Krantenrubrieken weekend 31 juli 2021
Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Wij streven naar publicatie op de woensdag of donderdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Bab Wilders | Rini Kuijf | Henk Prins |
Geen paniek, niets doen
Waar zijn de topspelers gebleven? vroeg iemand verbaasd aan het begin van de kwartfinales van de World Cup. Er waren er nog maar twee in de race. Magnus Carlsen was er nog, wat niet zo vanzelfsprekend was als het lijkt. Hij deed vier keer eerder mee aan de World Cup, maar won het toernooi nog nooit. De laatste keer in 2019 werd hij al in de derde ronde uitgeschakeld door de Chinees Bu Xiangzhi. Afgelopen donderdag won hij met losse hand zijn kwartfinale van de Fransman Etienne Bacrot.
Het enige andere lid van de elite dat de laatste acht had bereikt was Sergej Karjakin. Vrijdag plaatste Karjakin zich ook bij de laatste vier door een tiebreak te winnen van Sam Shankland, de Amerikaanse kampioen van 2018.
Shankland is in Nederland vooral bekend door een dramatisch voorval in het Tatatoernooi in Wijk aan Zee van 2019. In een remisestand tegen Anish Giri stak hij zijn hand uit. Giri vroeg voor alle zekerheid of hij had opgegeven en toen dat zo bleek te zijn, legde hij Shankland uit dat de stelling remise was. Na het toernooi moest Shankland op zijn terugreis op het vliegveld van San Francisco door de paspoortcontrole. De beambte keek naar zijn paspoort en zei: „Doe me een plezier en geef nooit meer op in een remisestand.”
Er was in Wijk aan Zee al eens eerder zoiets gebeurd toen Peter Svidler in 2004 tegen Vladimir Kramnik in een remisestand opgaf. Ik heb het zelf ook eens gedaan, in een jeugdwedstrijd tegen Coen Zuidema en ik denk daar nog geregeld aan terug. In al die drie gevallen was de weg naar remise eenvoudig geweest: geen paniek en niets doen. Misschien valt daar een levensles uit te putten.
In de World Cup moesten de premature capitulanten Shankland en Svidler in de vijfde ronde tegen elkaar. Ik vroeg me af of ze heimelijk hoopten dat de ander in een remisestand opeens op zou geven.
Samuel Shankland – Peter Svidler, FIDE World Cup Krasnaya Polyana 2021
1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. h4 Svidler is de grootste expert in het Grünfeld-Indisch na 3. Pc3 d5, dus Shankland wilde iets anders. 3… Lg7 4. Pc3 d6 5. e4 Pc6 6. Pge2 0-0 7. f3 Het is een vrij gewoon Konings-Indisch geworden. 7…e5 8. d5 Pd4 9. Le3 c5 10. dxc6 bxc6 11. Pxd4 exd4 12. Lxd4 Tb8 13. Dc2 c5 14. Lf2 Le6 15. 0-0-0 Pd7 In de geest van de stelling offert Svidler een tweede pion. Shankland had dit thuis nog bekeken en herinnerde zich dat zijn computer Svidlers zet had afgekeurd. Mijn Stockfish 14, de beste die er is, vindt het de beste zet. 16. Txd6 Da5 17. Le1 Pe5 18. f4 Pxc4 19. Lxc4 Lxc4 20. e5 Tfd8 21. Txd8+ Txd8 22. h5 Lxa2 23. hxg6 hxg6 24. Pe4 Db6 Op het hoogtepunt van de strijd een fatale fout. Dit is het slechtste veld voor de dame. Na 24…Db5 zou het met aanvalskansen voor beide partijen ongeveer gelijk staan.
25. Lh4 Td4 Er is geen goed veld. Na 25…Tc8 wint 26. Pf6+ meteen. 26. Pf6+ Kf8 27. Lf2 Lxf6 Weer blijkt de ongelukkige positie van zwarts Db6. Na 27…Tc4 komt 28. Dxc4 Lxc4 29. Lxc5+ Dxc5 30. Pd7+ en wit wint. 28. exf6 Dxf6 29. Dxc5+ Td6 30. Dc8+ Zwart gaf op. Na 30…Td8 is 31. Dxd8+ Dxd8 32. Th8+ Ke7 33. Lh4+ de simpelste winst.
Partij in viewer:
Onverzadigbare Carlsen heeft zijn zinnen gezet op World Cuptoernooi
Hoeveel Magnus Carlsen ook mag hebben bereikt, er blijft altijd iets te wensen over. Hij weet dat een eindzege met het Noorse nationale team op de Olympiade een zoete droom zal blijven, maar een ander niet afgestreept doel op zijn verlanglijst is dichtbij. In het nooit door hem gewonnen World Cuptoernooi bereikte hij de halve finale, waarin de Pool Duda zijn tegenstander zal zijn.
Een paar jaar geleden zei Carlsen eens dat wat hem betreft elk jaar om de wereldtitel gespeeld mocht worden in een afvalwedstrijd met 128 deelnemers. Ik weet niet of hij er nog zo over denkt, maar bijval kreeg hij in ieder geval niet. De wereldschaakbond Fide is niet vergeten hoe ontevreden het publiek was, toen de knock-out-WK’s in de periode 1997-2003 kampioenen als Chalifman en Kasimdzjanov opleverden.
Carlsen deed driemaal eerder mee aan het tweejaarlijkse toernooi. In 2005 bereikte hij, net 15 jaar, de vierde ronde, waarin Rus Jevgeni Barejev hem uitschakelde. Nog beter ging het twee jaar later, toen hij in de halve finale werd geëlimineerd door de Amerikaan Gata Kamsky, de latere winnaar. In 2017 stelde hij teleur door in de derde ronde te verliezen van de Chinees Xiangzhi Bu.
Ditmaal had hij het in zijn eerste vijf minimatches slechts eenmaal moeilijk. De Rus Andrei Jesipenko (19), die in januari in Wijk aan Zee Carlsen had verslagen, hield in de achtste finale zes partijen lang gelijke tred met de wereldkampioen. Hij ging pas in de derde (blitz)tiebreak ten onder.
Uit Carlsens kwartfinale tegen de Fransman Etienne Bacrot komt de volgende partij:
Bacrot – Carlsen, Krasnaja Poljana 2021
1.e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. 0-0 Le7 6. Te1 b5 7. Lb3 0-0 8. a4 Lb7 9. d3 d6 10. Ld2 Dd7 11. Pc3 Pa5 12. La2 c5 13. Pe2 Pc6 14. Pg3 d5 15. exd5 Pxd5 16. c3 Tad8!
Omdat 16 … f6 17. Ph4 onaantrekkelijk is, offert zwart een pion. Volgens Carlsen had wit de volgende pionnenruil beter achterwege kunnen laten,
17. axb5 axb5 18. Pxe5 Pxe5 19. Txe5 Ld6 20. Te1 Pf4 21. Lxf4 Lxf4 22. Pe4 Dc7 23. g3 Le5 24. f4 Ld6 25. Dh5 Dc6 26. Dh3 c4 27. d4 Tde8 28. d5
28 … Dxd5
Deze zet impliceert een onnodig dameoffer. Zoals Carlsen na afloop vermoedde, is 28 … Db6+ sterker. Na 29. Kf1 Lb8, gevolgd door 30 … La7, heeft zwart een sterke aanval.
29. Tad1 Txe4 30. Txd5 Txe1+ 31. Kf2 Tfe8 32. Te5 Lxe5 33. Kxe1 Lxc3+ 34. Kf1 Lc8 35. Dg2 Lf5 36. Dd5 Le6 37. Dc5 Lxb2 38. Kg2 Ld7
39. Dd5
In tijdnood bezwijkt wit. Met 39. Dc7! Lf5 40. Dc5 Le4+ 41. Kh3 Tb8 42. Db4! kan hij zich waarschijnlijk handhaven.
39 … Td8! 40. Dc5 Lf6 41. Lb1 g6 42. g4 Lxg4 43. Dxb5 c3 44. f5 g5
Wit geeft op.
Partij in viewer:
Rubriek is om de week
Armageddon leidt tot chaos
Zoals bij een gelijke stand bij voetbal strafschoppen beslissen, is dat bij schaken de armageddonpartij. Er wordt dan gesnelschaakt met de volgende regels: wit krijgt meer tijd, zwart wint bij remise. Hoe dit uit de hand kan lopen bleek uit een filmpje van de worldcuppartij tussen de IM’s Badelka en Matnadze. De dames hadden allebei een seconde of tien. De kwaliteit van zetten was niet belangrijk meer, alleen snelheid. Ze speelden als beginners: alle vier de torens werden weggegeven. Wit won op tijd met een bord vol omgegooide stukken. Kun je dat nog schaken noemen? Helaas komt het vaak voor. Zo speelden begin dit jaar Van Foreest en Giri een armageddonpartij die winst van het Tata Steel Schaaktoernooi bepaalde. De laatste nam een loopje met de regels door omgegooide stukken niet in eigen tijd recht te zetten en met de verkeerde hand de klok in te drukken (en verloor evengoed). Is Giri dan zo’n valsspeler? Nee, de schuld ligt bij de organisatie. Door dit formaat te kiezen, promoot je dat een toernooi (of match) wordt beslist door onreglementaire acties.
Hoe kan het beter? Wat helpt is spelen met increment: 2 seconden per zet erbij vanaf zet 1. Maar zijn de kansen voor wit en zwart dan wel gelijk? Een heel andere oplossing is ook mogelijk. In zijn boek Chess Board Options suggereert Larry Kaufman om zwart in plaats van de tijdshandicap de handicap van niet mogen rokeren te geven. Hij liet engines met deze extra regel honderden partijen tegen elkaar spelen en de kansen bleken vrijwel gelijk. Een leuk alternatief, al heb ik weinig hoop dat het ingevoerd gaat worden. Een nieuw initiatief van Kramnik helpt wel: hij bedacht een variant waarin beide spelers niet mogen rokeren en speelde tegen Anand een demonstratiematch hiermee. De Indiër won de match dankzij de volgende partij.
Anand – Kramnik
1.c4 c5 2.Pf3 e6 3.e3 d5 4.d4 Pf6 5.Pc3 a6 6.dxc5 Lxc5 7.a3 Pc6 8.b4 La7 9.Lb2 h5 10.Dc2 h4 11.Td1 Kf8 12.Tg1!
Waar 9…h5 al raar was zul je 12.Tg1 in een normale partij al helemaal niet zien. Zonder rokademogelijkheid is het echter een goede zet: wit activeert zijn toren en bereidt een plan voor om pion d5 verder onder druk te zetten.
12…Pe7 13.g4 hxg3 14.hxg3 Ld7 15.g4 Dc7 16.g5
Een verdediger van pion d5 wordt weggejaagd.
16…Pe8 17.Dd3 Lc6 18.cxd5 exd5 19.Pe2
Ten onrechte haalt zwart in de komende twee zetten de verdedigers va pion d5 weg.
19…Lb5?! 20.Db1 Pg6?! 21.Pc3! Lxf1 22.Txf1 Td8 23.Txd5 Txd5 24.Pxd5
Wit heeft een gezonde pion meer, maar het wordt nog gecompliceerd.
24…Dd7 25.Pc3 Th3 26.De4 Pd6 27.Dd5 Kg8 28.Pe4 Txf3 29.Pxd6 Dh3 30.Pc4 Dg2 31.Dd8+ Kh7 32.Da8 Pf4 33.Dxa7 Pd3+ 34.Ke2 Pxf2
Met een sterke verdedigingszet weet wit de zwarte dreigingen te stoppen.
35.Tg1! Dxg1 36.Dd4! Dxg5 37.Kxf3 Ph3 38.Pd6
En wit won met zijn extra stuk op zet 66.
Partij in viewer:
Op de voorpagina van het julinummer van het blad CHESS blikt de wereldkampioen met een enigszins dreigende blik naar zijn tegenstander ,( ik neem dat tenminste aan ) kennelijk als illustratie van wat in het blad naar voren komt : dat hij weer in vorm is. Aan de hand van een aantal toernooi-partijen wordt dat ook aangetoond maar de match tegen Nepomniatchi is nog ver weg. De beide heren zullen elkaar in de komende maanden wel nauwlettend in de gaten houden en niet het achterste van de tong laten zien. De inhoud van CHESS is weer van de gebruikelijke kwaliteit met ook de gebruikelijke rubrieken die nooit vervelen, zoals de diagrammen, oplopend in moeilijkheid, waarbij de lezers de goede voortzetting moeten vinden.
Van Chess Evolution kwam ook een oude maar ijzersterke formule (van Csaba Balogh) die mooi aansluit bij de rubriek uit CHESS : The Greatest 440 puzzles, The Best Online Tactics of 2020. ( € 19.95 ) De auteur belooft ons “ a lot of fun “maar wil ook met dit soort boeken bereiken dat het tactisch inzicht van de schakers toeneemt en dat ze dat kunnen gebruiken in hun eigen partijen. Ook hier minder moeilijk en zeer lastig maar wie de thema‘s herkent moet er uit kunnen komen. En het bijzondere is natuurlijk dat Csaba Balogh het online gebeuren heeft gebruikt hiervoor ,zich zo aanpassend aan deze bizarre tijden. Terug naar Chess : in dit nummer ook verslagen van grote en kleinere toernooien die deels online waren maar bv ook van de FIDE Grand Prix voor dames, gespeeld in Gibraltar en toch wel verrassend gewonnen door Zhansaya Abdumalik , vóór velen met een duidelijk hogere ELO. Interessant zijn ook altijd de boekbesprekingen , ditmaal van Sean Marsh . Soms kan ook een Blitz -partij erg interessant zijn zoals blijkt uit de partij So – Carlsen en zo staan er nog heel wat partijen in die vallen onder hetzelfde thema als bij het boek van Balogh : leerzaam om na te spelen maar ook “a lot of Fun” En zelf oplossen kan, naast de partijstellingen, ook met een mooie studie van Vladislav Tarasiuk en men kan de oplossing insturen via editor@chess.co.uk Natuurlijk noemen we nog even de rubriek van Daniel King waarbij men eerst zelf de zet moet vinden in de partij Pichot -Giri . Al met al weer een magazine dat zeer de moeite waard is.
Om nou te zeggen dat de vaderlandse afvaardiging bij de Fide -World -Cup ons land eer heeft aangedaan… Maar In ronde 1 wel gelijk een opmerkelijke partij, vanwege de eindstand en vanwege een variant die niet op het bord gekomen is. Het gaat om Mads Andersen – Pablo Salinas Herrera 1.Pf3 d5 2.e3 Pf6 3.c4 c6 4.Pc3 e6 5.b3 Ld6 6.d4 0-0 7.Dc2 ( geen goede plek beter gewoon Lb2) Pbd7 8.Le2 b6 9.0-0 Lb7 10.Lb2 De7 11.Tad1 Tad8 12.Tfe1 Tfe8 13.Lf1 c5 14.cxd exd 15.g3 Tc8 16.Lh3 cxd 17.Pxd4 Lb4 Hoewel er een vervelende penning is van het paard op c3 geeft de computer nog 0 aan maar dan moet je verhinderen dat het zwarte paard naar e4 gaat 18.Pde2? ( f3!) Pe4 19.a3?? ( Een fatale zet, wit had zich noch kunnen redden maar ik denk dat hij niet heeft gekeken naar 19.Dxe4 dxe4 20.Txd7 Df6 21.Txb7 Lxc3 22.Pxc3 Txc3 23.Lxc3 Dxc3) Nu volgt 19..Pxf2 20.axb4 Pxh3+ 21.Kf1 Dxe3 22.Df5 nog een wanhoopspoging 22..Pf6 Misschien was Pe5 nog sterker. 23.Lc1?? ( zinloos want na 23 ..Pg4 24.Lxe3 komt Pxe3 mat) 23..Pg4 24.Td3 d4 Hoe machtig is ineens de loper op b7! 25.Ted1 Dg1+ ! 26.Pxg1 Ph2 mat.
Tenslotte een zakelijke mededeling : Per 1 september treed ik toe tot het onbenut arbeidspotentieel omdat het ND na de rubriek in de papieren krant nu ook die op de site schrapt. Begonnen met pennevruchten, helaas geëindigd met content, hoe diep kan een mens zakken. Nog een maand om aan het idee te wennen…
Partij in viewer:
Voor beginners
Voor gevorderden
Een partij van meer dan honderd jaar oud. Spelers waren toenmalige wereldtoppers G. Löwenfisch en M. Vidmar. De partij werd gespeeld te Karlsbad in 1911.
Löwenfisch – Vidmar
1.e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Pc3 Pf6 4. Lc4 Lc5 5. d3 d6 6.Le3 Lb6 7. Dd2 Le6 8. Lb3 La5 9. 0–0 0–0 10. Lg5 (Nu zwart heeft gerokeerd , behoeft wit niet meer bang te zijn voor … h6 en … g5.) 10. … Pd4 11. Kh1 c6 12. Dc1 Lxb3? (Deze vereenvoudiging is gunstig voor wit.) 13. axb3 Lxc3 14. bxc3 Pe6 15. Ph4 Pxg5 16. Dxg5 h6 17. De3 Pg4 18. Dg3 Dg5 19. f4? (Veel sterker is 19. Pf5 met druk op zwarts d-pion.) 19. … exf4 20. Txf4 Pe5 21. Pf5 Dxg3 22. Pxg3 Pg6 23. Tf2 Pe7 (De stelling lijkt remise, maar beide spelers willen doorgaan om te winnen.) 24. h4 a6 25. Kh2 Tad8 26. Te1 f6 27. Ph5 Pg6 28. Kh3 Tfe8 29. Pg3 Td7 30. h5 Pf8 31. Tf5 Pe6 32. Tef1 Pc7 33. T1f2 Tde7 34. c4 Td7 35. Ta5 b6 36. Ta1 d5 37. cxd5 cxd5 38. exd5 Txd5 39. Tf5 a5 40. b4? (Wits plan is om met een pionoffer de witte toren in zwarts stelling te brengen op a7. Als zwart daarop zal reageren om zich te verdedigen, dan zal wit gelijk hebben. Vidmar heeft echter een venijnige riposte bedacht, die zijn pluspion volledig saneert.) 40. … axb4 41.Ta7
(De stelling van opgave 981 is nu op het bord. De vraag was, hoe gaat Vidmar dit winnen met zijn zwarte stukken? Zwart speelt heel scherp.) 41. …Te3! ( De witte toren op f5 staat nu aangevallen wegens de penning van het witte paard. Er rest niet veel anders dan te ruilen.) 42. Txd5 Pxd5 43. Kg4 (Wit dreigt nu 44. Pf5, waardoor zowel pion g7 als toren e3 worden aangevallen.) 43. … b3! (Met deze zet verschaft zwart zich een gezonde extra pion.) 44. cxb3 (Er dreigde uiteraard 44… b2.) 44. … Txd3 45. Pf5 Pe3+ 46. Pxe3 Txe3 (Toreneindspelen zijn altijd remise, zegt men wel eens. Ook ditmaal is de winstvoering uiterst lastig, vooral doordat wit om actief spel te krijgen nog een tweede pion offert. Inderdaad zijn beste kans.) 47. Tb7! Txb3 48. Tb8+! Kh7 49. Kf4 Tb1 50. g4 Tb5 51. Tb7 Tb1 52. Tb8 Tf1+ 53. Ke4 Tb1 54. Kf4 b5 55. Kg3 b4 56. Kg2 b3 57. Kf2 g5! (Hiermee bevrijdt zwart zijn spel.) 58. Kg2 Kg7 59. Tb7+ Kf8 60. Kh2 (De witte koning is aan de velden g2 en h2 gebonden, zodra de zwarte b-pion op de tweede rij komt. Immers Kf2 zou dan worden gevolgd door … Th1! Txb2, Th2+ en zwart wint de toren.) 60. … Ke8 61. Kg2 Kd8 62. Kh2 Kc8 63. Tb4 (De witte toren is helaas gebonden aan de b-lijn.) 63. … Kc7 64. Kg2 KLc6 65. Tb8 Kd5 66. Tb7 Kc4 (Met de zwarte koning in de buurt om de pion te helpen promoveren is de rest een kwestie van techniek.) 67. Tc7+ Kd3 68. Tb7 Kc3 69. Tc7+ Kb2 70. Tc6 Tc1 71. Txf6 Tc4 72, Txh6 Kc2 73. Tf6 b2 74. Kf3 Tf4+ (Wit geeft het op. )
Partij in viewer:
