de media vermeld dat TSN een van de acht bedrijven in Nederland is die samen voor meer dan 50% van de CO2-uitstoot zorgen.
Kort gezegd is de strategie van Tata Steel Nederland om in 2050 geen uitstoot meer van CO2 en andere fijnstoffen te hebben, zij willen dan minstens energieneutraal produceren en een nog betere kwaliteit staal maken. TSN is koploper op het gebied van onderzoek en innovatie.
TSN schaakt hiervoor op meerdere tafels tegelijk en een van de revolutionaire en innovatieve projecten is het HIsarna-project waaraan al tientallen jaren is gewerkt. Hierover is in deze serie al het een en ander bericht. De proeffase van de testfabriek leverde zeer positieve resultaten op v.w.b. een substantiële verlaging van uitstoot van CO2 en fijnstof. Deze kleine proeffabriek is nu operationeel. Dit revolutionaire project is mede mogelijk gemaakt door Nederlandse en Europese subsidies. Er moeten nog diverse proeven worden genomen en men werkt reeds aan een ontwerp voor een nieuwe grote industriële staalfabriek. Verwacht wordt dat in Nederland zo’n fabriek op industriële en commerciële schaal over zeven jaar operationeel kan zijn en er naast de nodige subsidies honderden miljoenen euro’s aan investeringen nodig zullen zijn. Mocht de fabriek in de eerste jaren nog verlies lijden (onrendabele top) dan wil men graag uit concurrentieoverwegingen compensatie van de overheid. ThyssenKrupp en Tata Steel moeten t.z.t. goedkeuring geven voor de benodigde investeringen in IJmuiden.
De stelling op dit schaakbord veranderde echter drastisch door een onverwachte zet!
Coupe van Tata Steel India
Nederlandse journalisten, op bezoek in Mumbai, werden onlangs verrast door een mededeling van de directeur van Tata Steel dat in Jamshedpur een nieuwe grote proeffabriek zal worden gebouwd gebaseerd op de moderne HIsarna- technologie die in Nederland is ontwikkeld. De journalisten dachten dat IJmuiden de primeur zou krijgen van de eerste grote HIsarna-fabriek maar het blijkt nu Tata Steel in India te worden. En deze grote (proef)fabriek moet al over vier of vijf jaar operationeel zijn en vervolgens commercieel kunnen uitgroeien naar een productie van een miljoen ton staal per jaar. Over een mogelijke HIsarna-fabriek in IJmuiden zei deze hoogste baas van Tata Steel, T.V. Narendran, helemaal niets tegen de journalisten. Verwarring alom en in Nederland leek men ook overvallen door dit nieuws uit India. Enkele koppen in de media:
IJmuiden grijpt naast nieuwe milieuvriendelijke staalfabriek (de Volkskrant en Het Financiële Dagblad)
IJmuiden grijpt naast groenere proeffabriek (Het Parool)
Nieuwe fabriek onverwachts niet in IJmuiden maar in India (NOS)
Enkele dagen na publicatie in de Volkskrant kwam TSN met een zorgvuldig opgesteld bericht. IJmuiden blijft verder onderzoek doen en zal in India ook desgevraagd met kennis en kunde ondersteuning bieden. Als de HIsarna-technologie succesvol blijkt hoopt men dat deze techniek op termijn op alle locaties gebruikt gaat worden en dus ook in Nederland. Aan de Klimaattafel Industrie was het misschien toch wel even schrikken want het HIsarna-project, een van de Nationale Iconen van oud-minister Kamp, was waarschijnlijk een belangrijk stuk in het CO2-schaakspel. Dit is ook een einde van een Europees (gesubsidieerd) project en het blijft voorlopig buiten de nieuwe joint-venture.
Trouw kopte zaterdag een week geleden: Hoogovens is leerschool voor Tata India en afgelopen vrijdag Geld verdienen is niet alles voor de Indiase Tata-bedrijven.
Pion in een schaakspel
In het jubileumboek Door staal gedreven beschrijft Bram Bouwens in hoofdstuk 3 Strategie en concurrentie: schaken op de staalmarkt uitgebreid de ontwikkelingen die het staalbedrijf in IJmuiden de afgelopen honderd jaar heeft doorgemaakt. Over de saneringen, overnames en allianties schrijft hij:
Er ontwikkelde zich een strategisch schaakspel waarin staalbedrijven als stukken op een bord samenspeelden of geslagen werden.
Hij eindigt zijn boeiende hoofdstuk met:
De overgang van Hoogovens naar Corus en vervolgens naar Tata Steel had verregaande consequenties voor het bedrijf in IJmuiden. Hoogovens verloor niet alleen haar zelfstandigheid maar werd ook meegezogen in de problemen van het gehele concern. Het was steeds meer een pion in het schaakspel, dan speler op de staalmarkt. De strategie werd niet langer alleen in IJmuiden bepaald en als deel van een multinationale onderneming bleek de speelruimte beperkt.
Tata Steel Chess India
Op de site van Tata Steel (India) werd het nieuwe schaaktoernooi als volgt aangekondigd:
‘Met trots kondigen wij India’s eerste internationale schaaktoernooi aan-Tata Steel Chess India 2018-dat in Kolkata wordt gehouden van 9-14 november 2018. Aan dit rapid- en snelschaaktoernooi toernooi doen ’s werelds beste schaakgrootmeesters mee waaronder Viswanathan Anand. Wij hebben een langdurige relatie met schaken en koesteren het wereldwijd vermaarde Tata Steel Chess Tournament in Europa. Wij hebben de intentie om van Tata Steel Chess India de komende jaren een veel gevraagd professioneel schaaktoernooi van wereldklasse te maken.’
De leiding van het toernooi was in handen van Jeroen van den Berg, die ook toernooidirecteur is van het Tata Steel Chess Tournament in Nederland. Zij kunnen zijn kennis, ervaring en netwerk goed gebruiken. Ook hier geldt dat het Hoogovenstoernooi een goede leerschool is voor Tata Steel Chess India.
Naast Anand deden mee: Aronian, Nakamura, Karjakin en Mamedyarov, aangevuld met Indiase toppers en talenten. Alhoewel het toernooi samenviel met het wereldkampioenschap was het een groot succes met veel aandacht in de Indiase media.
Gelet op de uitgesproken ambities beloofd dit iets moois voor de toekomst van het schaken in Azië en met name in India. Het zou mij niet verwonderen als voor de editie van 2019 wereldkampioen Magnus Carlsen zal worden uitgenodigd.
Anand, Mamedyarov en Praggnaanandhaa komen ook naar Wijk aan Zee.
Branding Tata Steel Chess?
Mede dank zij het Hoogovens Schaaktoernooi is Tata Steel Chess een topmerk in de schaakwereld. De vraag die opkomt is of het toernooi in Wijk aan Zee straks na de fusie ook Tata Steel Chess blijft heten of dat het toernooi een andere naam krijgt om de naam van de nieuwe joint venture te ondersteunen en misschien een nieuwe invulling krijgt? En als het Tata Steel Chess blijft krijgt het dan de toevoeging ‘Europe’ om onderscheid te maken met het Indiase toernooi? Blijft ‘Europe’ dan het toernooi van het klassieke schaak en ‘India’ van het rapid- en snelschaak? Worden beide toernooien in de toekomst aan elkaar gekoppeld en vindt er uitwisseling van spelers plaats zoals nu ook het geval is?
Veel schakers zal het waarschijnlijk worst zijn hoe het Hoogovens Schaaktoernooi zal worden genoemd als het in zijn huidige vorm, met twee dagen On Tour en andere tradities, maar blijft bestaan.
In Azië (en India) heeft het schaken veel potentie en er wordt veel groei verwacht de komende decennia. In de meeste landen van West-Europa is er sprake van verzadiging. Dit zelfde beeld schetsen kenners van de staalmarkt, veel groei in Azië (en India) en weinig groei of verzadiging in West-Europa. Tel het aantal West-Europeanen maar eens bij de Masters en de Challengers en dan komen de meesten nog uit Nederland!
Desondanks zijn er in Europa gelukkig veel toon aansprekende toptoernooien. Tata Steel Chess moet concurreren met de London Chess Classic (december) en Gibraltar International Chess (januari). In 2019 overlapt Tata Steel Chess jammer genoeg weer met Gibraltar Chess. Ook Nederlandse schakers moeten beslissen aan welk toernooi ze willen meedoen. De toppers in Gibraltar 2019 zijn bij de heren o.m. Vachier-Lagrave, Aronian, So, Yangi, Nakamura en bij de dames Ju, Lagno, Koneru en de zusjes Muzychuk.
Stelen de teenagers de show bij de Challengers?
In mijn artikel van 10 mei suggereerde ik voor het eerst dat de 14-jarige IM Vincent Keymer op het lijstje van Jeroen van den Berg voor de B-groep thuishoorde en dat dit ook gold voor IM Elisabeth Paehtz. Met een knipoog naar de fusie met ThyssenKrupp. Dit blijkt nu werkelijkheid te worden, de beide Duitsers kiezen komend jaar niet voor Gibraltar maar voor Tata Steel Chess en doen mee in de B-groep. De damestop speelt in Gibraltar en komende editie helaas geen Nederlandse inbreng? Naast Elisabeth Paethz doet IM Dinara Saduakassova mee.
De 14-jarige IM Vincent Keymer (2508) is niet de jongste deelnemer bij de Challengers, dat is het 13-jarige Indiase talent GM Rameshbabu Praggnanandhaa (2530). Magnus Carlsen maakte ook zijn debuut op 13-jarige leeftijd in de C-groep die hij won en waarmee hij zijn eerste GM-norm behaalde. Daarna komt de 16-jarige Rus GM Andrey Esipenko (2593) en de 17-jarige GM Lucas van Foreest (2500). Gevolgd door de 18-jarige Iraanse grootmeester Parham Maghsoodloo (2688) en de 19-jarige Hongaar Benjamin Gledura (2621).
Ik voorspel dat het door de teenagers bij de Challengers spannender wordt dan door de twintigers bij de Masters!
(Lees ook deel 1, deel 2, deel 3, deel 4, deel 5, deel 6, deel 7, deel 8, deel 9, deel 10, deel 11, deel 12, deel 13, deel 14, deel 15, deel 16, deel 17, deel 18, deel 19, deel 20, deel 21, deel 22, deel 23, deel 24, deel 25, deel 26, deel 27, deel 28 deel 29, deel 30, deel 31, deel 32, deel 33, deel 34, deel 35 en deel 36)
