Krantenrubrieken weekend 6 augustus 2022
Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Wij streven naar publicatie op de woensdag of donderdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Rini Kuijf | Henk Prins |
Aronians dilemma
Veel mensen vroegen zich af of Levon Aronian op de olympiade in Chennai vrijdag zou meespelen met zijn Amerikaanse team tegen Armenië. Met Armenië had Aronian drie keer de olympiade gewonnen, in 2006, 2008 en 2012. Hij was een nationale held. Hij had tweede op de wereldranglijst gestaan en zijn teamgenoten noemden hem een genie.
Begin vorig jaar liep hij over naar de Amerikaanse schaakbond, omdat de Armeense overheid het schaken volgens hem niet meer ondersteunt. Net als andere topspelers was hij binnengehaald door de miljardair Rex Sinquefield, die zijn Saint Louis Chess Club tot een centrum van de schaakwereld heeft gemaakt.
Donderdag was er na zes ronden een rustdag. Er moesten nog vijf rondes komen. Armenië, dat alle zes matches had gewonnen, stond bovenaan. De Verenigde Staten stond tweede met vijf overwinningen en een gelijkspel tegen Oezbekistan. In die wedstrijd tegen Oezbekistan had de topman Fabiano Caruana verloren van de zeventienjarige Nodirbek Abdusattorov, die vorig jaar wereldkampioen rapidschaak werd en toen ook al van Caruana won. Het wemelt van de wonderkinderen op deze olympiade.
Vrijdag moest Armenië tegen de Verenigde Staten. De Amerikanen hadden Aronian nodig en het was een bijzonder ongelukkig moment om zich aan zijn plicht te onttrekken. Maar aan de andere kant, het zou veel pijn doen om te spelen.
Gabriel Sargissian, nu het eerste bord van Armenië, was een oude strijdmakker met wie Aronian in Turijn, Dresden en Istanbul de olympiade voor Armenië won. Nu moest Aronian hem en Armenië juist tegenhouden. Wat zouden ze daar in Jerevan van denken? Vrijdagochtend werden de opstellingen van de teams bekend. Aronian deed niet mee.
En hoe is het met Nederland? Niet slecht. Vijf keer gewonnen, één keer verloren, en toen stond Nederland achter Armenië en de Verenigde Staten in een rijtje van elf landen met tien matchpunten uit zes wedstrijden. Alles is nog mogelijk, het allerhoogste en ook een ramp. Ik keek nog eens hoe het de vorige keer ging, op de olympiade in Batumi in ons rampjaar 2018. Op de rustdag na zes ronden stond Nederland precies zo als nu. De ramp kwam toen in de laatste twee rondes, waarin Nederland naar de veertigste plaats duikelde. Dit zal niet nog eens gebeuren.
Anish Giri – Baadur Jobava (Georgië), olympiade Chennai 2022
1. d4 Pf6 2. c4 c5 3. d5 g6 4. Pc3 Lg7 5. e4 d6 6. Pf3 0-0 7. Le2 e6 8. 0-0 exd5 9. exd5
Dit lijkt minder ambitieus dan 9. cxd5, maar wit speelt tegen de onstuimige Jobava ‘voor twee resultaten’: winst of remise, en verlies is nu vrijwel uitgesloten.
9…Lg4 10. h3 Lxf3 11. Lxf3 Pbd7 12. Lf4 Pe8 13. Dd2 Pe5 14. Le2 f5 15. Tfe1 Pf7 16. Tab1 g5 17. Lh2 Le5
Ook 17…f4 19. Lg4 Pe5 20. Le6+ is niet mooi voor zwart.
18. Lh5 Lxh2+
Mooi of niet, hier moest zwart 18…f4 doen.
19. Kxh2 Pg7
Met 19…Pe5 kon hij nog een barrière op de e-lijn opzetten.
20. Lxf7+ Txf7 21. Te6
Een mooie zet. Zwart is strategisch overspeeld. Of hij de toren neemt of niet, wits stukken worden oppermachtig.
21…Pxe6 22. dxe6 Tg7 23. Pd5 g4
Dit maakt het erger, maar goede zetten waren er niet.
24. Te1 Tg6 25. Df4 gxh3 26. g3 Tc8 27. Dxf5 Df8 28. Dxf8+ Kxf8 29. f4 Te8 30. f5 Tg5 31. Tf1 Tg4 32. Tf4
Zwart gaf op.
Partij in viewer:
Een Rus als voorzitter? De wereldschaakbond lijkt er niet mee te zitten
Alsof de sportboycot van Rusland en Belarus na de inval in Oekraïne niet is uitgesproken door het Internationaal Olympisch Comité kiest de schaakfederatie zondag waarschijnlijk voor een Rus.tchennai
Er zijn internationale sportbonden die met niet altijd even zachte hand de Russen in hun bestuur hebben gedwongen terug te treden. Er is ook een bond die de kans krijgt geruisloos afscheid te nemen van zijn Russische voorzitter, maar dat waarschijnlijk niet zal doen. Als de peilingen er niet al te ver naast zitten, zal het congres van de wereldschaakfederatie Fide zondag in Chennai, India, met grote meerderheid Arkadi Dvorkovitsj opnieuw als president kiezen.
Kort na het begin van de Russische aanval op Oekraïne deed Dvorkovitsj wat het Internationaal Olympisch Comité van de sportbonden verlangde: hij ging akkoord met de verplaatsing van de schaakolympiade van Moskou naar Chennai en de uitsluiting van de nationale teams van Rusland en Belarus. In een interview met een Amerikaans tijdschrift zei hij dat hij een tegenstander van oorlog is en dat zijn gedachten bij de Oekraïense burgers zijn.
Die uitspraken bereikten ook Rusland. Maar omdat Dvorkovitsj zich daar geen kritische uitlatingen over de oorlog permitteerde, bleef het Kremlin zijn kandidatuur voor een tweede termijn als Fide-president steunen. Na een aarzelend begin, kwam zijn campagne op stoom toen hij de populaire Indiase oud-wereldkampioen Vishy Anand aanstelde als zijn toekomstige vicepresident.
De oppositie is zwak en versnipperd. De enige serieuze tegenkandidaat is de in de Verenigde Staten wonende Oekraïense grootmeester Andrey Baryshpolets. Hij wordt gesteund door onder meer Nederland, Engeland en Noorwegen, maar niet door Oekraïne dat de voorkeur geeft aan de kansloze kandidatuur van de uit Tsjetsjenië afkomstige, in België wonende Inal Sheripov.
In het olympiadetoernooi ligt Nederland na zes van de elf ronden op koers voor een behoorlijke eindklassering. In de met 2,5-1,5 gewonnen wedstrijd tegen Georgië trof Anish Giri aan het eerste bord een trouwe klant. Na negen klassieke onderlinge partijen tegen Baadur Jobava leidt hij met 6,5-2,5.
Giri – Jobava, Chennai 2022
1.d4 Pf6 2. c4 c5 3. d5 g6 4. Pc3 Lg7 5. e4 d6 6. Pf3 0-0 7. Le2 e6 8. 0-0 exd5 9. exd5 Lg4 10. h3 Lxf3 11. Lxf3 Pbd7 12. Lf4 Pe8 13. Dd2 Pe5 14. Le2 f5 15. Tfe1 Pf7 16. Tab1 g5 17. Lh2 Le5
Het alternatief is 17 … f4 met onduidelijke verwikkelingen na 18. h4 Pe5 19. hxg5 Dxg5 20. Pe4 Dh4 of 18. Lg4 Pe5 19. Le6+ Kh8.
18. Lh5 Lxh2+ 19. Kxh2 Pg7?
Hierna komt zwart er niet meer aan te pas. Na 19 … Pe5 20. Lxe8 Txe8 21. f4 gxf4 22. Dxf4 Tf8 is wits voordeel beperkt.
20. Lxf7+ Txf7
21. Te6!
Een dodelijk kwaliteitsoffer. Tegen een machtig paard op d5 en een pion op e6 heeft zwart geen verweer.
21 … Pxe6 22. dxe6 Tg7 23. Pd5 g4
Of 23 … Df8 24. Dc3, gevolgd door 25. Te1.
24. Te1 Tg6 25. Df4 gxh3 26. g3 Tc8 27. Dxf5 Df8 28. Dxf8+ Kxf8 29. f4 Te8 30. f5 Tg5 31. Tf1 Tg4 32. Tf4
Zwart geeft op. Na 32 … Txf4 33. gxf4 kan hij alleen met nutteloze zetten de mars van de witte vrijpionnen uitstellen
Partij in viewer:
Het Open NK
Schakers zitten de laatste tijd weer achter het bord in plaats van achter een scherm. Zoals bij de Olympiade die nu bezig is in Chennai in India (waar het Nederlandse heren- en damesteam goed zijn begonnen en na zeven ronden bij de top vijf staan) en ook in het Gelderse plaatsje Dieren waar gestreden werd om de titel Open Nederlands Kampioen. Eergisteren werd de nieuwe kampioen bekend: Rick Lahaye. Geen onbekende, want geboren in 1983, maar nog titelloos en dit resultaat geeft de inspiratie om meer te willen. Rick is bekend om zijn boek Grenzen Verleggen, waarin hij kunstmatige intelligentie verbindt met sportprestaties. De kop van de slotstand na 9 ronden biedt stof voor commentaar:
1.Lahaye, Sekar 7
3.Van Roon, De Winter 6,5
Lahaye bleef als enige ongeslagen en won verdiend op weerstandspunten. Be Sekar is een Indiase speler die risico’s neemt, hij won zeven partijen en verloor er twee. Sjoerd van Roon is een 20-jarige FIDE Meester, die een tijdje stil stond maar plotseling weer progressie maakt. Arthur de Winter is pas veertien jaar en ontpopt zich als een groot talent. Hij won vorige maand het Science Park Toernooi en speelde ook hier om de hoofdprijzen. Pas in de slotronde ging het mis:
de Winter – B. Sekar
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.Lg5 e6 7.f4 Le7 8.Df3 Dc7 9.0-0-0 Pbd7 10.f5 e5 11.Pde2 b5 12.Lxf6 Pxf6 13.Pd5 Pxd5 14.exd5 Ld7
Wit heeft iets makkelijker spel (meer ruimte) maar zwart staat stevig.
15.Pg3 Tc8 16.Ld3 a5 17.Ph5 Lf6 18.g4 a4 19.h4 Kf8 20.Kb1 e4 21.Lxe4 Le5 22.Tde1
Jammer! Wit moet niet treuzelen: 22.f6 g6 23.Pf4 en de witte aanval is gevaarlijk (23…Lxf6 24.g5 Le5 25.Pe6+).
22…Dc4 23.a3?
Dit is te voorzichtig en zwart neemt het initiatief. Met 23.Pf4 a3 24.Pe6+ Ke7 25.Pxg7 behoudt wit de eigen kansen.
23…b4 24.axb4 Dxb4 25.Da3 Dxa3 26.g6 fxg6 27.hxg6
Wit gaf op, het paard gaat verloren.
Het Open NK is altijd een boeiende afvalrace. Uit de zevende ronde een mooi gevecht tussen Nick Maatman (een enthousiaste Internationaal Meester, afgestudeerd in filosofie en bedrijfskunde) en Sjoerd van Roon.
van Roon – N. Maatman
1.e4 c6 2.d4 d5 3.Pc3 dxe4 4.Pxe4 Lf5 5.Pg3 Lg6 6.Ph3 e6 7.Lc4 Pf6 8.Pf4 Ld6 9.0-0 Dc7 10.Pxg6 hxg6 11.Df3 Pbd7 12.Tfe1 0-0-0 13.a4 c5 14.dxc5 Lxc5 15.a5
Lekker fris gespeeld allemaal maar inmiddels heeft zwart al een winnende stelling. In iedere partij heb je een paar momenten waar je echt de tijd voor moet nemen. De kunst is om die momenten aan te voelen. Met 15…Th4! 16.Le2 Pg4 is de dubbelaanval op h2 en f2 dodelijk. Wat zwart doet biedt minder voordeel:
15… Pe5 16.Txe5 Dxe5 17.a6 Pd5 18.Le2 bxa6 19.Lxa6
En dit is weer zo’n moment. Veld c7 is een prima veld voor het paard om vanuit te verdedigen, dus ook al ziet het er gevaarlijk uit: 19…Kd7! en de koning kan naar de koningsvleugel oversteken. Zwart blijft dan beter staan. Echter:
19…Kc7? 20.c4! De1+ 21.Pf1 Dxf2+
(er dreigde Lf4+). Een wanhoopspoging in verloren stelling
22.Dxf2 Lxf2+ 23.Kxf2 Pb4 24.Lf4+ e5 25.Lxe5+
en Sjoerd won en bleef bij de kanshebbers en Nick viel af. Zo snel kan het gaan, zo hard is de praktijk van de Open Toernooien.
Tot slot natuurlijk een belangrijke overwinning van de winnaar.
Sekar – R. Lahaye
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.Lb5+ Pd7 4.La4 Pf6 5.0-0 a6 6.c4 e6 7.Pc3 Le7 8.d3 0-0 9.h3 b6 10.Lf4 Lb7 11.De2 Pe8 12.a3 Lf6 13.Tab1 De7 14.Tfc1 Pc7 15.b4 b5
Gedurfd: een actie op de vleugel waar wit sterk is.
16.cxb5 axb5 17.Pxb5 Pxb5 18.Lxb5 Txa3 19.bxc5
Waarom niet eerst 19.Lxd7 Dxd7 20.bxc5 dxc5 21.Le5 Lxe5 22.Pxe5 en wit heeft een prettig stellingsvoordeel.
19…Pxc5 20.e5 dxe5 21.Pxe5 Pb3!
Plotseling is dit paard een dravende irritatie geworden.
22.Td1 Pd4 23.Db2 Lxe5 24.Lxe5 Dg5!
Een mooie switch. Wit moet op zijn hoede zijn: 25.f4 Pf3+ 26.Kf1 Ph2+ 27.Kg1 Dg3 28.Lc4 Ta7 29.Df2 houdt de boel nog net bij elkaar. De verwisselde balans brengt wit echter uit zijn evenwicht:
25.Lg3? Dd5! 26.f3 Tb3
en wit gaf op, er gaat materiaal verloren.
Partij in viewer:
Vandaag begint Vlissingen, de volgende in die traditionele serie Hollandse zomertoernooien.
Amerika favoriet bij de Schaakolympiade
In Mahabalipuram in het zuidoosten van India wordt momenteel de 44e Schaakolympiade gehouden. Het is een groot open toernooi waaraan 186 teams uit bijna evenveel landen meedoen. Rusland ontbreekt vanwege de oorlog, China vanwege de strenge covidmaatregelen daar en dus is het team van Amerika veruit favoriet. Ondanks het ontbreken van Nakamura (8e van de wereldranglijst) is het een echt dreamteam met Caruana (5e), Aronian (6e, maakt zijn debuut voor Amerika na van Armenië naar Saint Louis verhuisd te zijn), So (7e) en Dominguez (14e). Om het verschil met de rest duidelijk te maken: het eerste team van India is op papier de grootste concurrent, hun topspeler Harikrishna is nummer 25 van de wereld. Maar misschien kan het jeugdteam India 2 verrassen: de wonderkinderen lijken in bloedvorm en wonnen hun eerste drie matches met 4-0.
Nederland is zevende geplaatst en kan strijden voor een podiumplaats. In het verleden was de strategie van het Nederlandse team vaak om op de hoge borden de tegenstander af te stoppen en op de lage borden toe te slaan, maar met Anish Giri en Jorden van Foreest heeft Oranje nu puntenpakkers op de eerste twee borden. Als op de laatste twee borden Erwin l’Ami, Benjamin Bok en reserve Max Warmerdam minstens op niveau zijn is een medaille mogelijk. Geluk is bij een toernooi als dit echter ook belangrijk. Zo was bij de vorige Olympiade het verschil tussen plek 3 en 14 twee matchpunten: een gunstige indeling in de laatste ronde kan dus veel schelen.
Op een lager niveau doet er nog een Nederlander mee: Peter van den Brink uit Blokker verdedigt het eerste bord van Aruba. Op de website van zijn club Caïssa-Eenhoorn kunt u dagelijks verslagen over zijn partijen lezen.
Uit de match tussen Duitsland en Finland komt onderstaande leuke partij waarin het belang van goed ontwikkelen wordt aangetoond.
Nisipeanu – Sipila
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.e3 0–0 5.Ld3 d5 6.Pf3 dxc4 7.Lxc4 c5 8.0–0 Pc6 9.a3 La5 10.Ld3 h6 11.h3 Te8
Zwart wil niet tegen een geïsoleerde pion spelen na ruil op d4. Dat geeft wit de gelegenheid het loperpaar te veroveren.
12.dxc5 Lxc3 13.bxc3 Da5 14.Dc2 Dxc5 15.a4 Pa5?!
Veld c4 lonkt voor het zwarte paard, maar het was beter met 15…b6 de ontwikkeling te gaan voltooien.
16.La3 Dc7 17.Tfd1 Pc4?
Consequent, maar de achterstand in ontwikkeling wordt hierna te groot.
18.Lxc4 Dxc4 19.Td4 Da6 20.Pe5! b6 21.Tad1 Lb7
Zwart heeft eindelijk zijn stukken ontwikkeld. Zijn dame staat echter afzijdig op a6 en dat geeft wit de gelegenheid op de andere vleugel toe te slaan.
22.Pxf7! Kxf7 23.Td7+ Pxd7 24.Txd7+ Kf6 25.Dh7!
De pointe. Zwart moet nu g7 dekken, maar dat laat weer iets op e7 toe.
25…Tg8 26.Le7+! Kf7 27.Lh4+ Kf8 28.Dg6 Dxa4 29.Le7
Het is mat!
Partij in viewer:
Voor beginners
Voor gevorderden
Het ERP-systeem, of wel het Valladao-thema, komt ook voor in eindspelstudies. Het combineren van de en-passantslag, de rokade en de promotie in één eindspelstudie heeft mooie composities opgeleverd. Het is wel verstandig om het thema wat te verfijnen, want zetten bij promotie dat, zowel de dame- als de torenpromotie leidt tot winst, zoals was te zien in de tweezetten van vorige week, is voor eindspelmakers een brug te ver. In de eindspelstudie is de minorpromotie (een promotie tot minder dan dame, dus toren, loper en paard) een belangrijk thema, en dat zal dan mooi zijn om dat te gebruiken in het Valladao-thema. De weg naar winst gaat dan via die minorpromotie en de andere promoties moeten dan falen. De tweede verfijning is de en-passant slagzet met zwart uit te voeren, zodat wit een verleiding heeft om de witte pion één zet op te spelen en de goede voortzetting van de oplossing van de eindspelstudie het twee opspelen van deze pion is. Voor de rokade geldt voor de verfijning van het Valladao thema de witte rokade, de witte zet Tf1 bij de korte rokade, of Td1 bij de lange rokade moeten dan de verleidingen zijn binnen het oplossingsverloop van de studie. Met dit strengere ERP-systeem voor de eindspelstudie heb ik een prachtige studie van Gady Costeff geselecteerd. Zie eerste diagram.
De studie heeft als opdracht, wit begint en wint.
De oplossing is 1. 0-0-0+!
Niet 1. Td1? want zwart heeft 1. … g1D+!. Zwarts antwoord op de rokade is:
1. … g1D,
waarop het eindspel verder gaat met:
2. Txg1+ Kxg1 3. Kb2 dxe4 4. f4!
De thematische verleiding 4. f3? faalt op de mooie weerlegging: 4. … e3 5. f4 Kf2 6. f5 Kxe2 7. f6 Kd2 8. f7 e2 en wit moet berusten in remise.
4. … exf3 e.p. 5. exf3 Kf2 6. f4 Kf3 7. f5 Kf4 8. f6 Kf5 9. f7 Kg6
10. f8T!
Dit is de unieke winstzet. Na 10. f8D? a1D+ 11. Kxa1 is het pat. Na 10. f8L? Kf7 krijgt wit de zwarte koning niet meer weg van g8 en f7. Tenslotte werkt 10. f8P? niet wegens 11. … Kxh6!
