Boekrecensie – Rewire your chess brain
Inleiding
Deze recensie behandelt het dit jaar uitgekomen boek: Rewire your chess brain, geschreven door Cyrus Lakdawala (1960). Lakdawala werd FM in 1986 en IM in 2002. Tijdens een toernooi in 2016 werd hij getroffen door een hartaanval. De doctoren maakten duidelijk dat hij best maar stopte met schaken. Hij schrijft in dit boek dat hij mede daardoor in de wereld van de compositie is beland. Lakdawala is geboren in India, maar kwam al snel richting de USA. Daar is hij al 30 jaar lang een begenadigd schaaktrainer van talenten, maar ook mindere goden heeft hij onder zijn leerlingen gehad. Waar ik van onder de indruk ben, is zijn enorme lijst van geschreven boeken. Ik zag dat hij al meer dan 40 boeken heeft geschreven en daardoor bij de meest productieve auteurs gerekend mag worden. Het is aan Yochanan Afek de eer dat dit boek is verschenen, hij spoorde Cyrus aan.
Opbouw
Waar gaat dit boek over? Allereerst valt het in de categorie probleemschaak. Meer precies de wereld van de compositie. Als ik het goed heb gezien, zijn eerste boek in dit genre. Het boek valt onder te verdelen in de volgende hoofdstukken: old school, remise- en winststudies, mat in 2 en of meer zetten, plus wat vermakelijke laatste hoofdstukken, dingen als helpmat en zo meer wat Lakdawala unchess noemt. Als ook, moet ik zeggen een hoofdstuk over praktijk, met partijen die enorm lijken op een studie. De mooiste zet aller tijden; wie kent die niet, de zet Dg3 (met zwart) uit Levitsky-Marshall (Breslau 1912)? Prompt werd deze droomzet verwerkt in een studie. Het boek eindigt met een hoofdstuk over een wonderkind, die ik expres niet ga benoemen, koopt u toch dit boek als u het per se wilt weten!
Even terug naar de belangrijker hoofdstukken. Die beslaan dan ook samen meer dan 470 van de 500+ bladzijden. Old school, het laat zich raden, is het hoofdstuk over vroeger, beginnend bij Al Adli circa 800 na Chr. Maar het is Greco (1621) van wie ik mijn eerste voorbeeld wil tonen:
1.Th8+
Ik heb deze stelling eerder gezien, tijdens eindspeltraining. Ik ben derhalve op de hoogte van het witte plan:
1…Tc8
De enige normale zet voor zwart
2.Txc8+ Kxc8
Dit is het plan. De zwarte koning wordt naar c8 gedwongen. Prima, maar wat is daar zo bijzonder aan, hoor ik u denken?
3.La6!!
Deze zet verdient toch echt wel twee uitroeptekens.
3…bxa6
Nu staat zwart vijf punten voor, maar de stelling is remise. Wit sluipt met de koning naar de hoek en het is volbracht. Mooi toch?
Lakdawala heeft elke studie in dit boek eerst getracht zelf op te lossen. Dat is niet altijd gelukt. Wat verwacht hij van de lezer? Hij vraagt de lezer om elke stelling in het boek op zijn minst uit te proberen. Geef het een kwartier en als je dan nog geen enkele clou hebt, kijk dan naar de oplossing. In dit boek staat de oplossing onder het diagram. Dat is fijn, want dan hoef je niet telkens achterin te kijken. Het nadeel is dat je moet werken met een afdekblad. Doe dat voorzichtig, anders zie je de eerste zet van de oplossing en dat wil je niet. Cyrus schrijft ook dat niet alleen het oplossen sublimerend werkt maar ook het lezen van het antwoord. Hij gebruikt veel tekst en veel varianten bij de oplossing. Op deze manier wordt dit een waardevol studieboek. Het was al een ode aan de compositie, dus twee vliegen in een klap.
Hij beweert dat bij juist gebruik de rating van de student zal stijgen. Niet bij iedereen, dit moet hij uiteraard ook vermelden, maar veel van zijn studenten zijn beter gaan schaken. Dat is ook wel logisch, want je leert door composities en studies anders naar stellingen te kijken. Je matbeelden vermeerderen om het heel simpel te omschrijven. En hij geeft ons het ei van Columbus als volgt: een dag voor je nieuwe toernooi maak je ruimte om twee tot vier uur te spenderen aan het oplossen van studies. Neem er dit boek voor zou ik zeggen. Ook hier weer moeten we voorzichtig zijn. Lakdawala’s studenten varen er wel bij, dus waarom niet een keer zelf proberen?
We gaan door met deze lijvig wordende recensie. Na Old school de studies waar wit heel slecht staat en remise maakt. Gevolgd door een enorm hoofdstuk met studies die wit wint. Hier heb je echt veel aan. Het boek telt 528 bladzijden met 326 studies. Je moet van Cyrus minstens een kwartier besteden aan elke studie. Reken maar uit hoeveel plezier dat is! Denk ook nooit alvorens je begint, dit kan ik niet oplossen! Ook weer zo’n belangvol advies.
Na de studies de problemen. Problemen zijn de mat in 1 oplopend tot mat in 11. Denk overigens niet dat je de drie mat in 1 opgaven terstond vindt! Uit dit gedeelte van het boek (180 bladzijden) het volgende probleem.
Wit geeft mat in 5. Door Adolf Anderssen (1842). Anderssen was de laatste officieuze wereldkampioen. Zeg maar de wereldkampioen voor Steinitz. Een rijtje waar ook Morphy en Philidor thuishoren. Maar goed, Anderssen. Ik wist niet dat hij een begenadigd componist was. Er valt van alles te leren in dit boek, waardoor het ook een boek is dat doet aan schaakgeschiedenis. Wist u dat de grote Kasparyan een zoon had, die ook verdienstelijk componeerde?
Zwart staat op het punt om mat te geven, de eerste zet van wit moet een schaak zijn. 1.De6+! En meteen een dameoffer! 1…Dxe6 2.Pd7 dreigt Tb8# 2…Dxd7 hoe gaat wit verder? 3.Tb8+!! kan dit wel? 3…Kxb8 4.cxd7 jazeker 4…c5 5.d8D#
Conclusie
Mijn conclusie over dit boek is, dat het niet mag ontbreken in elke persoonlijke schaakbibliotheek. Het draagt niet alleen bij aan het nodige oplosplezier maar ook maakt het de lezer sterker. Lakdawala vermeldt geen thema of moeilijkheidsgraad bij een diagram. Heel wijs, in echte partijen weten we dat ook niet. Met deze 500+ aan bladzijden zijn heel wat uren gevuld. Uitermate geschikt als cadeau voor elke clubschaker. Lakdawala geeft als voorbeeld een leerling van hem met 1300 elo, die door studie van deze problemen steeg naar de 1600. Dus zegt u het maar…
Titel: Rewire your chess brain
Auteur: Cyrus Lakdawala
Aantal bladzijden : 528
Uitgeverij : Everyman chess
Gepubliceerd : 2020
Prijs: €27,45
ISBN: 978 1 78194 569 8
Type: softback
Dank voor de recensie. Helaas, “The Petroff: move by move” was zo afgrijselijk slecht en zelfs onleesbaar, dat dhr Lakdawala voor mij voor eeuwig af is. Dan maar geen schaakbibliotheek…