Krantenrubrieken weekends 8 en 15 januari 2022
Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Vanwege Tata Steel Chess Tournament zijn de rubrieken van afgelopen twee weekends samengevoegd.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Rini Kuijf | Henk Prins |
8 januari: De postbode won het
Jonathan Penrose, die vorig jaar op 30 november overleed, 88 jaar oud, kwam uit een begaafde familie. Vrijwel al zijn familieleden waren gelauwerde steunpilaren van het artistieke of wetenschappelijke leven. Zijn broer Sir Roger ontving in 2020 de Nobelprijs voor natuurkunde voor zijn werk over zwarte gaten en hun relatie met de relativiteitstheorie. Jonathans oom Sir Roland, schilder, historicus en dichter, was een prominent lid van de internationale surrealistische beweging.
Jonathan was een eenvoudige universiteitsdocent psychologie. Hij was lang tijd de sterkste Britse schaker en werd tien keer Brits kampioen. Zijn beroemdste partij is zijn overwinning tijdens de olympiade in Leipzig in 1960 op Michail Tal, die dat jaar wereldkampioen was geworden. Op die olympiade won Penrose ook van Max Euwe. Tegen Bobby Fischer stond hij gewonnen, maar die liet hij met remise ontsnappen.
Zijn teamgenoot Leonard Barden was de werkezel. Tegenwoordig heeft iedere ambitieuze schaker een regelmatig ververste digitale database van miljoenen partijen, maar Barden stelde met veel vlijt zo’n database op papier samen. Hij was toen in 1960 de best geïnformeerde Engelse schaker, en misschien is hij dat nu als schaakmedewerker van The Guardian nog steeds.
Toen Penrose in Leipzig tegen Tal moest, liet Barden hem het julinummer zien van de Deutsche Schachzeitung, waarin een partij werd geanalyseerd die de Fin Ojanen had gewonnen van Paul Keres. Net toen Barden van huis wilde gaan naar Leipzig, had de postbode dat nummer gebracht.
Als Ojanen met zijn openingsvariant van Keres kon winnen, kan ik het tegen Tal proberen, dacht Penrose. En zo geschiedde. Penrose won van Tal bijna op dezelfde manier als Ojanen van Keres. „De postbode won het”, schreef Barden later.
Voor een moderne schaker is dit een bijna onvoorstelbaar verhaal uit de duistere middeleeuwen. Ojanen – Keres werd in mei 1960 gespeeld en besproken in het julinummer van een tijdschrift dat pas in oktober bij Barden werd bezorgd. In november wist Tal nog niets over die belangrijke partij van Keres. Het schijnt overigens dat Tal behoorlijk nijdig was dat Keres hem niets verteld had.
Jonathan Penrose – Michail Tal, olympiade Leipzig 1960
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 c5 4. d5 exd5 5. cxd5 g6 6. e4 d6 7. Ld3 Lg7 8. Pge2
Net als in Ojanen – Keres, Helsinki 1960.
8…0-0 9. 0-0 a6 10. a4 Dc7 11. h3 Pbd7 12. f4 Te8
Dit was volgens Tal tijdverlies, hij had meteen op de damevleugel moeten ageren. Bovendien staat de toren straks op e8 slechter dan op f8.
13. Pg3 c4 14. Lc2 Pc5 15. Df3 Pfd7 16. Le3 b5 17. axb5 Tb8 18. Df2 axb5 19. e5
Hetzelfde motief als in Ojanen – Keres.
19…dxe5 20. f5
Wit heeft al een winnende aanval. Een van zwarts problemen is dat 20…Tf8 met 21. f6 beantwoord wordt.
20…Lb7 21. Tad1 La8
Na 21…e4 was er nog een sprankje hoop.
22. Pce4 Pa4 23. Lxa4 bxa4 24. fxg6 fxg6 25. Df7+ Kh8 26. Pc5 Da7
Niets hielp, want behalve stukwinst was ook 27. Pe6 een dreiging.
27. Dxd7
Ook met 27. Tf3 of 27. Lf2 of 27. Pge4 zou wit snel winnen.
27…Dxd7 28. Pxd7 Txb2 29. Pb6 Tb3 30. Pxc4 Td8 31. d6 Tc3
Zwart kon opgeven, maar dat mocht misschien niet van zijn captain.
32. Tc1 Txc1 33. Txc1 Ld5 34. Pb6 Lb3 35. Pe4 h6 36. d7 Lf8 37. Tc8 Le7 38. Lc5 Lh4 39. g3 Zwart gaf op.
Partij in viewer:
15 januari: Toch weer de bunker
Jeroen van den Berg, de directeur van het Tata Steel toernooi, zei dat hij niet nog eens in de bunker wilde zitten. De bunker, dat was hoe het in 2021 ging. Zonder publiek, zonder amateurschakers en met maar één grootmeestergroep. Dit jaar zou het beter gaan. Nog niet helemaal zoals vroeger, maar Wijk aan Zee zou toch weer het schaakdorp zijn, met de geur van erwtensoep, amateurgroepen met, in de woorden van NH Nieuws, „dolende schakers die voorovergebogen door het kustdorp lopen” en misschien de traditionele griepepidemie in dorpshuis de Moriaan – nou ja, daar niet teveel aan denken.
Maar tussen droom en daad kwam Omikron. Deze zaterdag begint het 84ste toernooi van de staalfabriek met twee grootmeestergroepen, maar weer zonder publiek en zonder amateurschakers. Bij de Masters zien we bekende en geliefde gezichten. De onvermoeibare Magnus Carlsen is er weer, hij heeft in Wijk aan Zee sinds 2004 maar één keer overgeslagen.
De Challengers is altijd een gemengde groep van gestaalde krachten en kuikens die de elite van morgen vormen. De allerjongste is deze keer de Fransman Marc’Andria Maurizzi, een grootmeester van veertien jaar. Hij is geboren in Bastia, op Corsica, en sinds een aantal jaren verbonden met de schaakclub van Chartres, net als Alireza Firouzja.
Op een foto uit 2019 zit Maurizzi in een stadje bij Parijs naast Garry Kasparov. Ze waren een team. Eerst vijf blitzpartijen waarin ze om de beurt een zet deden, samen achter één bord. Ze wonnen hun groep. Daarna een partijtje doorgeefschaak tegen het team Etienne Bacrot en Dana Reiznice-Ozola.
Dat is aan twee borden. Als je een stuk slaat geef je dat aan je teamgenoot, die het op zijn eigen bord mag gebruiken. Die partij verloor het team Kasparov-Maurizzi.
Samen met Kasparov eerst een triomf en daarna een nederlaag als levensles ‘omgaan met tegenslagen’. Wat een indrukwekkende belevenis voor een jongen van twaalf.
Glenn Flear – Marc’Andria Maurizzi, Chartres 2021
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4 4. Dc2 b6 5. e4 c5 6. d5 De7 7. Pge2 exd5 8. exd5 0-0 9. Lf4 d6 10. 0-0-0 Pbd7 11. Pg3 Pe5 12. Te1 Te8 13. Lg5 h6 14. h4
Dit verzwakt veld g4 en heeft ook een direct bezwaar.
14…Dd8
Zwart profiteert niet optimaal. Na 14…Lxc3 zou 15. bxc3 gedwongen zijn, want na 15. Dxc3 zou 15…hxg5 16. hxg5 Pg4 komen.
15. Ld2 a6 16. a3 La5 17. Le2 Ta7 18. Pf5 Lxf5 19. Dxf5 Tae7 20. Kd1 b5 21. cxb5 Lxc3 22. Lxc3 Pxd5 23. Ld2 axb5 24. Lxb5 c4
Dapper, maar dubieus. Na 24…Tf8 zou het ongeveer gelijk staan en 24…Tb7 25. Lxe8 Txe8 gaf goede compensatie voor de geofferde kwaliteit.
25. Lxe8
Veel beter was 25. f4, omdat zwarts Pe5 niet weg kan. Zwart zou zich met 25…Db6 26. Lxe8 Dxb2 moeten inlaten op een heikel avontuur.
25… Dxe8 26. f4
Maar nu is dit verkeerd. Na 26. Th3 was de strijd open. 26…Pd3 Dreigt 27…Da4+ en mat. Opeens staat zwart gewonnen.
27. Txe7 Pxe7 28. Dh5 Pf2+ 29. Kc1 Pxh1
Met een stuk meer is de winst voor zwart niet moeilijk.
30. De2 Pg3 31. Dxc4 d5 32. Dd3 Pe4 33. Lb4 Dc6+ 34. Dc2 Dxc2+ 35. Kxc2 Pc6 36. Le1 Kf8 37. b4 Ke7 38. a4 Kd7 39. b5 Pd4+ 40. Kd3 Pe6 41. a5 Pd6 42. b6 Pxf4+ 43. Kd4 Kc6 44. Lb4 Pe6+ Wit gaf op.
Partij in viewer:
8 januari: Als Short hopeloos verloren staat, gaat de telefoon van zijn tegenstander
In 2003 maakten de schakers kennis met een nieuwe maatregel. Wie de pech had dat zijn of haar mobieltje in de speelzaal geluid maakte, werd zonder pardon bestraft met het verlies van de partij. Het eerste slachtoffer was niet de minste. Bij het EK voor landenteams kreeg de Oekraïense Fide-kampioen Roeslan Ponomariov de eerste gsm-nul, toen zijn moeder hem wilde feliciteren met zijn verjaardag.
Soms hadden slachtoffers van de strenge regel pech. Tijdens het EU-kampioenschap in Liverpool in 2008 zette Nigel Short voor het begin van de tweede ronde zijn nieuwe smartphone uit en legde die naast het bord op de biografie van Fidel Castro. Toen het apparaat een tijdje later met een piepje waarschuwde dat de batterij bijna leeg was, trof Short een onverbiddelijke arbiter.
De laatste tijd horen we weinig meer van de gsm-nul. Niet omdat de schakers minder slordig zijn geworden, maar omdat het in bijna alle toernooien verboden is tijdens de partij een telefoon op zak te hebben. Aangezien de simpelste schaakapps tegenwoordig beter kunnen rekenen dan grootmeesters is de verleiding te groot om tijdens een toiletbezoek te controleren of een geplande combinatie wel deugt.
Maar deze week was het in de Italiaanse badplaats Cattolica weer eens ouderwets raak met zowaar Short als fortuinlijke profiteur. Amper hersteld van een in Londen opgelopen omikronbesmetting besloot de Engelsman in een open toernooi te testen of de mist in zijn brein was verdwenen. Het viel tegen. Een suffe remise in de eerste ronde was een droomstart vergeleken bij wat hem een dag later overkwam tegen Lorenzo Candian, een op papier aanzienlijk zwakkere opponent.
CANDIAN – SHORT, Cattolica 2022
1.e4 e6 2. d4 d5 3. Pd2 h6 4. Ld3 c5 5. c3 cxd4 6. cxd4 dxe4 7. Pxe4 Lb4+ 8. Ld2
De witspeler is niet bang. Hij prefereert een pionoffer boven de voorlopig veilige zet 8. Pc3.
8 … Dxd4 9. Lc3 Pc6 10. Pf3 Lxc3+ 11. bxc3 Dd8 12. Lb5 Pf6?
Gezien zwarts ontwikkelingsachterstand is nauwkeurigheid vereist. Na 12 … Dxd1+ 13. Txd1 Pge7 14. Pd6+ Kf8 heeft wit onvoldoende compensatie voor de geofferde pion. De slordige tekstzet blijkt een fatale fout.
13. Lxc6+ bxc6 14. Pd6+ Ke7
15. Pe5!
Een onaangename surprise voor zwart. Er dreigt zowel 16. Pxc6+ als 16. Pexf7 en na 15 … Dxd6 16. Dxd6+ Kxd6 17. Pxf7+ Ke7 18. Pxh8 ontsnapt het witte paard via veld g6.
15 … Ld7 16. Pdxf7 Dc7 17. Dd4!
Ik wist niet dat spelers met een bescheiden rating van 1.966 punten tegenwoordig zo sterk zijn. Telkens kiest Candian de beste zet. Na 17 … Thg8 wint 18. Dc5+
17 … c5 18. Df4 Thc8 19. Td1 Le8
20. Pd6!
Met kwaliteitswinst. Na 20 … Td8 wint wit de dame met 21. Pg6+ Lxg6 22. Pf5+.
20 … Pd5 21. Pxc8+ Txc8 22. Dg3 Kf8 23. 0-0 Kg8 24. c4 Pe7 25.Tfe1 Pf5 26. Da3 Pd4 27. Dh3 Lf7
In deze voor zwart volstrekt hopeloze stand rinkelde wits telefoon. De haastig toegesnelde arbiter wist wat hem te doen stond.
Partij in viewer:
15 januari: Eline Roebers zegeviert na adembenemend gevecht tegen Ikonnikov
Even zag het er naar uit dat drie jonge Nederlandse talenten het jaar zouden beginnen met mooie toernooioverwinningen. Arthur Pijpers (27) was na vijf winstpartijen op rij op weg naar een monsterscore in het Praag Open tot hij kort voor de finish struikelde. Dichtbij kwam ook Liam Vrolijk (19) in het Spaanse Roquetas de Mar. Hij deelde de eerste plaats, maar vanwege een slechtere tiebreakscore moest hij de eindzege laten aan de Braziliaan Alexander Fier.
De jongste van de drie musketiers slaagde wel. Eline Roebers (15) won in een klein toernooi in het Duitse Untergrombach de hoofdprijs na een slotronde die ze niet snel zal vergeten. In een ook voor de toeschouwers adembenemend gevecht versloeg ze de Russische prijsjager Viacheslav Ikonnikov.
Met de zege continueerde Roebers de reeks successen die ze in de afgelopen tijd behaalde. Na de eind 2020 veroverde wereldtitel bij de meisjes tot 14 jaar won ze vorig jaar het Brugse Meesterstoernooi en was ze met een score van 7 uit 9 de uitblinker van het Nederlandse vrouwenteam bij het EK.
Vaak is een bijna perfecte score na zes partijen voldoende om met een gerust hart de laatste ronde in te gaan. Maar in Untergrombach was Roebers na een serie van 5,5 uit 6 nog lang niet veilig. Als ze verloor, zou haar tegenstander het toernooi voor de zesde maal winnen.
IKONNIKOV – ROEBERS, Untergrombach 2022
1.d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 e6 5. Db3 dxc4 6. Dxc4 b5 7. Dd3 a6 8. Lg5 Lb7 9. e4 h6 10. Lh4 c5 11. e5 g5 12. Pxg5 hxg5 13. Lxg5 c4 14. Dd2 Pbd7 15. exf6 b4 16. Pa4
Beter is 16. Pd1.
16 … c3! 17. De3
Niet 17. bxc3 Da5 18. Pc5 bxc3 19. Dc2 Pxc5 20. dxc5 Lxc5.
17 … Pb6 18. b3 Pxa4 19. bxa4 Db6 20. Lf4 Td8 21. Le5 b3
Sterk is 21 … Th4! 22. Ld3 Lxg2 23. Dg3 Th3.
22. axb3 Dxb3 23. Ld3 Lh6
Nu komt zwart in moeilijkheden. De computer geeft een halsbrekende variant die begint met 23 … Lxg2 24. Tg1 Th3 25. De2 c2.
24. Dg3 Kd7 25. Tb1 Dd5 26. f3 Ld2+ 27. Kf2 Lc6
Na 27 … Thg8 is 28. Le4! een goed antwoord.
28. Dg7! Tdf8 29. Tb8!
29 … Da2!
Zwart staat verloren, maar in wederzijdse tijdnood vecht Roebers als een leeuw.
30. Kg3 Le3 31. Tf1 Da3! 32. Dxh8?
De spanning en de druk van de klok worden wit te machtig. Sterk is 32. Lxa6! met de dreiging 33. Lc8+.
32 … Txh8 33. Txh8
33 … Lxd4! 34. Lf4 Lxf6 35. Th7 Ke7 36. Lg6 Le8 37. Tb1 e5 38. Lc1 Dd6 39. Lxf7?
Met 39. Tb7+ of 39. Le4 blijft wit op de been.
39 … Lxf7 40. Tb7+ Ke6 41. Tbxf7 Dd1 42. La3 Dxa4 43. Lc1 Da1 44. Le3 De1+ 45. Lf2 Dd2 46. Tc7 c2 47. Tc6+ Kf5
Wit geeft op.
Partij in viewer:
8 januari: Jongste wereldkampioen aller tijden
Op de valreep in het oude jaar 2021 is Nodirbek Abdusattorov (NA) uit Oezbekistan, pas zeventien jaar, de nieuwe wereldkampioen rapid-schaak geworden. Met een daverende klap is zijn naam gevestigd. Hij was in eigen land al een grote belofte want als je al grootmeester bent met dertien jaar mag je van een wonderkind spreken. Voor de schaakwereld had hij een klein visitekaartje afgegeven toen hij in 2012 jeugdwereldkampioen onder acht jaar werd. Van de drie officiële categorieën die er zijn (lang, rapid en snelschaak) wordt ook rapid serieus genomen. In de ongeveer twintig minuten die een speler voor de hele partij krijgt moeten alle onderdelen (opening, middenspel en eindspel) goed verzorgd zijn anders kom je niet ver tegen de wereldtop. En die top was aanwezig. Om de titel te bemachtigen versloeg NA onder anderen regerend kampioen Magnus Carlsen, uitdager Ian Nepomniatchi en de vorige uitdager Fabiano Caruana. Wat opvalt als je al zijn veertien partijen van dit WK naspeelt is zijn grote veerkracht. Hij stond in veel partijen zeer moeilijk maar hij wist iedere keer ergens een gaatje te vinden waar hij zich doorheen kon wurmen om dan ten slotte zelfs nog te winnen. Die kwaliteit komt goed tot uiting bij rapidschaak. NA was met de beperkte bedenktijd de beste.
N. Abdusattorov – V. Mikhalevski
De partij uit de eerste ronde geeft gelijk een goed beeld van de agressiviteit waarmee NA zijn tegenstanders te lijf ging. Victor Mikhalevski is een Wit-Russisch-Israëlische grootmeester, in 2014 werd hij kampioen van Israël.
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5 4.c3 Pf6 5.d3 a5 6.0-0 d6 7.Te1 h6 8.Pbd2 0-0 9.Pf1 Te8 10.Pg3 Lb6 11.a4 Le6 12.Lb5 Ld7 13.d4 exd4 14.cxd4 Pb4 15.Lxd7 Dxd7 16.Ta3 Tad8 17.h3 c5
Beide spelers hebben logische zetten gedaan en wit kan ruimtevoordeel pakken met een gewone voortzetting 18.d5 c4 19.Le3 Lxe3 20.T1xe3 maar hij ziet een aanvallender mogelijkheid en daardoor raakt zijn tegenstander snel van slag
18.Lxh6! gxh6 19.Dd2 Ph7 20.Pf5 Te6 21.d5 Tf6 22.Pxh6+ Kf8 23.Pg4 Tg6 24.Ph4 Tg5 25.Pf6!
Allemaal even goed. Als NA eenmaal beet heeft laat hij niet meer los. Ook al staat wit materiaal achter, de zwarte stukken op de damevleugel spelen geen enkele rol.
25…Pxf6 26.Dxg5 De7 27.Tf3 Pbxd5 28.e5 dxe5 29.Txe5 Dc7 30.Dh6+
zwart geeft op.
Partij in viewer:
Ik volgde de cruciale partij tegen Carlsen live en kreeg gaandeweg meer respect voor NA. Met goed spel zou Carlsen remise kunnen behalen maar zoals hijzelf altijd een miniem voordeel weet uit te buiten, bezweek hij nu zelf onder de aanhoudende druk. Heel bijzonder. We komen er in als zwart eindelijk een goede kans krijgt om de remise veilig te stellen. Door tijdnood grijpt hij die kans niet.
N. A. – M. C., na 51.Lf2-e3
Na een mooi gelijk opgaand gevecht kan zwart de strijd direct beëindigen met 51…Dxh5 52.Dxh5 Pg3+ 53.Kd3 Pxh5 54.Lxb6 en remise. Carlsen kiest voor een langere weg.
51…f5 52.h6 De5 53.Kf1 Dd5 54.Kg2 Dg8+ 55.Kh3 Pg5+ 56.Lxg5 Dxg5
Dit dame eindspel is natuurlijk ook remise maar de verst opgerukte pion is altijd in het voordeel. De computer is in dit soort stellingen natuurlijk oppermachtig aan de mens, want de varianten zijn lang en geforceerd. Het live commentaar dat zich geheel liet leiden door de analyses van de computer, door iedereen te zien, haalde veel spanning weg. De spelers doen het lange tijd relatief goed.
57.Dc6+ Kxa3 58.Dc3+ Ka4 59.Dc4+ Ka5 60.Dc3+ Ka4 61.Dg7 De3+ 62.Kh4 f4 63.Dd7+ b5 64.h7 De5 65.Kg4 f3 66.Kxf3 Df6+ 67.Ke4 Dh4+ 68.Kd5 Dh5+ 69.Kc6 Dg6+ 70.Kc7 Dg3+ 71.Kb7 Df3+ 72.Ka6 Df6+ 73.Ka7 Df2+ 74.Kb7 Df3+ 75.Dc6 Df7+ 76.Dc7 Df3+ 77.Ka6 Da8+ 78.Kb6 Dh8 79.Dc2+ Ka3 80.Ka2 81.Kc5 b4?
Pas hier, met nog een handvol seconden, gaat Carlsen in de fout. Hij had hetzelfde principe moeten volgen als met 65…f3, een pion offeren voor ruimte voor de dame zodat eeuwig schaak in beeld komt: 81…Dc8+ 82.Kxb5 Db7+ en de computer geeft een lange reeks schaakjes tot zet 100 maar wit kan schaak of pionverlies niet ontlopen. Nu is het uit.
82.Dd2+ Ka1
82…Ka3 83.Dxb4+ Ka2 84.Da4+ Kb1 85.De4+ Ka2 86.Kc4 duurt wat langer maar verliest geforceerd.
83.Dd4+ en zwart gaf op.
Samen met het andere grote talent Alireza Firouzja (18 jaar en de nummer twee op de wereldranglijst) is NA een kandidaat om het Carlsen in de nabije toekomst moeilijk te maken.
Partij in viewer:
8 januari: Max Warmerdam wint partij van het jaar 2021
Het jaar 2021 was een droomjaar voor Max Warmerdam. Al begin januari won hij een toernooi in Italië en daarmee ook de grootmeestertitel. Vervolgens hielp hij Jorden van Foreest met het winnen van het Tata Steel Schaaktoernooi, werd daarna secondant van Giri bij het kandidatentoernooi, speelde in de zomer een sterke serie toernooien met nog een o.a. tweede plaats in Italië en toernooiwinst in Portugal en in het najaar werd hij Nederlands kampioen. En ter bekroning heeft de app Followchess een partij van hem gekozen als beste partij van het jaar! Voor o.a. twee partijen van Carlsen.
Followchess is een handige gratis app die livepartijen van toernooien over de hele wereld zeer overzichtelijk laat zien. Natuurlijk alle toptoernooien, maar ook b.v. het vrouwenkampioenschap van Bangladesh is zo te volgen. Op 2 januari publiceerden zij hun selectie van de tien beste partijen van 2021. U kunt ze naspelen in de app of op de website followchess.com. “Een fascinerende materiële onbalans waarbij Warmerdams loperpaar en ver opgerukte vrijpion sterker waren dan de witte dame. Een briljante prestatie.” aldus het juryrapport over de winnende partij.
Muetsch – Warmerdam
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.d4 exd4 4.Pxd4 Lc5 5.Pb3 Lb6 6.Pc3 Pf6 7.De2 0–0 8.Le3 d5 9.0–0–0 d4 10.Kb1 a5 11.Pb5 dxe3!
Een correct offer van dame tegen toren en loper.
12.Txd8 Txd8 13.f3 Le6 14.Pc1 Pd7 15.De1 Pde5 16.Le2 Pc4 17.Lxc4 Lxc4 18.Pc3 Td2 19.Pd1 Txd1!
En een correct kwaliteitsoffer: het is belangrijk de pion op e3 te houden.
20.Dxd1 Td8 21.Pd3 h6 22.Dc1 Pb4 23.Pxb4 axb4 24.Td1 Txd1 25.Dxd1 e2 26.De1
Een mogelijk uniek eindspel waarin zwart met twee lopers tegen de dame winstkansen heeft dankzij de sterke vrijpion op e2.
26…Le3 27.a3 c5 28.axb4 cxb4 29.g3 Ld4 30.Ka1 b5 31.c3 bxc3 32.bxc3 Le3 33.Kb2 Ld3 34.h4 Kf8 35.Kb3 Ke7 36.Kb4 Lc4 37.Ka3 Ke6
Zwart moet op één of andere manier met zijn koning binnenkomen om verder te komen. Zijn pionnen kunnen daarbij helpen, maar hij doet het rustig aan, wit kan toch alleen maar afwachten.
38.Kb2 Ld3 39.Kb3 g6 40.Kb4 Lc4 41.Ka3 Ke7 42.Kb2 Ke6 43.Kc2 Ke5 44.Kb2 Ld3 45.Kb3 f6 46.Kb4 Lc4 47.Ka3 g5 48.hxg5 hxg5 49.Kb2 Ld3 50.Kb3 Lc4+ 51.Kc2 Kd6 52.Kb2 Ld3 53.Kb3 Kc6 54.Ka3 Kb6 55.Kb3 Lc5 56.Kb2 Kc6 57.Kb3 Le3 58.Ka3 Kd6 59.Kb3 Ke5 60.Kb2 g4 61.f4+ Ke6 62.Kb3 Kd6 63.Kb2 Kc6 64.Kb3 Kb6 65.Ka3 Kc5 66.Kb3 Kd6 67.Kb2 Ke6 68.Kb3 Lc5 69.Kb2 Lb6 70.Kb3 f5! 71.e5 Lc5 72.Kb2 Kd5
Nu dan eindelijk dreigt zwart met zijn koning binnen te komen. In eerste instantie reageert wit goed.
73.Dh1+! Kc4 74.e6?
Maar in tweede instantie niet. De juiste verdediging was ook lastig te vinden. 74.De1! b4 75.e6! Le7 76.cxb4 Lxb4 77.Df2 e1D 78.Dxe1 Lxe1 79.e7 en wit maakt met een nieuwe dame remise.
74…Le4
Nu kan wit niet voorkomen dat zwart met zijn koning binnenkomt en de pion helpt te promoveren.
75.De1 Kd3 76.Db1+ Ke3 77.Dg1+ Kf3 Wit gaf op
Partij in viewer:
15 januari: Eline Roebers gaat er vol voor
In het Tata Steel Schaaktoernooi dat vandaag begint doen in de hoofdgroep 14 mannen en 0 vrouwen mee. Het is niet dat vrouwen er niet welkom zijn, integendeel, maar de enige vrouw in de top 100 van de wereld, Hou Yifan, is momenteel met andere dingen dan schaken bezig. Vaak vraagt men zich af waarom er zo weinig vrouwen in de wereldtop zijn. Diverse verklaringen zijn al gegeven: er schaken veel meer mannen dan vrouwen, seksisme speelt mogelijk ook een rol, biologische verschillen worden soms genoemd. Er is echter nog een factor die ik nog weinig belicht heb zien: de puberteit. In die levensfase kun je grote stappen maken, zo’n honderd ratingpunten per jaar winnen, mits je je vol op het schaken stort. Dat heb ik zelf destijds ook gedaan en met mij vele mannelijke talenten. En daarom ben ik extra blij dat er in Nederland eindelijk een meisje is dat dat ook doet. Voor Eline Roebers is schaken niet gewoon een hobby: zij heeft dezelfde passie als Magnus Carlsen voor het spel. Voor haar is het geen opoffering om hard aan schaken te werken. Haar resultaten weerspiegelen dat: in 2021 o.a. een wereldtitel en een meesternorm en dit jaar is ze op dezelfde voet verder gegaan door een open toernooi in de Duitse plaats Untergrombach te winnen. Om dat te doen moest ze in de laatste ronde met zwart een Russische grootmeester verslaan die al vijf maal het toernooi gewonnen had. Met enig geluk lukte dat. Een mooie scalp!
Ikonnikov – Roebers
1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.Pc3 e6 5.Db3 dxc4 6.Dxc4 b5 7.Dd3 a6 8.Lg5 Lb7 9.e4 h6 10.Lh4 c5 11.e5 g5 12.Pxg5 hxg5 13.Lxg5 c4 14.Dd2 Pbd7 15.exf6 b4 16.Pa4 c3! 17.De3 Pb6
In een scherpe Slavische stelling heeft zwart compensatie voor de twee pionnen achterstand, maar als wit hier paarden ruilt heeft zwart nog iets te bewijzen.
18.b3? Pxa4 19.bxa4 Db6 20.Lf4 Td8 21.Le5 b3?
Een leuke computervariant laat zien hoe zwart hier winnend voordeel had kunnen krijgen: 21…Th5! 22.Le2 Lh6! 23.f4 Txe5! 24.Dxe5 Dxd4 en de witte stelling stort in. In het vervolg wordt het chaos, mede door tijdnood, maar wel eentje waarin wit de overhand heeft.
22.axb3 Dxb3 23.Ld3 Lh6? 24.Dg3 Kd7 25.Tb1 Dd5 26.f3? Ld2+? 27.Kf2 Lc6 28.Dg7 Tdf8
29.Tb8! Da2
Want na slaan op b8 is het mat in drie.
30.Kg3 Le3 31.Tf1 Da3 32.Dxh8??
Wit had op verschillende manieren kunnen winnen, b.v. 32.Lxa6 Thg8 33.Lc8+ Txc8 34.Txc8 Txg7+ 35.fxg7
32…Txh8 33.Txh8 Lxd4 34.Lf4 Lxf6 35.Th7 Ke7 36.Lg6 Le8 37.Tb1 e5 38.Lc1 Dd6?
39.Lxf7?
Meteen 39.Tb7+! was erg sterk, want 39…Ke6 kan dan niet meer wegens 40.Lc2
39…Lxf7 40.Tb7+ Ke6 41.Tbxf7 Dd1
Tijdnood voorbij en de witte aanval ook. De zwarte c-pion beslist de partij.
42.La3 Dxa4 43.Lc1 Da1 44.Le3 De1+ 45.Lf2 Dd2 46.Tc7 c2 47.Tc6+ Kf5 Wit gaf op
Partij in viewer:
8 januari: Voor beginners
Voor gevorderden
15 januari: Voor beginners
Voor gevorderden
7 januari
Een wit paardoffer in het centrum zien we regelmatig terugkeren in de Najdorf-variant van het Siciliaans. Op grootmeesterlijk niveau wordt deze openingsvariant veelvuldig gespeeld. De variant levert regelmatig prachtige partijen op. In de volgende partij wordt het genoemde paardoffer met succes uitgevoerd, de witspeler heeft wel moeten uitrekenen dat hij op de 24e zet een belangrijke zet moet spelen om dameverlies te vermijden.
J. Stocek – M. Paraqua
1.e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Lg5 e6 7. Dd3 Le7 8. 0-0-0 h6 9. Lh4 Pbd7 10. f4 g5 11. fxg5 Pe5 12. Dd2 Pfg4 13. h3 Pg6 14. Pf3 P4e5 15. Lg3 hxg5 16. Dd4 Da5 17. Lc4 Dc7 18. Lb3 b5
19. Pd5!
Een thematisch offer in Siciliaanse stellingen.
19. … exd5
De zwartspeler besluit het offer te nemen, dit is ook het beste. Minder goed speelbaar is 19. … Da7 20. Pxe5 (20. Pxe7 Dxd4 21. Txd4 Kxe7 22. Pxg5 f6 23. Pf3 met een plus-pion voor wit, maar niet echt overtuigend) 20. … dxe5 21. Lxe5 Dxd4 22. Pc7+ Kd8 23. Txd4+ Ld7 24. Pxe6 fxe6 25. Kxh8 Kc7 26. Lg7 en wit staat veel beter dan zwart.
20. Pxe5!
De witspeler ruimt de verdediger van f7 op.
21. … dxe5
Het alternatief 20. … Pxe5 is niet beter, er volgt dan 21. Lxe5 dxe5 22. Dxd5 0-0 23. Dxa8 Lb7 24. Da7 Lc5 25. Td7 Dxd7 26. Dxc5 Lxe4 27. Dxe5 Df5 28. Dxf5 Lxf5 29. Te1 en wit staat goed.
21. Dxd5 0-0 22. Dxa8 Lb7 23. Da7 Lc5
Oei! Loop dat wel goed af voor wit, waar moet de dame heen?
24. Td7!
Dat had de witspeler bij de 19e zet moeten uitrekenen. Hiermee wordt de witte dame gered.
24. … Dxd7 25. Dxc5 Lxe4
En wit speelt zijn gewonnen partij probleemloos uit:
26. Lxe5 a5 27. Lc3 a4 28. Td1 Df5 29. Dd4 Df4+ 30. Kb1 Pe5 31. Ld5 Lxd5 32. Dxf4 gxf4 33. Txd5 Pg6 34. Txb5 Te8 35. Kc1 Te3 36. h4 Pe7 37. Te5 f5 38. Txe3 fxe3 39. g3 Pd5 40. Kd1 Kf7 41. Ld4 Ke6 42. c4 Pb4 43. Lxe3 (en zwart gaf de ongelijke strijd op. 1-0.
Partij in viewer:
14 januari
Het 84e Tata Steel Chess Tournament gaat deze vrijdag van start. Het Tata Steel Chess Tournament heeft een lange historie. Ooit begonnen als personeelstoernooi van het staalbedrijf is het uitgegroeid tot een internationaal toernooi van wereldformaat, waar zowel grootmeesters als amateurs hun agenda’s voor vrijhouden .
Nederland wordt in de Tata Steel Masters vertegenwoordigd door Anish Giri (nummer 7 van de wereld) en Jorden van Foreest, de winnaar van vorig jaar. Beide grootmeestergroepen (masters en challengers) zijn samengesteld uit gevestigde namen en aanstormend talent. Die mix is een van de succesfactoren van het prestigieuze Tata Steel Chess Tournament, dat ook bekend staat als ‘het Wimbledon van het schaken’. Met dertien speelronden is dit tevens het zwaarste schaaktoernooi ter wereld.
In de mastergroep spelen vier grootmeesters van de top tien van de wereld, wereldkampioen Magnus Carlsen, Fabiano Caruana (nummer 4), Anish Giri (nummer 7) en Shakhriyar Mamedyarov (nummer 9).
Om in de stemming te komen van dit toornooi een terugblik op januari 2021. In de laatste ronde won de winnaar van Tata Steel 2021 Jorden van Foreest met wit tegen Nils Grandelius. Op de 21e zet gaf Van Foreest een paard cadeau.
21. Pb5!! axb5
Zwart moet het offer aannemen.
22. cxb5
Wit dreigt nu 23. b6 waarna zwart geen veld voor zijn toren heeft. Omdat 23. …Ta6 niet kan wegens 24. b7 moet zwart dus materiaal teruggeven.
22. … Lxb5 23. Dxb5
Nu staat wit nog steeds een pion achter, maar de vrije a-pion wordt ondersteund door beide lopers, beide torens en dame en is daarom zeer gevaarlijk.
Twintig zetten later lijkt het dat zwart tegenkansen heeft:
Als zwart in die stelling aan zet is dan wint hij met 42. … Ph1+. Gelukkig is wit aan zet en Van Foreest vindt de winnende zet:
42. Tc8!
Zwart moet schaak geven, want als hij dat niet doet dan dreigt hij met 43. Txc8 enz. mat te gaan.
42. … Ph1+ 43. Kh4 Df2+
Zwart krijgt niet de gelegenheid om op g2 te slaan.
44. g3 g5+ 45. Kxg5! f6+ 46. Kh6 fxe5 47. Dxe5 En zwart gaf op.
Partij in viewer:
“Voor de buitenstaander misschien iets opzienbarends, maar wel vaker ziet men in het zeer jonge meisje een opmerkelijk talent voor het schaakspel. Een talent dat helaas gedoemd is een paar jaar later te worden verstikt door de groei der vrouwelijke hormonen.” – J.H. Donner 1971 in Avenue.
Ach ja, die hormonen. Bij meisjes ‘groeien’ die zo rond het twaalfde jaar, over het algemeen een jaartje eerder dan bij de jongens. Het zal wel weer iets geweest zijn waarmee hij zijn partner aan het lachen wou maken.