Krantenrubrieken weekend 8 mei 2021
Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Bab Wilders | Rini Kuijf | Henk Prins |
Hans Ree
Een valsspeler
Andrei Filatov, de president van de Russische schaakbond, was natuurlijk erg blij met de overwinning van Jan Nepomniatsjtsji in het kandidatentoernooi en hij had er een opmerkelijke verklaring voor: „Nepomniatsjtsji’s zelfverzekerde spel was niet alleen gebaseerd op technische training, maar het kwam ook doordat hij op tijd was gevaccineerd met onze Spoetnik V. Hij kreeg psychologisch zelfvertrouwen tijdens het toernooi. Carlsen kan nu beven, want Noorwegen koopt dat vaccin niet.”
Er waren kritische reacties op de Russische site chess-news.ru. Als ik het goed begrepen heb vond iemand dat Nepom onrecht werd gedaan door zijn overwinning aan het vaccin toe te schrijven, en een andere lezer vroeg zich af of er ook een vaccin is tegen idiotie.
Die site houdt niet van Filatov. Bij een ander bericht, met de teneur dat Filatov een opschepper is, hadden ze een plaatje gezet met zijn hoofd naast dat van Joseph Goebbels. Ik kom vaak op die site, met hulp van een vertaalprogramma, omdat Genna Sosonko er een vaste columnist is. De laatste tijd gaan zijn herinneringen vaak over Nederland. Zo vertelde hij onder de kop ‘Ik was een valsspeler’ dat hij in 1991 werd gevraagd om mee te werken aan de Surpriseshow van Henny Huisman. Het idee was dat een amateurschaker moest denken dat hij speelde tegen een Dolly Parton-lookalike, die in werkelijkheid de zetten door grootmeester Sosonko kreeg ingefluisterd.
Genna had er eigenlijk geen zin in, maar er was een overtuigend argument om mee te doen: het hoge honorarium. In zijn artikel vertelde hij zijn Russische lezers over een fundamentele Nederlandse uitdrukking: ‘je mag geen dief van je eigen portemonnee zijn.’ Zoals wij van Genna veel leerden over de Russische samenleving, zo leren de Russen nu iets over ons.
Tot slot iets geheel anders. Eindelijk heeft Magnus Carlsen een van zijn online toernooien weten te winnen. In de finale van het NIC Classic, genoemd naar het Nederlandse tijdschrift New in Chess dat onlangs door zijn firma is aangekocht, versloeg hij Hikaru Nakamura.
Hikaru Nakamura – Magnus Carlsen, NIC Classic 2021
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pc3 a6 4. cxd5 exd5 5. Lf4 Pf6 6. e3 Ld6 7. Lxd6 Dxd6 8. Ld3 Lg4 9. Db3 Pc6 10. h3 Wit kon wel 10. Dxb7 spelen, maar zwart zou prettig spel krijgen. 10…Lh5 11. Pge2 Lxe2 12. Pxe2 0-0 13. Tc1 Pd8 14. Da3 Dd7 15. 0-0 g6 16. Pf4 Te8 17. Lc2 c6 18. Pd3 Pe6 Tot hier een kalme manoevreerpartij. Voor de hand ligt 19. Pe5 Dc7 20. Dc3 gevolgd door b4 en a4. 19. f4 Maar wit wil op de koningsvleugel actief worden en helpt daarmee zijn tegenstander. 19…Pg7 20. f5 g5 21. Pe5 Dc7 22. h4 Van kwaad tot erger. Na meteen 22. Dc3 Pgh5 kon hij met 23. Tf3 het paard van g3 afhouden.22…g4 23. Dc3 Pgh5 24. De1
24…Txe5 Geen moeilijk kwaliteitsoffer. Zwart krijgt een overweldigende stelling. 25. dxe5 Dxe5 26. Dc3 Dg3 27. De1 Dd6 28. Df2 Te8 29. Tcd1 De5 30. Td4 c5 31. Td2 Pg3 32. Tfd1 Kf8 Een diepzinnige zet. Na 33. b3 Pge4 34. Lxe4 Pxe4 35. Txd5 Pxf2 36. Txe5 is het belangrijk dat Te8 gedekt staat. 33. Td3 Pfe4 34. De1 Df6 35. Txd5 Dxh4 36. Lxe4 Dh1+ 37. Kf2 Pxe4+ 38. Ke2 Dxg2+ 39. Kd3 en wit gaf op, zonder te wachten op een antwoord.
Partij in viewer:
‘Nepomniatsjtsji’s vergeetachtigheid is funest in WK-match tegen Carlsen’
In overeenstemming met een oude traditie begonnen onmiddellijk na afloop van het kandidatentoernooi de speculaties over de kansen van Ian Nepomniatsjtsji in de WK-tweekamp tegen Magnus Carlsen. De wereldkampioen had een week eerder al zijn mening gegeven, toen het nog onzeker was wie de strijd van de kandidaat-uitdagers zou winnen: ‘Ik heb 50 procent kans als Fabiano Caruana opnieuw mijn tegenstander wordt. Tegen de anderen ben ik volgens mij duidelijk favoriet.’
Na de zege van Nepomniatsjtsji was Carlsen voorzichtiger. Hij beperkte zich tot de mededeling dat hem een spannende tweekamp wacht tegen een veelzijdige, tactisch sterke tegenstander. Andere profeten wezen zonder uitzondering Carlsen aan als grote kanshebber. ‘Nepo’s kansen? Minder dan 50, maar aanzienlijk meer dan 0 procent’, zei Alexander Grisjoek.
Gari Kasparov voorspelde dat Carlsen zich zal aanpassen nu hij een veel agressievere tegenstander treft dan zijn vorige uitdagers Caruana en Karjakin. ‘Bovendien is Nepo een excellente snelschaker. Carlsen zal minder geneigd zijn het tegen hem op een tiebreak met rapidpartijen te laten aankomen.’
Verrassend was de opmerking van Anish Giri. Op de site Chessbase India zei hij dat Nepomniatsjtsji veel zal moeten veranderen: ‘Soms vergeet hij wat hij heeft voorbereid of haalt hij varianten door elkaar. In een toernooi komt hij ermee weg omdat hij meestal sterker is dan zijn tegenstanders. Maar in een tweekamp tegen Carlsen kan vergeetachtigheid fataal zijn.’
Een mooie partij van Nepomniatsjitsji uit de tweede toernooihelft zou welkom zijn, maar die is er niet. Hij won te gemakkelijk van landgenoot Aleksejenko en de Chineees Wang bood geen weerstand in een houdbaar eindspel. In plaats daarvan een voorbeeld van Nepo’s kunst als combinatiespeler uit het Russisch teamkampioenschap in 2009.
Nepomniatsjtsji – Charitonov, Sotsji 2009
1.e4 c6 2. d4 d5 3. exd5 cxd5 4. c4 Pf6 5. Pc3 e6 6. Pf3 Lb4 7. cxd5 Pxd5 8. Ld2 Pc6 9. Ld3 Le7 10. 0-0 0-0 11. a3 Lf6 12. Dc2 g6 13. Lh6 Te8 14. Tad1 Pce7 15. Pe4 Lg7 16. Lxg7 Kxg7 17. Tfe1 Pf5 18. Pc3 Pfe7 19. Pe5 b6 20. Dd2 Lb7 21. Pe4 Tf8
Sterker is 21 … Pf5 om 22. Pg5 te beantwoorden met 22 … f6.
22. Pg5 Pc7 23. Tc1 Ped5 24. Le4 Dd6
Er dreigde 25. Pexf7 Txf7 26. Txc7! Pxc7 27. Lxb7. Nu beslist het offer van wits andere paard.
25. Pgxf7! Txf7 26. Dh6+! Kg8
Of 26 … Kxh6 27. Pxf7+ en 28. Pxd6.
27. Pxf7 Kxf7
28. Txc7+! Dxc7 29. Lxd5 Kg8 30. Lxe6+ Kh8
Wits combinatiespel heeft tot winst van twee pionnen geleid. De rest is eenvoudig.
31. d5 Dc2 32. Dc1 Dxc1 33. Txc1 Td8 34. f4 Td6 35. Td1 Kg7 36. Kf2 Kf6 37. Ke3 Td8 38. Kd4 Lc8 39. Te1 h5 40. g3 Te8 41. h3 Th8 42. g4 hxg4 43. hxg4 Lxe6 44. Txe6+ Kf7 45. Te2 Th1 46. d6 Td1+ 47. Ke5 a5 48. Tc2
Zwart geeft op.
Partij in viewer:
Rubriek is om de week
Spannende partij zorgt voor einde carrière van Wang Hao
In de cursus voor topspelers “Maak jezelf populair bij schaakfans” wordt het zeggen van “Ik had geen zin meer om verder te spelen dus ik gaf op” sterk afgeraden. Toch was dit de verklaring die Wang Hao gaf nadat hij in de 12e ronde van het kandidatentoernooi voortijdig de strijd staakte tegen Nepomniachtchi in een stelling die slecht was, misschien zelfs verloren, maar zeker niet hopeloos. De beslissing had die grote invloed op het toernooi. Een remise had betekend dat Anish Giri op gelijke hoogte was gekomen met Nepo en wellicht in de laatste ronde over hem heen was gegaan. Maar ‘wat als’ telt helaas niet in de topsport.
Na afloop van het toernooi gaf de Chinees meer uitleg. Hij vertelde gezondheidsproblemen te hebben (spijsvertering) en niet meer om te kunnen gaan met de spanning van toernooien. Training geven of een demonstratiepartij spelen wil hij nog wel doen, maar toernooischaak zag hij niet meer zitten. Met het kandidatentoernooi beëindigde hij zijn professionele carrière. Ik snap dat wel. Een gemiddeld toernooi van 9 ronden is anderhalf week constante spanning en bij tegenvallende resultaten ook nog een slecht gevoel. En als het heel goed gaat en je de eerste vijf partijen hebt gewonnen? Ook dan blijft de spanning, weet ik uit ervaring. Misschien verlies je de vier resterende partijen wel allemaal? Op het het allerhoogste niveau is de spanning en bijbehorende stress waarschijnlijk nog groter. Je suis Tom Dumoulin.
De druppel die Wang Haos mentale emmer deed overlopen was zijn partij tegen Grischuk. Die dacht over zijn elfde zet 72 minuten na! Wang Hao offerde een dame waarna de stelling superspannend werd, mede door de tijdnood van zwart. Te spannend blijkbaar voor de zenuwen van de Chinees, al maakte hij deze partij nog wel remise.
Wang Hao – Grischuk
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Pf6 4.e5 Pfd7 5.Pce2 c5 6.c3 Pc6 7.f4 Le7 8.Pf3 f6 9.Le3 0–0 10.g3 Db6 11.Dd2 cxd4 12.Pfxd4 Pc5 13.exf6 Lxf6 14.Pb3 Pe4 15.Dd3 Dc7 16.Lg2 Pd6 17.Lf2 Pc4 18.Dc2 Pe7 19.0–0 e5 20.fxe5 Lf5
Een tussenzet. Als wit gewoon zijn dame wegzet staat hij iets beter, maar Wang Hao wilde nog iets leuks van zijn toernooi maken met de volgende zet.
21.exf6!? Lxc2 22.fxe7 Tfe8
Voor de dame heeft wit twee stukken en een sterke vrijpion, maar die is helaas moeilijk te verdedigen.
23.Pf4 Pb6 24.Pxd5?
Na 24.Lxb6! Dxb6 25.Pd4 kan zwart voorlopig niet op e7 slaan zonder zelf iets kwijt te raken en is de stelling heel onduidelijk. In de partij moet wit hopen op fouten van zwart in tijdnood, en die komen inderdaad.
24…Pxd5 25.Lxd5+ Kh8 26.Pd4 Dd7 27.c4 Lg6 28.Pe6 Txe7 29.Tae1 Lf7?
Na 29…Lf5 werkt de truc uit de partij niet.
30.Pxg7! Lxd5?
Na 30…Txe1 31.Lxe1 Kxg7 32.Lc3+ Kg8 is het eindspel na twee keer slaan op f7 beter voor zwart.
31.Txe7 Dxe7 32.Pf5!
Nu moet zwart zelfs oppassen, b.v. voor matjes met Ld4 en Ph6, maar hij vindt een weg naar remise.
32…Df8 33.Ld4+ Kg8 34.cxd5 h5 35.d6 Kh7 36.Pe7 De8 37.Tf6 Td8 38.Lc3 Txd6 39.Txd6 Dxe7 40.Td4 Kg6 41.a3 De3+ remise
Partij in viewer:
Een paar dagen lang waren de verwachtingen van het vaderlandse schaakvolk hooggespannen wat betreft een overwinning van Giri in het kandidatentoernooi in Jekaterinenburg, zeker na de zeges op Ding en Caruana, toch wel resp. de nrs 3 en 2 van de wereld. Maar de nederlaag tegen Grischuk (nr 7 ) maakte een einde aan deze illusie en daardoor werd Nepomniatchi (nr 4) de winnaar en de uitdager van wereldkampioen Carlsen. Wel verdiend want hij haalde uit de 2 partijen tegen Giri 1½ punt. Een complotdenker zei tegen mij: Ja, met 3 Russen van de 8 wint uiteraard een Rus maar dat is onzin, dat hoort bij de vroegere Sovjet Unie toen dat inderdaad geregeld werd. Zal Giri over 4 jaar weer een kans krijgen ( hij is 4 jaar jonger dan Nepo) of is dan de beurt aan bv Alireza Firouzja, 17 jaar maar nu al de nr 13 van de wereld? ( Overigens, Jorden van Foreest staat op 38 ) We zullen het in ieder geval in die 4 jaar allemaal kunnen volgen via de Chess Informant ( www.sahovski.com)
Daarvan verscheen ,in de regelmaat die zelfs nauwelijks verstoord is geworden door de troubles op de Balkan, nu nr 147 met als titel Awakening en dat zal wel slaan op de uitkomende bloemen op de voorkant. De 200 partijen van de maanden rond de jaarwisseling vormen al sinds 1966 de ruggengraat van iedere Informant maar sinds dat magische jaartal is er steeds meer aan toegevoegd zoals de compact disc die door ondergetekende in dank wordt aanvaard maar niet gebruikt. Wel kijken we onmiddellijk met belangstelling naar de interessante studies van de beroemde Rus Nikolay Kralin die de lezer eerst zelf moet proberen, net zoals de diagrammen van eindspelen en partijstellingen waarbij gelukkig de oplossingen niet ontbreken. Altijd zeer boeiend is de beste partij van het vorige nummer en daarvoor is gekozen de partij Aronian -Caruana 0-1. Een prachtige partij, ook van de witspeler van wie we hopen dat hij weer volop gaat meedraaien in de wereldtop na zijn huwelijk. Tenslotte is hij nog steeds de nr 5 van de wereld en heeft mooie partijen afgeleverd voor de bloemlezingen. Voorts in nr 147 een uitgebreid verslag van het TATA-toernooi van de hand van Jon Speelman. Voor de liefhebbers van nostalgie gaat Douglas Griffin terug naar het toernooi Caracas 1970, gewonnen door de Amerikaan Kavalek die de toen pas 19-jarige Karpov,een jochie op de foto maar toekomstig wereldkampioen, versloeg. Ook altijd artikelen over de openingen en het verbaast niet dat dan ook nog altijd de Najdorf aan bod komt : 1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6, zeker dagelijks nog talloze malen gespeeld all over the world, heden dan waarschijnlijk vooral online….. Leuk ook het artikel van Michael Prusikin over de beroemde uitspraak van Tarrasch, grootmeester uit de eerste helft van de 20e eeuw , Springer am Rand bringt Kummer und Schand. Prusikin toont aan dat dit weliswaar geen totaal onjuiste uitspraak is maar dat er toch ook opmerkelijke uitzonderingen zijn. Chess Informant 147 kost € 29.95, met CD € 39.95.
Hier dan nu de partij die hoge verwachtingen deed ontstaan in Nederlandse harten
Giri – Ding , Jekaterinenburg 2021 ,
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6 4.La4 Pf6 5.0-0 Le7 6.Lxc6 dxc 7.d3 Ld6 8.Pbd2 Le6 9.Ph3 De7 tot nu toe hebben beiden nog niet de indruk gewekt dat ze voor de volle winst gaan. 10.Pa5 0-0-0 dit is vast wel eerder gespeeld want vriendje Stockfish is tevreden 11.De2 Lg4 na Thg8 stond zwart beter, nu wit 12.c3 c5 er waren voor beiden betere zetten. 13.a3 c6 14.b4 Lc7 15.Pb3 Pd7 16.h3 Lh5 beter de loper naar e6 te spelen 17.Le3 f5 er is nog weinig van te zeggen 18.Lxc5 Df7 19.Tab1? g5 ( beter fxe4) 20.exf g4 zwart blijft bij zijn plan maar Dxf5 was nodig 21.Pg5 Dxf5 22.h4 b6 23.Pe4 bxc5 24.bxc Pf6 25.Pd6+ Lxd6 26.cxd Txd6 27.d4 c5? ( Kd8) 28.Pxc5 Te8? 29.Dc4 1-0
Partij in viewer:
Voor beginners
Voor gevorderden
Enige weken geleden werd driezet 978 van de tweelingbroers Henk en Piet le Grand geplaatst. Beide broers, geboren op 8 juni 1935, beoefenen de probleemcompositiehobby al vele jaren, en niet onverdienstelijk. Beide zijn FIDE-meester in schaakcompositie. In de 6e World Chess Composing Tournament (WCCT), een grote compositiewedstrijd waaraan landenteams deelnemen en dat van 1996 tot 2000 werd gehouden, behaalden de broers Le Grand een eerste plaats. Een enorm succes voor deze heren en voor Nederland.
In het wereldschaakcompositie toernooi voor landen moeten de deelnemers volgens een voorgeschreven thema een probleem maken. De beste drie composities van elk land, en van elke afdeling, worden naar een jury gezonden die de eerste twintig composities per afdeling bekroont met punten van 20 voor de beste naar 1 voor de 20e plaats. Met afdelingen bedoelen we de soorten problemen, tweezetten, driezetten, meerzetten, helpmats, zelfmats, eindspelstudies en fairies. Het land met de meeste punten is dan de winnaar van de WCCT.
Het thema van de driezet-afdeling van de 6e W.C.C.T . was: “Dezelfde lijn wordt verdedigd door twee zwarte lijnbewegende stukken (2 torens, dame + loper of dame + toren). In ten minste twee varianten moeten zelfinterferenties op deze lijn optreden, hetzij bij de eerste of de tweede zet van zwart.”
De broers wisten met dit thema wel raad en maakten de prachtige uitwerking 978. De sleutelzet van de driezet is 1. Dc7! De dreiging is 2. Dxd6+ Kxf7 3. Lxg6 mat. De twee zwarte torens verdedigen de witte batterij op de diagonaal b2-f6 en de verticale batterij van f1-f6. De zwarte torens in dit probleem verdedigen dus een lijn meer dan de thema-eis. De eerste variant van de zelfinterterentie is 1. … Ld4. Zwart kan de dreiging nu niet uitvoeren, omdat wit na 2. Kxf7 schaak staat. Na 1. … Ld4 komt 2 Lg4+. De beide torens kunnen niet meer tussenplaatsen. Zwart heeft nog 2. … Lf2, waarmee de loper in de penning komt, en wit de andere batterij kan afvuren, 3. c4 mat. De andere variant is 1. … Lf4. Hierna speelt wit 2. c4+, zwart moet weer met zijn loper in een zelfpenning gaan, 2. … Le5, waarna de andere batterij met 3. Lg4 mat geeft. De witte tweede en derde zetten zijn verwisseld. Een prachtig schouwspel van batterijen, interferenties en zelfpenningen.
Ter volledigheid nog een bijvariant: 1. … gxf5 2. Ph6 Ke5 3. Txf5 mat.
Wat Nepomniachtchi betreft zal Giri ongetwijfeld gelijk hebben, maar ook Carlsen mist wel eens een tactische wending. Carlsen speelt in onderstaande partij 33. c5 en heeft gemist dat na 36. Dc6 zwart gered wordt door 36. Da4! Onlangs hadden we het op de schaaksite nog over het overzien van dit soort zetten, die naar achteren toe werken, want de dame dekt de zwarte toren op e8. Overigens speelt Nepomniachtchi deze partij op een verrassende, originele manier, maar Carlsen laat ook wat aanvalsmogelijkheden liggen.