Krantenrubrieken weekend 7 augustus 2021
Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Wij streven naar publicatie op de woensdag of donderdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Bab Wilders | Rini Kuijf | Henk Prins |
Carlsens Nemesis
Niet Magnus Carlsen of Sergej Karjakin, de twee laatste vertegenwoordigers van de elite die nog in de strijd waren, maar de jonge Pool Jan-Krzystof Duda (23) heeft de World Cup gewonnen. Woensdag speelde hij in de finale remise tegen Karjakin en donderdag won hij hun tweede partij.
Duda kreeg 110.000 dollar (waarvan 20 procent naar de FIDE gaat), maar de belangrijkste prijs had hij al gewonnen in de halve finale, waarin hij Carlsen uitschakelde. Het betekende dat hij net als de andere finalist Karjakin een plaats krijgt in het kandidatentoernooi, dat volgend jaar wordt gespeeld.
Je kunt Duda Carlsens Nemesis noemen, want in oktober vorig jaar maakte hij in Norway Chess een einde aan Carlsens indrukwekkende serie van 125 klassieke partijen zonder nederlaag. Twee jaar, twee maanden en tien dagen had Carlsen geen klassieke partij verloren en toen was er Duda. Nu was die er weer.
Vier keer heeft Carlsen nu aan de World Cup meegedaan en nooit heeft hij gewonnen. Nadat hij uitgeschakeld was twitterde hij: „Mijn nederlaag van vandaag doet zeker pijn, maar toch ben ik gelukkig met de manier waarop ik door het toernooi ging, en een geweldige oefening voor later dit jaar.” Was het dan maar een trainingstoernooi voor zijn komende WK-match geweest?
Daarna won Carlsen tegen Vladimir Fedosejev de strijd om de derde plaats en hun eerste partij werd een van de mooiste van het toernooi, een strategisch meesterwerkje van Carlsen. Eerst een pionoffer, gevolgd door een kwaliteitsoffer met als beloning een totale overheersing van de zwarte velden.
Carlsen zei: „Het gebeurt niet vaak dat je partijen speelt waarin je tegenstander gewoon geen stuk kan bewegen, dus in dat opzicht was het heel plezierig!” Later zei hij het nog eens: „Hij kan geen vin verroeren!”
Vladimir Fedosejev – Magnus Carlsen, FIDE World Cup Krasnaya Polyana 2021
1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. h4
Zoals in Shankland – Svidler vorige week.
3…Lg7 4. Pc3 d6 5. e4 Pc6 6. d5 Pe5 7. Le2 h5 8. Lf4 0-0 9. Pf3 Pxf3+ 10. gxf3 c6 11. Dd2 cxd5 12. cxd5 Kh7 13. a4 Pd7 14. a5 f5 15. Ta3 Pe5 16. Le3 f4
Een grootse conceptie. Eerst een pionoffer en straks een kwaliteitsoffer.
17. Lxf4 Ld7
Het komende kwaliteitsoffer was niet verplicht, want 17…Tf7 gevolgd door 18…Df8 was ook goed voor zwart.
18. Pd1 Txf4 19. Dxf4 Lh6 20. Dg3 Df8
Zwart heeft een totale beheersing van de zwarte velden.
21. Pe3 Lf4 22. Dg2 Tc8 23. Tc3 Txc3 24. bxc3 Dc8 25. c4 b5 26. axb6 axb6
27. Dg1
Volgens Carlsen was 27. 0-0 Lh3 28. Dh1 wits beste kans, al is het geen pretje. De computer geeft nog 27. Kf1 met de bedoeling Kg1, Df1 en Kg2, al lijkt wits spel dan minder op schaken dan op de schuifpuzzel met 15 blokjes in 16 vakjes.
27…Da8 28. Kf1 Da2
Nu zit wit geheel klem.
29. Pg2 Da1+ 30. Pe1 Db2 31. Pg2 Dc1+ 32. Pe1 Dd2 33. Dg2
Na 33. Pg2 zou 33…Pd3 beslissen.
33…Kg7 34. Tg1 Kf8 35. Dh1 e6 36. Tg3
Na 36. dxe6 Lxe6 wilde Carlsen ongestoord met zijn koning naar d2 lopen. „Hij kan geen vin verroeren.”
36…exd5 37. exd5 Lf5 38. Tg1 Kf7 39. Tg3 Pd7
Met de bedoeling Pd7-c5-b3-d4 40. Tg5 Lxg5 41. hxg5 Pe5 Wit gaf op, hij had genoeg geleden. Hij staat nog niets achter, maar dat komt snel.
Partij in viewer:
Carlsen weeft weer eens een kunstwerkje, maar Duda wint World Cup
De Pool Jan-Krzysztof Duda (23) gold tot voor kort als een gevaarlijke speler die net niet tot de top behoort. Hij deed mee aan de laatste drie toernooien in Wijk aan Zee met als beste resultaat een niet bijster tot de verbeelding sprekende score van 50 procent in 2020. Dat hij op een goede dag van iedereen kon winnen, bewees hij vorig jaar in het toernooi in Stavanger, waar hij een eind maakte aan Magnus Carlsens serie van 125 klassieke partijen zonder nederlaag.
De afgelopen drie weken steeg Duda naar een niet eerder door hem bereikt niveau. In het World Cup-toernooi in de Russische wintersportplaats Krasnaja Poljana versloeg hij in de halve finale Carlsen in een rapid-tiebreak, waarna hij in de eindstrijd overtuigend afrekende met Sergey Karjakin, de WK-uitdager in 2016. Beide finalisten kwalificeerden zich voor het volgende kandidatentoernooi.
Zoals meestal liet Carlsen zich na zijn nederlaag van zijn beste zijde zien. Op Twitter schreef hij dat de World Cup even genadeloos als opwindend is en dat hij een geweldige match had verloren van een zeer waardige tegenstander: ‘De nederlaag doet zeker pijn, maar ik ben tevreden over mijn progressie en over de praktische training die later dit jaar waardevol kan zijn.’
Alsof hij zijn waardering voor het toernooi wilde benadrukken componeerde Carlsen in de met 2-0 gewonnen troostfinale tegen de Rus Vladimir Fedosejev een kunstwerk dat een plaats zal krijgen in de verzamelingen van zijn beste partijen.
Fedosejev – Carlsen, Krasnaja Poljana 2021
1.d4 Pf6 2. c4 g6 3. h4
De laatste mode.
3 … Lg7 4. Pc3 d6 5. e4 Pc6 6. d5 Pe5 7. Le2 h5 8. Lf4 0-0 9. Pf3 Pxf3+ 10. gxf3
Rond de 30ste zet zal Fedosejev met spijt hebben teruggedacht aan dit moment. Na 10. Lxf3 Lg4 staat het gelijk.
10 … c6 11. Dd2 cxd5 12. cxd5 Kh7 13. a4 Pd7 14. a5 f5 15. Ta3
Onaantrekkelijk is 15. exf5 Txf5 (16. 0-0-0? Txf4).
15 … Pe5 16. Le3 f4! 17. Lxf4 Ld7 18. Pd1
Een kwaliteitsoffer om controle over de zwarte velden te krijgen.
19. Dxf4 Lh6 20. Dg3 Df8 21. Pe3 Lf4 22. Dg2 Tc8 23. Tc3 Txc3 24. bxc3 Dc8 25. c4 b5 26. axb6 ep axb6 27. Dg1
Volgens Carlsen is 27. 0-0 Lh3 28. Dh1 Lxf1 29. Kxf1 wits enige kans.
27 … Da8 28. Kf1 Da2 29. Pg2 Da1+ 30. Pe1 Db2 31. Pg2 Dc1+ 32. Pe1 Dd2
33. Dg2 Kg7 34. Tg1 Kf8 35. Dh1 e6 36. Tg3 exd5 37. exd5 Lf5 38. Tg1 Kf7 39. Tg3 Pd7 40. Tg5 Lxg5 41. hxg5 Pe5
Wit geeft op.
Partij in viewer:
Drie opmerkelijke uitslagen
Het komt niet vaak voor dat wereldkampioen Magnus Carlsen de finale niet haalt. In de halve finale van de World Cup boekte de Poolse grootmeester Jan-Krystof Duda een uiterst belangrijke overwinning. De twee serieuze partijen waren in remise geëindigd, net zoals de eerste rapidpartij. In de tweede rapidpartij stond Carlsen eerst wat beter, toen wat minder, toen gelijk, toen verloren maar onder grote tijdsdruk wist hij zich weer aan de problemen te ontworstelen. We komen er in bij de 61e zet.
M. Carlsen – J. Duda, na 61…Ld8-a5
Carlsen had hier nog 41 seconden, Duda 31. Wit houdt makkelijk remise met 62.Ld4 Ld8 63.Lb2 La5 64.Ld4 want zwart mag zich niet inlaten op 64…Ld2 65.Kb6. Bijna altijd is het stellingsgevoel van Carlsen goed en leidend in zijn berekeningen maar dit keer gaat het fout. Hij is bang voor Ld2 en speelde dus
62.Lc1? Lc3!
“Ik gokte dat dit goed was maar ik wist het absoluut niet zeker”, zei Duda later. Wit is te laat na 63.Kb6 d4 64.Kxb7 d3 65.Kc6 d2 66.Lxd2 Lxd2 67.b6 Lxf4 68.b7 Lxe5 en probeerde daarom
63.b6 d4 64.Kc4 Kd7 65.Le3?!
De laatste wanhopige poging. Carlsen (30 jaar) maakte overigens een vermoeide indruk, niet zo gek na 20 dagen schaken en twee zware tiebreaks. Duda is pas 23 jaar en zag er fit uit.
65…Lb2 66.Lxd4 Lxa3 67.Le3 Lb2 68.Kb4 a3 69.Kb3 Ke6 70.Ka2 Kd5 71.Kb3 Ke4 72.Ld2 Ld4 73.Kxa3 Lxb6 74.Kb4 Lf2!
En wit gaf op, hij gaat al zijn pionnen verliezen. Duda verzekerde zich met deze winst voor het kandidatentoernooi 2022, net zoals de andere finalist Sergey Karjakin.
Partij in viewer:
In het Chessable Masters knock-out toernooi, dat morgen eindigt, won Jorden van Foreest een fantasierijke partij van topper Wesley So.
J. van Foreest – W. So
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 Pf6 4.d3 Lc5 5.Lg5 Pe7 6.Lxf6 gxf6 7.d4 exd4 8.0-0 c6 9.Lc4 0-0 10.Pxd4 d6 11.Pc3 f5 12.Dd2 Kh8 13.Tad1 Lb6 14.Pf3 fxe4 15.Pxe4 Pf5
Na een originele opzet in de Berlijn-verdediging van het Spaans, kan wit zijn stellingsvoordeel vasthouden met het voor de hand liggende 16.Pxd6 en daar zal So zonder twijfel ook op gerekend hebben. Maar Jorden doet iets veel beters!
16.g4! Pg7?
Zoals wel vaker wordt moed beloond. Zwart had beter kunnen gaan voor 16…De7 17.Tde1 d5 18.Pg3 Df6 19.gxf5 dxc4 en er is nog genoeg te spelen. Na de tekstzet maakt Jorden het met vaste hand gewoon uit:
17.Dh6! Lxg4 18.Pfg5 Lf5 19.Pxd6
En wit gaf op! Er valt weinig te doen tegen Pdxf7+ met dameverlies en wit heeft ook nog die matdreiging op h7. Ik ken geen andere verliespartijen van de oerdegelijke So binnen de 20 zetten. Overigens won So uiteindelijk wel de totale krachtmeting met Jorden.
Partij in viewer:
In hetzelfde toernooi won de jongste grootmeester aller tijden, de 12-jarige Mishra Abhimanyu nu nog nummer 616 op de wereldranglijst, een partij van de gerenommeerde Indiase grootmeester Pentala Harikrishna, nummer 21 op diezelfde lijst. Wit stond vanaf de opening beter maar op het eind ging het toch weer bijna mis.
M. Abhimanyu – P. Harikrishna, na 56.Tf6-f7
56…c4?
Na 56…Ke5 57.Te7+ Kf6 58.Pg8+ Kg6 kan wit niet verder komen.
57.Te7+ Kf3 58.Pg4 c3 59.Pe5+ Kf4 60.Te8 c2 61.d8D Th1+ 62.Kg2 Tg1+ 63.Kf2 Tf1+ 64.Ke2 Te1+ 65.Kxe1 c1D+ 66.Dd1 De3+ 67.De2 Dc1+ 68.Kf2 en zwart gaf op. Mooie scalp.
Partij in viewer:
Duitse Katharina Ricken favoriet op NK Meisjes
Ook dit jaar zijn de traditionele zomertoernooien afgelast. Geen Dieren, geen Vlissingen, geen Amsterdam. Gelukkig is er één toernooi dat wel gehouden is: afgelopen zondag begon het NK jeugd, waarvan vandaag (zaterdag) de laatste ronde begint. Als u dit op tijd leest kunt u nog naar njsk.nl gaan om live de partijen van uw favorieten te volgen. Noord-Hollandse kanshebbers zijn o.a. Gillian Honkoop uit Assendelft (A-jeugd, 5e geplaatst), zijn zus Stella Honkoop (B-meisjes, 3) en David Verweij uit Hoorn (A-jeugd, 12) en terwijl de Leidse lezers hun stadgenoot Timo Yeh (B-jeugd, 5) kunnen aanmoedigen. En dan is er de grote favoriete bij de meisjes A, de 16-jarige Katharina Ricken, speelster van S.C. Purmerend. Hoe veel beter ze is dan de rest liet ze eerder dit jaar zien in de online variant van het NK: ze haalde 10 uit 10! Kampioen werd ze daar echter niet mee. Ze is namelijk Duits. Om dat probleem op te lossen heeft ze een overschrijving aangevraagd en sinds een maand komt ze officieel voor Nederland uit. Als ze vandaag de meeste punten heeft behaald is ze ook echt Nederlands kampioen.
Dat ze als Duitse (woonachtig in Krefeld, niet ver van de grens) voor Nederland uitkomt is best bijzonder. Drie jaar geleden speelde ze een toernooi in Haarlem waar ze de sfeer erg fijn vond. Ze werd gevraagd voor Purmerend te spelen en sinds ze dat doet is ze een stuk sterker geworden. In haar eigen land voelt ze zich echter niet op waarde geschat en daarom speelt ze liever voor het land waar ze wel gewaardeerd wordt. Goeie kans dat dat vandaag leidt tot haar eerste Nederlandse titel, die vast niet haar laatste zal zijn. Ze heeft als voorbeeld Ulf Andersson, wat o.a. in aan haar partijopzet te merken is, maar onderstaande partij laat zien dat ze verwikkelingen niet schuwt
Ricken – Maris
1.Pf3 d5 2.g3 c5 3.Lg2 Pc6 4.d4 Pf6 5.0–0 Lg4 6.dxc5 e5 7.c4 d4
Als zwart in deze omgekeerde Grünfeld ongestoord op c5 kan slaan mag ze tevreden zijn. Met een paar krachtzetten voorkomt wit het.
8.b4! e4 9.b5! exf3 10.exf3!
Zo wint wit het stuk met voordeel terug.
10…Ld7 11.bxc6 Lxc6 12.Te1+ Le7 13.Lb2 0–0 14.Dxd4
Het resultaat van de verwikkelingen: wit heeft twee (niet heel mooie) pionnen meer en een batterij op de lange diagonaal waar ze met Pc3–d5 (of e4) van wil profiteren.
14…Dc7 15.Pc3 b6 16.cxb6 axb6 17.Pe4 Tad8 18.Dc3 Tfe8 19.Dc2 Lxe4 20.fxe4 b5 21.Tec1 bxc4 22.Dxc4 Td1+
Een klein grapje, maar wit had het gezien.
23.Lf1 Txc1 24.Txc1 Db7 25.Lxf6 Lxf6 26.Dd5 Db2 27.Tc7 Tf8
28.Lc4
Alles wint, maar 28.Dxf7+! Txf7 29.Tc8+ Tf8 30.Lc4+ Kh8 31.Txf8 mat was wel zo mooi geweest.
28…Db8 29.Txf7 Txf7 30.Dxf7+ Kh8 31.Kg2 Drie pionnen meer en op zet 46 stond zwart mat.
Partij in viewer:
Volgens voormalig wereldkampioen (1921-1927) Capablanca was verhoging van de speelsterkte vooral te bereiken door bestudering van het eindspel. Hij zou zeker genoten hebben van het boek van Chess Informant “2020 Endgame Maze” Dat laatste woord kan zowel doolhof als verbijstering betekenen en dat is zeker van toepassing op de 151 eindspelen die we voorgeschoteld krijgen van de heren Tadic, Perunovic en Ivanisevic. Alle dus uit 2020 en alles komt voorbij: blitz, rapid en klassiek, al dan niet online. Verdeeld over de thema‘s Pion, Paard/Loper, Toren en Dame. Uitgebreid geanalyseerd en toegelicht. Daarna mag de student aan de slag met 42 tests waarvan gelukkig ook de oplossingen vermeld worden. Als toetje een ongelooflijke correspondentie-partij tussen Petrovic en Davidov met veel motieven uit het voorgaande met na 157 zetten winst voor wit . Het boek is ook weer prachtig uitgevoerd met een harde kaft ( € 27.50)
Dat geldt ook voor een ander boek van het bovengenoemde trio: 2020 Puzzle Quest ( € 28), 500 puzzle-diagrammen verdeeld over de maanden van het jaar met stellingen uit partijen, in de desbetreffende maand gespeeld. Uiteraard, ook per maand, daarna de oplossingen. Live partijen,online partijen, correspondentie,klassiek,rapid en blitz, alles is aanwezig , spectaculaire offers maar ook logische winst -manoeuvres dan wel reddingen. Achterin zelfs een register met alle namen van de spelers. Een uniek boek in deze nu populaire soort.
En dan is er natuurlijk ook nog van www.sahovski.com de Informant nr 148 met de hopelijk toepasselijke titel Following The Sun. (€ 29.95 met CD €39.95) Hoofdbestanddeel natuurlijk zoals altijd waar het in 1966 mee begonnen is : de ruim 200 partijen uit het eerste kwart van dit corona-jaar ,dus uiteraard ook van het online-gebeuren. Maar de Informant heeft natuurlijk meer te bieden : de beste partij en vernieuwing uit nr 147, Ivan Sokolov ( Special Guest Star ) over het kandidatentoernooi, Michael Prusikin wijdt een artikel aan alle mogelijkheden van dubbele pionnen, Rafael Leitão is op zoek naar de Braziliaanse onsterfelijke waarbij Jan Timman één van de slachtoffers is en ook een aantal artikelen over verrassende nieuwe zetten in toch overbekende openingen. Maar ook aandacht voor stellingen zoals in bovengenoemde boeken ,eindspelen en studies. Met ook de nodige registers tot slot.
Boeiend was in Sochi tijdens de FIDE World Cup het gevecht tussen Shankland ( kampioen USA 2018) en voormalig wonderkind Karjakin waarbij niet minder 6 partijen nodig waren, eerst klassiek, daarna snel. Wisselende kansen ook tijdens deze partij: Karjakin – Shankland 1.e4 e6 2.d3 d5 3.Pd2 Pf6 4.Pgf3 Le7 6.g3 a5 6.Lg2 a4 7.a3 c5 8.0-0 Pc6 9.Te1 0-0 10.e5 Pd7 11.Pf1 b5 12.h4 Lb7 Hoewel er nog niet zo veel is gebeurd vindt vriendje Stockfish zwart duidelijk beter 13.h5 h6 14.Lf4 Db6 15.Dd2 Tfc8 16.g4 Dd8 17.P1h2 Ta6 volgens het apparaat nu -1.19 voor zwart 18.Kh1 (beter Dc1) b4 19.Tg1 Pf8 20.axb cxb 21.d4 Pa5? (Hier bederft zwart zijn kansen, beter 21..a3 22.bxa Txa3 23.Tab1 met voordeel voor zwart. ) Nu: 22.g5 Pc4 23.Dc1 hxg 24.Lxg5 b3? (veel beter Lxg5) 25.Lxe7 Dxe7 26.Lf1 a3? bekende schaak-wet:na de fout volgt de blunder maar misschien heeft de Amerikaan niet eens naar wit ‘s volgende zet gekeken: 27.Txg7 Kxg7 28.Pg4 f5 29.exf e.p. Dxf6 30.Pxf6 ( eerst h6+ nog beter) axb2 31.Dg5+ Kf7 32.h6 Pg6 33.Ph4 Shankland had nog 20 minuten dus hij zag ongetwijfeld het mat maar liet het sportief toe: 33.bxa1D 34.Dxg6+ Ke7 35.Dg7+ Kd6 36.Dd7 mat.
Partij in viewer:
Voor beginners
Voor gevorderden
In de vakantietijd schaakproblemen oplossen kan op verschillende manieren. Als niet-bestuurder onderweg de krant meenemen en tijdens de lange autorit de stelling oplossen. Bij regen gezellig in het vakantiehuisje de tijd nuttig besteden door je brein ontspanning te gunnen om een schaakprobleem tot een oplossing te brengen. Ook leuk tijdens de vakantie: na een gezellige pot schaken in de buitenlucht de stellingen uit de krant op het bord te zetten en samen de problemen kraken. Dit laatste levert ook vaak discussies op of de gemeende sleutelzet toch wel echt juist is. Ook als de RD-lezer het wat verder en hoger zoekt, in het vliegtuig, heb je geen last van de beperkte beenruimte om een schaakprobleem op te lossen. Zelfs de thuisblijvers hoeven helemaal niet weg om toch te kunnen genieten van de schoonheid van een mooi schaakprobleem, al moet die het wel verliezen van de schoonheid van de natuur, uiteraard.
Bij een deel van de lezers staat de vakantie nog voor de deur. Ik heb een selectie gemaakt van een tweezet en twee driezetten. De drie composities zijn van echte grootmeesters in compositie en zijn meer dan een halve eeuw oud. Vergeet het RD van vandaag niet in de koffer te doen! Geniet van de vakantie en van de schoonheid van de schaakproblemen! Oplossing van de opgaven volgt over drie weken.
Ik zie de partij Ricken – Maris niet in de viewer, maar daar staat de partij uit het artikel er voor.