Schaakrubrieken weekend 28 maart 2020
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Weg uit Jekaterinenburg
Voordat het kandidatentoernooi in Jekaterinenburg afgelopen donderdag halverwege werd afgebroken, dacht ik soms aan de Indiase film The Chess Players uit 1978, die in de negentiende eeuw speelt. Twee Indiase vorsten houden zo van schaken dat ze nergens anders aandacht voor hebben. Er komt oorlog, de Britten nemen hun koninkrijkjes in, de vrouw van een van hen begint een buitenechtelijke verhouding, een huis stort in, maar niets brengt hen van hun spel af.
Zo zag de buitenwereld misschien de schakers die tot donderdag doorgingen met hun spel terwijl de rest van de wereld op slot ging. Zo blind en doof als die Indiase vorsten waren de acht wereldkampioenskandidaten niet. Naast Teimour Radjabov, die zich al voor het begin had teruggetrokken, waren er verschillende spelers die kenbaar maakten dat het toernooi volgens hen in deze tijd niet gespeeld mocht worden. Toen Rusland een vliegverbod afkondigde, was ook de FIDE overtuigd. De vijf niet-Russische spelers hadden nog net een dag om naar huis te komen.
Een teleurgestelde schaakfan schreef: „Waarom spelen ze niet gewoon verder om daarna in Jekaterinenburg te blijven? Het is daar veiliger dan elders in de wereld.” Dat is misschien waar, maar Anish Giri en zijn secondant Erwin l’Ami boekten meteen een vlucht naar Moskou met een aansluiting naar Amsterdam.
Hoe moet het verder? De tweede helft van het toernooi wacht op betere tijden, wat lang kan duren. Krijgt Magnus Carlsen dit jaar nog een uitdager? Misschien moet het kandidatentoernooi online uitgespeeld worden, met wedstrijdleiders bij de spelers thuis. Toen de strijd na zeven van de veertien ronden werd gestaakt, stonden Jan Nepomniatsjtsji en Maxime Vachier-Lagrave samen bovenaan. In zijn boek Joueur d’échecs uit 2017 had Vachier geschreven: „Als ik iets betreur, één ding maar, is het dat ik er nooit in slaagde om in een kandidatentoernooi te spelen.” Nu was hij er als invaller voor Radjabov. In de zevende ronde had hij koploper Nepomniatsjtsji verpletterd in een strategisch meesterstukje. De spectaculaire partij hieronder laat een ander aspect zien van zijn kracht: minutieuze voorbereiding. Thuis had hij het vrijwel tot het eind al op zijn scherm gehad.
Kirill Aleksejenko – Maxime Vachier-Lagrave, kandidatentoernooi Jekaterinenburg 2020
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. f3 e6 7. Le3 b5 8. Dd2 Pbd7 9. a3 h5 10. 0-0-0 Lb7 11. Kb1 Le7 12. Tg1 Tc8 13. Le2 Pb6 14. De1 Pfd7 15. g4 hxg4 16. Txg4 g6 In 2019 won Vachier een rapidpartij tegen Carlsen met 16…Lf8, maar later zag hij dat wit met 17. Lg5 Dc7 18. Th4 groot voordeel had kunnen krijgen. 17. Txg6 Consequent. Zwart wist alles al en wit tastte nog in het duister.
Partij in de viewer:
Nepomniatsjtsji was snotverkouden en toch zes ronden oppermachtig
De critici hebben natuurlijk gelijk: de wereldschaakbond Fide had het kandidatentoernooi moeten uitstellen. Het was te voorzien dat de coronacrisis voor te grote problemen zou zorgen. Bovendien wist de bond dat een faire strijd met gelijke kansen ¬uitgesloten was, toen bleek dat de twee Chinese deelnemers Liren Ding en Hao Wang zich door omstandigheden buiten hun macht niet op behoorlijke wijze konden voorbereiden.
Wang liet in Jekaterinenburg geen gelegenheid onbenut om te verklaren dat het toernooi beter had kunnen worden afgelast. Daarmee raakte hij een teer punt: ook de benadeelde spelers hadden meer kunnen doen. Als zij met de Azerbeidzjaan Radjabov, die zich voor het begin van het toernooi terugtrok, samen hadden gepleit voor uitstel, zou de Fide misschien een ander besluit hebben genomen.
Het toernooi zal met behoud van de in de eerste helft behaalde resultaten op een later tijdstip worden voortgezet. Ding en de Rus Aleksejenko hebben een te grote achterstand, vier spelers mogen met een score van vijftig procent nog hoop koesteren en de favorieten voor de eindzege zijn de Rus Nepomniatsjtsji en de Fransman Vachier-Lagrave.
Nepo was ondanks een zware verkoudheid (?) zes ronden lang oppermachtig. Hij versloeg Giri en de twee Chinezen, al miste Ding een kans op een wonderbaarlijke ontsnapping.
Vachier-Lagrave – Nepomniatsjtsji
1.e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Lb4 4. e5 c5 5. a3 Lxc3+ 6. bxc3 Pe7 7. h4 Dc7 8. h5 h6 9. Tb1 b6 10. Dg4 Tg8 11. Lb5+ Kf8 12. Ld3 La6 13. dxc5 Lxd3 14. cxd3 Pd7 15. d4 bxc5 16. Dd1 Da5 17. Ld2 Tb8 18. Pe2 c4 Volgens Vachier een ernstige fout. Hij verwachtte de koningswandeling … Kf8-e8-d8-c7. 19. 0-0 Tb6 20. Dc2 Th8 21. a4 Ke8 22. Tb4 Pc6 23. f4! Pe7 Onspeelbaar is 23 … Pxb4 24. cxb4 Da6 25. b5 Db7 26. f5. 24. Tfb1 f5 25. Tb5 Da6 26. Lc1 Kf7 27. La3 Thb8 28. Lxe7 Kxe7 29. g4 Txb5 30. axb5 Txb5 31. gxf5 Txb1+ 32. Dxb1 exf5 33. Pg3 Db6 34. Pxf5+ Kf8 35. Da1 De6 36. Pg3 Dg4 37. Kg2
Partijen in de viewer:
Geen rubriek dit weekend.
De uitgeverij van schaakboeken Thinkers Publishing gaat onder de leiding van Daniel Vanheirzeele door met het aan de lopende band publiceren van producten die niet alleen interessant en ontspannend zijn maar vooral ook willen leren. Een voor mij persoonlijk niet onbelangrijke bijkomstigheid is dat de boeken ook mooi zijn uitgevoerd. Dat is zeker het geval met de twee nieuwste boeken die zich richten op twee categorieën: Het eerste op de jeugd: Chess Calculation Training for Kids van Romain Edouard (overigens ook voor clubspelers) en boek nr 2: Alexey Kuzmin Together with Mamedyarov, vooral gericht op clubspelers met een ELO tussen 1400 en 2100.
In het boek van Edouard vinden we 276 stellingen uit echte partijen waarbij de moeilijkheidsgraad oploopt. Zoals de titel al aangeeft gaat het om het doorrekenen van varianten, liefst verder dan 1 zet, al begint men wel met mat in 2. Mat geven en zinvol schaak geven vinden we vooral in het begin maar verder ook onderwerpen als Dubbele Dreiging of Aanval op de Verdediger. Voor zelfstudie maar natuurlijk ook zinvol voor lesgeven (21.95). En dat laatste geldt zeker ook voor het boek met de stellingen van Mamedyarov wiens speelstijl vooral als krachtig getypeerd kan worden zodat menig tegenstander onder de voet wordt gelopen. Er was al een dergelijk boek over Morozevich van dezelfde auteur , Alexey Kuzmin, maar dat was eigenlijk voor een wat hogere ELO. Menige prachtige partij van Mamedyarov is als voorbeeld genomen voor de test en net als vroeger bij dergelijke boekjes van Euwe is de raad een papiertje over de oplossing te leggen. En er worden punten gegeven waarmee men de eigen speelsterkte kan inschatten. Eerst moet men bij het diagram rustig kijken: is de positie voor wit gunstig, of juist niet, of is de stelling nog in evenwicht. En daarna komt de vraag: Hoe zou je voortzetten? De eerste teststellingen zijn niet al te moeilijk maar aan het eind moet men toch wel een behoorlijke schaker zijn om het boek, “Together with Mamedyarov“ geheten, te kunnen volgen. Zeer geschikt ook voor coaches en wat te denken van een leerzame clubavond? (30.95) De combinatie De Beste Zet en Thinkers Publishing mag van mij voorlopig wel zo doorgaan.
Mamedyarov – Giri Beijing 2014
1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 d5 4.Pf3 Lg7 5.Da4+ Ld7 6.Db3 dx4 7.Dxc4 0-0 8.Lf4 c6 9.e4 b5 10.Db3 c5 een pionoffer met doel om op de damevleugel het initiatief te grijpen. 11.dxc Da5 12,Ld2 b4 13.Pd5 Pc6 14.Ld3 Le6 15.Pg5 Tad8 zwart heeft niet veel bereikt en gaat nu in de fout, een kolfje naar de hand van Mamedyarov. 16.Pxe6 fxe 17.Pxb4 Pd4 18.Dc4 Pd7 19.Pc6 Dxc5 één en al tactiek juist de kracht van wit, verkeerde keuze dus van zwart. 20.Pxd8 Pe5 21.Pe6 het zwarte bolwerk brokkelt af Dd6 22.Pxd4! Pxc4 23.Lxc4+ Kh8 24.Pe6 Tc8 25.Ld5 Lxb2 helpt ook niet, wit heeft meer materiaal en meer dreigingen 26.Tb1 Tc2 leidt tot een kleine combinatie 27.Txb2 Txb2 28.Lc3+ Kg8 en zwart gaf gelijk op i.v.m. 29.Pg6+ Kf8 30.Pxd6+ en 31.Lxb2
Partij in de viewer:
Probleem 2778 is een tweezet van Albarda:
Anish Giri kan eindeloos wachten op die ene fout
Vlak voor de tweede rustdag op het WK-kandidatentoernooi in Rusland, afgelopen dinsdag, sloeg Anish Giri eindelijk zijn slag. Hij behaalde in de zesde ronde zijn eerste overwinning, ten koste van Kirill Alekseenko. Daarmee kwam onze landgenoot weer op vijftig procent, na zijn nederlaag tegen Ian Nepomniachtchi in de eerste ronde. Alekseenko is wel het voor de hand liggende slachtoffer. Als nummer 39 van de wereld is hij de enige van wie niemand verwacht dat hij het toernooi zal winnen. Er zijn ook weinig mensen die verwachten dat Giri het toernooi wint, maar tot die weinigen behoort hij zelf wel.
De overwinning was typerend voor het spel van Giri. In een niet al te spannende partij bereikte hij een eindspel met een minuscuul voordeel, dat bij een goede verdediging niet tot winst zou moeten leiden. Maar Giri ging er eens rustig voor zitten, nam alle tijd en wachtte eindeloos op een foutje van zijn tegenstander. En dat kwam er. Je mag Giri niet met Anatoli Karpov vergelijken, maar die stond ook bekend om zijn eindeloze geduld in het eindspel. Zodanig dat een tegenstander na afloop dacht: wat heb ik nou eigenlijk fout gedaan? Alekseenko wist dat wel. Toen hij de partij opgaf, wees hij direct met een vinger naar het veld h1. Daar had zijn paard naartoe gemoeten. Jazeker, maar dan had Giri wel het geduld gehad om op een volgende fout te wachten.
De partij van het toernooi tot nu toe was die tussen de favorieten Liren Ding en Fabiano Caruana. Ding won, maar staat na zes ronden wel op pas twee punten en er moet een wonder gebeuren wil hij de uitdager van Magnus Carlsen worden.
Ding-Caruana
1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.Pc3 dxc4 5.a4 Lf5 6.Pe5 e6 7.f3 Lb4 8.Pxc4 0-0 9.Kf2 Dit is een bekende zet, om na e4 offers van zwart op dat veld eruit te halen. Zwarts volgende zet is een nieuwtje. 9…e5 10.Pxe5 Lc2 Dat kan, want na 11.Dxc2 Dxd4+ wint zwart zijn stuk terug en ook zijn pion. 11.Dd2 c5 12.d5 Lb3 13.e4 Te8 14.Df4 c4 15.Pxc4 Pbd7 16.Le3 Pf8 17.Ld4 Pg6 18.Df5 Lxc4 19.Lxc4 Dc7 20.Le2 Lc5 21.Lxc5 Dxc5+
Partij in de viewer:
Voor beginners A8204
Voor gevorderden B8204
Driezet 961 van de Russische componisten L. Agapov en A. Bakharev heeft een hele moeilijk te vinden sleutelzet 1. Tb6!
In dit geval wordt door dubbelschaak mat gegeven. Mooi is dat deze laatste variant een zogenaamde switchback is, de sleutelzet keert weer terug naar het veld waar die vandaan kwam. Na 1. … Pc4 zien we vergelijkbaar spel ontstaan. Wit speelt dan 2. Pd3+, waarop zwart met 2. … Lxd3 kan nemen of met zijn koning naar d4 kan vluchten. Na 2. … Lxd3 is 3. Tb5 mat, wat weer een zet is met de indirecte batterij La7-Tb6. Na 2. … Kxd4 is 3. Td6 mat, mat door dubbelschaak van de directe batterij. Zwart kan voor zijn verdediging ook 1. … Th3 spelen. De dreiging werkt dan niet, omdat op 2. … Pxf3 geen mat meer is. Na 1. … Th3 is 2. Te6+ de juiste voortgang. Dit kon als de toren op h7 stond niet, omdat 2. … fxe6 de witte koning in schaak komt.
Nu komt op 2. … fxe6 3. Pd7 mat. Na 2. … Lxe6 is 3. Pd3 mat en na 2. … Kxd4 is 3. Pxb7 mat, een mat door de directe batterij La7-Pc5, die we ook in een variant van de dreiging zagen. Ook na 1. … Th8 komt hetzelfde spel als na 1. … Th3. Wit moet wel schaak geven met 2. Te6, want anders geeft zwart schaak met 2. … Tc8. De zwarte zetten 1. … Pxg4 en 1. … Pf1 pareren de dreiging ook, omdat het paard naar e3 kan om de matzet 3. Td5 tegen te houden. Wit vervolgt dan met 2. Tb5 en 3. Pc5 willekeurig mat. Eenvoudig is de variant 1. … Pxf3 2. Pxf3+ Kd5 3. Tf6 mat. Zetten van de zwarte loper op de eerste zet leidt ook tot mat: 1. … Le6 2. Pd3+ enz. of 1. … Lxg4/Le4 2. Pd7+ enz.
Wit maakt met zijn sleutelzet een zogenaamde halfbatterij. Deze wordt gevormd door de loper als staartstuk en toren b6 en paard c5 als wisselend afvuurstuk. Bij de driezetten is in de problematiek heel wat moois te zien met batterijen.
