Grote pret met je tegenstander een rad voor ogen draaien
Je kent vast wel het gelukzalige gevoel dat je hebt wanneer je een prachtige partij hebt gespeeld en deze, als een kers op de taart, hebt afgerond met een fraaie combinatie. Het is mij af en toe gelukt. Helaas meer af dan toe, maar vooruit. Ook ik heb een enkele keer in mijn leven een mooie partij gespeeld.
Het is me zelfs een keertje gelukt om in een serieuze rapidpartij van een grootmeester te winnen. Dat was overigens geen gelukje. Ik heb die partij prima gespeeld. Pionnetje gewonnen en vakkundig afgewikkeld naar een eindspel. Het was een heerlijk gezicht toen de GM met de paniek in zijn ogen remise aanbood. Wat ik gedecideerd afsloeg.
De pret duurde in dat toernooi helaas niet al te lang. Ik verkeerde in dermate hoge sferen na het winnen van dit kunststukje dat ik de ene na de andere partij op kinderlijke wijze verprutste.
Onnodige fouten
Maar zoals gezegd: te veel van mijn partijen zijn doorspekt met onnodige fouten. Toch heeft ook dat zijn voordelen. Want ik moet je iets bekennen. Veel meer nog dan ‘een partij uit één stuk winnen’, vind ik het nog veel fijner wanneer het lukt om een tegenstander in totaal verloren stelling alsnog in de maling te nemen. Eigenlijk vind ik dat, met mijn perfide geest, nog veel leuker.
Je voelt dan wel aan dat ik geen moment heb getwijfeld toen het boek ‘The Complete Chess Swindler’ van David Smerdon verscheen. De aanschaf was volkomen gerechtvaardigd en paste prima binnen de kaders van mijn twee grootste hobby’s:
- schaken
- schaakboeken verzamelen
Die twee vallen overigens niet altijd samen, maar dat doet er eventjes niet toe. Het boek geeft me ontzettend veel plezier. Genoeg gekletst. Het is tijd voor enkele voorbeelden.
De computer kent de verleidingen 13.Td6 en 14.Td6 in 365chess.com/game.php?gid=1710334 niet, de mens wel. Ik was om middernacht thuisgekomen, had nog even voor het slapengaan een schaakboek gepakt, geheel willekeurig blz. 100-101 opengeslagen van het door Lothar Vogt geschreven deel PRO in het toen pas verschenen Königsindisch PRO & Contra door Vogt en Knaak en daar “Ein Fehler wäre übrigens 13.Td6? wegen 13. …S:e4 14.S:c8 Sdc5.” zien staan (de computerzet 14… Pdf6 zou nog sterker zijn). Weinig kon ik bevroeden dat ik met Zwart een half etmaal later op 2 mei 1992 in de KNSB-competitie 13.Pxc8 Taxc8 14.Td6 tegen zou krijgen. Ik won na 16.Thd1 Pxe4 17.Txf6 Pxf6 18.Pxe5 Kg7 19.Td3 Tfe8 20.f4 Tcd8 21.Tb3 Te7 op de 28ste zet. Het was genieten om aan de overkant van het bord hem mijn tiende zet als … Te8 te zien noteren: als dat was gespeeld, dan had hij nooit 12.Pe7+ gedaan. Op zijn verzoek heb ik na afloop dat in zijn notatie door 10… Tf8 veranderd. Bij het doen van zijn vijftiende zet kon ik alvast 15. xf6 noteren, mijn paard had hij al in de knuist, hij ging nu pas denken of hij met de toren of de loper zou slaan, het werd de loper.
Suboptimale zetten volgens de computer zijn in het menselijke schaak soms de kansrijkste, al kan je het niet te bont maken zolang je niet heel erg slecht tot verloren staat. Suboptimaal zijn dan 9… Pbd7 (scoort geweldig, op de databanken afgaand uitgevonden door Geller, de ‘Konings-Indische fakir’ zoals Bronstein hem heeft genoemd), 11… c6 (beter 11… Pxd5 of 11… Pxe4, het laatste komt sinds 1993 voor en scoort goed) en 13… Taxc8 (na 13… Tfxc8 heeft Wit betere zetten, maar doordat pion f7 ongedekt is komen te staan blijft op 14.Td6 het witte nadeel binnen de gelijkspelmarge).