Krantenrubriek weekend 6 februari 2021
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Bab Wilders | Rini Kuijf | Henk Prins |
Kavaleks spektakel
Op maandag 18 januari stierf Lubos Kavalek in zijn Amerikaanse woonplaats Reston. Volgens zijn vrouw Irina, die net als hij uit Tsjechoslowakije kwam en met wie hij 49 jaar getrouwd was, leed hij aan longkanker en overleed hij na een kort ziekbed rustig in zijn slaap.
Hij was geboren in 1943 in Praag en in augustus 1968 speelde hij als Tsjech in een toernooi in Polen toen Tsjechoslowakije bezet werd door troepen van de Sovjet-Unie en haar Oost-Europese vazallen. Na het toernooi reed hij terug naar Praag, hij haalde thuis wat spullen op en reed meteen door naar de Oostenrijkse grens. Later vertelde hij graag dat hij de brave Tsjechische grensbewaker had omgekocht met flessen wodka die hij uit Polen had meegenomen.
Voor hij in 1970 naar de Verenigde Staten emigreerde, verbleef hij een tijd bij zijn vader in München, die daar voor Radio Free Europe werkte en die hij al twintig jaar niet had gezien. Irina studeerde nog een paar jaar in Leiden en ging later ook naar Amerika, waar ze trouwden.
Lubos was twee keer kampioen van Tsjechoslowakije geweest en werd drie keer kampioen van de Verenigde Staten. Hij won veel toernooien en veel schoonheidsprijzen en was in zijn beste tijd bij de toptien van de wereld. Hij werd ook coach, toernooiorganisator, secondant van Bobby Fischer en Nigel Short en een productief schrijver van boeken en krantencolumns, eerst voor de The Washington Post en later voor The Huffington Post.
Voor Huffington beschreef hij in 2012 een partij uit 1969 tegen Hein Donner als een zwaar gevecht tussen twee kettingrokers. Ach, de besten en meest geliefden gaan het eerst, denk je dan, en misschien hebben ze het er naar gemaakt.
Kavalek heeft veel prachtige partijen gewonnen en wat ik hier laat zien is maar een remise. Maar wat voor een! Ik was er bij, zeg ik trots, en ik weet nog hoe verbluft en verrukt ik was. De partij won de spektakelprijs en in zijn boek Wijk aan Zee Grandmaster Chess Tournament 1975 wijdt Kavalek er vijftien bladzijden aan, met duizelingwekkende analyses van hemzelf, Timman, Ljubojevic, Andersson en Sosonko, die toen toch niet alle raadsels konden oplossen.
Lajos Portisch – Lubomir Kavalek, Wijk aan Zee 1975
1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 Lg7 4. e4 d6 5. f3 c6 6. Le3 a6 7. Ld3 b5 8. e5 Pfd7 9. f4 0-0 10. Pf3 Pb6 11. b3 P8d7 12. a4 bxc4 13. bxc4 c5Kavalek besefte dat een stukoffer nog zijn beste kans was. 14. a5 cxd4 15. Pxd4 dxe5 Maar nu zag hij dat hij er ook nog zijn dame tegenaan moest gooien. 16. Pc6 De8 17. axb6 exf4 18. Pd5 fxe3 19. Pc7
19…Lc3+ 20. Kf1 Niet 20. Ke2, want na 20…Pxb6 21. Pxe8 Lg4+ wint zwart. 20…Lb7 21. Pxe8 Lxc6 22. Pc7 Tad8 Zwart heeft een loper en twee pionnen voor zijn dame, maar actieve stukken en sterke dreigingen. 23. Tc1 Ld2 24. Pd5 Lxd5 25. cxd5 Pxb6 26. Tc5 Pxd5 27. g3 Td6 28. Kg2 Tfd8 29. Txd5 Wit geeft iets van de buit terug, waarschijnlijk ten onrechte. 29…Txd5 30. Lc4 Tf5 31. Db3 Tf2+ 32. Kh3 Td6 33. Db8+ Kg7 34. Da7 g5 Nu moet wit zelfs oppassen, want zwart dreigt 35…Th6+ 36. Kg4 f5+ 37. Kh5 e2 mat. 35. Dxe7 Hierna wordt het eeuwig schaak. 35…g4+ 36. Kxg4 Tg6+ 37. Kh3 Th6+ 38. Kg4 Tg6+ Remise
Partij in viewer:
Relletje rond Firouzja enige smet op triomftocht Van Foreest tijdens Tata Steel
Als de organisatoren van Tata Steel Chess hadden gerekend op unanieme internationale waardering, kwamen ze bedrogen uit. Niet het vlekkeloze verloop van een spannend toernooi of het succes van Jorden van Foreest domineerden na afloop in de reacties op de diverse schaakfora, maar een incident rond de 17-jarige Iraniër Alireza Firouzja in de slotronde dat buiten proportie werd opgeblazen.
Toen zondagmiddag duidelijk was dat Van Foreest en Anish Giri in vluggertjes om de toernooiwinst zouden spelen, maakte de organisatie een ernstige fout door haast te maken met de tiebreak. In plaats van even te wachten tot de laatste nog lopende partij was beëindigd, vroeg de arbiter de betrokken spelers Firouzja en de Pool Wojtaszek te verhuizen naar een tafel aan de zijkant van het podium, zodat zij geen last zouden hebben van het onvermijdelijke rumoer van de blitzpartijen.
Het was goed bedoeld, maar het effect was averechts. Gestoord in zijn concentratie maakte Firouzja prompt een zo ernstige fout dat zijn uitstekende winstkansen verkeken waren. Even later berustte hij teleurgesteld in remise. Bij winst zou hij naast Van Foreest en Giri bovenaan zijn geëindigd, maar met een lagere tiebreakscore zou hij zich niet hebben gekwalificeerd voor de beslissingsvluggertjes.
Agressieve fans van Firouzja, die het toernooireglement niet hadden gelezen, dachten dat hun held een kans op de eindzege was ontnomen. Ze gingen zich te buiten aan beledigingen en scheldpartijen die ook na excuses van de organisatoren niet ophielden.
Het was een triest slot van een geslaagd toernooi met een geweldige winnaar. Van Foreest maakte niet alleen indruk in de vier partijen die hij won. Internetcommentator Peter Leko was terecht diep onder de indruk van twee creatieve pionoffers in een korte, vinnige remise tegen de Pool Duda.
Duda – Van Foreest Wijk aan Zee 2021
1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pf3 Lg7 4. e3 0-0 5. Le2 d6 6. Pc3 e5
Geen diepzinnige voorbereiding, maar improvisatie achter het bord.
7. dxe5 dxe5 8. Pxe5 De7 9. Pf3 Td8 10. Db3 a5 11. 0-0 a4! 2. Pxa4 Pe4 13. Pd4 Pc6 14. Pxc6 bxc6 15. Lf3 Lf5 16. c5
16 … h5
Een goede kans is 16 … Tab8, waarna wit alleen met 17. Da3 op de been blijft, Na 17. Dc4 volgt 17 … Pxf2! 18. Txf2 Ld3 19. Df4 Td4! (20. exd4? De1+ en mat).
17. Db4 De6
Na deze zet kan wit zich goed verdedigen. Veel sterker is 17 … h4.
18. Ld1! Le5 19. f3 De7 20. De1
20 … Pxc5
Ook de spectaculaire zet 20 … Pg3 wint niet. Na 21. Tf2 (niet 21. hxg3 Txd1 22. Dxd1 Lxg3 23. Dd4 Td8) 21 … Dh4 22. f4 Pe4 23. Tf1 houdt wit stand.
21. Pxc5 Dxc5 22. a4 Tab8 23. Df2 Da5 24. Ta3 Dc5 25. Ta1 Da5 26. Ta3 Dc5
Remise.
Partij in viewer:
Oplossingen kerstpuzzels
Natuurlijk had ik met alle plezier de indrukwekkende verrichtingen van Jorden van Foreest en Anish Giri in het 83e TataSteel schaaktoernooi besproken maar voor deze rubriek stonden de oplossingen van de kerstpuzzels gepland. Bedankt voor de inzendingen per post en mail, het heeft kennelijk vele hoofdbrekens gekost gedurende de feestdagen maar de gemiddelde reactie was toch positief. Alle studies zijn van de hand van componist Harold van der Heijden. Daar komen we in een volgende rubriek zeker op terug.
Dit is zo’n typisch tempospel: 1.a7+ Ka8 2.Kc3 b2 3.Kxb2 c3+ 4.Kc1 c2 5.a4 bxa4 6.Kxc2 a3 7.b5 cxb5 8.Kc3 b4+ 9.Kb3 a2 10.Kxa2 b3+ 11.Kb1 b2 12.c6 bxc6 13.Kxb2 Kb7 14.Kc3 Ka8 15.Kb4 Kb7 16.Ka5 c5 17.Kb5 c4 18.Kxc4 Ka8 19.Kd5 Kb7 20.a8+ Kxa8 21.Kc6 Kb8 22.b7 en wint.
Het begint natuurlijk met 1.d8D+ Kxd8 maar de volgende zet is bepalend 2.a8T+! Ke7 3.Ta7+ Kf6 4.Txh7 en wint, zou de toren een dame zijn dan stond zwart nu pat.
Na 1.b7 Pxc6 2.Kc7 Pb8 3.Kxb8 Kb6 4.Ka8 Ka6 kan wit geen dame, toren of loper kiezen bij de promotie. Maar wel 5.b8P+ Kb6 6.Pd7+ Kc6 7.Pe5+ Kc5 8.Pd3+ Kc4 9.Pb2+ Kb3 10.Kxa7 Kxb2 11.Ka6 Kb3 12.Kxa5 en wint.
De enige weg loopt via 1.Kf7 Td8 2.Ld6+ Kc8 3.e7 Th8 4.Le5! pas op pat 4…Te8 5.Lb8 Th8 6.e8D+ Txe8 7.Kxe8 en wint.
Ook hier wordt een patconstructie gecreëerd: 1.Lxh4 Lxh4 2.Df4 Lg3 3.Pe5 Lxf4 pat!
Dit bleek de moeilijkste: 1.Kc2 b1D+ 2.Kxb1 Txh3 3.Tg5+ f5 4.Txf5+ Ke6 en zonder de twee laatste krachtzetten lukt het niet 5.Lc3! Txc3 6.Tb5! cxb5 7.b7 en wint.
Dan de slotvraag: waarom wordt het schaakspel de koning van de denkspelen genoemd? Ik pak een paar blommige antwoorden.
‘Het oudste spel’. ‘Ontleend aan het Perzische woord voor koning=Sjah’. ‘Vanwege de legende van de graankorrel’. ‘Een afspiegeling va het leven’. ‘Vanwege de koningin’. ‘Het enige spel waarbij de koning het doelwit is’. ‘Het draait om de koning’. ‘Omdat vanwege het mat de geest superieur is aan materie’.
Speciale vermelding verdient Ad Ruygrok uit Wassenaar die geen enkele studie had opgelost maar veertien antwoorden op de slotvraag.
De zes prijswinnaars zijn: Norbert Bosch uit IJmuiden, Hans van Dijk uit Naarden, Joop Elderhorst uit Rotterdam, Alfred Gaasbeek uit Enkstein, Hans Remmers uit Waalwijk en J.W. Koene. Gefeliciteerd!
Toernooioverwinning Jorden van Foreest mede dankzij secondant Max Warmerdam
Bij het nog eens naspelen van de dertien klassieke partijen die Jorden van Foreest de sensationele overwinning bezorgden in Wijk aan Zee vielen me twee dingen op. Ten eerste dat hij een paar keer slecht stond, maar nooit verloren. Ten tweede dat hij bij zijn overwinningen vaak al heel goed stond na de opening. Het is niet voor niets dat hij de rol van zijn secondant prees, de kersverse grootmeester Max Warmerdam, recent winnaar van een toernooi in Italië. Hun gezamenlijke voorbereiding heeft verschillende punten opgeleverd, maar hoe gaat zoiets in zijn werk?
Eerst kijken ze naar eerder gespeelde partijen van de tegenstander en zo proberen te voorspellen welke opening op het bord zou kunnen komen. Voor de laatste ronde: de Najdorfvariant van het Siciliaans. Dan bepalen wat daartegen te spelen: een minder gebruikelijke zet, 6.Dd3. Dan dat verder onderzoeken door de engine (de schaakcomputer die veel sterker is dan welk mens dan ook) varianten te laten spuien, maar wel met een menselijke blik. Zo merkte secondant Max in een stelling op dat 13…Lb7 weliswaar de beste zet zou zijn volgens de engine, maar een mens veel eerder geneigd zou zijn tot 13…Ld7. Hij onderzocht dat verder en liet baas Jorden zijn bevindingen weten: na een paar logische zetten zou wit uiteindelijk met 17.c4 iets beter komen te staan. En dat kwam op het bord! Daarna moest Jorden zelf nadenken, maar geholpen door de kennis dat de stelling beter voor hem was kwam hij met het mooie stukoffer 21.Pb5! Het werd een fraaie partij met de witte koning die als een footballspeler diverse vijandelijke stukken passeerde en op h6 voor de touchdown zorgde. Een winnende wandelkoning!
Van Foreest – Grandelius
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.Dd3 Pbd7 7.Le2 b5 8.a4 Pc5
Nieuw, maar omdat het de eerste keuze van de engine is wel bekeken door Max en Jorden.
9.De3 b4 10.Pd5 Pcxe4 11.a5 Pxd5 12.Dxe4 e6 13.0–0 Ld7
Dit voelt veiliger dan (het betere) 13…Lb7 omdat e6 gedekt blijft.
14.Ld2 Le7 15.Lf3 0–0 16.Dd3 Db8 17.c4 bxc3 18.bxc3 Ta7?
Anders wint wit een kwaliteit met 19.c4. Dat dat een klein ongemak is vergeleken met de partij was lastig te voorzien.
19.Tfb1 Dc8 20.c4 Pf6
21.Pb5!! axb5 22.cxb5
Wit staat een vol stuk achter maar de verbonden vrijpionnen zijn twee stukken waard. Dat zal ook precies de opbrengst worden.
22…Lxb5 23.Dxb5 Pd7 24.Lb7 Dd8 25.a6 Lf6 26.La5 De8 27.Lc7 Lxa1 28.Txa1?
Een logische zet, maar 28.Lxd6! was beter was geweest omdat nu zwart heel vervelend 28…Pc5! had kunnen doen.
28…d5? 29.Ld6 Dd8 30.Tc1 g6 31.h3 Te8 32.Tc7 Pf6 33.Le5 Pe4 34.Dc6 Tf8 35.Ld4
Wit kan op diverse manieren winnen. Met zwarte hulp wordt het de fraaiste manier.
35…Db8 36.f3 Txa6 37.Lxa6 Db4
Dwingt wit om nog even goed te rekenen.
38.Le5 De1+ 39.Kh2 Pf2 40.Dc3 Dh1+ 41.Kg3 Dg1
Zwart dreigt nu zelf dingen maar wit is net iets eerder.
42.Tc8! Ph1+ 43.Kh4 Df2+ 44.g3 g5+ 45.Kxg5! f6+ 46.Kh6 fxe5 47.Dxe5
Mede dankzij de witte koning gaat de zwarte koning mat, 1-0.
Partij in viewer:
Op de laatste speeldag van het TATA-toernooi waren er nog vier kanshebbers voor de eindzege waaronder twee landgenoten, Giri en van Foreest. Giri startte met een halfje meer maar kon niets bereiken tegen Anton en had geluk dat Caruana en Firouzja ook niet verder kwamen dan remise. Maar Jorden van Foreest won wel en dat werd een barrage,weer voor Giri, vorig jaar tegen wereldkampioen Carlsen. Na twee vluggertjes het onvermijdelijke Armageddon: Giri 5 minuten, Jorden 4 maar bij remise wint zwart. Op de 57e zet stond Giri nog op +4.85 maar je kunt in zo´n partij nauwelijks nadenken en door een zgn ziekenhuis-zet van wit stond het ineens voor hem -7.86 op een computer en kon hij opgeven. Zo kwam er een sensationele winnaar: Jorden van Foreest,sinds 1985 de eerste Nederlander (toen Jan Timman) die dit toernooi kon winnen en dat ondanks de aanwezigheid van de nummers 1 en 2 van de wereld, Caruana , en Carlsen, die geen rol van betekenis kond spelen. Maar wel “sneu” voor Giri, nu al weer voor de zoveelste keer nummer 2, zoals de Argentijnse tangozanger Cardel zong “por una cabeza “, “neuslengte”.
Wie denkt dat ze bij Chess Informant alleen de gelijknamige boeken publiceren vergist zich mooi dan wel lelijk. Misschien is dat wel de oorspronkelijke opzet geweest maar inmiddels zijn er eveneens vele voortreffelijke schaakboeken verschenen zoals van grootmeester Dragan Barlov : Pawns, Time and Space in Modern Chess. (€ 24.95 ) Aan de hand van ongeveer vijftig mooie partijen van de schaak-groten der aarde behandelt hij op deskundige wijze de thema‘s uit de titel. Veel aandacht voor wat er allemaal aan pionnen-formaties mogelijk en de consequenties voor de verdere aanpak van de stelling. Vooral de zgn ketting van pionnen blijkt heel belangrijk mits goed toegepast, zowel op strategisch als op tactisch gebied waarbij vooral de kleur van de lopers een grote rol speelt. Maar ook de vrijpion, de achtergebleven pion en de dubbelpionen krijgen de aandacht , om nog eens wat te noemen. Leuk zijn ook de 127 testen bv nr 73: Na 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Lb4 4.a3 Lxc3 5.bxc dxe 6.Dg4 c5 7.Dxg7 speelde zwart Df6.Waarom is dit niet goed? Oplossing verstopt in de rubriek. Ook tussendoor korte opmerkingen over bv waar komt “schaakmat “ vandaan of over de Noorweegse Mozart en dat kan natuurlijk alleen maar Carlsen zijn al was dat bij Tata niet zo te merken. Een mooi boek en wie meer over andere boeken wil weten kan terecht op www.sahovski.com.
De achteraf beslissende partij van Foreest -Grandelius, beiden ongeveer gelijk in ELO, wel met 200 minder dan de in dit toernooi aarzelende Carlsen.
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 exd 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.Dd3 ongewoon Pbd7 7.Le2 b5 8.a4 Pc5 9.De3 b4 10.Pd5 Pcxe4 11.a5 Pxd5 12.Dxe4 e6 13.0-0 Ld7 beter natuurlijk Lb7 14.Ld2 Le7 15.Lf3 0-0 16.Dd3 Db8 17.c4 bxc 18.bxc Ta7? met deze zet begint voor zwart enige ellende 19.Tfb1 Dc8 20.c4 Pf6 21.Pb5! offert een stuk voor 2 verbonden vrijpionnen axb5 22.cxb5 Lxb5 zwart heeft daar geen zin in ( Na 7..Df6 komt 8.Lh6 Pd7 9.Lb5 ) en offert terug 23.Dxb5 Pd7 24.Lb7 Dd8 25.a6 Lf6 26.La5 De8 27.Lc7 even een slippertje van Jorden want Ta2 was beter 27..Lxa1 28.Txa1 d5?? ( Pc5 moest, nu staat wit veel beter) 28.Ld6 Dd8 29.Tc1 g6 30.h3 Te8 32.Tc7 Pf6? ( Pb8) 33.Le5 Pe4 34.Dc6 Tf8 35.Lf4 Db8 36.f3 Txa6 wanhoop in gierende tijdnood 37.Lxa6 Db1+ 39.Kh2 Pf2 40.Dc3 Dh1+ net gehaald en nu hopen op eeuwig schaak maar dat lukt niet 41.Kg3 Dg1 42.Tc8 Ph1+ 43.Kh4 Df2+ 44.g3 g5+ 45.Kxg5 f6+ 46.Kh6 fxe5 47.Dxe5 en zwart staakt de hopeloze strijd. Ook een voorbeeld ervan dat in dit toernooi spelers met een hopeloze stelling nog lang door ploegden.
Partij in viewer:
Voor beginners
Voor gevorderden
Nadat we 36 jaar geen Nederlandse winnaar van het Tata Steel Toernooi te Wijk aan Zee hadden, was het dit jaar weer raak. Twee Nederlandse topspelers kwamen bovenaan met 8,5 punten. Grootmeester Timman won in 1985 en in 2021 is dat grootmeester Jordan van Foreest. In de barrage won hij van de andere Nederlandse grootmeester, Anish Giri. Giri stond de laatste ronden met een half punt voorsprong aan kop. Jammer dat hij in de voorlaatste ronde niet wist te winnen en dat hij in de barrage enorm veel pech had. Op de derde plaats eindigde grootmeester Andrey Esipenko.
Van Jorden van Foreest de winst in de laatste ronde.
Van Foreest – Grandelius
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Dd3 (De Najdorf variant van het Siciliaans. De zet 6. Dd3 komt niet vaak voor, maar blijkt een gevaarlijk wapen te zijn.) 7. Le2 b5 8.a4 Pc5 (Het lijkt erop dat wit het fout doet, want hij verliest een belangrijke centrumpion.) 9. De3 b4 10. Pd5 Pcxe4 11. a5 (Van Foreest heeft bewust zijn pion op e5 geofferd voor een ontwikkelingsvoorsprong.) 11. .. Pxd5 12. Dxe4 e6 13. O-O Ld7 (Grandelius durfde Lb7 niet aan, wegens de voorbereiding van Van Foreest.) 14. Ld2 Le7 15. Lf3 O-O 16. Dd3 (Wit dreigt nu slaan op d5 en daarna op b4 waarmee de pion weer terug wordt gewonnen.) 16. …Db8 (Voorkomt dat wit zijn pion terugwint. Maar met deze speelwijze wordt Van Foreest snel enorm actief.) 17. c4 bxc3 18. bxc3 Ta7? (Zwart moest iets doen tegen het dreigende kwaliteitsverlies met 19. c4. Het beste antwoord is echter 18. … Lf6 waarop volgt 19. c4 Pb4 20. Lxb4 Dxb4 21. Lxa8 Txa8. Zwart krijgt dan voor het kwaliteitsverlies het loperpaar en een pion terug.) 19. Tfb1 (Positioneel staat Foreest als een vorst, de diverse lijnen op de damevleugel zijn doorslaggevend voor de winst.) 19. … Dc8 20. c4 Pf6 21. Pb5!! (Zie diagram. Een zeer fraai stukoffer met het idee om twee verbonden vrijpionnen te creëren. ) 21. … axb5 22. cxb5 (Die pionnen zijn ijzersterk. De ondersteuning van de pionnen door de beide lopers, beide torens en dame is enorm gevaarlijk voor zwart. Zwart moet een stuk teruggeven om dit te voorkomen.) 22. … Lxb5 23. Dxb5 (De a-pion is uiteraard nog steeds zeer gevaarlijk.) 23… Pd7 24. Lb7 Dd8 25. a6 Lf6 26. La5 De8 27. Lc7 (Van Foreest staat zo goed dat hij geen moeite doet om zijn toren van a1 weg te zetten.) 27. … Lxa1 28. Txa1? (Beter is 28. Lxd6 Lf6 29. Lxf8 Kxf8 30. Tc1 Ld6 31. Td1.) 28. … d5? (Hier had Grandelius 28. … Pc5! kunnen spelen met goede remisekansen.) 29. Ld6 Dd8 30. Tc1 (Met deze zet geeft Van Foreest te kennen dat hij het loperpaar van meer waarde acht dan de toren.) 30… g6 31. h3 Te8 32 .Tc7 Pf6 33. Le5 Pe4 34. Dc6 Tf8 35. Ld4 Db8 36. f3 Txa6 37. Lxa6 Db4 38. Le5 De1+ (Als toegift geeft Van Foreest nog een koningsloop naar de overkant.) 39. Kh2 Pf2 40. Dc3 Dh1+ 41. Kg3 Dg1 42. Tc8! Ph1+ 43. Kh4 Df2+ 44. g3 g5+ 45. Kxg5! f6+ 46. Kh6 fxe5 47. Dxe5 1-0. (Na 47. … Da7 is 48. Dh8+ Kxh8 49, Txf8 mat.)
Partij in viewer: