Recensie: The Passed Pawn – Power of the Passer
Het bezit van een vrijpion is vaak een belangrijk voordeel. Men spreekt van een vrijpion wanneer de pion op zijn pad naar promotie geen andere pion tegenkomt. Het bezit van een vrijpion en de mogelijkheid om hier maximaal gebruik van te maken is een strategisch element dat vaak de uitkomst van een partij bepaalt.
Daar is natuurlijk geen speld tussen te krijgen. Maar hoe je zo’n vrijpion maximaal tot zijn recht laat komen is toch niet altijd eenvoudig. Daarover gaat dit boeiende boek. Het boek bestaat uit 2 delen, behandeling van de vrijpion in respectievelijk in het midden- en eindspel.
Deel 1 – Behandeling van de vrijpion in het middenspel
Dit deel is opgesplitst in 3 hoofdstukken:
- De actieve vrijpion
- De blokkade
- Tegenspel
Het zijn zonder uitzondering boeiende partijen en ook niet altijd even eenvoudige voorbeelden. Grivas leidt, trainer als hij is, elk hoofdstuk in met uitleg en een aantal nuttige tips die betrekking hebben op het onderwerp in het betreffende hoofdstuk. Bij de blokkade besteedt de auteur uiteraard ook voldoende aandacht aan Nimzowitsch. Kortom: zeker de moeite waard.
Deel 2 – Behandeling van de vrijpion in het eindspel
Dat de auteur relatief veel aandacht besteedt aan het eindspel is natuurlijk logisch omdat een vrijpion over het algemeen tot zijn recht komt in de latere fasen van een partij. Deel 2 is als volgt opgebouwd:
- De vrijpionnenrace
- De regel van het quadrant
- De regel van Tarrasch
- De niet te stoppen vrijpion en de verborgen vrijpion
- De kandidaten & de verborgen vrijpion
- De gedekte vrijpion
- De buitenste vrijpion
- De verbonden vrijpionnen
- De gescheiden vrijpionnen
- De manoeuvre van Reti
- De doorbraak
- Onevenwichtig materiaal
Kortom: een volledige behandeling van alle aspecten van de vrijpion. Ik zou zo gauw niet weten wat je er nog meer over kunt zeggen. Tijd voor enkele voorbeelden.
Uit ‘De vrijpionnenrace’
Grivas begint met (wellicht) een bekend, maar wel zeer instructief voorbeeld. Het is de partij tussen Mihail Tal en Bozidar Djurasevic (Varna, 1958). Hij zegt er over: in deze eindspelstelling proberen beide spelers een vrijpion te creëren. Wit op de damevleugel en zwart op de koningsvleugel.
Uit ‘De niet te stoppen vrijpion’
Als laatste partij in dit hoofdstuk geeft Grivas een eigen partij. Hij geef wel meer voorbeelden uit eigen praktijk. Dat is natuurlijk prima. Hij zegt hierover: Zwart heeft een dubbele pion. Maar dat is op dit moment geen probleem. Het belangrijkste is dat hij geen tegenspel heeft. Of op z’n minst geen goed plan. Wit kan druk via de half open e-lijn makkelijk neutraliseren met een toren op de tweede rij. Aan de andere kant: wit kan druk op de damevleugel organiseren met een opmars van de a-pion en op die manier verzwakkingen afdwingen. Bedenk dat dit een simultaanpartij is!
Uit ‘De kandidaten en verborgen vrijpion’
Grivas: er is een interessante stelling op het bord verschenen na een bekende variatie van de Siciliaanse Draken Variant. Beide spelers hebben principieel gespeeld. Wit verkeert in de veronderstelling dat hij gebruik kan maken van zijn meerderheid op de damevleugel en zwart denkt dat hij de stelling wel remise kan houden. Het lijkt er op dat zwart ’s gedachte meer hout snijdt, maar hij heeft nog wel een lange weg te gaan.
Voorts zien we dat wit een potentiële vrij b-pion heeft en zwart in potentie een vrije d-pion. Beide partijen kunnen besluiten wanneer het juiste moment is aangebroken om de kandidaat om te zetten in een échte vrijpion. Daarom moeten de spelers alert zijn en hun tegenstander scherp in het oog houden.
Conclusie
Een zeer interessant boek met talloze leerzame partijen. De nadruk ligt op het eindspel. Maar dat is zoals gezegd logisch. Een puntje van kritiek heb ik ook. Soms mogen de aantekeningen best ietsje vollediger zijn. Bijvoorbeeld: als je een zet van een uitroepteken voorziet, is het niet altijd meteen duidelijk waarom dit is gedaan. Op die plekken is enige extra toelichting welkom. Ook sommige varianten kunnen best ietsje vollediger. Maar al met al: het is een zeer leerzaam boek en een aanrader.
Gegevens
- Titel: The Passed Pawn – Power of the Passer
- Uitgever: Thinkers Publishing
- Auteur: Efstratios Grivas
- Aantal bladzijden: 237
- Gepubliceerd: Juli 2022
- Prijs: € 29,- (nu tijdelijk met 20% korting = € 23,20) + verzendkosten
- Digitale versie verkrijgbaar bij Forward Chess
- Teaser
Michel, moet in het kopje van Deel 2 “middenspel” niet vervangen worden door “eindspel”?
Los daarvan veel dank voor deze mooie, waardevolle recensie! Ik heb met name uit de voorbeelden en je eigen toevoegingen in de analyse veel kunnen halen.
Bedankt voor de opmerking, namens de auteur is het aangepast!
Beste Peter,
Van harte bedankt voor je compliment en je opmerking! Fijn dat Herman het al voor me heeft gecorrigeerd. 😊