Krantenrubrieken weekend 13 augustus 2022
Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Wij streven naar publicatie op de woensdag of donderdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Rini Kuijf | Henk Prins |
Tragische held
De weg naar Mahabalipuram, een oud stadje dichtbij Chennai, was beschilderd met zwarte en witte vierkanten en werd zo een gigantisch schaakbord. Een brug die op en boven de grond geheel verschaakt was, vond ik zelfs op een foto duizelingwekkend.
Bij de speelzaal stonden lange dicht opeengepakte rijen bezoekers, vaak met een schaakbord en hopend dat een van hun helden een handtekening op een veld zou zetten.
Hun grootste held was Dommaraju Gukesh, 16 jaar oud, afkomstig uit Chennai (net als Anand) en spelend aan het eerste bord van India 2. India 2 was een jeugdteam, met een volwassene, drie jongens van 16 en een van 18 jaar. Vanaf het begin toonde India 2 zich een kandidaat om de olympiade te winnen.
Gukesh won zijn eerste acht partijen, een ongelofelijke prestatie. Vladimir Kramnik haalde 8,5 uit negen op de olympiade van Manila 1992, maar dat was niet aan het eerste bord. Er werden ook vergelijkingen gemaakt met Bent Larsen en Michail Tal, die schitterden op hun eerste olympiade. In de negende ronde maakte Gukesh remise tegen Sjachriar Mamedjarov. Geen schande tegen een van de sterkste spelers van de wereld.
Toen moest India 2 in de voorlaatste ronde tegen Oezbekistan, dat bovenaan stond met een matchpunt meer dan India 2. Oezbekistan had net zo’n team: vier jongelui en een volwassene. Gukesh speelde tegen Nodirbek Abdusattorov, die zeventien jaar is en vorig jaar wereldkampioen rapidschaak werd, boven Magnus Carlsen. Gukesh kwam glad gewonnen te staan, liet het glippen, maar had daarna met een pion meer remise in de hand.
Het stond toen in de match 2-1 voor India 2. Als Gukesh zich met remise verzoende, won zijn wonderteam de match en waarschijnlijk ook de olympiade. Hij was koppig, blunderde in tijdnood en verloor. ‘s Avonds kwam Anand in hun hotel voor een therapeutische cursus ‘omgaan met teleurstellingen’ gebaseerd op voorbeelden uit zijn eigen praktijk.
Oezbekistan won tenslotte de olympiade, Armenië werd tweede en India 2 derde. Het licht komt uit het oosten. Gukesh won wel de gouden medaille voor de beste score aan het eerste bord. Zilver was voor Abdusattorov en brons voor een zekere Magnus Carlsen.
Gukesh (India 2) – Gabriel Sargissian (Armenië), olympiade Chennai 2022:
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 Lb4 5. Da4+ Pc6 6. e3 0-0 7. Ld2 dxc4 8. Lxc4 Ld6 9. Dc2 e5 10. dxe5 Pxe5 11. Le2 Pxf3+
Het is de vraag of dit verstandig is. Wit krijgt de open g-lijn en een compact centrum.
12. gxf3 a6 13. 0-0-0 b5 14. Thg1 b4 15. Pe4 Pxe4 16. fxe4 De7 17. f4 a5 18. e5 Lc5 19. Tg5 La6 20. Tdg1 g6 21. Lxa6 Txa6 22. f5Wits aanval is al ver gekomen. 22…La7 23. e6 Kh8 24. Kb1 gxf5
25. Lxb4
Dit offer is de snelste manier om wits dame bij de aanval te betrekken.
25…Dxb4
Na 25…axb4 26. Dg2 gebeurt ongeveer hetzelfde als in de partij.
26. Dg2 De4+
Anders gaat zwart mat.
27. Dxe4 fxe4 28. e7
Maar nu haalt wit een nieuwe dame.
28…Te8 29. Tg8+ Txg8 30. Txg8+ Kxg8 31. e8D+ Kg7 32. De5+
Zwarts stukken zijn geen partij voor wits dame.
32…Tf6 33. Dg5+ Tg6 34. Dxa5 Tg1+ 35. Kc2 Tg2+ 36. Kb3 Lb6 37. De5+ Kf8 38. Dh8+ Ke7 39. Dxh7 Te2 40. Dxe4+ Kf8 41. Db4+
Zwart gaf op, hij verliest zijn toren of zijn loper.
Partij in viewer:
Niet toppers uit de VS, maar Aziatische jongeren schitteren op Olympiade
De bekende succesverhalen van Bent Larsen en Vladimir Kramnik, die op jonge leeftijd hun naam vestigden met topprestaties op een Olympiade, hebben in Chennai een bijzonder vervolg gekregen. Niet de sterrenploeg van de Verenigde Staten met drie grootmeesters uit de toptien, maar twee Aziatische teams met vrijwel uitsluitend spelers die in dit millennium zijn geboren maakten de dienst uit.
De overwinning in het spannendste landentoernooi van de laatste jaren ging dankzij een superieure tiebreakscore naar vier tieners en een veteraan van 27 uit Oezbekistan. Drievoudig olympiadewinnaar Armenië steeg zoals zo vaak in teamwedstrijden boven zichzelf uit door op de tweede plaats te eindigen en, minstens even belangrijk, de onderlinge wedstrijd tegen aartsvijand Azerbeidzjan met 3-1 te winnen.
Een voorname rol in de strijd om de eindzege speelde de winnaar van de derde prijs. Net als Oezbekistan liet India B – het organiserende land mag drie teams afvaardigen – zich vertegenwoordigen door één senior en vier junioren. Het vijftal was vanaf de openingsdag op dreef met een glansrol voor de net 16-jarige eerstebordspeler Dommaraju Gukesh. Na acht winstpartijen op rij gaf hij in de negende ronde zijn eerste halfje af tegen de Azerbeidzjaan Mamedjarov.
De euforie rond de uitzonderlijke prestaties van de jongeling verdween een dag later. In de beslissende wedstrijd van het toernooi liet Gukesh tegen de 17-jarige Oezbeekse wereldkampioen rapidschaak Nodirbek Abdusattorov een glad gewonnen stand door zijn vingers glippen. Een zeker lijkende 3-1-overwinning veranderde in een 2-2-gelijkspel, waarmee de kans op de toernooizege voor India B was verkeken.
Als troost ontving Gukesh bij de prijsuitreiking naast het brons voor de teamprestatie goud voor de beste score aan het eerste bord. Met 9 punten uit 11 partijen bleef hij Abdusattorov een half punt voor.
Gukesh – Sargissian, India B – Armenië
1.d4 d5 2. c4 e6 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 Lb4 5. Da4+ Pc6 6. e3 0-0 7. Ld2 dxc4 8. Lxc4 Ld6 9. Dc2 e5 10. dxe5 Pxe5 11. Le2 Pxf3+
Deze ruil opent een lijn naar de zwarte koning. Veiliger is 11 … De7.
12. gxf3 a6 13. 0-0-0 b5 14. Thg1 b4 15. Pe4 Pxe4 16. fxe4! De7 17. f4 a5 18. e5 Lc5 19. Tg5 La6 20. Tdg1 g6 21. Lxa6 Txa6 22. f5
22 … La7
Moeilijk te vinden is de computerverdediging 22 … Tc6! 23. Kb1 Td8 24. e6 fxe6 25. fxg6 h6!.
23. e6
Sterker is de veiligheidsmaatregel 23. Kb1.
23 … Kh8?
Net als in de bij de 22ste zet aangegeven variant is 23 … fxe6 24. fxg6 h6 de enige verdediging.
24. Kb1 gxf5
25. Lxb4!
Met deze prachtzet maakt wit de weg vrij voor de beslissende zet Dc2-g2.
25 … Dxb4 26. Dg2 De4+ 27. Dxe4 fxe4 28. e7 Te8 29. Tg8+ Txg8 30. Txg8+ Kxg8 31. e8D+ Kg7 32. De5+ Tf6 33. Dg5+ Tg6 34. Dxa5 Tg1+ 35. Kc2 Tg2+ 36. Kb3 Lb6 37. De5+ Kf8 38. Dh8+ Ke7 39. Dxh7 Te2 40. Dxe4+ Kf8 41. Db4+
Zwart geeft op.
Partij in viewer:
Rubriek is om de week
Oezbeken winnen Olympiade, zilver en norm voor Roebers
U kent het misschien van voetbal: een rijke club heeft allemaal sterren gekocht maar toch presteert het elftal ondermaats, want “in het veld staan elf individuen, geen team”. Schaken is echter een individuele sport en bij teamwedstrijden zou het logisch zijn dat gewoon de som van de sterkste spelers wint. Toch lijkt het erop dat teamgeest een rol speelt. Amerika was bij de Olympiade ruim favoriet, maar hun sterspelers presteerden ondermaats. Armenië was 12e geplaatst maar zoals vaker deden ze het veel beter dan op basis van ratings verwacht mocht worden: zij werden tweede. Winnaar werd Oezbekistan, mede dankzij een zege op het Nederlands team in de laatste ronde. Op papier verrassend (14e geplaatst) maar het is een schaakland in opkomst met veel sterke jonge spelers en de spelers van het team bleken goed in vorm. Nederland eindigde door de nederlaag in de slotronde slechts 11e. Ze hadden meer verdiend: het team draaide steeds bovenin mee.
Bij de vrouwen werd Oekraïne kampioen en eindigde het Nederlandse team 20e, net iets onder de verwachting. Beter nieuws was de prestatie van de 16-jarige Eline Roebers. Zij scoorde op het eerste bord 7.5 uit 10 en dat was goed voor een zilveren medaille. Alleen Pia Cramling had het net iets beter gedaan. Eline haalde ook een meesternorm en als ze nog een paar ratingpunten wint kan ze de IM-titel aanvragen. Een leuke partij speelde ze tegen Frankrijk, waar ze met haar koning in het middenspel noodgedwongen voor haar pionnen ging wandelen.
Roebers – Sebag
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.f4 Dc7 7.f5 b5 8.g4 Lb7 9.Lg2 b4 10.Pd5 Pxd5 11.exd5 Dc4 12.Pb3 a5 13.Tf1 a4 14.Tf4 Db5 15.Pd4 Dc5 16.Pe2 e5 17.fxe6 fxe6 18.a3
Zowel wit als zwart negeren ontwikkeling en koningsveiligheid. Zwart het meest en wit staat daarom beter.
18…bxa3 19.Txa3 e5 20.Tfxa4?
Maar nu komt de witte koning in de problemen. 20.Le3 (ontwikkelen met tempowinst) houdt het voordeel vast.
20…Txa4 21.Txa4 Le7 22.Dd3 Lh4+ 23.Kd2 Df2 24.Db5+ Pd7 25.Le4 Lg5+ 26.Kd3 Lxc1 27.Pxc1
De koning voelt zich onaangenaam op d3 en het is niet gek dat zwart een combinatie heeft.
27…La6! 28.Txa6 Dd4+ 29.Ke2 Dxe4+ 30.Kd2 Df4+ 31.Kc3 0–0 32.Pe2 Dxg4?
Hierna kan de koning ontsnappen naar een veiliger veld. 32…Df3+ 33.Kd2 Pc5 zou minstens een kwaliteit opleveren.
33.Txd6 Pf6 34.Kb3! Pe4
Op weg naar d2, maar spoedig zal blijken dat het paard op f6 beter had gestaan.
35.Tb6 Pd2+ 36.Ka2 De4 37.Pc3 Dxc2 38.Tb8 Txb8?
Nu wordt de d-pion een reus.
39.Dxb8+ Kf7 40.Db7+ Kf6 41.d6
Met de eigen koning relatief veilig kan wit onbezorgd de d-pion naar de overkant helpen.
41…Dd3 42.De7+ Kg6 43.De6+ Kh5 44.d7 g6 45.Dxe5+ Kh6 46.De6 Pf3 47.Dd5 Da6+ 48.Kb1
Opgegeven. Na 48…Df1+ 49.Pd1 zijn de schaakjes op en promoveert de d-pion.
Partij in viewer:
Voor beginners
Voor gevorderden
Aan de vooravond van het jaarlijkse HZ toernooi vond vorige week in Vlissingen de presentatie plaats van het in juni verschenen boek “From Ukraine with love for chess’ door de Oekraïense oud FIDE wereldkampioen, Ruslan Ponomariov. De Oekraïense schaakgemeenschap helpt Oekraïne in de oorlog tegen Rusland. Het schaakgenie Vasyl Ivanchuk geeft online simultaanseances om geld in te zamelen. Europees kampioene en olympisch gouden medaillewinnares Natalia Zhukova werkt als politica in Odessa. Oud FIDE-wereldkampioen Ruslan Ponomariov coördineerde deze prachtige verzameling schaakpartijen van Oekraïense spelers, uitgegeven door New In Chess. Alle partijen in dit boek werden genomineerd en geannoteerd door de spelers zelf. De opbrengst van dit boek komt ten goede aan Oekraïense goede doelen. Het boek behandelt ook de drie legendarische Olympische overwinningen van Oekraïne, in 2004 en 2010 voor het mannenteam en 2006 voor het vrouwenteam. Verder in het boek mooie verhalen, zoals de herinnering van de trainingsmatch met Michael Tal door Oleg Romanishin. De Nederlandse grootmeester Jan TImman schrijft over favoriete Oekraïense studiecomponisten. Het boek is te koop bij New in Chess voor 15 euro.
Tijdens de presentatie van 5 augustus in Vlissingen liet grootmeester Ruslan Ponomariov twee partijen uit het boek zien en een eindspelstudie.
Wit: Boris Gelfand
Zwart: Alexander Beliasvky
Kandidaat wereldkampioen Beliasvky uit Lviv is een succesvolle Oekraïense grootmeester. De witspeler is een bekende Israëlische grootmeester. De partij werd gespeeld in Linares in 1991.
1.Pf3 d5 2. d4 Pf6 3. c4 e6 4. Pc3 Le7 5. Lf4 0-0 6. e3 c5 7. dxc5 Lxc5 8. Dc2 Pc6 9. a3 Da5 10. 0-0-0
Deze lange rokade lijkt wat riskant, toch wordt dit aanbevolen door verschillende grootmeesters.
10. … Ld7 11. g4
Er staan veel zwarte stukken aan de andere kant, het idee van een snelle pionnenstorm op de zwarte koningsstelling is dan een bekend recept. Beter en veiliger is hier 11. Kb1.
11. … Tfc8 12. Kb1
12. … b5?!
Zwart moet ook doortastend spelen, een aanval opzetten en lijnen openbreken. Een zet als bijvoorbeeld 12. … Lf8 13. g5 Ph5 14. Lg3 Pe7 15. Pe5 Le8 16. Le2 valt in het voordeel van wit uit omdat wit het initiatief dan heeft.
– volgende week het vervolg van deze partij –
