Krantenrubrieken weekenden 11 en 18 juni 2022
Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Vanwege Lennart’s drukke werkzaamheden rondom het Kandidatentoernooi zijn de rubrieken van afgelopen twee weekenden samengevoegd.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Rini Kuijf | Henk Prins |
11 juni: Twee veteranen
In het jaarlijkse Norway Chess-toernooi in Stavanger wordt de oude garde dit jaar vertegenwoordigd door de oud-wereldkampioenen Veselin Topalov (47) en Anand (52). Er was een groot verschil in scherpte en vooral in bevlogenheid tussen de twee veteranen. Topalov zei dat hij zich vooral met zijn gezin bezighield en hij maakte fouten die de indruk gaven dat hij het niet meer zo belangrijk vindt hoe het precies moet. Tegen Anand was hij vergeten dat hij in tijdnood zijn zetten niet meer hoefde op te schrijven. Hij bleef schrijven en verloor in een gelijke stelling door tijdsoverschrijding. Amateurs kunnen hun tegenstander nog behulpzaam de regels uitleggen, maar onder oud-wereldkampioenen zou dat pijnlijk zijn, dus Anand zei niets. Later tegen Wang Hao was Topalov vergeten dat ze bij iedere zet tien seconden extra kregen en daardoor liet hij een glad gewonnen stelling remise worden.
Anand speelde in de vijfde ronde tegen Magnus Carlsen. Een treffen tussen de wereldkampioen en zijn directe voorganger is altijd pikant en bovendien stonden ze samen bovenaan. Eerst moest een partij met klassieke bedenktijd worden gespeeld. De eventuele winnaar zou 3-0 scoren en dan was het voorbij, maar bij remise moest er nog een snelle armageddonpartij volgen. De winnaar van die armageddon won een troostprijs, want de punten werden dan min of meer eerlijk verdeeld en hij zou slechts winnen met 1,5 – 1.
In de klassieke partij werd Carlsen door Anand strategisch overspeeld. Anand wist dat hij glad gewonnen stond, maar liet de winst glippen. Het werd remise en toen was er twintig minuten pauze. Anand zei achteraf: „Ik heb er geen woorden voor. Ik had mijn computer meegenomen, maar ik nam niet eens de moeite om hem aan te zetten. Ik had iets voor de armageddon willen nakijken, maar ik zat er maar als een zombie.”
Toch won hij die armageddon tegen Carlsen, maar hij zei dat hij die overwinning met 1,5-1, terwijl het 3-0 had kunnen zijn, als een nederlaag beschouwde. Anand kan nog lijden door het schaken, Topalov waarschijnlijk niet meer.
Anand – Magnus Carlsen, Norway Chess 2022, klassiek tempo.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6 4. d3 Le7 5. 0-0 0-0 6. Te1 d6 7. a4 Pa5 8. La2 c5 9. c3 Pc6 10. Pa3 h6
Een verzwakking die hem later op had kunnen breken.
11. Pc2 a6 12. Pe3 Le6 13. Pd5 Te8 14. Pd2 b5 15. Pf1 Lxd5
Voordat wit met Pfe3 een ijzeren greep op d5 krijgt.
16. Lxd5 Pxd5 17. exd5 Pa5 18. b4 Pb7
Een beroerd veld voor het paard.
19. Te2 cxb4 20. cxb4 a5
Dit geeft wit een gevaarlijke vrijpion, maar zwart moet een veld voor zijn Pb7 veroveren.
21. axb5 axb4 22. Tb1 Dd7
Volgens Anand was 22…Pc5 23. Txb4 Ta1 zwarts enige kans.
23. Teb2 Pc5 24. Txb4 Df5 25. Le3 Pxd3 26. Pg3 Dh7 27. T4b3 Pc5 28. Lxc5 dxc5 29. b6 Ted8 30. b7 Tab8 31. Tb6 c4
Anand wist dat hij gewonnen stond. Na 32. Dg4 zouden zijn aanvalskansen in combinatie met de geweldige pion b7 beslissen.
32. Tc6 Dd3
Zwart pakt zijn kans.
33. Df1
Nog steeds was 33. Dxd3 cxd3 34. Kf1 goed voor wit.
33…Lf8 34. Txc4
Verzoent zich met remise. Met 34. d6 kon hij nog iets proberen.
34…Dxf1+ 35. Kxf1 Td7 36. Tc8 Tbxb7 37. Txb7 Txb7 38. Pf5 Td7 39. g4 g6 40. Pxh6+ Kh7 Remise
Partij in viewer:
18 juni: Mijn schaakmessias
Vrijdag om 15 uur begon in Madrid het kandidatentoernooi met acht spelers die tussen nu en 5 juli twee keer tegen elkaar zullen spelen. De winnaar heeft recht op een WK-match tegen Magnus Carlsen, al heeft die gedreigd om zonder spelen zijn titel op te geven.
Vanaf de eerste keer in Boedapest in 1950 was een kandidatentoernooi een gebeurtenis die levens op een ander spoor kon zetten. Van de winnaar en van de man die het net niet won, en soms misschien zelfs van kinderen die er alleen in de krant over lazen.
Het kandidatentoernooi van 1956 in Amsterdam had ik gemist. Ik was toen 11 jaar en wist nog niet dat schaken belangrijk voor me was. In 1959, toen het in Joegoslavië werd gespeeld, wist ik dat wel en ik wist ook wie het winnen moest: Michail Tal, de tovenaar van Riga.
Ik had Tal gezien, in de Amsterdamse Effectenbeurs. Later noemde Boris Spasski Tal eens de ‘Messias van het schaken’ die zich aan het volk openbaarde in een pracht van licht en glorie, zoals op een schilderij van Alexander Ivanov, De Verschijning van Christus voor het Volk. Daar was hij, in juni 1959, in de Effectenbeurs.
Aan het eerste bord van zijn simultaanséance speelde Tal tegen Nico Luza, die ik had gezien in het Amsterdams Schaakhuis, waar zijn club VAS, de sterkste club van Nederland, en mijn jeugdvereniging Het Zwarte Veulen speelden. Tals openingszet tegen Luza werd uitgevoerd door burgemeester Van Hall. Natuurlijk 1. e2-e4, de zet die ik ook altijd deed. Ze kenden mij nog niet en daarom was ik niet tegen Tal ingedeeld, maar tegen Max Euwe, die me versloeg.
Tal won later dat jaar het kandidatentoernooi. Op mijn verjaardag won hij een prachtpartij tegen Bobby Fischer, maar dat wist ik toen niet, want de nieuwsvoorziening was traag. Het jaar daarna won Tal de WK-match tegen Michail Botwinnik en nog steeds waren er ongelovige Thomassen die zeiden dat de avonturier Tal ooit door de mand zou vallen.
Michail Tal – Vasili Smislov, kandidatentoernooi Bled 1959
1. e4 c6 2. d3 d5 3. Pd2 e5 4. Pgf3 Pd7 5. d4 dxe4 6. Pxe4 exd4 7. Dxd4 Pgf6 8. Lg5 Le7 9. 0-0-0 0-0 10. Pd6 Da5 11. Lc4 b5 12. Ld2 Da6 13. Pf5 Ld8 14. Dh4
Fenomenaal hoe snel Tal er een heksenketel van heeft weten te maken.
14… bxc4 15. Dg5 Ph5
Ook 15…g6 kon tot geweldige complicaties leiden, waarschijnlijk met remise als resultaat.
16. Ph6+ Kh8 17. Dxh5 Dxa2 18. Lc3
Kasparov schreef in 2003 in My Great Predecessors II: „Deze stelling is door meer dan één generatie spelers geanalyseerd en het was pas meer dan een kwart eeuw later in het tijdschrift Sjachmaty v SSSR (1986 nummer 5) dat twee acceptabele verdedigingen voor zwart werden gesuggereerd – 18…Lf6!? en 18…Lc7!?. Laten we die met de computer controleren.” Mijn Stockfish 15 (uit 2022) ziet nog wat voordeel voor wit na 18…Lf6, maar na 18…Lc7 ziet hij net als Kasparovs computer alleen remise door eeuwig schaak.
18…Pf6
Op het hoogtepunt van de strijd begaat Smislov een grove fout.
19. Dxf7
Zwart staat meteen verloren, want na 19…Txf7 20. Txd8+ Pg8 21. Pxf7 of 19…Te8 20. Dg8+ en 21. Pf7 is het stikmat.
19…Da1+ 20. Kd2 Txf7 21. Pxf7+ Kg8 22. Txa1 Kxf7 23. Pe5+ Ke6 24. Pxc6 Pe4+ 25. Ke3 Lb6+ 26. Ld4
Zwart gaf op.
Partij in viewer:
11 juni: Jorden van Foreest verlaat Maastricht met kater na verlies ratingpunten
Tegenwoordig gaan de drie sterkste Van Foreesten zelden samen op strooptocht in dezelfde stad. Jorden (23), de oudste en sterkste, is sinds zijn doorbraak naar de wereldtop zuinig op zijn ratingpunten. Hij mijdt toernooien die voor broer Lucas (21) en zus Machteld (14) interessant zijn, maar waarin hij weinig kan winnen en veel kan verliezen.
In Maastricht hadden de organisatoren van het Limburg Open er iets op gevonden. Lucas en Machteld van Foreest speelden in het open toernooi en voor Jorden was een match van vier partijen gearrangeerd tegen Alexei Shirov, de Letse topgrootmeester van weleer die de laatste tijd regelmatig laat zien dat hij nog niet versleten is.
De familietrip bracht goed en slecht nieuws. Lucas won de open groep dankzij sterk spel en enig fortuin in de beslissende fase van het toernooi. Ook Machteld deed het lang niet slecht. Met een score van 5 uit 7 eindigde ze in een veld met 131 deelnemers op de gedeelde achtste plaats.
Maar Jorden verging het minder goed. Hij verloor de tweekamp met 3,5-0,5, waardoor hij zakte onder de grens van 2.700 ratingpunten die organisatoren van toptoernooien scherp in de gaten houden. Met wit daagde hij Shirov tweemaal uit op diens favoriete terrein, de Botwinnik-variant van het Damegambiet. Tweemaal liep het slecht af.
Jorden van Foreest – Shirov, Maastricht 2022
1.d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 e6 5. Lg5 h6 6. Lh4 dxc4 7. e4 b5 8. e5 g5 9. Pxg5 hxg5 10. Lxg5 Pbd7 11. g3 Lb7 12. Lg2 Db6 13. exf6 0-0-0 14. 0-0 c5
Het is de Botwinnik-variant die een boeiend gevecht garandeert als twee menselijke schakers tegenover elkaar zitten. In computerpartijen leidt de variant bijna altijd tot remise.
15. dxc5
In plaats van de standaardzet 15. d5, die in duizenden partijen is getest.
15 … Pxc5 16. De2 Lxg2 17. Kxg2 Dc6+ 18. f3 Lh6 19. Lxh6 Txh6
20. Tad1
Een zet die ongetwijfeld door Van Foreest was voorbereid. Bekend is ook 20. a4 b4 21. Pb5 Kb7 met wederzijdse kansen. Niet goed na 20. a4 is 20 … a6? 21. axb5 axb5 22. Pxb5! (22 … Dxb5 23. Ta8+ Kd7 24. Txd8+ Kxd8 25. Dd2+ en 26. Dxh6).
20 … Txf6 21. Txd8+ Kxd8 22. Td1+ Ke8
23. Pxb5?
Een combinatie met een gat. Na bijvoorbeeld 23. Pe4 Pxe4 24. fxe4 staat het ongeveer gelijk.
23 … Dxb5 24. De5
Wat nu? Zwarts toren hangt, pion b2 is gedekt en na 24 … Th6 heeft wit 25. Dg5! Dxb2 26. Td2.
24 … c3!
De weerlegging. Na 25. Dxf6 volgt 25 … De2+, gevolgd door 26 … Dxd1.
25. bxc3 Db2+ 26. Kg1 Th6 27. h4 Pd7
Daarmee is de strijd beslist. Wit heeft onvoldoende compensatie voor het verloren stuk.
28. De4 Th5 29. Da4 Db7 30. Kg2 Db5 31. Dc2 Tc5 32. Td4 Dc6 33. c4 Pe5 34. Db3 Pxc4 35. Db8+ Dc8 36. Dxa7 Pe3+ 37. Kf2 Pd5 38. Td2 Kf8 39. Da3 Kg8 40. Dd3 Tc4 41. Kg2 Txh4
Wit geeft op.
Partij in viewer:
18 juni: Kasparov tipt Chinees Liren Ding als winnaar van kandidatentoernooi
Het is een vreemde situatie voor de schakers, momenteel bij het kandidatentoernooi. Ze spelen om de wereldkampioen uit te kunnen dagen. Maar deze, Magnus Carlsen, weet nog niet of hij zijn wereldtitel wil verdedigen.
De acht deelnemers aan het kandidatentoernooi in Madrid hadden het slechter kunnen treffen. De speelzaal in het Palacio de Santona is schitterend en de belangstelling van publiek en pers is groot. Geen wolkje aan de hemel dus? Toch wel, nog steeds is niet duidelijk welke prijs op het spel staat.
De standaardbeloning voor de kandidatenwinnaar is een tweekamp om de wereldtitel tegen de wereldkampioen. Maar ditmaal is het onzeker of die kampioen zich zal verdedigen. Magnus Carlsen heeft enkele keren gezegd dat hij na vijf uitputtende WK-matches overweegt vrijwillig afstand te doen van de titel om daarna, zonder druk maar met groot plezier, zijn carrière voort te zetten.
Natuurlijk had Carlsen een definitief besluit over zijn toekomst moeten nemen voor het begin van de kandidatenstrijd. Als hij zijn titel verdedigt, telt alleen de eerste plaats in Madrid. Laat hij verstek gaan, dan verandert de inzet. Volgend voorjaar zullen dan de nummers een en twee een tweekamp om de wereldtitel spelen.
Zoals altijd regende het voorspellingen in de aanloop naar het toernooi. Volgens Garri Kasparov is de Chinees Liren Ding de grootste kanshebber vóór de Amerikaan Fabiano Caruana en de Pool Jan-Krzysztof Duda. De oud-kampioen heeft minder vertrouwen in de Rus Ian Nepomniasjtsji, de Amerikaan Hikaru Nakamura, de in Iran geboren Fransman Alireza Firouzja en de Hongaar Richard Rapport,
De laatste plaats is volgens Kasparov gereserveerd voor Teimour Radjabov. Als het recente toernooi in Stavanger een graadmeter is, zou hij gelijk kunnen hebben. De Azerbeidzjaan was matig op dreef met drie nederlagen en zes remises. Anish Giri overspeelde hem geruisloos.
Giri – Radjabov, Stavanger 2022
1.e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Pf6 4. d3 Lc5 5. c3 d6
Een veel passievere zet dan het populaire pionoffer 5 … d5 (6. Pxe5 0-0). Vermoedelijk wilde Radjabov zijn openingsgeheimen bewaren voor het kandidatentoernooi.
6. d4 exd4 7. cxd4 Lb4+ 8. Ld2 Lxd2+ 9. Pbxd2 Ld7 10. 0-0 0-0 11. Te1 Te8 12. h3 Pe7 13. Lf1 c6 14. Db3 Db6 15. Da3 Dc7 16. Pc4 Pc8 17. e5 dxe5 18. dxe5 Pd5 19. Tac1
Zonder iets bijzonders te doen heeft wit een prachtige stelling opgebouwd. Hij heeft meer ruimte, veld d6 lonkt voor een wit paard en tegenspel is niet in zicht.
19 … h6 20. b4 Dd8 21. Db2 Tb8 22. a3 a6 23. Tcd1 Dc7 24. Dd4 Lf5 25. Ph4 Lh7 26. Ld3 b5 27. Lxh7+ Kxh7 28. Pa5 Pce7 29. Tc1 Tbd8 30. De4+ Kh8 31. Pf3 Dd7 32. Tc2
32 … Pg6
In arren moede geeft zwart vrijwillig de verdediging van pion c6 op. Ook na 32 … Tc8 33. e6 Dxe6 34. Dxe6 fxe6 35. Txe6 zou materiaalverlies onvermijdelijk zijn geweest.
33. Pxc6 Tc8 34. Tec1 Pgf4 35. Pcd4 Txc2 36. Txc2 f6
Hierna gaat het hard, maar zwart had niets meer te hopen.
37. Tc5 fxe5 38. Pxe5
38 … Pc3
Een te doorzichtige poging om verwarring te stichten.
39. Txc3 Dxd4 40. Pf7+!
Zwart geeft op.
Partij in viewer:
11 juni: Het kandidatentoernooi komt eraan
De winnaar van het kandidatentoernooi, 16 juni – 5 juli te Madrid, heeft het recht wereldkampioen Magnus Carlsen in 2023 uit te dagen. Daar is op voorhand al veel over te vertellen. Carlsen heeft laten weten eigenlijk geen zin meer te hebben in het hele circus rondom een WK-tweekamp. Hij heeft dat nu al vijf keer meegemaakt sinds 2013 en zijn voorkeur gaat uit naar een WK-toernooi. Het is natuurlijk de vraag of Carlsen zijn poot stijf houdt maar in dat geval is de winnaar van het komende kandidatentoernooi gelijk de wereldkampioen. Wie zijn de grootste kanshebbers op de overwinning? De acht deelnemers zijn in volgorde van rating: Liren Ding (2806), Alireza Firouzja (2793), Fabiano Caruana (2783), Ian Nepomniachtchi (2766), Richard Rapport (2764), Hikaru Nakamura (2760), Teimour Radjabov (2753), Jan Duda (2750). Als we even voorbijgaan aan nationalistische voorkeuren dan is de algemene hoop dat Firouzja gaat winnen: hij is met 19 jaar verreweg de jongste deelnemer, staat derde op de wereldranglijst, en hij gaat in iedere partij zonder vrees voluit voor de winst. Dat is tevens zo’n beetje zijn enige zwakte. Het zou kunnen dat Carlsen een uitzondering maakt op zijn voornemen indien Firouzja wint want de oudere generaties, waaronder zijn eigen generatie, inspireren hem minder (zoiets heeft hij zelf met alle respect ook ergens laten weten maar daar is hij nooit meer op teruggekomen).
Een apart geval is Radjabov. Hij had zich gekwalificeerd voor het kandidatentoernooi 2020 maar dat begon toen corona uitbrak. Om begrijpelijke redenen trok hij zich terug en de verwachting was dat andere spelers dat ook zouden doen zodat het toernooi verschoven zou worden. Dat gebeurde niet. Er werd zonder Radjabov gespeeld maar het toernooi werd wel op de helft afgebroken en pas in 2021 uitgespeeld. FIDE erkent zijn fout in deze door Radjabov een directe plaats te bieden in deze volgende aflevering. Radjabov is met 35 jaar inmiddels wel de oudste deelnemer.
Dan is er nog de invloed van de oorlog in Oekraïne. Sergey Karjakin is gediskwalificeerd omdat hij zich positief heeft uitgelaten over de Russische invasie, zijn plaats wordt ingenomen door Liren Ding, de nummer 2 op de wereldranglijst. Russische deelnemers spelen onder de FIDE-vlag.
Het laatste grote toernooi voor de kandidatenmatches is het Norway Chess 2022 dat vandaag afloopt. Onder de tien deelnemende grootmeesters zien we Carlsen en Radjabov. Radjabov bereidt zich voor het kandidatentoernooi dus niet voor in de studeerkamer. De onderlinge partij laat gelijk zien waarom Radjabov weinig kansen heeft als de volgende uitdager en waarom Carlsen problemen heeft met zijn WK-motivatie.
Carlsen – T. Radjabov
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 d5 4.g3 Le7 5.Lg2 0-0 6.0-0 dxc4 7.Dc2 b5 8.a4 Lb7 9.axb5 a6 10.bxa6 Pxa6 11.Dxc4 Ld5 12.Dc3 c5 13.Lf4 Pe4 14.Dc1 cxd4 15.Pxd4
Een bekende stelling: zwart heeft voldoende compensatie met zijn vrije stukkenspel maar meer ook niet. Tegen een speler als Carlsen lijkt dit niet de goede strategie. Wit kan zich wat slordigheidjes permitteren, zwart niet. Een voortzetting is 15…Pb4 16.Pc3 Pxc3 17.bxc3 Lxg2 18.Kxg2 Tc8 19.Pf3 Lf6 20.Td1 Pd5 21.Le5 Lxe5 22.Pxe5 Dc7 23.Pf3 Pxc3 en zwart heeft (eindelijk) een volkomen gelijke stelling bereikt.
15…Pec5 16.Lxd5 Dxd5 17.Le3 Db7 18.Pd2 Tac8 19.Db1 Pb4 20.P4f3 Db5 21.Te1 Tfd8 22.Kf1 h6 23.Tc1 Lf8
Waarmee zwart een pas op de plaats maakt. Het is moeilijk een plan te vinden: wit koestert die pluspion, meer hoeft hij niet te doen.
24.Pe4 Pb3 25.Txc8 Txc8 26.Pc3 Db7 27.Ta4 Pd5
Vermoedelijk niet de sterkste, want wit begint zich vanaf hier aan de druk te ontworstelen. Met 27…Lc5 28.Dd1 Pc6 29.Dd3 Lxe3 30.Dxe3 Pbd4 31.Ta2 Pxf3 behoudt zwart zijn stellingsdruk.
28.Pxd5 Dxd5 29.Kg2 Dc6 30.Ta7 g5?!
Dat is wel heel rigoureus. Zwart kan beter Pb3 dekken en daar stand houden: 30…Tb8.
31.Dd3 Pc5 32.Dc4 Db6 33.Da2 Dc6 34.b4!
Eindelijk komt de pluspion in beweging.
34…Pd7 35.b5 Dd6 36.Da6
En zwart gaf op. Carlsen heeft alleen maar goede zetten hoeven te doen, niet iets bijzonders.
Partij in viewer:
11 juni: Gevecht op het scherpst van de snede
Soms, als ik wat tijd te doden heb, open ik FollowChess en kijk ik op deze overzichtelijke app of er nog ergens op de wereld interessante livepartijen te volgen zijn. Er is bijna altijd wel iets bezig, al interesseert het meisjeskampioenschap van Vanuatu me wat minder. Het liefst kom ik ergens in een tijdnoodfase terecht, waarbij de zetten relatief snel op elkaar volgen. En dan proberen die zetten te raden. Leuk als dat lukt, maar als het niet lukt omdat de spelers iets verrassends en goeds bedenken is het eigenlijk nog leuker. Zoals afgelopen zaterdag. Een grootmeester uit Belarus en een Georgische grootmeester bestreden elkaar in een open toernooi in Pune (India) op het scherpst van de snede. Wit offerde een stuk, kreeg goede compensatie, maar zijn tegenstander wist gevaarlijke tegenkansen te scheppen. Wit kon remise nemen, moest oppassen niet mat te gaan, speelde toch door en met succes dankzij een mooie truc. Schitterend gevecht! Waarbij (zo bleek achteraf) zwart met een moeilijk te vinden verdediging remise had kunnen maken.
Nikitenko – Paichadze
1.e4 c6 2.d4 d5 3.e5 Lf5 4.Pf3 e6 5.Le2 Pd7 6.0–0 Pe7 7.a4
Wit wil proberen zijn tegenstander eerst op de damevleugel in te snoeren voor iets op de koningsvleugel te beginnen.
7…h6 8.a5 Lh7 9.b4 Pg6 10.c3 Le7 11.Pe1 0–0 12.f4 Te8 13.Ld3
De openingsstrategie is een succes voor wit, hij staat aan beide kanten van het bord beter.
13…Pgf8 14.Lxh7+ Pxh7 15.Dg4 Lf8 16.Pd3 g6 17.Pd2 b6 18.Pf3 c5
Na 19.a6 blijft zwart nu zonder tegenspel en staat wit heel goed. In plaats daarvan gaat hij op de houwdegentoer.
19.axb6?! axb6 20.Txa8 Dxa8 21.Ph4!? cxd4 22.Pxg6!
Dit was het idee. Het is spannend maar niet per se goed voor wit.
22…fxg6 23.f5! exf5 24.Dxg6+ Lg7 25.Lxh6 Te7 26.Dd6 De8 27.Lxg7 Txg7 28.Dxd5+ Kh8 29.cxd4
Drie pionnen waaronder twee verbonden vrijpionnen geven wit voldoende compensatie voor een paard, maar niet meer.
29…Pg5 30.Pf4 Pf8 31.Dd6 Pfe6 32.Pxe6 Pxe6 33.d5 Pg5 34.e6 f4!
Zwart moet op de aanval spelen want anders zijn de pionnen te sterk. De pion kan niet geslagen worden wegens 35…Ph3+.
35.Kh1 f3! 36.g4
Je moet maar durven. Als de zwarte dame binnendringt kan het mat zijn.
36…Db5 37.Df8+ Tg8 38.Df6+ Tg7 39.Tc1!
Hier dacht ik dat wit eeuwig schaak zou geven, maar terecht speelt hij op winst.
39…Dxd5?
Dit verliest, evenals 39…De2 40.Tc8+ Kh7 41.Df5+ Tg6 42.Tc7+ De moeilijk te vinden verdediging was 39…Dxb4! waarmee f8 gedekt wordt wat vooral belangrijk is na 40.Tc8+? Kh7 41.Df5+ Tg6 42.Tc7+ Kh6 en zwart wint. Beter is 40.Df5 Tc7!? 41.Dxg5 Txc1+ 42.Dxc1 Dxg4 en het wordt remise.
40.Dh6+ Ph7 41.Tc8+ Tg8 42.Txg8+ Kxg8
Dit lijkt veilig voor zwart, maar wit heeft nog een truc.
43.Dg6+ Kh8 44.De8+ Kg7 45.Dd7+!
Na dameruil is de witte pion niet te stoppen. Zwart gaf op.
Partij in viewer:
18 juni: Wat zegt de slechte generale van Radjabov?
Vrijdag is in Madrid het belangrijkste schaaktoernooi van het jaar begonnen, het kandidatentoernooi. De winnaar mag begin volgend jaar een match om het wereldkampioenschap spelen. Liren Ding, Fabiano Caruana en Alireza Firouzja zijn op basis van rating de favorieten. Voor alle acht de deelnemers geldt echter dat als ze in topvorm zijn, ze het toernooi kunnen winnen. Hoe zit het met die vorm? Moeilijk in te schatten, behalve misschien van Teimour Radjabov. Hij deed namelijk als enige van de kandidaten deze maand mee aan het sterk bezette Norway Chess. Zijn score in de klassieke partijen: zes remises, drie nederlagen. Uit vorm dus, die gaat Madrid niet winnen, zo lijkt de conclusie. Of is dat voorbarig?
Als groot wielerfan en fanatiek deelnemer aan diverse tourspellen weet ik dat een slechte (of goede) generale niet alles zegt. Renners kunnen de Dauphiné winnen en in de Tour nergens zijn (zoals Porte vorig jaar), of in de Dauphine 51e worden en daarna schitteren in de Tour (Vingegaard). Een renner kan te vroeg in vorm zijn of zich juist sparen in de voorbereidingskoers. Bij het schaken ligt het wel anders: in principe wil je altijd goed spelen en sowieso niet verliezen. Maar er kan wel een keuze gemaakt worden om niet voluit te gaan, en dan gaat het vooral in de opening. Een nieuwtje waarmee je mogelijk een partij wint wil je sparen voor een echt belangrijke partij. En zo is het dus best mogelijk dat Radjabov in Noorwegen met de rem erop speelde.
De wereldkampioen deed dat niet, die won het toernooi voor de vijfde keer. Hij wist onder andere Giri (die zesde werd) te verslaan.
Carlsen-Giri
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 d5 4.Pc3 c5 5.cxd5 cxd4 6.Dxd4 exd5
Een variant die vooral door de wereldtop gespeeld wordt. Zwart wil een iets mindere stelling remise houden.
7.Lg5 Le7 8.e3 0–0 9.Le2 Pc6 10.Dd3 h6 11.Lh4 Le6 12.0–0 Db6 13.Lxf6 Lxf6 14.Pxd5 Lxd5 15.Dxd5 Dxb2 16.Lc4
Giri baalde hier van zichzelf: in zijn voorbereiding had hij gepland 11…Db6 te spelen. Hij onderschatte daarom wellicht zijn stelling.
16…Dxa1?
Meestal zijn twee torens meer waard dan een dame, maar in de partij niet, vooral omdat Lc4 een beest is. 16…Da3 17.Tad1 Pa5! was ok voor zwart geweest.
17.Txa1 Lxa1 18.g4!
Wit wil de druk op f7 gaan opvoeren.
18…Tae8 19.h4 Te7 20.g5 hxg5 21.Pxg5 Lf6 22.Df5 Lxg5
Moet om mat te voorkomen (22…g6? 23.Dxg6+)
23.hxg5 Te5
23…Pe5 24.Lb3 Td8 bood betere reddingskansen.
24.Df4 Tc5 25.g6! Pe5 26.gxf7+ Pxf7 27.Le6
Probeer nu maar eens het paard op f7 te ontpennen!
27…Th5 28.Dc7 g5 29.Dxb7 Th6 30.Lb3 g4 31.Dxa7 Kg7 32.e4 Th5 33.Dc7 Kf6 34.a4
Het ontpennen is gelukt, maar ten koste van een paar pionnen. Bovendien kan het paard nog steeds niet goed weg. Zwart gaf daarom op.
Partij in viewer:
11 juni:
Voor beginners
Voor gevorderden
18 juni:
Voor beginners
Voor gevorderden
10 juni:
Oekraïne en Rusland zijn twee sterke schaaklanden. Jammer dat Poetin het nodig vond om zijn buurland op een wrede manier binnen te vallen. Rusland staat bekend als een schaaknatie en heeft wereldkampioenen gehad. Oekraïne heeft Ruslan Ponomariov als FIDE-wereldkampioen (2002-2004) gehad. Hij hoopt op 5 augustus een lezing te geven over zijn nieuwe boek en gaat daarna deelnemen aan 24e HZ University of Apllied Sciences Schaaktoernooi te Vlissingen.
Deze maand verschijnt bij uitgeverij New In Chess het boek “From Ukraïne With Love For Chess”, samengesteld door Ponomariov. Het boek bevat partijen van vele Oekraïense topschakers, die zelf de analyses verzorgden. De opbrengst van het boek gaat naar goede doelen in Oekraïne. Alle betrokkenen werkten belangeloos mee aan de totstandkoming van het boek. Uiteraard is het mogelijk om tijdens de presentatie door Ponomariov een gesigneerd exemplaar aan te schaffen.
Oekraïne staat ook hoog genoteerd wat betreft de schaakproblematiek. De grootste uitspringer is de 73e jarige grootmeester Mikhail Marandyuk. Sinds 1968 heeft Marandyuk meer dan 1300 schaakproblemen van alle genres gepubliceerd. 240 van hen ontvingen onderscheidingen, 110 prijzen, waaronder 45 eerste prijzen. Hij was teamwereldkampioen in de 5e WCCT van 1993 tot 1997 en is meervoudig individueel kampioen in Oekraïne. Hij was vijfvoudig individueel wereldkampioen: 1e WCCI (1998-2000) in de afdelingen voor drie en meerzetten, 2e WCCI (2001-2003) in de afdeling meerzetten, 3e WCCI (2004-2006) in de afdelingen voor drie- en meerzetten. In 2004 kreeg Marandyuk de titel internationaal grootmeester in de schaakcompositie.
Marandyuk behaalde in 2000 een mooie eerste prijs met een miniatuurdriezet. 1. Lh8! Is de mooie sleutelzet. Zwart is in tempdwang. Op 1. … Kd6 komt 2. Df7+ Kc6 3. Dd5 mat, of 2. … c6 3. Tb6 mat. Op 1. … c6 speelt wit 2. Te5+ Kd6 3. De7 mat en op 1. … c5 komt 2. Tb6+ Kd5 3. Dd3 mat.
Fabelachtig mooie driezet 991 is op te lossen voor liefhebbers. De bespreking volgt over twee weken.
17 juni:
In 1962 op de Olympiade voor landenteams in de Bulgaarse stad Varna versloeg het toen 19-jarige supertalent Robert Fischer de sterke Argentijnse grootmeester Miguel Najdorf. Het bijzondere van deze partij was dat Fischer de nestor Najdorf versloeg met de opening die de naam Najdorf-variant draagt van het Siciliaans. Deze variant is een zeer veel gespeeld en ver uitgekristalliseerd wapen tegen de bekendste openingszet 1. … e4. Fischer schotelde Najdorf een variant voor waar Najdorf achter het bord geen afdoende verweer kon vinden.
Fischer – Najdorf
1.e4 c5
(De Sicilaanse verdediging.)
2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6
(De Najdorf-variant.)
6. h3
( Een rustige voorbereidingszet, die kennelijk toch niet ongevaarlijk is.)
6. … b5
(Hiertegen blijkt Fischer een interessant systeem te hebben voorbereid. Beter is 6. … Pc6.)
7. Pd5!
(Direct uit de geheime koker van Fischer en voor het eerst gespeeld. Hij kan zijn huisvlijt in praktijk brengen.)
7. … Lb7 8. Pxf6+ gxf6 9. c4!
(Aanval van wit op de b-pion.)
9. … bxc4 10. Lxc4
(Een gratis ontwikkelingszet.)
10. … Lxe4?
(Te zeer op pionwinst uit. Beter was 10. … Da5+ 11. Ld2 De5.)
11. 0-0 d5
(Sluit even de diagonaal a2-g8. Op 11. … e6 volgt 12. Te1 Lb7 13. Lxe6!.)
12. Te1! e5?
(Dit verzwakt f5. Met 12. e6 13. Lb3 kan zwart nog een goede partij geven.)
13. Da4+ Pd7
( Niet 13. … Dd7? wegens 14. Lb5! met kwaliteitswinst. Nu krijgt wit gelegenheid voor precies het tegenovergestelde: een schitterend kwaliteitsoffer, dat zwart wel moet accepteren, waarna het witte paard de beslissing kan forceren.)
14. Txe4! dxe4 15. Pf5 Lc5
(Na 15. … Tg8 beslist 16. Lxf7+. 15. … Tb8 ziet er beter uit dan de tekstzet.)
16. Pg7+ Ke7
(Op 16. … Kf8 komt 17. Lh6 Kg8 18. Db3 en zwart moet opgeven.)
17. Pf5+ Ke8
(De koning is weer terug, maar zwart mag niet meer rokeren, en dat breekt op.)
18. Le3!
(De verdedigende loper wordt uitgeschakeld.)
18. … Lxe3 19. fxe3 Db6
(Zwart moet iets doen tegen het dreigende 20. Db4.)
20. Td1
(Veel beter is 20. Lxf7+ Kxf7 21. Dxd7+ Kg6 22. Dg7+ Kxf5 23. Dg4 mat, of 20. … Kd8 21. Td1 Db5 22. Da3 en wit wint.)
20. … Ta7 21. Td6 Dd8 22. Db3 Dc7
(Op 22. … Tf8 volgt 23. Pg7+ en 24. Da3.)
23. Lxf7+ Kd8 24. Le6
(Zwart geeft de partij op. Hij had nog kunnen spelen 24. … Tb7, maar na 25. Dd1 Dc8 26. Dg4 wint wit snel.)
Partij in viewer:
Zijn in de tweede rubriek van Rini Kuijf nu de diagrammen of zijn het de oplossingen die verwisseld zijn?
En in de rubriek van Henk Prins is het Najdorf die de Naidorf speelt, Fischer speelt tegen de Najdorf.
Op het moment van schrijven was mijn opmerking over de rubriek van Kuijf terecht.
Inmiddels zal het Hans Böhm ook wel bekend zijn dat, wanneer Carlsson aftreedt als WK, de nummers 1 en 2 van het kandidatentoernooi zullen strijden om de wereldtitel