Krantenrubrieken weekend 20 augustus 2022
Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Wij streven naar publicatie op de woensdag of donderdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Rini Kuijf | Henk Prins |
Een vaste baan
In de laatste ronde van de olympiade won Oezbekistan van Nederland en daardoor eindigde Nederland als elfde en won Oezbekistan de olympiade. Het was niet alleen een geweldig succes voor de jonge Oezbeekse spelers, maar ook voor hun ervaren ploegleider. Dat was Ivan Sokolov (54), die dertig jaar geleden van Bosnië naar Nederland kwam.
In een interview met Peter Doggers op chess.com vertelde Sokolov hoe hij in 2013 zijn loopbaan als speler min of meer had opgegeven. Hij had belangrijke toernooien gewonnen, was twaalfde op de wereldranglijst geweest en had vijf wereldkampioenen verslagen, van Kasparov tot Carlsen, al was die laatste toen nog maar klein.
Al vanaf 2008 had Sokolov als trainer gewerkt, maar zelf schaken bleef belangrijker. Toen kwam er in 2013 een aanbod uit Dubai voor een volledige baan als trainer. Een mooi vast inkomen, maar wilde hij wel in Dubai wonen en zijn vrijheid opgeven? Hij weigerde.
Later dat jaar speelde hij een open toernooi in Wenen. Het ging slecht en hij won maar 100 euro. Op het vliegveld van Wenen bleek zijn vlucht naar Amsterdam overboekt. Als hij twee uur wilde wachten op de volgende vlucht kreeg hij 250 euro. Hij accepteerde, kocht een fles wijn en dacht na. Honderd euro voor tien dagen hard schaken en 250 euro voor twee uur wachten. Hij belde Dubai en vroeg of het aanbod nog geldig was.
Sindsdien is Sokolov een succesvolle trainer geweest, eerst in Dubai, later voor Iran en nu voor Oezbekistan. Volgens dat interview woont hij weer in Amsterdam. Misschien moet iemand van de KNSB eens langsgaan.
Een andere Nederlandse medaillewinnaar op de olympiade was Eline Roebers (16), die aan het eerste bord speelde van het vrouwenteam. Ze scoorde een norm voor internationaal meester en kreeg de zilveren medaille voor haar resultaat aan het eerste bord. Goud was voor de Zweedse Pia Cramling, die dezelfde TPR (toernooiprestatierating) had, maar een partij meer had gespeeld. Ik vond het mooi dat de veteraan Cramling en de jonge Roebers min of meer gelijk bovenaan eindigden.
Eline Roebers – Marie Sebag (Frankrijk), olympiade vrouwen Chennai 2022:
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. f4 Dc7 7. f5 b5 8. g4 Lb7 9. Lg2 b4 10. Pd5 Pxd5 11. exd5 Dc4 12. Pb3 a5 13. Tf1 a4 14. Tf4 Db5 15. Pd4 Dc5 16. Pe2
Krachtiger was 16. Le3, want na 16…Lxd5? 17. Pe2 Dxe3 18. Dxd5 wint wit.
16…e5 17. fxe6 fxe6 18. a3 bxa3 19. Txa3 e5 20. Tfxa4
Na 20. Le3 Da5+ 21. b4 zou wit heel goed staan.
20…Txa4 21. Txa4 Le7
Nu krijgt zwart koningsaanval.
22. Dd3 Lh4+ 23. Kd2 Df2 24. Db5+ Pd7 25. Le4 Lg5+
Het beste was 25…Lc8 gevolgd door 26…0-0 met winnende aanval.
26. Kd3
Dit had moeten verliezen, terwijl 26. Kc3 nog ging.
26… Lxc1 27. Pxc1 La6
Na deze prachtzet staat zwart gewonnen.
28. Txa6 Dd4+ 29. Ke2 Dxe4+ 30. Kd2 Df4+ 31. Kc3 0-0 32. Pe2 Dxg4
Tijdnood? Na 32…De3+ 33. Dd3 Df2 wint zwart.
33. Txd6 Pf6 34. Kb3
Wit is ontsnapt.
34…Pe4 35. Tb6 Pd2+ 36. Ka2 De4 37. Pc3 Dxc2 38. Tb8 Txb8
Alleen 38…Df5 bood nog remisekansen.
39. Dxb8+ Kf7 40. Db7+ Kf6 41. d6
Wits vrijpion beslist.
41…Dd3 42. De7+ Kg6 43. De6+ Kh5 44. d7 g6 45. Dxe5+ Kh6 46. De6 Pf3 47. Dd5 Da6+ 48. Kb1
Zwart gaf op.
Partij in viewer:
Sokolov laat als coach onervaren talenten van Oezbekistan uitblinken op Olympiade
De Nederlander Ivan Sokolov (54) bewijst zich weer eens als topcoach tijdens de Olympiade in Chennai door de jonge ploeg van Oezbekistan naar de eerste plaats te leiden.
De op een na succesvolste Nederlander op de Olympiade in Chennai was de 16-jarige Eline Roebers, die naast vijftig ratingpunten een zilveren medaille won voor haar score van 7,5 uit 10 aan het eerste bord in het vrouwentoernooi. Toch was er een Nederlander die met nog meer voldoening op zijn prestatie kan terugkijken. Ivan Sokolov leidde als coach het zeer getalenteerde, maar onervaren team van Oezbekistan naar de olympiadezege.
We kennen Sokolov (54) als een topgrootmeester die grote toernooien heeft gewonnen, tweemaal nationaal kampioen werd en viermaal Nederland vertegenwoordigde op olympiades. Minder bekend is dat hij sinds 2013 ook furore maakt als coach van jonge, talentvolle spelers. In een prachtig interview met Peter Doggers op de site chess.com vertelt Sokolov over zijn nieuwe carrière die na successen in de Verenigde Arabische Emiraten en Iran een voorlopig hoogtepunt bereikte met de gouden medaille van Oezbekistan.
Voor de hand ligt de vraag of Sokolov ook in staat is een Nederlandse ploeg naar een mooi olympiadesucces te leiden. Ik vermoed dat dit zeker mogelijk is, maar alleen als de teamleden net als die van Oezbekistan gedisciplineerd, getalenteerd, toegewijd en niet extreem eigenwijs zijn. Nederlandse topschakers beschikken doorgaans over de meeste van die essentiële eigenschappen, maar niet over alle.
In Chennai voldeed Nederland met een tiende plaats ongeveer aan de verwachtingen. Lang draaide het team mee in de (sub)top totdat, zoals vaker in het verleden, een nederlaag in de slotronde een veel mooiere klassering bedierf. Met uitzondering van Erwin L’Ami, die na twee nederlagen niet meer werd opgesteld, behaalden alle teamleden positieve scores. Nationaal kampioen Max Warmerdam debuteerde verdienstelijk met zeven punten uit tien partijen.
Kantor – Warmerdam, Hongarije – Nederland
1.d4 d5 2. c4 e6 3. Pc3 Pf6 4. cxd5 exd5 5. Lg5 Lb4 6. e3 h6 7. Lxf6 Dxf6 8. Da4+ Pc6 9. Pge2 0-0 10. Pf4 Td8 11. Tc1 g5 12. Pd3
Een voorzichtige reactie op zwarts agressieve laatste zet In aanmerking komt ook 12. Ph5 Dg6 13. Le2, eventueel gevolgd door h2-h4.
12 … Lf8 13. Le2 Pe7 14. 0-0 c6 15. Pe5 Pf5 16. Lh5 Le6 17. Pd3 (?)
Door zijn 15de zet terug te nemen toont wit dat hij zich in deze stand niet op zijn gemak voelt. Er is geen reden toe. Na 17. Tce1 of zelfs 17. f4 (17 …Pxe3 18. f5) staat wit beter.
17 … Ld6 18. Dd1 Kh8 19. b4 Tg8 20. h3?
Deze vrijwillige verzwakking van de koningsstelling lokt de volgende storm uit. Als wit een pionzet wil doen, komt 20. g3 meer in aanmerking.
20 … g4! 21. Lxg4
Of 21. hxg4 Pg7! 22. Pe1 Pxh5 23. gxh5 Dh4 24. f4 Tg4 met winnende aanval.
21 … h5! 22. Lxh5 Dh4 23. Df3
Weinig keus. Na 23. Lg4 wint 23 … Pxe3 24. fxe3 Lxg4.
23 … Pxd4 24. exd4 Lxh3 25. Pe5 Lxe5 26. dxe5
26 … Txg2+ 27. Kh1 Tg1+!
Een mooi slot.
28. Kxg1 Tg8+
Wit geeft op.
Partij in viewer:
De nieuwe lichting
De toekomst van iedere sport zit in het aantal jeugdige toppers. Daaraan kun je aflezen hoe goed het algehele opleidingsniveau is. Hoe groter het aantal talenten, hoe meer onderlinge concurrentie en hoe meer kans op doorbraak naar de wereldtop. Omdat succes vele vrienden heeft (pers, sponsors) komen we vanzelf terecht in een situatie van elkaar versterkende krachten. Na dit soort algemene waarheden moet er nu worden ingezoomd op de schaaksport en dat doen we dan ook.
Als we kijken naar spelers die na 2000 geboren zijn en een reële kans maken op internationale faam dan komen we tot een verheugend aantal. Ik beperk me nu even tot degenen die al de titel Grootmeester dragen: Lucas van Foreest, Max Warmerdam, Casper Schoppen en Robby Kevlishvili. Binnenkort mag Liam Vrolijk (geboren 2002) ook die hoogste titel aanvragen want hij voldoet aan alle normen. In het vorige week beëindigde Open Toernooi Vlissingen scoorde hij 7 uit 9, zijn derde norm en zijn Elo-rating is boven de vereiste 2500 uitgekomen. Hij maakt zijn belofte waar; in 2017 kreeg hij van het Max Euwe Centrum de prijs Talent van het Jaar. In 2018 verkreeg hij de titel Internationaal Meester. Sindsdien is hij meer en meer gaan spelen en met succes: in de Nederlandse competitie voor Kennemer Combinatie, voor Brasschaat in de Belgische competitie en voor Mühlheim in de Duitse Bundesliga. Dat was allemaal mogelijk omdat hij op een Loot-school zat, een Topsport-Talentschool voor voortgezet onderwijs, met een aangepast lesprogramma zodat sport en leren soepel gecombineerd kunnen worden. Hier wordt nauw samengewerkt met NOC*NSF.
De slotstand na negen ronden aan kop van het 24e Hogeschool Zeeland toernooi in Vlissingen:
1.Harsha 8
2.Ponomariov, Vrolijk, Beerdsen, Baklan, Grutter, Ikonnikov, Pham 7
Bharathakoti Harsha (Indië) is pas 20 jaar! Grootmeesters Ruslan Ponomariov en Vladimir Baklan (Oekraïne) en Vaslev Ikonnikov (geboren Rus) zijn oude bekenden. Thomas Beerdsen (geboren 1998) zit ook tegen het grootmeesterschap aan en met Tim Grutter (2003) kan het nog alle kanten op.
We spelen een partij uit de achtste ronde na, de fase dat iedereen vol voor zijn kansen wil gaan.
Vrolijk – E. van den Doel
Erik van den Doel is een gerenommeerd grootmeester die zo’n honderd Elo-punten boven Vrolijk staat op de wereldranglijst.
1.c4 c6 2 d4 d5 3.Pf3 Pf6 4.Pc3 e6 5.Lg5 Pbd7 6.e3 Da5 7.Pd2 dxc4 8.Lxf6 Pxf6 9.Pxc4 Dc7
Er zijn zo veel varianten in het geweigerd dame gambiet, de spelers volgen hier de Rubinstein-variant vernoemd naar de Pool Akiba Rubinstein (1880-1961), een van de beste spelers in zijn tijd die als eerste de opening verbond met de daaruit voortvloeiende eindspelen.
10.Tc1 Ld6 11.f4 Le7 12.Ld3 Ld7 13.0-0 c5 14.dxc5 Lxc5 15.Kh1
Tot hier een logische opstelling van beide kanten. Ik vermoed dat de zwartspeler naarstig zocht naar voortzettingen die chaos brengen. Daarin slaagt hij binnen luttele zetten.
15…Dd8 16.e4 h5 17.e5 Pg4 18.Pe4 Dh4 19.h3 Lc6 20.Pcd6+ Lxd6 21.Pxd6+ Kf8
Zwart heeft diverse dreigingen: Dxh3+ en Pe3 en Pf2+ maar wit is aan zet en laat met enkele krachtzetten zien dat zijn voorsprong in ontwikkeling en de wankele verdediging rond Kf8 ruim opwegen tegen de materiële achterstand:
22.Txc6! bxc6 23.Df3 Tb8 24.f5 De7 25.Dg3 exf5
De witte aanval slaat altijd door, 26…Ph6 27.fxe6 Dxe6 28.Lc4
26.hxg4 hxg4+ 27.Kg1 g6 28.e6!
Allemaal even scherp gespeeld, wit valt indirect Tb8 aan.
28…Dh4 29.De5 Dh1+ 30.Kf2 Dh4+ 31.Ke2 fxe6 32.Th1
Mooie slotzet, zwart geeft op want hij loopt mat.
Ook al komt deze overwinning voort uit het bewust riskante spel van Erik van den Doel, toch maakte het witte spel indruk. Zoals bij alle sterke talenten is het moeilijk voorspellen hoe goed hij over pakweg vijf jaar is. Want de kunst is om de progressie erin te houden en hoe dat moet is een apart vraagstuk. Motivatie, de juiste coach, het behouden van plezier in studie en natuurlijk net dat beetje geluk op het juiste moment. Maar Nederland heeft hoe dan ook in de nieuwe lichting veelbelovend schaaktalent.
Partij in viewer:
Liam Vrolijk wordt eindelijk grootmeester
Van het vijftal Nederlandse talenten dat het begin van de eeuw geboren werd zijn er vier al een tijdje grootmeester. Max Warmerdam (geboren in 2000, rating 2606), de huidige Nederlandse kampioen, is dat sinds begin 2021. Lucas van Foreest (2001, 2589), de aftredende Nederlands kampioen, al sinds 2018. Robby Kevlishvili (2001, 2532), tegenwoordig student in Saint Louis, sinds half 2021. En Casper Schoppen (2002, 2507), die in 2019 zowel het NK snelschaken als het ONK in Dieren won, sinds half 2020. De vijfde, Liam Vrolijk (2002, 2464) leek drie jaar geleden goed op weg: hij werd derde bij het EK t/m 18 jaar en scoorde daarna zijn tweede grootmeesternorm door het sterke open toernooi van Groningen te winnen (een jaar eerder was hij al gedeeld eerste daar). De derde benodigde norm leek een kwestie van weinig tijd. Corona kwam echter en dat pakte niet goed uit voor de tweevoudig Open Hoorns Kampioen. Waar normaal bij jeugdspelers elk jaar de rating stijgt, zakte die bij hem juist. Maar vorig weekend liet Vrolijk zien dat zijn talent niet verdwenen is. Bij het open toernooi van Vlissingen haalde de voor Kennemer Combinatie uitkomende Rotterdammer met 7 uit 9 niet alleen een gedeeld tweede plaats, maar ook de derde GM-norm. Hij kan de grootmeestertitel eindelijk aanvragen! Winnaar werd de Indiase grootmeester Harsha met 8 punten, andere spelers op 7 punten waren o.a. ex-wereldkampioen Ruslan Ponomariov en de Amerfoortse student Tim Grutter (die daarmee zijn eerste meesternorm haalde).
Een score van 7 uit 9 is goed, maar zegt nog niet alles. Indrukwekkender is dat Vrolijk vijf grootmeesters als tegenstanders kreeg (waaronder Ponomariov) en daar vier remises en een overwinning tegen behaalde. De overwinning was in een spectaculaire partij tegen de nummer acht van Nederland.
Liam Vrolijk – Erik van den Doel
1.c4 c6 2.d4 d5 3.Pf3 Pf6 4.Pc3 e6 5.Lg5 Pbd7 6.e3 Da5
De Cambridge Springs. Zwart verovert het loperpaar, wit krijgt meer ruimte.
7.Pd2 dxc4 8.Lxf6 Pxf6 9.Pxc4 Dc7 10.Tc1 Ld6 11.f4 Le7 12.Ld3 Ld7 13.0–0 c5 14.dxc5 Lxc5 15.Kh1 Dd8
Zwart kiest voor een riskante strategie waarbij hij zijn koning in het midden houdt.
16.e4 h5 17.e5 Pg4 18.Pe4
Even Dh4 voorkomen met 18.De1! om daarna Pe4, h3 etc. te spelen was heel sterk hier.
18…Dh4 19.h3 Lc6
Nu is de situatie heel scherp, beide koningen zijn in gevaar.
20.Pcd6+ Lxd6 21.Pxd6+ Kf8 22.Txc6 bxc6 23.Df3
23…Tb8?
23…g6! heeft een dubbel nut: wit kan moeilijker f5 spelen en de zwarte koning kan naar g7. Je moet wel even zien dat 24.Lxg6!? (24.Dxc6? Dg3!) fxg6 25.f5 Kg8! 26.Db3 Th7 ok is voor zwart.
24.f5! De7
24…Pxe5 25.De3 Pxd3 26.Dxa7 en wint.
25.Dg3 exf5 26.hxg4 hxg4+ 27.Kg1 g6 28.e6! Dh4
Hoopt op dameruil, maar nee:
29.De5! Dh1+ 30.Kf2 Dh4+ 31.Ke2 fxe6 32.Th1
Na slaan op h1 is het mat in twee, zwart gaf daarom op.
Partij in viewer:
Voor beginners
Voor gevorderden
Vervolg van partij Gelfand – Beliasvky van vorige week.
12. … b5 13. cxb5
Het alternatief 13. Pxb5 a6 is beter, wit kan dan het aanvallend spel van zwart afremmen.
13. … Pe7 14. Pd2
Wit dreigt met een vork, maar 14. Tc1 en 14. Da4 zijn ook interessante mogelijkheden.
14. … Dd8!
Zwart wil 14. … Lax3 spelen maar moet eerst iets hebben tegen 15. Pb3 Db4 16. Td4.
15. Pb3
15. Le2 is beter.
15. … Pe4!?
Zwart wil actie.
16. Pxc5
Op 16. Pxe4 volgt 16. … Lxe3 17. Dxc8 Txc8 18. Lxe3 dxe4 met voordeel voor zwart.
16. … Txc5 17. Le5 Pxc3+
De eenvoudigste voortzetting. Niet goed is 17. … Pg6 18. Ld4 Pxc3+ 19. Lxc3! Lxb5 20. Lxb5 Txb5 21. h4 en wit staat beter.
18. Lxc3 Lxb5 19. Lxb5
Uiteraard niet 19. b4 wegens 19. … La4!.
19. … Txb5 20. h4 Tc8?!
Dit gaat te langzaam. 20. … Pc8 met als doel de tocht via d6 of b6 naar c4, is stukken beter.
21. h5
Wit gaat door met de storm op de koningsvleugel.
21. … Dd6 22. Da4
Wit moet a3 dekken, maar geeft b2 op.
22. … Db8! 23. Le5 Db7 24. g5?
Onmiddellijk 24. Tc1 is beter voor wit, al is dan ook het initiatief van zwart gevaarlijk.
24. … Pc6 25. Tc1 d4!
Een mooie doorbraak.
26. Lxd4 Tb8 27. Lc3 Txb2+ 28. Ka1 Tb6 29. g6
Na 29. Dc2 Da6 30. Ka2 zwart wint met 30. … Txb4 31. g6 hxg6 32. hxg6 (of 32. h6 Ta4 33. h7+ Kh8 34. Lxg7+ Kxg7) 32. … Ta4 33. gxf7+ Kxf7 34. Dg6+ Kxg6 35. Tcg1+ Kf5 .
29. … Ta6 30. gxf7+ Kxf7 31. Df4+ Kg8 32. Dd6 Pd4!
Een prachtige slotzet van de Oekraïense grootmeester Beliasvky. Wit heeft niet veel meer dan de partij op te geven.
Partij in viewer:
