Krantenrubriek weekend 27 februari 2021
Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Bab Wilders | Rini Kuijf | Henk Prins |
Een miljoen volgers
Er was een grappig, maar misschien toch ook verontrustend bericht over de Kroaat Antonio Radic, die onder de naam Agadmator een schaakkanaal heeft op YouTube met meer dan een miljoen volgers. Vorig jaar werd zijn account opeens gesloten, maar een dag later kreeg hij het weer terug. Dat ging nog net goed, deze keer.
YouTube gaf geen reden op voor de brute actie, maar onderzoekers die zich in de zaak verdiepten vonden dat ongeveer duizend schaakvideo’s van populaire schaakkanalen door de algoritmes van YouTube waren gebrandmerkt als haatzaaiend. De woorden wit, zwart, aanval en dreiging waren gebruikt en een trendgevoelig algoritme slaat dan alarm.
Dat kanaal van Agadmator is een kijkje waard. Hij is geen bijzonder sterke schaker, maar hij is welbespraakt en snel. Iedere dag publiceert hij minstens één nieuwe video, vaak zeer actueel. Alleen toen hij vorig jaar een hartoperatie onderging nam hij twee weken pauze, maar hij bleef wel twitteren vanuit het ziekenhuis. Met zoveel inzet krijg je een miljoen vrienden.
Een officieel wereldkampioenschap voor bedrijventeams is ook iets dat alleen uitvoerbaar was in de nieuwe schaakwereld waar bijna alles online is. Vorig weekeinde werd de laatste fase gespeeld van ‘FIDE Online World Corporate Chess 2021’. In de voorrondes hadden 288 bedrijven meegedaan en het waren niet de minsten: Amazon, Microsoft, Gazprom, Boeing, Goldman Sachs, IBM, Airbnb, Sony, Tata Steel en ga maar door. Wat er toe doet, deed mee.
Er waren ook grote schakers van buiten ingehuurd, zoals Carlsen, Nepomniatstsji en Giri. Toch werd dit wereldkampioenschap niet gewonnen door een van de giganten, maar door de Duitse bank Grenke. Het deed me plezier, want Grenke is geen passant in de schaakwereld, maar organiseert al heel lang ieder jaar belangrijke toernooien.
De bedrijven hoefden van de FIDE geen inleggeld te betalen, maar er konden donaties worden gedaan voor schakende kinderen, gehandicapten en veteranen. Na bijna een week stond de teller op iets meer dan 10.000 dollar. Toch goed voor een kop koffie voor de kinderen, de gehandicapten en de veteranen.
Alina Kasjlinskaja (Grenke) – Alexander Kadatsky (Sberbank, de grootste bank van Rusland), Finale WK Bedrijven 2021
1. e4 c5 2. Pc3 d6 3. d4 cxd4 4. Dxd4 Pc6 5. Dd2 g6 6. b3 Lg7 7. Lb2 Pf6 8.0-0-0 0-0 9. Kb1 a6 10. f3 b5 11. h4 h5 12. Pge2 Pe5 13. Pd4 Lb7 14. Pce2 Te kalm. Het agressieve 14. g4 was goed, omdat wit na 14…hxg4 15. h5 Pxh5 16. fxg4 sterke aanval zou hebben. 14…Tc8 15. Pg3 e6 16. Le2 Dc7 17. f4 Peg4 18. Lf3 e5 19. Pde2 Lh6 Niet slecht, maar de simpele kwaliteitswinst met 19…Pf2 was nog beter. 20. Thf1 Tfd8 21. Dd3 exf4 Een vreemde zet. Was zwart misschien wits Lb2 vergeten, die nu ruim baan krijgt? Na 21…d5 zou zwart geweldig staan. 22. Lxg4 Pxg4 23. Pxf4 Pe5 Zwart moest oppassen en 23…Te8 was de beste verdediging. 24. De2 Een paardoffer hangt in de lucht. 24… De7 En deze zet vraagt er om.
25. Pfxh5 gxh5 26. Pf5 Df8 27. Dxh5 Lg7 28. Tf4 Te8 Er was geen verdediging. 29. Tg4 Pg6 Ook na 29…Pxg4 30. Lxg7 wint wit snel. 30. Lxg7 Dxg7 31. Pxg7 Kxg7 32. Df5 Tc5 33. Df3 Nog vlugger ging het met 33. Txg6+ fxg6 34. Dd7+, maar het maakt niet uit. 33…Tce5 34. Tf1 T8e7 35. Df6+ Kh7 36. h5 Zwart gaf op.
Partij in viewer:
Daar duikt zowaar Joël Lautier op, de angstgegner van Kasparov
De vele online-snelschaaktoernooien laat ik graag aan mij voorbijgaan, al controleer ik af en toe de deelnemerslijsten. Tussen de vertrouwde namen staat soms die van een oude bekende die lang geleden het schaken vaarwel heeft gezegd, maar tijdens de lockdown even is teruggekeerd naar de oude liefde. Zo bleek vorig weekeinde dat de Fransman Joël Lautier (47) het team van de Russische Sovcombank aanvoerde tijdens het internationale kampioenschap voor bedrijven.
Misschien zegt Lautiers naam de jongeren weinig meer. De zoon van een Franse vader en een Japanse moeder stelde in 2006 vast dat hij nooit wereldkampioen zou worden. Hij stopte met schaken, vestigde zich in Moskou en werd rijk in de Russische financiële wereld. Alleen als in zijn nieuwe woonplaats schaakevenementen van de hoogste categorie plaatsvonden, kwam hij af en toe op bezoek, zoals in 2012 tijdens de WK-match Anand – Gelfand.
Tussen 1990 en 2006 was Lautier een van de succesvolste West-Europese professionals. In Nederland won hij in 1995 de VSB-vierkamp vóór Kasparov, Topalov en Piket. Befaamd zijn Stijn Rademakers in de Volkskrant van 17 mei 1995 afgedrukte foto’s van Kasparov die na een nederlaag tegen Lautier in opperste verwarring en zelfhaat het VSB-gebouw aan de bloemenmarkt in Amsterdam ontvlucht. Lautier is een van de weinige schakers met een plusscore in klassieke partijen tegen Kasparov.
Lautier is ook medeverantwoordelijk voor Kasparovs verlies van de wereldtitel. Hij was een van de assistenten van Vladimir Kramnik voor en tijdens de WK-match in 2000 in Londen. Zijn speciale opdracht was de analyse van de beruchte Berlijnse verdediging in de Spaanse opening. Het bleek de sleutel tot Kramniks eindzege. Geen enkele maal slaagde Kasparov erin de betonnen verdediging te breken.
Lautiers online-vluggertjes in het bedrijventoernooi zal ik u besparen. In plaats daarvan geef ik een partij die Lautier koestert als de beste prestatie uit zijn vroege jeugd.
Lautier – Kotronias, Sotsji 1989
1. c4 e6 2. Pf3 d5 3. g3 Pf6 4. Lg2 Le7 5. 0-0 0-0 6. b3 c5 7. e3 Pc6 8. Lb2 d4 9. exd4 cxd4 10. Te1 Pe8 11. d3 f6 12. Pa3 e5 13. Pc2 Pc7 14. Dd2 a5 15. a3 Pa6 16. b4! axb4 17. axb4 Pcxb4
18. Pfxd4! exd4 19. La3
De pointe van het de vorige zet. Zwart kan het extra stuk niet behouden.
19 … Pxc2 20. Lxe7 Dxe7?
Nu verliest zwart kansloos. Misschien kan hij standhouden na 20 … Pxe1 21. Lxd8 Pxg2 22. Lb6 Lh3. Zwarts paard is opgesloten op g2, maar bestrijkt wel essentiële velden.
21. Txe7 Pxa1
22. Da5 Pb3 23. Dd5+ Kh8 24. Df7 Tg8 25. Te8 Le6 26. Txg8+ Txg8 27. Dxe6 Pac5 28. Db6 h6 29. Lh3 Te8 30. Lf5 Kg8 31. Lg6 Tc8 32. Kg2 Kh8 33. Lf5 Te8 34. Lg4 Te5 35. Dd8+ Kh7 36. f4 f5 37. fxe5 fxg4 38. Dd6 Pxd3 39. e6 Pe1+ 40. Kf1 Pf3 41. Df4
Zwart geeft op.
Partij in viewer:
Rubriek is om de week
Van der Sterren doet wat hij leuk vindt om te doen
Verleden week publiceerde Schaaksite.nl een interview met Paul van der Sterren, wiens autobiografie Zwart op Wit een heruitgave in eigen beheer heeft gekregen (zie paulvandersterren.nl). In het interview vertelt Van der Sterren, sinds 2001 gestopt met toernooischaak, dat hij nu dingen doet die hij leuk vindt om te doen. Columns en boeken schrijven, af en toe training geven, voorzitter zijn van het Max Euwe Centrum, met schaken bezig zijn zonder te schaken. Maar is het spelen zelf dan niet leuk? Enerzijds wel, want hij mist het schaker zijn nog elke dag. Maar net als Tom Dumoulin worstelde hij met de schaduwzijden van topsporter zijn, de stress en de constante twijfels, waar hij in zijn autobiografie uitgebreid verslag van doet (zonder dat het een klaagzang wordt). Hij is ook een typisch iemand die van buiten correct en onbewogen lijkt, maar van binnen vol met emoties zit. Op dat ogenschijnlijk correcte verkeek ik me ooit eens. Bij een toernooi ergens in het buitenland hadden we een geanimeerd gesprek tijdens het ontbijt en op een gegeven moment vroeg ik hem “Ben jij eigenlijk wel eens dronken geweest?” Geschokt keek hij me aan, “Wat denk je wel niet van mij?” “Oeps, dacht ik, maar was toch benieuwd naar het antwoord. “Natuurlijk wel!”
Op Schaaksite noemt hij als meest gedenkwaardige partij hoe hij in Wijk aan Zee 1978 als 21-jarige de toenmalige nummer twee van de wereld Viktor Kortchnoi versloeg. Een ander zou na deze wereldprestatie gewoon erg blij zijn, bij Van der Sterren kwamen de twijfels: beter dan dit zou het nooit worden, had het wel zin om door te gaan met schaken? Aan dat hij dat deed hebben we een zeer boeiend boek te danken.
Van der Sterren – Kortchnoi
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Lb4 4.e5 c5 5.a3 Lxc3+ 6.bxc3 Pe7 7.Pf3 Pbc6 8.Ld3 Da5 9.0–0 c4 10.Le2 Ld7 11.a4 Pc8 12.Dd2 Pb6 13.Dg5 Tg8 14.Ta3 h6 15.Dh5 Pxa4 16.g3 b5 17.Ld2 Dd8 18.Tb1 De7 19.Taa1 a6 20.Ph4 0–0–0 21.Pg2 Kc7 22.Pe3 Ta8 23.f4 Pb6 24.f5
Een typische Franse Winawerstelling. Wit heeft compensatie voor de pion, maar met 24….f6! kan zwart actief spel krijgen. Kortchnoi doet een andere breekzet en maakt zijn koning zo kwetsbaarder.
24…b4? 25.Tf1! g6 26.fxg6 Txg6 27.Df3 Le8 28.Df4 bxc3 29.Lxc3 Dg5 30.Df3
Wit staat nu op beide vleugels goed.
30…a5 31.Pg2 Pb4 32.Pf4 Tg8 33.Tfb1 Dd8
Paard naar f6 spelen met totale controle zou hier het slimst zijn. In plaats daarvan gaat wit puur voor de aanval met het risico controle te verliezen.
34.Df1 Pc6 35.Tb5?! a4?!
Na 35…Pxd4! was het heel rommelig geworden.
36.Db1 Ta6 37.Db2 Ld7 38.Da3 Pxd4?
Nu is deze zet niet meer goed.
39.Dc5+ Kb7 40.Lxd4 Lxb5 41.Dxb5 a3
Hier werd de partij afgebroken en twee uur later hervat.
42.Lh5! Dc7 43.Pe2!
Wit gaat alsnog voor de totale controle.
43…De7 44.Pc3 Dd7 45.Db4 Tg5 46.Txa3!?
Levert een mooi slot op, al had elke normale zet gewonnen.
46…Txa3 47.Dxb6+ Ka8 48.Pb5 Db7 49.Dd8+ Db8 50.Dd7 Db7 51.De8+ Db8 52.Dc6+ Db7 53.De8+ Db8 54.Dc6+ Db7 55.Dd6! Taxg3+ 56.hxg3 Dxb5 57.Df8+ Kb7 58.Dxf7+ Kb8 59.Kg2 Da4 60.Df8+ Nogmaals afgebroken en daarna opgegeven door zwart.
Partij in viewer:
Ruy Lopez de Segura was een Spaanse priester die triomfen vierde aan het hof van de hier nog steeds niet erg geliefde Spaanse vorst Filips II. Niet als biechtvader maar als schaker en auteur van een zeer belangrijk schaakboek. De opening 1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 heet nog steeds Spaans of Ruy Lopez en is nog altijd populair, zeker bij de clubspelers. Men zou kunnen denken dat deze opening nu wel helemaal geanalyseerd is maar toch heeft Ioannis Simeonidis alle schakers weer bediend met “a complete and surprising repertoire” tegen de Ruy Lopez : Carlsen ‘s Neo-Moller , verschenen bij New In Chess ( € 22.95) Deze opening kenmerkt zich o.a. doordat geen b5 wordt gespeeld en door de zet Lc5. Het is dus vooral een goed boek voor zwart die wellicht daarmee de witspeler, die dit boek ten onrechte niet heeft gekocht, kan verrassen. Alle varianten worden deskundig uitgelegd met aan het eind van ieder hoofdstuk een goede conclusie.
Aan het slot 45 diagrammen als trainingsmateriaal. (met oplossingen ) Kortom, een degelijk openingsboek voor iedere 1.e4 speler en zeker voor een ieder die na 1.e4 de zet 1..e5 speelt.Na een gelukte opening komt het middenspel en ook daarvoor kan de leergierige clubspeler terecht bij New In Chess via een boek van een trainer die niemand minder dan Caruana ( 2e van de wereld ) heeft opgeleid: Boris Zlotnik met een prachtig leerboek: Zlotnik‘s Middlegame Manual (€ 27.95), bijna 400 pagina ‘s waarin werkelijk alle wat aan strategische en tactische thema’s in het middenspel kan voorkomen met duidelijke voorbeelden wordt uitgelegd. Aan de hand van 124 partijen van grootmeesters komen vele thema’s aan de orde in hoofdstukken als: Het veld d5 in de Siciliaan of Wanneer ruil je een gefianchetteerde loper af en natuurlijk de geïsoleerde d-pion, om eens wat te noemen. Ook hier ( 162 ) oefen- diagrammen met oplossingen. Van harte aanbevolen. Het is de verjaardag van Julio Granda Zuniga ( 1967), ooit en misschien nog wel de sterkste speler van Latijns Amerika. Ik ben er een beetje trots op dat ik door het sturen van boekjes en tijdschriften naar Arequipa zo rond 1990 heb mogen bijdragen aan zijn vorming op schaak-gebied. Uit dankbaarheid logeerde hij enkele dagen bij mij tijdens de Donner Memorial toernooien uit 1995 (1e plaats samen met Timman) en 1996 ( 1e plaats samen met Ivanchuk ) Zijn logeren leidde tot mijn enige partij ooit ( dus niet in een simultaan ) tegen een grootmeester, de uitslag laat zich raden. Tegenwoordig bivakkeert hij in Spanje en doet altijd veel voor de schaaksport,ook als vice-president van de FIDE.
Hier de partij tegen de sterke Engelse grootmeester John Nunn: Julio Granda Zuniga, Amsterdam augustus 1995, Donner Memorial; 1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 4.e4 d6 5.Le2 0-0 6.Pf3 e5 7.0-0 Pc6 8.d5 Pe7 9.b4 Ph5 10.c5 Julio beweerde altijd dat hij niet aan theorie-studie deed ( tot ergernis van veel andere grootmeesters) anders had hij hier vast Te1 gespeeld. 10..Pf4 11.Lc4 Lg4 12.h3 Lh5 13.Te1 a5 Hier lag g5 meer voor de hand. 14.Tb1 Pc8 een ietwat onduidelijke plek voor het paard. 15.a3 axb 16.axb Kh8 17.Lf1 f5 18.exf gxf 19.Lxf4 exf 20.Pb5 dxc 21.bxc c6 22.Pbd4 Dxd5 23.Txb7 Ta7 24.Txa7 Pxa7 er is nog niet veel van te zeggen 25.Pe6 Lxf3 26,gxf Tg8 27.Dxd5 wit is niet bang voor het aftrekschaak, Nunn dacht er lang over wat de latere tijdnood verklaart 27..cxd 28.Td1 Pc6 29.Kh1 d4 30.Lb5 Tc8 31.Pxf4 Pa7 32.Ld7 Txc5 Ondanks de ongelijke lopers heeft zwart problemen, vooral met de koning 33.Te1 Te5 34.Ta1! het paard zit in de knip 34..d3 35.Txa7 d2 36.La4 Lh6 37.Ph5 1-0 want zwart ging door de vlag maar 37..Te1+ 38.Kg2 Lf8 39.Ta8 is ook uit en 38..d1D 40.Lxd1 Txd1 41.Pf6.
Partij in viewer:
Voor beginners
Voor gevorderden
Het RDMagazine van 5 december bevatte traditiegetrouw een schaakpuzzel. De formule, het maken van een schaakprobleem met de oplossingen van andere problemen, deed het ook nu weer goed, zo blijkt uit de vele inzendingen. Drie tweezetten en drie driezetten, waarvan enkele pittige, waren op te lossen.
Vandaag de bespreking van het eerste probleem, een tweezet van Y. Rossomakho.
De tweezet heeft een thematische verleiding. Met de zet 1. Lb7? dreigt wit 2. Txf5 mat. Op 1. … Pf4 komt 2. Pg5 mat. Ook 1. … b1 D/T houdt de dreiging tegen. Deze zet opent de lange diagonaal van de zwarte velden. Wit zet mat met 2. Te5, mat door dubbelschaak. Een variant is ook 1. … Td1, waarop zwart met 2. Dxf5 wordt matgezet. Zwart weerlegt de verleiding met 1. … Pxe3! De sleutelzet is 1. Txf5! Wit dreigt dan 2. Lb7 mat. Een van de thema’s van het probleem heeft de oplosser kunnen ontdekken. Ten opzichte van de verleiding zijn de sleutelzet en de dreigzet omgedraaid. Na 1. … Pf4 wordt de toren van f5 ontpend en zet wit mat met 2. Te5 mat. Na 1. … b1 D/T komt 2. Pg5 mat. Door de pionzet wordt de diagonaal van de zwarte velden geopend en is veld d4 gedekt. Wit kan dan Pg5 spelen, omdat het paard de dekking van d4 niet meer in stand hoeft te houden. Naast de verwisseling van de sleutelzet en de dreiging is er nog een verwisseling te zien. Na 1. … Pf4 en 1. … b1 D/T komen verwisselende matzetten, 2. Pg5 en 2. Te5. Dit heet in de schaakprobleemwereld matverwisseling. Op 1. … Td1 komt 2. Te5 mat. Op 1. … Pxe3 is nu wel een matzet. Zwart blokkeert het veld e3 waardoor wit straffeloos met 2. Ld3 mat kan zetten. Na 1. … Txf5+ volgt 2. Dxf5 mat.
Voor verdieping van de vertoonde thematiek wordt tweezet 975 geplaatst om op te lossen.
Over twee weken volgt de bespreking. De tweezet van Wieland Bruch is een tweeling tweezet. Eerst dient de diagramstand opgelost te worden, en daarna moet de loper van g2 naar c2 verplaatst worden. Dan is een nieuwe tweezet ontstaan die weer opgelost moet worden.
