Nieuwe dimensie aan het online vluggeren
Op chess.com wordt een groots opgezette ‘Speed Chess Grand Prix’ gehouden. Daaraan doen veel topspelers en andere sterke snelschakers aan mee. De zesde aflevering werd gewonnen door de Amerikaan Hikaru Nakamura die in de KO-out-finale van deze zesde aflevering zijn Iraanse tegenstander Amin Tabatabae de baas was. Een Zwitsers toernooi wordt gevolgd door een knock-out-competitie waarin bovengenoemde twee spelers mochten uitmaken wie het bedrag van 1000 dollar mocht meenemen. Nakamura won het eerste reguliere potje, maar beet in het zand in het tweede, waarna er een krankzinnig ‘bullet-partijtje’ de beslissing moest brengen. Als ik goed geïnformeerd ben, gaat het hier om 1 minuut + 1 seconde per speler. Wat er allemaal gebeurde, valt eigenlijk met geen pen te beschrijven… In de partij kwam zwart totaal gewonnen te staan, maar terwijl hij de winst wilde binnenhalen, speelde hij een verkeerde ‘pre-move’. Voor de mensen die niet weten wat dat is. Het gaat erom dat, voordat de tegenstander zijn zet heeft gedaan, je zelf al een zet invoert die dan binnen een seconde op het bord wordt uitgevoerd. Dat doen snelschakers vooral bij het terugslaan van een stuk.
In deze stelling volgde 67…c2+ 68.Txc2 en nu had zwart natuurlijk …Lxc2 moeten spelen. Maar hij verwachtte waarschijnlijk een koningszet waarop hij …c1D had willen spelen om na Txc1 verder te gaan met …Pxc1. Nu kwam deze verkeerde paardzet …Pc1?? op het bord en dat kostte het de Amerikaan een vol stuk en nu stond hij plotseling verloren. Maar de Iraniër had grote moeite met de technische afhandeling van het eindspel en moest aan het eind telkens in ongeveer 1 seconde een zet spelen. Dus begon hij ook met ‘pre-moves’. Wat Nakamura toen deed, tart elk voorstellingsvermogen.
In bovenstaande diagramstelling verwacht hij de pre-move Ta3-e3+ waarna wit op winst moet staan. Zwart speelde toen het verbluffende …Le2-d3??!! waarna de witspeler door zijn vlag ging! De pre-move werd door de loperzet geblokkeerd en kon dus niet uitgevoerd worden en daarom verloor Tabatabae door tijdsoverschrijding. Hiermee wordt een nieuwe dimensie aan het vluggeren toegevoegd…
WHAT A FINISH BY @GMHikaru! 🤯🤯🤯
He blocks the pre-move and wins today's #SpeedChess Grand Prix! pic.twitter.com/HeLpvt48om
— Chess.com (@chesscom) July 7, 2020
Alle ins en outs van deze ongelooflijke ontsnapping kunt u lezen in het volgende onderhoudende artikel van onze landgenoot Peter Doggers.
Het hele potje valt hieronder na te spelen. Let u vooral op de zetten
Tijdsoverschrijding door een geblokkeerde pre-move… Ik kijk nu al reikhalzend uit naar de pennenvruchten van de heer Fritschy over deze nieuwlichterij! 🙂
Tsja.
En wat zouden Hans Ree, Gert Ligterink e.a. hiervan vinden?
Ik dacht ook aan Paul Boersma die in de jaren 90 nog eens een artikel in Schakend Nederland over etiquette schreef. ‘Beleef je hier dan plezier aan?’ Het antwoord is overigens, denk ik, gewoon ja, maar het heeft niet veel met traditioneel schaak te maken, nee!
Hans Ree en Gert Ligterink zullen waarschijnlijk alles uit de kast halen om hun rubriek aan andere zaken te wijden, dan hieraan.
Op het gevaar af te worden versleten voor iemand die geen oog heeft voor het voortschrijden van de tijd en blijft hangen in het verleden, ontsnapt me toch de verzuchting dat schaken toch nog altijd vooral een denksport is. Wat we hier zien lijkt toch meer op een behendigheidsspelletje. Ook vraag ik me af of de elitespelers straks niet heel erg moeten wennen aan achter het bord zitten, (lang) nadenken, een zet uitvoeren, noteren et cetera.
Ik raak steeds meer overtuigd van mijn besluit om dit computerspelletje niet te bekijken, laat staan om het te spelen.
In een van zijn openingsclinics vertelde Jan Gustafsson al honderden keren online de Aljechin te hebben moeten spelen, omdat hij altijd 1..Pf6 als premove uitvoert. Dat schreeuwt om 1.g4 …
Hoi Ludo, ik zo g6 als pre move kunnen doen. Daarentegen is 2. .. Lg7 weer riskant na 1. d4, vanwege Lh6 ;-). Ik ben het met je eens dat het super snelschaak niet zo veel toevoegt. Het zijn vooral sjablonen en standaard zetten. Veel creativiteit zie ik niet. Ikzelf vind het vanaf 5 minuten met 5 seconde nog wel gaan, dan kan je af en toe nadenken en meerdere opties overwegen.
Opmerkelijk 🤔. Bij de openingszet hoef je helemaal geen premove uit te voeren, je klok start pas na je eerste zet…
Bij mij niet. Zodra je een tegenstander hebt gaat de klok van wit lopen.
Niet echt een verrijking
Volgens mij is zoiets in een correspondentie schaakpartij gebeurd. Wit speelt 1.d4, zwart Pf6. Wit speelt 2. c4, zwart speelt g6 en zegt dat hij op alle zetten van wit 3. Lg7 zal spelen. Zwart had even niet rekening gehouden met de zet 3. Lh6, die wit toen speelde. Weg loper en weg toren. Dus helemaal nieuw is dit ook weer niet!
Strikt genomen zijn pre-moves in strijd met het schaakreglement, en wel op twee manieren. Ten eerste mag je helemaal geen zet uitvoeren als je niet aan zet bent. Ten tweede wordt niet voldaan aan de regel dat met een aangeraakt stuk gezet moet worden. In het voorbeeld betekent dat: wit had als pre-move Ta3-e3 gespeeld. Maar omdat zwart Le2-d3 had gespeeld, was Ta3-e3 niet mogelijk. Wit had dan eigenlijk een andere torenzet moeten spelen, maar dit wordt door chess.com helemaal niet afgedwongen en dus ook niet gecontroleerd.
Er zijn nog wel meer afwijkingen tussen het spel dat op chess.com wordt gespeeld en het schaken zoals dat reglementair is vastgelegd door de FIDE. Hoe we dat spelletje op chess.com moeten noemen weet ik niet. Maar het is in elk geval geen schaken.
Ik vind zelf het meest hinderlijke dat wanneer je (al enige tijd) aan zet bent, er ineens een remiseaanbod in je scherm floept.
Op de stream van Giri elders op deze website is te zien dan hij regelmatig enkele stukken “vasthoudt” en terugzet voordat hij een zet doet. Of dit en pre-moves op andere website ook mogelijk zijn weet ik niet.
Wat mij betreft geen enkel probleem en gewoon schaken. Het is inherent aan internetschaak dat sommige dingen anders verlopen dan bij bordschaak. Het FIDE-reglement voorziet onvoldoende in deze tak van schaken.
Ook de ratingverwerking verloopt anders op chess.com; bij grote verschillen in rating krijgt de winnaar (als hij de hoogste gerate is) bv. geen punt(en).
Je ziet bij meer sporten dat er verschillende varianten zijn, maar het blijft nog steeds dezelfde sport.
“ Ook de ratingverwerking verloopt anders op chess.com; bij grote verschillen in rating krijgt de winnaar (als hij de hoogste gerate is) bv. geen punt(en).”
Weet je dit zeker? Vergeet niet dat er op een gegeven moment met gedeelde punten gewerkt wordt. Dat je bv 2 overwinningen tegen lage tegenstanders nodig hebt om er 1 punt bij te krijgen. Visueel geeft de teller dan +0 aan omdat gehele getallen getoond worden. In werkelijkheid kreeg je bv + 0,45. Op Lichess werkt het in ieder geval zo.
De FIDE hanteert een maximaal ratingverschil (ik geloof 650 pt.) voor de berekening, waardoor je altijd minimaal 1 punt wint als je wint. Ook als je tegenstander 1.000 punten minder heeft.
Heb het even opgezocht, het maximale ratingverschil waarmee gerekend wordt is 400 pt.
In de jaren negentig gebruikte Claude Bloodgood deze methode om een rating van 2759 te krijgen. Hij zat wegens moord in de gevangenis en speelde uitsluitend tegen andere gevangenen die het spel net geleerd hadden. Telkens één punt erbij telt toch aan.
Meneer Bloodgood weersprak dit overigens. Volgens hem had hij de Amerikaanse schaakbond al vroeg ingelicht over deze anomalie, maar werd er vervolgens jarenlang geen actie op ondernomen. Ik weet niet in hoeverre je een ex-‘con artist’ hierbij moet vertrouwen, maar misschien kan Han Schut eens uitzoeken of er ooit een brief van die strekking bij de bond ontvangen is.
Overigens zat Bloodgood precies één punt achter de rating van Fischer op het moment dat die stopte met schaken. Een zeker gevoel voor respect had hij dus wel.
Ik heb er veel ervaring mee op Lichess. Met een apart account speel ik zo nu en dan een eigen blitz challenge: proberen een strike te maken van 100 overwinningen. Met een 1900 – 2000 rating heb ik mijn seek staan op 1100-1400. Die 2759 van de genoemde Bloodgood gaat nooit lukken want ik heb nu al vaak 3 overwinningen nodig voor 1 punt, laat staan als je ver boven de 2000 zou komen. M’n challenge is overigens nog niet gelukt, die bleef een paar weken geleden steken op 99… 😞
Niet genoemd zijn de ‘halve‘ premoves. Daar kan niets mis mee gaan, maar geeft wel de nodige tijdswinst. Je clickt het stuk alvast aan wat je zeer waarschijnlijk wilt gaan spelen. Je hoeft daarna alleen nog maar het doelveld aan te clicken. Ok, soms moet je even van gedachte veranderen….
Het is inherent aan internetschaak dat sommige dingen anders verlopen dan bij bordschaak.
Voor sommige dingen klopt dat inderdaad, maar niet voor pre-moves. Deze zijn juist niet inherent aan internetschaak.
De mogelijkheid van pre-moves is een bewuste keuze, niet inherent maar expliciet geprogrammeerd, waarbij dus is afgeweken van het standaard schaakreglement zoals dat al zo’n 500 jaar wordt gespeeld.
Andere niet-inherente maar opzettelijke afwijkingen van de schaakregels zijn:
Al deze afwijkingen zijn er natuurlijk voor het gebruikersgemak. Sommigen zijn vanzelfsprekend, maar niet allemaal. Er valt best wat voor te zeggen om pre-moves niet toe te staan. Vroeger zag je ook wel eens de optie dat een aangeraakt stuk automatisch gezet werd indien dat stuk precies één zetmogelijkheid had. Maar ik weet niet of dit nog wordt gebruikt, want dat lijkt toch een beetje op “helpen”.
Om dit in het extreme te trekken: in een stelling waarbij er slechts één zet mogelijk is, zou je het zo kunnen maken dat deze zet dan ook meteen automatisch wordt uitgevoerd. Of dat de speler alleen het bord hoeft aan te raken. Maar dit gaat blijkbaar te ver, want er is geen enkele site waarop dit is geïmplementeerd.
chess.com is een onafhankelijk en commercieel bedrijf dat losstaat van de FIDE. Het staat bedrijf uiteraard geheel vrij om een eigen variant op het schaakspel aan te bieden. En blijkbaar zijn er veel schakers die dat leuk vinden. Prima, maar het is dus niet het schaakspel dat al sinds de middeleeuwen wordt gespeeld. Het is een ander, nieuw spel.
Het is hetzelfde spel, immers de spelregels zijn hetzelfde gebleven! De uitvoeringsregels zijn wel aangepast aangezien we op een computer een schaakprogramma spelen dat ergens online op een server draait. 1 en 2 zijn daardoor overbodig geworden, pre-move, 3 en 4 zijn 3 manieren om een zet door te geven aan het schaakprogramma, de andere doet het schaakprogramma voor de spelers, zodat nagenoeg alleen het denken is overgebleven voor de spelers. Laat dat nu net het leukste van schaken zijn. En misschien wordt er ooit nog iets gevonden dat de muis overbodig maakt.
Nee, de kwestie is nu juist dat de spelregels niet hetzelfde zijn gebleven. De “uitvoeringsregels” zijn onderdeel van deze spelregels. Afwijkingen 6 en 10 kun je zelfs opvatten als hulp van buitenaf en dat is bij het echte schaken altijd verboden.
Ook tafeltennis is een leuk spel. Niemand zal echter beweren dat dit eigenlijk hetzelfde is als gewoon tennis, maar dat alleen de uitvoeringsregels anders zijn, omdat dit nu eenmaal inherent is aan de afmetingen van de tafel. Nee, tafeltennis en tennis zijn twee verschillende spellen.
En zo is ook “internetschaken”, om het zo maar te noemen, een ander spel dan schaken. Ook computerschaak en correspondentieschaak zijn, net als internetschaken, varianten op het echte schaken.
Ik denk dat de pre-move wel inherent is aan internetschaak. Ergens online op een server draait een schaakprogramma. Mijn idee is dat het schaakprogramma kijkt in postbusA van spelerA 1000 keer per seconde of er al een zet is ge-arriveerd. Is er een zet dan wordt deze uitgevoerd en postbus leeggemaakt, daarna is de andere speler aan de beurt.
Als het schaakprogramma elke 1e keer (per beurt) in de brievenbus kijkt dan zijn er 2 mogelijkheden:
1] er is een zet aanwezig, dan is dit een pre-move, ge-arriveerd toen schaakprogramma hiervoor met de andere speler bezig was;
2] er is geen zet, geen probleem, schaakprogramma kijkt elke 1/1000e seconde totdat zet ge-arriveerd is;
Voor het schaakprogramma maakt het niet uit of de zet een pre-move is of niet, of de zet er al was of dat schaakprogramma even moest wachten,
immers alle zetten worden omstebeurt uitgevoerd door schaakprogramma!
Ik denk dat de pre-move bij toeval ontstaan is door de gekozen architectuur schaakprogramma/postbussen, die omdat hij verdieping brengt, een blijvertje is geworden.
Verdieping omdat speler eerst zijn eigen stelling moet beoordelen, daarna de stelling van zijn tegenstander inclusief zijn gespeelde zet,
om zo de meest waarschijnlijke zet van zijn tegenstander te kunnen voorspellen en daarna alweer zijn eigen volgende zet, de pre-move. Dit gebeurt allemaal in een split second in het hoofd van een speler. Dit is een vaardigheid die je kunt oefenen en dus leuk is en kunt vergroten als je heel veel online kleine partijtjes speelt. Zie GM Hikaru Nakamura.
De pre-move zorgt voor spanning, spektakel en drama, en vaak dat partijen tot het eind spannend blijven en dat ik vaak dik gewonnen partijen met >20+ materiaal toch nog verlies ha ha ha. Het zij zo!
In het voetbal hoor ik ze ook altijd praten over dat een wedstrijd, toernooi of competitie tot het eind spannend moet blijven.
Logisch! Sport en spel bestaan louter bij de gratie dat spelers en toeschouwers er plezier, lering en vermaak aan ontlenen.
Dus ik denk niet dat de pre-move afgeschaft wordt. Het verbaast mij wel zojuist dat er op lichess.org bij voorkeuren->spelgedrag een nee/ja knop “Vooraf-zetten (spelen tijdens beurt tegenstander)” is. Waarom zou je de pre-move willen afzetten terwijl je niet weet of je tegenstander dat ook gedaan heeft?
Dat is leuk bedacht, ayacucho. Het zou inderdaad op die manier geïmplementeerd kunnen zijn. Maar dat is natuurlijk geen noodzakelijkheid. Er zijn ook schaaksites waarbij de pre-move niet is toegestaan, zoals playok.com.
Daarnaast roept jouw hypothese ook de volgende vraag op: indien pre-moves een logisch voortvloeisel zouden zijn van de manier waarop een schaakserver is gebouwd, waarom wordt het aantal pre-moves dan beperkt tot één? Waarom dan ook niet twee, drie of een onbeperkt aantal pre-moves toestaan?
Het antwoord is: dit is gewoon een keuze van de ontwerper van de schaakserver. Andere keuzes hadden ook gemaakt kunnen worden en zullen ook in de toekomst nog steeds gemaakt kunnen worden.
Dat is allemaal prima. Ik pleit er helemaal niet voor om de pre-move af te schaffen. Naast het feit dat een dergelijk pleidooi zinloos zou zijn, interesseert het me verder ook niet.
Ik constateer slechts dat het internetschaak op chess.com op zóveel punten afwijkt van het FIDE-reglement dat je eigenlijk niet meer kunt spreken van het normale schaakspel. Internetschaak op chess.com is een schaakvariant, evenals bughouse, king of the hill, automic chess, enzovoorts.
In dit verband herinner ik me nu opeens de plannen die onlangs door de KNSB zijn voorgesteld, om eventueel een deel van de competitie in het komende seizoen via internet te laten spelen. Geen idee of dit doorgaat, maar het zou in elk geval wel in strijd zijn met het eigen competitiereglement van de KNSB, waarin immers staat voorgeschreven dat gespeeld moet worden volgens het schaakreglement van de FIDE.
Pre moves zijn al best oud. Ik kan me herinneren dat ik 10 tot 15 jaar geleden met verbazing keek naar de mensen die 3 minuten speelde en zo snel hun zet konden uitvoeren. Met wat opzoekwerk kwam ik erachter dat ze vooraf zetten ingaven (nu dus pre move geheten). Ik dacht dat de eerste probeersel aparte programma’s waren die je mee liet lopen als schaker. Nu zijn het dus ingebouwde hulpmiddelen.
Ik ben het met Eric César eens dat dit een andere vorm van schaken is, zoals correspondentieschaak. Dat is trouwens ook volledig veranderd door de komst van de computer. Ik speelde het nog in de tijd dat we met vrienden en een krat bier de stellingen bekeken en analyseerde.