Dimitri Reindeman schreef hier enkele dagen geleden over de overleden popjournalist en schaakliefhebber Bert van de Kamp en over een schaakpartij die hij in 1977 speelde tegen de Engelse zanger en popmuzikant Peter Hammill. Dimitri schreef terecht dat Van de Kamp velen op het spoor heeft gezet van een onbekende artiest, een plaat, een CD of bepaalde muziek. Zo lijdt het geen twijfel dat Bert van de Kamp met zijn aanhoudende stroom van gepassioneerde artikelen in Muziekkrant OOR volkomen in zijn eentje verantwoordelijk was voor het ontstaan van een kleine maar fanatieke en overtuigde schare volgers in Nedeland in de jaren zeventig van de tot dan toe volstrekt onbekende Britse muziekgroep Van de Graaf Generator met voorman Peter Hammill. Toevallig was ik een van hen.

De schaakpartij die hij 1977 gedurende enkele van zijn vele ontmoetingen met Peter Hammill speelde, verwerkte Van de Kamp destijds in een journalistiek artikel. De partij zal op die manier bewaard zijn gebleven en werd in Dimitri’s artikel in een viewer getoond met commentaar van René Olthof die Van de Kamp als later HMC-lid goed gekend bleek te hebben. Op internet vond ik vandaag in het OOR poparchief het bewuste schaakinterview uit 1977, althans de aanloop ervan. Pas toen trof mij het exacte jaar. Had ik van dat gedenkwaardige popjaar kort erna immers niet voor ik meen wel honded gulden het enorme tweedelige OOR jaarboek aangeschaft! Wie bewaart die heeft wat. Daarom hier het volledige artikel in originele vorm.

Het is een prachtig stuk (let alleen al op de modene spelling van woorden als konsert, kommercieel en eksperiment). De eerste helft geeft een beeld van de immer doorwrochte wijze waarop Van de Kamp inging op de muziek van zijn idolen, want dat waren ze –  hoewel tegelijkertijd vaak ook persoonlijke vrienden, zo leek het (lees b.v. aan het eind over zijn verstandhouding met Lou Reed en Iggy Pop). Maar de hoofdmoot is de schaakpartij die door Van de Kamp zelf op al even gedetailleerde wijze geanalyseerd en becommentarieerd wordt. Met een woud aan varianten en twee heuse schaakdiagrammen (nee, we hoeven hier niet bang te zijn dat het bord verkeerd staat). En dat allemaal in een popblaadje… Er werd trouwens gespeeld zonde klok en de partij werd tussen de ‘konserten’ door twee keer afgebroken. Nadat Peter Hammill eerde in de partij een remisebod heeft afgeslagen biedt hij voordat ze aan een dede sessie beginnen op zijn beurt remise aan. Van de Kamp neemt het aan. Hoewel de stelling indedaad remise schijnt te zijn, ontkom je niet aan de indruk dat Van de Kamp zonde het te willen zeggen niet graag gewonnen had van zijn idool.

Ik ben een te matige schaker om een oordeel over de partij te kunnen vellen. Over de muziek meen ik wel iets te mogen zeggen. Die was niet makkelijk, het was de hoek van de prog-rock zoals dat toen genoemd werd, en dan nog een stapje verde. En toch lag het goed in het gehoor. Vandaag een flink aantal oude platen van Van de Graaf Generator uit de kast getrokken. Vroeger grijsgedraaide elpees als Godbluff (destijds Van de Kamps favoriet), Still Life (mijn favoriet) en World Record. Dat was lang geleden. Het verbazingwekkende: het gevoel van sensatie dat je toen had als je nieuwe muziek ontdekte was er na al die jaren precies weer. Dat zegt wat. Zonde Bert van de Kamp had dat alles nooit bestaan.

Dank daarvoor Bert van de Kamp.