Krantenrubriek weekend 20 maart 2021
Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Bab Wilders | Rini Kuijf | Henk Prins |
Ons tijdschrift
Een paar weken geleden ontvingen de leden van de KNSB het laatste papieren nummer van het bondsblad Schaakmagazine. Er komen nog een paar digitale afleveringen, maar papier werd te duur. De vaste columnist Paul van der Sterren aanvaardde het verlies als een stoïcijn en schreef gelaten over revoluties en saneringsrondes: „Er is onrecht, er vallen slachtoffers, dingen verdwijnen die een beter lot hadden verdiend, maar het leven gaat verder, sereen, onverschillig voor het lijden van de mensheid, en met een altijd weer verbluffende veerkracht.”
Door deze toch wel droeve woorden dacht ik aan een veel droeviger geschiedenis uit de beginjaren van het blad. Norman Willem van Lennep (1872-1897) werd in 1893 de eerste hoofdredacteur van wat toen Tijdschrift van den Nederlandsen Schaakbond heette. Onvermoeibaar als schrijver, organisator en sterk schaker was hij de motor van het Nederlandse schaakleven. Alom geliefd, behalve door enkelen die zich het slachtoffer voelden van zijn scherpe pen.
Opeens verhuisde hij naar Engeland, waar hij al even populair werd, getuige een lang artikel in British Chess Magazine van mei 1897, een paar maanden voor zijn dood. Van Lennep leek in zijn korte leven een geluksvogel.
In het Amsterdamse Stadsarchief bevinden zich de brieven die hij uit Engeland aan zijn ouders stuurde. Die laten zien dat hij door zijn vader jhr. Maurits Jacob van Lennep (een zoon van de vermaarde schrijver Jacob van Lennep) als het zwarte schaap van de familie verbannen was naar Engeland, waar hij doodongelukkig was.
Norman was homoseksueel, hij had het gymnasium niet afgemaakt en hij beschreef zichzelf als een armzalige nietsnut. In zijn brieven is hij dankbaar dat hij korte vakanties op het ouderlijk landgoed Bantam mag doorbrengen en hij vraagt om kleine gunsten: „Kunt u mij niet eens een groote bal kalfsgehakt in een blik sturen?”
Op 28 september 1897 ging hij aan boord van een schip dat van Harwich naar Hoek van Holland voer. ’s Nachts sprong hij in zee. In een afscheidsbrief had de begaafde en alom geliefde Norman van Lennep geschreven: „Alles wat ik gedaan heb deed ik met volstrekte weerzin.”
Henry Holwell Cole – Norman van Lennep, Londen 1896
1. e4 e5 2. f4 d5 3. exd5 e4 4. Pc3 Pf6 5. Lc4 Pbd7 6. De2 Ld6 7. d3 0-0 8. dxe4 Lb4 9. Kf1 Lxc3 10. bxc3 Te8 11. e5 Pb6 12. Lb5 c6 13. dxc6 bxc6 14. Lxc6 Pg4
Met de bedoeling 15. Lxa8 La6 en zwart wint.
15. Pf3 Le6 16. Pd2 Pc4
Omdat 17. Pxc4 Lxc4 niet gaat voor wit. Toch gaf 16…Tc8 17. Lxe8 Txc3 zwart meer kansen.
17. Lxe8 Pce3+ 18. Kg1 Pd1
Grappig, maar met 19. Dd3 zou wit in het voordeel blijven.
19. Pf3 Pxc3
Nu staat zwart opeens goed.
20. Dd2 Db6+ 21. Pd4 Pe2+ 22. Kf1 Pxd4 23. h3 Lc4+ 24. Ke1 Pe3 25. La4 Pef5
Na 25…Dg6 zou zwarts aanval beslissen.
26. c3 Pe6 27. Lc2 Pg3 28. Tb1 Dc5 29. De3 Pxh1 30. f5
Wit staat een stuk achter, maar na 30…Dxe3+ 31. Lxe3 heeft hij goede compensatie.
30…De7
Zwart geeft liever het stuk terug.
31. f6
Wit had het moeten nemen, want 31. fxe6 Dh4+ 32. g3 Pxg3 33. Df4 is goed voor hem.
31…Dc5 32. g4 Td8 33. fxg7 Pf4
Om na 34. Dxc5 met 34…Pg2 een mooi mat te geven. Zwart staat gewonnen.
34. Le4 Dxe5 35. Ld2 Te8 36. Lxh1 Dxe3+ 37. Lxe3 Txe3+ Wit gaf op.
Partij in viewer:
Veilig achter zijn computerscherm hervindt So de flair uit zijn jeugd
Veertien maanden geleden speelde Wesley So in Wijk aan Zee voor het laatst een partij met bord en stukken. Sindsdien zit de in de Filippijnen geboren Amerikaan (27) thuis bij zijn pleeggezin in Excelsior, een dorp in Minnesota. Weinigen zullen zijn lot benijden, maar So klaagt niet. Integendeel, alsof het isolement hem inspireert, blinkt hij uit in het internetschaak, waartoe hij tijdelijk is veroordeeld.
So’s successenreeks van de afgelopen tijd is indrukwekkend. Hij werd kampioen van de Verenigde Staten en hij won het WK Fischer-random, de variant van het spel waarbij de computer de opstelling van de stukken op de onderste rijd bepaalt.
Daarnaast versloeg hij in twee toernooien van Magnus Carlsens Chess Tour de wereldkampioen in de finalematch. Na zijn laatste nederlaag erkende Carlsen dat So in het online-spel zijn lastigste tegenstander is.
We kennen So als een solide schaker, die wilde avonturen vermijdt en vertrouwt op zijn strategisch inzicht. Maar als achter het computerscherm ratingpunten geen rol spelen, keert hij terug naar het spel van zijn jeugd, toen hij een houwdegen was die voor niets en niemand bang was. Het zou mooi zijn als So die onbevangenheid meeneemt naar de klassieke toernooien van de toekomst.
In het lopende toernooi van de MCC tour won So twee partijen in grote stijl.
So – Aronian
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4 4. Dc2 0-0 5. Pf3 d5 6. Lg5 h6 7. Lh4!
Dit pionoffer leidt tot veel scherper spel dan het gezapige 7. Lxf6.
7 … dxc4 8. e4 g5 9. Lg3 b5 10. e5 Ph5 11. De4 Dd5 12. Dg4 Pg7 13. Le2 f5? 14. Dh3!
Niet 14. exf6 ep? e5.
14 … g4 15. Dxh6 gxf3 16. Lxf3 Dxd4 17. 0-0 c6 18. Tad1 Db6
19. Pe4! fxe4 20. Lxe4 Tf5
Gedwongen. Tot onmiddellijk verlies leidt 20 … Pf5 21. Dg6+ Kh8 22. Lh4.
21. Lxf5 exf5 22. e6!
Maakt de weg vrij voor het ingrijpen van de loper op g3.
22. e6 Lf8 23. Le5 c5 24. Lxg7 Lxg7 25. e7 Ld7 26. Dh5 Dc6 27. Tfe1 Le8 28. Td8 Pa6 29. Te6!
De ene prachtzet na de andere.
29 … Dd7 30. Txa8 Pc7 31. Td8 Pxe6 32. Txe8+ Pf8 33. Txf8+ Zwart geeft op.
Partij in viewer:
Dat was mooi, maar het kan mooier.
So – Firouzja
1.e4 c6 2. d4 d5 3. e5 Lf5 4. Pf3 e6 5. Le2 Pe7 6. 0-0 h6 7. Pbd2 Pd7 8. Pb3 g5 9. Ld2 a5 10. a4 Dc7 11. c3 f6 12. exf6 Pg6 13. c4 Ld6 14. cxd5 exd5
15. Ld3!
De zet van het toernooi.
15 … Lxd3 16. Lxa5 Txa5 17. Dxd3 Kf7 18. Pxa5 Dxa5 19. Df5 Dd8 20. Tae1 Pgf8 21. Te7+! Lxe7 22. fxe7+ Kxe7 23. Te1+ Kd6 24. Pe5 Th7 25. Pxd7 Dxd7 26. De5 Mat.
Partij in viewer:
Voor jong en oud
‘Niet zo lang geleden werd ik getroffen door een onderwerp op een journaaluitzending. Een duidelijk oudere heer vroeg daarin of er iemand met hem een partijtje schaak zou willen spelen. Het was een simpele vraag maar in feite was het een hoog emotionele oproep van iemand die contact wilde hebben met de buitenwereld’.
Dit is de kop van een brief die ik kreeg van Ignace Hendriks, geen onbekende in de schaakwereld want hij was jarenlang betrokken bij het Max Euwe Centrum waar hij vele projecten leidde. Zo ook het project ‘schaken in isolement’, voor gevangenissen en gezondheidsinstellingen. Samen schaken betekent plezier en verlichting, zo bleek al uit de competitie tussen barakken in de concentratiekampen van de nazi’s. Het grote tuinschaakspel op het Max Euwe Plein in Amsterdam bewijst het dagelijks: weer of geen weer, er wordt gespeeld door daklozen en mensen die de aktetas even aan de kant zetten met de jas erop.
In dezelfde periode van de hartenkreet van Ignace kreeg ik het verzoek van Chessity om een nieuwe cursus te presenteren voor beginners. Chessity is een geavanceerd digitaal leerplan dat al op zo’n kleine 2000 scholen wordt gebruikt. Omdat veel ouders ook mee willen leren is er een leeromgeving voor jong en oud. Je hoeft geen Einstein te zijn om deze twee verzoeken te combineren. Dankzij de moderne techniek kun je vanuit het klaslokaal of de huiskamer contact leggen met de buitenwereld en de schaaksport biedt gelijk een wereldwijde community waarmee makkelijk te communiceren is. Zowel de succesvolle Netflix-serie The Queen’s Gambit als de successen van Jorden van Foreest en Anish Giri hebben het enthousiasme voor schaken wederom een impuls gegeven. Daar kun je zowel het gedwongen coronahuisarrest als de constante toename van het aantal ouderen bij optellen. De KNSB denkt van harte mee met deze nieuwe cursus en kan via de schaakverenigingen in den lande mensen inzetten die banden hebben met ouderenorganisaties. Dus dit is de kans om niet alleen schaken te leren en andere beginners te ontmoeten maar ook om meer te weten te komen van de mooie verhalen en anekdotes en legendes van deze eeuwenoude denksport. Dan nu iets geheel anders.
Op dit moment loopt het Magnus Carlsen Invitatietoernooi, een online event met alleen topspelers. Het is altijd bijzonder als de wereldkampioen verliest.
Giri – M. Carlsen
1.e4 c5 2.Pf3 g6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pc6 5.c4 Pf6 6.Pc3 d6 7.Le2 Pxd4 8.Dxd4 Lg7 9.0-0 0-0
De Maroczy-opzet (c4) in de Drakenvariant van de Siciliaanse verdediging.
10.Dd3 a5 11.Le3 Ld7 12.Ld4 Lc6 13.b3 Pd7 14.Lxg7 Kxg7
15.Dd4+ Kg8 16.Tfd1 Db6 17.Dxb6 Pxb6
Zo zijn de klauwen van de draak met watten omzwachteld. Wit staat een tikkeltje beter maar wel een blijvend tikkeltje vanwege ruimtevoordeel.
18.f4 f5 19.exf5 Txf5 20.g3 g5 21.Ld3 Tc5 22.Te1 Te8 23.Pe4 Lxe4 24.Txe4 gxf4 25.Txf4 Pd7 26.Te1 Pe5 27.Le4 b5 28.cxb5 Txb5 29.Th4
Moeilijke stelling. Velen zouden gaan voor 29…Pg6 30.Lc6 Pxh4 31.Lxe8 Pf3+ 32.Kf2 en dan kiezen tussen Te5, Tf5 of Pxe1. Carlsen komt met een heel ander plan.
29…Tb4!? 30.Lxh7+ Kg7 31.Le4 a4 32.bxa4 Txa4 33.Te2 Th8 34.Txh8 Kxh8 35.Ld5 Ta5 36.Lb3 Pc6 37.Td2 Kg7
Zwart wil zijn pionnen in beweging zetten maar dat gaat niet zo makkelijk.
38.Kg2 Pe5 39.h3 Pd7 40.Te2 Kf8 41.Tf2+ Pf6 42.g4 Kg7 43.Tf4 d5 44.g5 Pe4 45.Lxd5 Pxg5 46.Lb3 e5 47.Ta4 Tc5 48.Tc4 Ta5 49.h4
Randpionnen zijn de grootste vijand van het paard en wit heeft er twee: 49.Tg4 Kf6 50.Ta4 Tc5 51.h4 Ph7 52.Tc4 Ta5 53.Tc7 is direct uit.
49…Pe6 50.Ta4 Pf4+ 51.Kf3 Tc5 52.Tc4 Ta5 53.Tc7+ Kh6 54.Lc2 Ta3+ 55.Kg4 Pd3 56.Kf5 Pb4 57.Le4
Wit moet blijven oppassen na 57…Pd3 58.Tc6+ Kh5 59.Tc8 Kxh4 60.Ta8! met theoretische winst na zowel torenruil als 60…Tc3 61.Lxd3 Txd3 62.Kxe5 Kg4 63.a4 Ta3 64.a5 Kf3 65.a6 Ke3 66.a7 Ta1 67.Kd5 Kd3 68.Kc5 Kc3 69.Tc8.
57…Txa2? 58.Kg4!
Mooie slotzet, zwart gaat mat. Indrukwekkende overwinning.
Partij in viewer:
Schaakinstructie en –studie op twee manieren belicht
Bij New In Chess zijn twee boeken verschenen die over schaakinstructie en -studie gaan. The Lasker Method to Improve in Chess van Gerard Welling en Steve Giddins legt de nadruk op (beter worden in) schaken volgens de principes van Emanuel Lasker. Deze Duitse wiskundige en filosoof was maar liefst 27 jaar (1894-1921) wereldkampioen. Hij had veel andere interesses en daarom besteedde hij relatief weinig tijd aan de schaakstudie. Toch bleef hij op tot op hoge leeftijd zeer sterk, in 1936 versloeg hij op 67-jarige leeftijd nog Max Euwe. Dat hij met relatief weinig studie zo succesvol was kwam volgens de auteurs omdat hij een praktische stijl had gebaseerd op gezonde principes. Voor veel amateurs geldt ook dat ze niet veel tijd voor de schaakstudie hebben en daarom is Lasker een goed rolmodel om van te leren. De praktische stijl bijvoorbeeld houdt onder andere in dat het niet erg is om met een wat mindere stelling uit de opening te komen als je de stelling goed begrijpt. Hoe Larsen slechte/verloren stellingen speelde is ook leerzaam: hij probeerde zo veel mogelijk verdedigd te houden, reageerde op dreigingen en liet de bewijslast aan de tegenstander over. Het boek bevat verder een compleet openingsrepertoire voor wit en voor zwart, ook praktisch en gezond, bijvoorbeeld Geweigerd Damegambiet met zwart tegen 1.c4/1.Pf3/1.d4. In het eindspelhoofdstuk worden een aantal belangrijke principes behandeld.
Diagram 1 is een voorbeeld van het principe wederzijdse zetdwang. Met wit aan zet is het remise, zwart aan zet zou verliezen. Het is in die stelling dus nadelig om aan zet te zijn. Maar probeert u eens de volgende opgave op te lossen: voeg een witte of zwarte pion of stuk toe, zodanig dat het nog steeds wederzijdse zetdwang is! Er zijn vier oplossingen, die ik aan het einde van de rubriek zal geven. In het hoofdstuk Combinaties en tactiek staat diagram 2, uit een simultaan van Lasker. Had u gezien dat wit wint als hij pakt op g4?
Lasker – MacLaren
10.Kxg4! d5+ 11.Kf3 Df6+ 12.Ke3!
Meteen 12.Ke2? Lg4+ zou verliezen.
12…Df4+ 13.Ke2 Pg3+
Nu wint 13…Lg4+ 14.Ke1 voor wit omdat de zwarte dame hangt.
14.Ke1!
14.hxg3 Lg4+ 15.Ke1 Dxg3+ en wit verliest zijn dame.
14…Dh4 15.hxg3 Dxh1+ 16.Kf2 Dxd1 17.Pxd1 1-0
Een heel ander boek is Chess for Educators van Karel van Delft. Zoals de titel suggereert is dit specifiek gericht op mensen die schaakles geven. Karel (met wie ik ooit samen het keuzevak sportpsychologie volgde toen we allebei (hij deeltijd, ik voltijd) psychologie studeerden in Amsterdam) heeft een jaar of dertig ervaring met schaakles geven aan kinderen en het organiseren van trainingen. Alle kennis die hij in die tijd heeft opgedaan deelt hij in dit boek, waarin ook aandacht is in de psychologische aspecten en in training voor speciale groepen zoals hoogbegaafde kinderen en kinderen met een bepaalde beperking. In tegenstelling tot het vorig jaar besproken boek van zoon Merijn is het geen geschikte lectuur om ter ontspanning te lezen: de informatie wordt vrij zakelijk gepresenteerd met veel lijsten en opsommingen en maar weinig diagrammen. Wel is het een nuttig boek voor lesgevers.
De oplossing van de opgave bij diagram 1: voeg een witte pion op f5 toe, of een witte pion op h5, of een wit paard op g7, of een zwarte pion op e7 en er is nog steeds sprake van wederzijdse zetdwang.
Partij in viewer:
Op 8 maart geviel mij, ter gelegenheid van Wereldvrouwendag, het idee dat er al enige tijd geen aandacht was geweest voor de dames ondanks het succes van the Queen‘s Gambit. De rubriek voor de 12e was al klaar maar de 19e,n.b. mijn verjaardag, was nog in wording en dus de mogelijkheid dit verzuim (excuses aan de betere helft van de mensheid) goed te maken. Nu had ik natuurlijk kunnen volstaan met een partij uit de serie (bv Beth Harmon-Harry Beltik waarin Beth Harry mat zet) maar dan lijkt het ook niet zo serieus dus beter een partij uit het Dameskampioenschap van de USA, weliswaar rapid maar dat gaat nu eenmaal zo in deze bizarre tijden. Irina Krush – Tatev Abrahamyan 1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.Dc2 d5 5.cxd exd 6.Lf4 nu populair 6..c5 7.dxc 0-0 8.e3 Pc6 9.Pf3 Lxc5 10.Le2 d4 Zwart wil haar geïsoleerde pion elimineren maar 11.Td1 een vervelende pin 11..Pd5 12.Pg5! dreigt even wat g6 13.Pxd5 Dxd5 14.0-0 Le7 15.Lc4 Da5 16.h4 dxe3 17.Lxe3 wat te automatisch terug geslagen want Pxf7 was beter en interessanter 17..Pe5 18.Lb3 Lf5 19.De2 h6 beter Pg4 20,Td5 Dc7 21.Tc1 Pc6 dit schreeuwt natuurlijk om het offer (en dat komt ook) 22.Txf5 hxg 23.hxg gxf5? dit kan dus echt niet 24.Dh5 met een toren achter staat wit gewonnen 24..De5 25.g6 Dg7 ( ook 25..Dh8 helpt niet na 26.Lh6 Df6 27.Txc6 bxc6 28.Lf4 enz) 26.Lf6 Df6 27.Ld2 Dg7 28. Lc3 1-0 ( 27..Dh4 28.Lxf7+Txf7 29.gxf7+ Kg7 30.Lh6+ Kh7 31.Dxh4 Lxh4 32.f8D Txf8 33.Lxf8 met gewonnen eindspel) Mede door deze zege werd de favoriete Irina Krush voor de 8e keer kampioen van de Verenigde Staten.
Thuisgekomen van een barre tocht naar de slijter in stormgebruis, regen en hagel trof ik op de mat een folder aan van een 12-daagse cruise met als titel Schach Turnier auf See. Het water liep me in de mond bij het lezen van het aanbod (www.schachreisen.eu) maar toch zou dit niet de rubriek gehaald hebben als er niet ook een interessant schaakboek bij had gezeten, want daar doet Jörg Hickl ook in. Zeer geschikt voor de gemiddelde clubspeler die in deze barre tijden toch al zich moet beperken tot thuisstudie of een partijtje tegen de buurvrouw , om even terug te keren naar het begin van deze rubriek.
Het boek van grootmeester Michael Prusikin heet dan ook Feuer frei! Angriffsstrategien für Vereinsspieler ( € 24.90 ) Prusikin draagt de titel van FIDE senior trainer maar heeft ook veel jonge Duitsers zo goed getraind dat ook zij titels dragen. Het gaat dus duidelijk om de aanval en die is toch ook eigenlijk het leukste onderdeel van het spel. Maar de grote vraag is natuurlijk altijd: Wanneer is de stelling rijp voor een dergelijke actie ? De auteur behandelt in dit boek ( met een voorwoord van ex-wereldkampioen Khalifman ) de verschillende types stellingen en bespreekt waarom ze geschikt zijn om de knuppel uit de zak en in het hoenderhok te gooien en hoe dat dan moet gebeuren. Dit gebeurt aan de hand van vele partij-fragmenten van bekende en minder bekende spelers, steeds met soms meerdere diagrammen erbij. Er zijn natuurlijk veel bekende aanvals-types bij maar ook : een aanval op de koning zonder dame. De pionnen-stormaanval kan zowel bij gelijke rokades als bij tegengestelde rokades plaatsvinden. Leuk is ook het hoofdstuk “Sargnagel “, hetgeen overgezet zijnde betekent “nagel aan je doodskist “ en dat slaat dan op de pion die ver in het vijandelijke kamp is doorgedrongen en de verdediger voor grote problemen plaatst. Ook witte stukken die dreigen zoals een loper op b2 of een paard op f5 kunnen aanleiding zijn de aanvals-trompet te blazen. Tot slot een aantal tests met de oplossingen uiteraard maar daar mag men pas in wanhoop naar kijken. Een werkelijk prima leerboek voor de genoemde categorie.
Partij in viewer:
Voor beginners
Voor gevorderden
H. Prins – tweezet
De derde tweezet van de winterpuzzel uit het RDMagazine is een interessant batterij-probleem. In de tweezet zit een gemene verleiding waar een aantal oplossers is ingetrapt. De keuze van de sleutelzet heeft te maken met het vormen van een batterij. Wit heeft de keuze of een verticale toren-loper batterij te vormen door 1. Lxe6 te spelen, of een loper-toren batterij te vormen op de diagonaal met 1. Lh7. Bij de eerste batterij is de toren van e8 het staartstuk van de batterij en de loper van e6 het afvuurstuk, in de tweede keuze is de loper van h7 het staartstuk en de toren van f5 het afvuurstuk. De zet 1. Lxe6? is de verleiding van dit probleem. Deze zet dekt veld f5 wat betekent dat wit zijn andere batterij, op de horizontale lijn a4-e4, een dame-paard-batterij, kan gebruiken. Wit dreigt dan 2. Pxb3 mat. Deze dreiging kan zwart pareren met 1. …Dxb7, waarna de verticale batterij in werking gaat met 2. Lf7 mat. Na 1. … Lxf6 is 2. Tf4 mat. Het zwarte paard van b3 kan ook wat tegen de dreiging doen, na 1. … Pxd4 komt 2. Dxd4 mat, na 1. … Pxc5 2. Pxc5 mat en na 1. .. Pa5 of 1. … Pd2 volgt 2. Dc2 mat. Op 1. … Dxe6 komt 2. Txe6 mat en na 1. … cxd5 komt 2. Lxd5 mat. De niet opvallende weerlegging van deze verleiding is 1. Da8! Na deze zet krijgt wit het niet mat op de volgende zet.
De sleutelzet is dus de vorming van de andere batterij, de diagonale, met 1. Lh7! Ook nu wordt veld f5 gedekt en dreigt wit mat met het afvuren van de horizontale batterij door 2. Pxb3 mat. Na de weerlegging van de verleiding 1. … Da8 komt nu wel mat, namelijk 2 Txe6. Deze matzet komt ook na 1. … Dxb7. Na 1. … Lxf6 komt er een batterijmat met de diagonale batterij: 2. Txh5 mat. Een tweede mat met deze batterij is 1. … cxd5 2. Tf4 mat. Dit is een mooie matverandering vergeleken met de verleiding. Op 1. … Lg6 komt 2. exf3 mat. We zien drie matveranderingen en de matzetten 2. Txe6 en 2. Tf4 komen terug na andere zwarte parades. Dit heet paradeverandering.
Het probleem dat geplaatst is als nummer 3 in het puzzelblad is een aangepaste versie van een ander probleem van mij. De oorspronkelijke stelling wordt verkregen door pion f3 naar a7 te verplaatsen. In deze tweezet is 1. Lxe6! de oplossing en is 1. Lh7? de verleiding. De tweezet heeft dan een matverandering meer, want 1. … Lxe2 zorgt zowel in de verleiding als in de oplossing voor een ander batterijmat. In de verleiding 1. Lxh7 komt na 1. … Lxe2 2. Txg5 mat en in de oplossing, dus na 1. Lxe6! 2. Lxc8 mat. In de verbouwde stand, probleem 3, waren er al drie matveranderingen, namelijk na 1. … cxd5, 1. … Lxf6 en 1. … Dxb7. In de oorspronkelijke stelling wordt de verleiding 1. Lh7? weerlegt met 1. … Lg6! Een prachtig batterijprobleem met vier mat- en twee paradeveranderingen.
[betreft het artikel van Hans Ree]
Als ik me niet vergis, was Henry Holwell Cole de partner van Van Lennep. (Ja, het geheugen: die hond die gaat liggen waar hij wil, maar nooit komt wanneer je hem roept.) Op internet vond ik dit, www.ecforum.org.uk/viewtopic.php?t=11239, het commentaar van John Saunders: ‘… Those with access to the FindMyPast website will be able to read of his bout of mental health problems in some detail, but you don’t have to be a psychiatrist to diagnose at least part of the poor man’s problems. The casebook report tells us “his brother died suddenly, then his mother [in 1898] – his greatest friend committed suicide [mijn cursivering].’
Jan Timman heeft over Van Lennep geschreven (Een sprong in de Noordzee), maar ik heb dat boek niet. Staat daar iets meer over de verhouding van Van Lennep ten opzichte van Cole?
chessgames.com/perl/chessgame?gid=1075863&comp=1 computeranalyse van Cole – Van Lennep in de rubriek van Hans Ree.
Aflevering 38 van de Schaaksite-serie ‘Top-40 Nederlandse schakers’ (10 maart 2017)’ ging over Van Lennep. De tweede reactie aldaar is verkeerd geïnformeerd: in de privé-sfeer was consensuele seks tussen volwassen mannen sinds 1811 alleen tijdens de Duitse bezetting in Nederland verboden.
Het blijkt nu (na wat zoeken in de boekenkast) dat ik de naam Cole ken via Hans Ree zelf. ‘Daarna vestigt hij zich in Engeland. Eerst in Hastings, waar hij een vriend leert kennen, de Engelse schaker H.H. Cole. Later gaat hij in Londen wonen met Cole, eerst samen op één kamer, daarna iets groter behuisd. […] In de nacht van 28 op 29 september 1897 klimt Norman Willem van Lennep over de reling en springt in zee. Voor hij aan boord ging had hij een afscheidsbrief aan Cole geschreven, met het verzoek die aan zijn ouders door te sturen.’ (Ree, Schitterend Schaak, p. 182.) ‘Partner’ in mijn vorige commentaar is wellicht een interpretatie van de feiten die niet noodzakelijkerwijs voor de situatie aan het einde van de negentiende eeuw opgaat. Dat Cole later (1910) getrouwd is, is echter ook geen bewijs tégen een romantische relatie met Van Lennep.
Cole overleed op tachtigjarige leeftijd in 1953.
Je bent me net voor: ik zit hier met The Human Comedy of Chess door Hans Ree uit 1999 in mijn hand en mijn linker duim tussen de bladzijden 164 en 165!
En dan ook nog even de rubriek van Hans Böhm (van wie alle jeugd- en latere zonden vergeven mogen zijn): ‘Samen schaken betekent plezier en verlichting, zo bleek al uit de competitie tussen barakken in de concentratiekampen van de nazi’s.’ Waar komt dat verhaal vandaan?
Ben benieuwd Frits of de mensen die zoveel pretenderen te weten op schaaksite, dat ook weten.
Ah, natuurlijk: Paul de Kapper, Holländerblock tegen Buchenwald. Dat zal een paar schaaksiters wel wat zeggen. Weet je misschien ook iets meer over Cole?
Ja, wellicht doe ik er iets mee voor mijn rubriek in De Telegraaf of voor Langs de Lijn, of mijn YouTube-kanaal. Zoals dat laatste beeld bij The Queen’s Gambit waar al zoveel over gezegd en geschreven is maar in Mister Chess presenteert… gaan we wel in op dit opmerkelijke shot waar ik verder nog nooit iets over gehoord of gelezen heb.
zie www.youtube.com/watch?v=oFsT1XxYncA&t=278s
Ik neem aan dat je doelt op het In Memoriam voor Iepe Rubingh? Daar is over geschreven op chessbase (artikel 12/5 2020 door Shahid Ahmed): ‘… and the late Iepe Rubingh, founder of Chess Boxing, was the on-set chess consultant’ (en.chessbase.com/post/the-queen-s-gambit-in-netflix-2).
Ik bedoelde in Nederland, Frits, Wij leven in Nederland. Iepe Rubingh was een Nederlander.
Frits…. iets heel anders… kreeg van een oud-clubgenoot die zijn huis aan het opruimen was en die in 1975 had meegedaan met een open jeugd NK een artikel toegestuurd waar hij zelf op een foto stond… maar wie zie ik daar ook vermeld worden… Frits Fritschy… 🙂 ! Als je dat artikel over ‘Doetinchems schaaktoernooi groot sukses’ nog wilt hebben, geef dat dan maar even aan !
Ja, dat ben ik, de Allereerste Open Jeugdkampioen van Nederland!
Nou klinkt dat mooier dan het was. Regionale kampioenen gingen naar het NK, runners-up naar het ‘kandidatentoernooi’ en de rest kon naar het open toernooi. ‘Open’ betekende in 1975 nog niet internationaal, zoals in latere jaren. Maar goed, overal waar ik kom wordt nog steeds de rode loper uitgerold.
Stuur maar op, dat artikel, schaaksite mag mijn e-mailadres geven. Ik ben vooral benieuwd wie die clubgenoot was!
Leuk om zo te grasduinen in de schaakhistorie. Ik ben er ook even ingedoken. Misschien ten overvloede: die partij van Norman van Lennep tegen Henry Holwell Cole maakte deel uit van een match over 9 partijen, die Norman met 6,5 tegen 2,5 won. Na al die vreselijke gebeurtenissen in zijn leven heeft Cole ook een hele tijd weinig gespeeld.