In de schijnwerpers: Rick Lahaye

In de schijnwerpers 12 november 2020 8:00 Michel Hoetmer 6

Foto: Lennart Ootes

Rick Lahaye, lid van sv Spijkenisse, is niet alleen schaker, maar ook een enthousiast ondernemer en auteur. Hij schreef samen met Thomas Waanders het boek ‘Grenzen verleggen’. Ze deden samen wetenschappelijk onderzoek naar de prestaties van olympisch goudenmedaillewinnaars. De vraag ‘hoe het toch komt dat sommige sporters de absolute top bereiken?’ stond daarbij centraal.

Rick: “Onze conclusie was dat het behalen van de top een complex, dynamisch en uniek proces is waarbij duizenden factoren een rol spelen. Dat er geen heilige graal is en meerdere wegen naar Rome leiden. Dat is wellicht vanuit een wetenschappelijk perspectief een bevredigend antwoord, maar het geeft alleen geen houvast”.

“Als speler en coach wil je richting. Je hebt een kompas nodig. Wat ga je trainen en waarom eigenlijk? Meestal analyseer je als coach enkele partijen van pupillen om te zoeken naar patronen. Deze inzichten gebruik je om richting te geven aan de lessen. Je bent als coach alleen beperkt door tijd”.

Dat is één van de redenen waarom hij ChessAnalytics heeft opgericht. Alle partijen die je ooit hebt gespeeld kun je in hun database stoppen. Al deze partijen worden automatisch geanalyseerd en dan wordt gezocht naar patronen. Op basis van de inzichten in deze patronen bieden ze diensten aan voor leren en vermaak.

Dat gaat al heel ver. Het is bijvoorbeeld mogelijk automatisch alle eindspelstructuren te herkennen die er bestaan en zien hoe een speler daarop scoort. Alle toren- of pionneneindspelen die iemand ooit in zijn leven heeft gespeeld in zijn eigen partijen kan hij met een klik op de knop dan bij elkaar zien.

1. Wanneer ben je begonnen met schaken en wie heeft het je geleerd?

Ik heb schaken geleerd van mijn moeder toen ik vijf jaar oud was.

2. Heb je naast schaken nog andere sporten of hobby’s?

Ik wandel en hike* graag. In de zomer nog in Oostenrijk geweest voor een schaaktoernooi. In de ochtend en middag was het hiken in de bergen. In de avond was het dan schaken. Een ideale combinatie! Verder ontspan ik door het kijken van films en series. Tot slot haal ik veel energie uit ondernemen. Iets opbouwen vanuit niks, daar haal ik veel voldoening en plezier uit. Het voelt haast als een hobby.

3. Naar welke muziek luister je graag?

Heel uiteenlopend. Als ik echt moet kiezen, dan is het Coldplay.

4. Heb je een favoriete auteur? Zo ja wie dan?

Niet echt. Ik lees veel, maar dat zijn meestal wetenschappelijke artikelen of online artikelen waar ik iets nieuws van leer. Verder hebben series en films mijn voorkeur boven leesboeken.

5. Hoeveel tijd besteed je gemiddeld per week aan het schaken?

Het ligt aan de week, maar meestal tussen de 40-60 uur per week. In mijn hoofd ben ik 24/7 met schaken bezig. Lesgeven en vooral het verder door ontwikkelen van ChessAnalytics. Een platform uit de grond stampen met je team kost veel tijd. Ontwerpen en communiceren met programmeurs en computerwetenschappers over de te bouwen functionaliteiten, financiering, sales, marketing, klantenservice en vele andere aspecten die om de hoek komen kijken bij ondernemen. Die diversiteit is geweldig. Je takenlijst is alleen oneindig en je moet goed kunnen loslaten.

6. Op welk moment of waardoor, kreeg je het idee dat je goed bent in schaken?

Nooit echt bewust bij stil gestaan. Ik denk toen ik begon met veel prijzen te winnen met schaken.

7. Wat was je beste resultaat tot nu toe?

Persoonlijk vind ik mijn beste resultaat een IM-norm gedurende het Batavia toernooi van 2019. Naar dat toernooi kijk ik tevreden terug naar het niveau van mijn spel gedurende de meeste partijen. Verder heb ik een keer verrassend het Noteboomtoernooi gewonnen. Gezien de historie van eerdere winnaars vind ik dat wel leuk. Tot slot ben ik een keer gedeeld Nederlands Kampioen geworden bij het NK onder de 20 jaar.

8. Wat was je beste schaakpartij tot nu toe

Heel lastig kiezen. De beste wellicht tegen John van der Wiel in het Batavia-toernooi. Daar speelde ik zeer accuraat. De meest spectaculaire partij was tegen Esper van Baar tijdens een weekendtoernooi in Delft. Tot slot heb ik een keer een leuke aanvalspartij gespeeld met een mooi dameoffer toen ik jong was tegen Machiel de Heer.

9. Hoe zou jij je eigen schaakstijl karakteriseren?

Geert van der Stricht noemde mij ooit eens een vechtschaker. Dat vind ik een goede omschrijving. Ik speel vaak onorthodoxe openingen en probeer snel stellingen op het bord te krijgen waar mijn tegenstander ook niet zoveel ervaring mee heeft. Daar probeer ik ze dan te pakken. Tegen spelers die sterk zijn op tactisch gebied speel ik meestal positioneler. Tegen spelers die positioneel sterk zijn probeer ik het tactisch te maken. Als ik het gevoel heb dat mijn tegenstander een wandelende encyclopedie is, dan speel ik iets als 1. e3 of 1.d3 en probeer ik gekke stellingen op het bord te krijgen.

10. Wie is je favoriete schaakspeler?

Kasparov is wel mijn favoriet. Alleen al van zijn mimiek achter het bord kan ik van genieten. Verder vind ik creatieve spelers met een agressieve speelstijl altijd wel leuk om te volgen.

11. Wie vind jij de beste schaker aller tijden?

Wederom Kasparov. Wellicht speelt mijn leeftijd mee dat ik deze keuze maak. Ik vind het in ieder geval heel knap dat hij zo lang in de schaakwereld gedomineerd heeft.

12. Wat vind je het beste schaakboek wat je ooit hebt gelezen?

‘Winning with the Najdorf’ van Daniël King. Dat is dan ook het enige boek dat ik compleet heb uitgelezen. Meestal blader ik door schaakboeken heen en kijk ik of ik interessante partijfragmenten zie voor een training.

13. Wat vind je het leukste aspect aan schaken?

In het schaakspel zelf de creativiteit. Gekke dingen uitproberen en leuke stellingen op het bord proberen te krijgen zodat ik mijn tegenstander eraf kan hakken of mijn tegenstander de kans heeft om zelf een schoonheidsprijs te winnen en mij keihard van het bord te vegen. Verder haal ik veel uit de rust die ik ervaar gedurende het schaken. Je vergeet even alles om je heen en bent niet bezig met werk of andere zaken. Tot slot vind ik het sociale aspect erg belangrijk. Als ik samen met mijn vriendin, schoonbroer, schoonvader en/of andere schaakvrienden een schaaktoernooi speel, dan is mijn week al geslaagd.

14. Hoe kijk je tegen de ontwikkelingen in de schaakwereld aan?

Er liggen mijns inziens zowel enorme kansen als lastige uitdagingen op dit moment voor de schaakwereld. Met mijn bedrijf ChessAnalytics voorzie ik een mooie toekomst voor datawetenschap als kompas voor leren en entertainment voor kijkers. Denk aan analyses gedurende livestreams met interactie met publiek, het gebruik van kunstmatige intelligentie om de vaardigheden van coaches te versterken in training, aanbevelingen voor schakers die zich afvragen welk boek of video ze het beste kunnen kijken om zichzelf te verbeteren.
Online zijn er geweldige ontwikkelingen. Denk alleen al aan de Magnus Carlsen Tour van dit jaar. Daar komt vanaf eind van dit jaar een soort tv-format bij vanuit PlayMagnus zoals je ziet bij veel andere sporten. Op dat gebied is er een enorme stap gezet om schaken aantrekkelijker te maken voor het grote publiek. Echt geweldig om te zien! De coronatijd geeft dit alles een flinke zet in de rug. Voor verenigingen verwacht ik dat er steeds meer een combinatie zal ontstaan van online en offline activiteiten. Dat zal voor enkele verenigingen lastig worden, maar het biedt ook weer geweldige mogelijkheden.

15. Wil je nog iets kwijt aan de bezoekers van Schaaksite?

Bedankt voor jullie bijdragen! Zonder de vele bezoekers was de site er niet geweest. Zelf kijk ik vaak op de website om op de hoogte te blijven van het laatste nieuws binnen het schaken. Complimenten aan iedereen die een actieve bijdrage levert!

* ‘Hiking’ is een wereldwijde term die men gebruikt voor wandelingen over een langere afstand, meestal op trails in het buitengebied.