Krantenrubrieken weekend 19 november 2022
Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Wij streven naar publicatie op de woensdag of donderdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Rini Kuijf | Henk Prins |
Een mooi leven
De finale van de Meltwater Tour is een modern toernooi waarvoor het moderne woord ‘hybride’ past. Vier van de acht spelers, Magnus Carlsen, Wesley So, Anish Giri en Praggnanandhaa, zijn in San Francisco. In hun speelzaal in het Ferry Building dicht bij de Golden Gate Bridge spelen ze tegen elkaar, maar niet aan een bord met houten stukken, dat zou te twintigste-eeuws zijn. Ze zitten tegenover elkaar, maar elk achter een eigen computerscherm. In de speelzaal kijken ze uit over het water en op de brug.
Er was een fotomoment bij die beroemde brug. De zon scheen. De Golden Gate en de brug erover waren prachtig. Carlsen, So en Pragg analyseerden samen breed lachend een schaakstelling. „Die mensen hebben een mooi leven”, schreef een online toeschouwer.
Er zijn ook spelers die het moeilijker hebben. Duda, Le Quang Liem, Erigaisi en Mamedyarov zijn niet in San Francisco. Ze spelen thuis. De rondes beginnen in San Francisco om twaalf uur ’s middags. Dan komt Mamedyarov aan zijn scherm in Bakoe, waar het twaalf uur ’s nachts is. De Indiër Erigaisi begint dan ook en voor hem is het half twee in de nacht. Voor de Vietnamees Le zou het nog erger kunnen zijn, maar hij heeft het geluk dat hij verbonden is aan het schaakprogramma van de Webster University in St. Louis en daar ook in de buurt woont.
Noem het hybride of noem het een rommeltje, in ieder geval komt er geen klacht over de lippen van de thuisspelers. Na de eerste ronde, toen het voor hem vier uur ’s nachts was, gaf Mamedyarov in Bakoe een interview waarin hij zei: „We zijn professionals. Natuurlijk is het in orde om om vier of vijf uur te spelen of om wakker te worden en meteen te gaan schaken. Het is absoluut normaal en daarom ben ik absoluut blij om in dit toernooi te spelen.” Hij had net met 2,5 – 1,5 van Praggnanandhaa gewonnen, dat hielp misschien.
Een ronde bestaat in eerste instantie uit vier rapidpartijen. Bij 2-2 worden er nog twee blitzpartijen gespeeld en als het dan nog steeds gelijk staat komt de armageddon. Zondag is de laatste ronde.
Praggnanandhaa – Anish Giri, Meltwater Tour finale San Francisco 2022, tweede ronde, blitz tiebreak.
1. d4 Pf6 2. Lf4 g6 3. Pc3 d5 4. e3 Lg7 5. h4
Velen spelen nu zoals vroeger bijna alleen Manuel Bosboom speelde.
5…h5 6. Pf3 0-0 7. Dd2 c5 8. Pe5 Pc6 9. 0-0-0
Gewaagd. Het wordt nu een race tussen twee koningsaanvallen.
9…cxd4 10. exd4 Lf5 11. Lb5
Zo verliest wit de race. Computers geven 11. f3 Pb4 12. g4 als het beste. Het zou in ieder geval in de geest van wits voorafgaande spel zijn.
11…Pb4 12. La4 b5 13. Lxb5 Da5 14. a3 Tfc8
Beter was 14…Tab8, waarna 15. axb4 Da1+ 16. Pb1 Txb5 slecht voor wit is.
15. axb4 Da1+ 16. Pb1 Pe4 17. De2
Hij moest 17. De3 doen, om later met Db3 het bedreigde punt b2 te kunnen dekken.
17…a5 18. Pc6 axb4 19. Pxe7+ Kh7 20. Pxf5
Ook na 20. Pxc8 zou 20…Ta2 komen.
20…Ta2
Beslissende versterking van zwarts aanval.
21. Td3 Dxb2+ 22. Kd1 Dxb1+ 23. Lc1 Taxc2 24. De3 Pxf2+ 25. Ke1 Te8
Er waren meer winnende zetten, maar dit is de mooiste.
26. Lxe8 Pxd3+ 27. Dxd3 Txc1+ 28. Kd2 Dxd3+ 29. Kxd3 Txh1
Wit gaf op.
Partij in viewer:
Pool Duda trakteert San Francisco op een prachtige winnende combinatie
De finale van de online Meltwater Tour in San Francisco kende een slordige voorbereiding, maar de winst van de Jan-Krzysztof Duda op Anish Giri mocht er zijn.Zelden zijn de sterkste grootmeesters van de wereld te gast geweest in San Francisco. De lokale schakers herinneren zich met genoegen het Pan Pacific toernooi in 1991, dat werd gewonnen door de Filipijn Eugenio Torre vóór onder anderen oud-wereldkampioen Mikhail Tal. Het verhaal gaat dat de eregast uit Riga na aankomst in de Verenigde Staten zijn ticket New York naar San Francisco annuleerde toen hij vernam dat op binnenlandse vluchten een rookverbod gold. Hij bereikte zijn bestemming via de intercontinentale route New York – Reykjavik – San Francisco. Deze week wordt een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan de schaakgeschiedenis van de stad met de ontknoping van de Meltwater Tour, een serie onlinetoernooien met uitsluitend deelnemers van de hoogste categorie. Het was de bedoeling dat acht finalisten in een fraaie speelzaal dicht bij de Golden Gate Bridge bijeen zouden komen om daar in de geest van de online Tour achter een computerscherm plaats te nemen voor onderlinge minimatches van vier rapidpartijen. De plannen moesten worden aangepast toen bleek dat sommige deelnemers wegens visaproblemen niet konden komen. Alleen Carlsen, Giri, So en de Indiër Pragg zijn aanwezig in San Francisco. De Pool Duda, de Azerbeidzjaan Mamedjarov, de Vietnamees Le Quang Liem en de Indiër Erigaisi spelen net als in de voorronden hun partijen thuis. Zelden is een toernooi zo slordig voorbereid. De volgende partij uit de derde ronde werd hier en daar ‘Duda’s Onsterfelijke’ genoemd. Terecht zei de winnaar dat hij niet de partij, maar wel de winnende combinatie tot de mooiste uit zijn carrière rekent.
Duda – Giri, San Francisco 2022
1.d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 d5 4. Pc3 Lb4 5. cxd5 exd5 6. Lg5 Pbd7 7. Tc1 h6 8. Lh4 g5
Omdat Giri in de minimatch met 0,5-1,5 achter stond, was scherp spel vereist.
9. Lg3 Pe4 10. Db3 Lxc3+ 11. bxc3 Pb6 12. e3 h5 13. c4!
Na 13. h4 Pxg3 14. fxg3 Dd6 heeft zwart wat hij wil. De tekstzet, die een stukoffer impliceert, leidt tot een stelling die Duda anderhalf jaar geleden in een onlinetoernooi bereikte tegen de Chinees Yangyi Yu.
13 … h4 14. Le5 f6 15. cxd5 fxe5 16. Lb5+ Kf8 17. Pxe5 Kg7?
Yu hield na 17 … Dxd5 18. Pg6+ Kg7 19. Pxh8 Dxb3 20. Txc7+ Kxh8 21. axb3 Pd5 met enige moeite remise. Nu behoudt wit de sterke d-pion.
18. Ld3 Pd6 19. 0-0 g4
Beter is 19 … Ld7, waarna 20. f4 (sterker is 20. e4) 20 … Tf8 weinig oplevert.
20. f4 Tf8 21. e4 g3
Na 21 … Ld7 22. Dd1! gaat 22 … g3 niet meer wegens het antwoord 23. Dh5.
22. f5 g5 23. Txc7+ Kg8 24. Lb1 Dd2 25. Df3 Lxf5 26. exf5 Dxd4+ 27. Kh1 Tac8
28. Tg7+!
Met dit torenoffer begint een wonderschone combinatie.
28 … Kxg7 29. f6+ Kh6 30. Pg4+ Kg5
31. Df5+! Pxf5 32. Txf5+ Kg6
Of 32 … Kg4 33. h3 mat.
33.Te5+
Zwart geeft op. Hij staat mat na 33 … Kf7 34. Te7+ Kg8 35. Ph6+ Kh8 36. Th7.
Partij in viewer:
Rubriek is om de week
Nederlandse jeugd valt tegen bij Europese kampioenschappen
Elk (normaal) jaar wordt er een EK en WK jeugd gehouden in verschillende categorieën (jongste t/m 8, oudste t/m 18 jaar), De Nederlandse bond stuurt daar jeugdkampioenen en andere talenten heen. Die doen het soms goed, halen soms zelfs titels, soms gaat het minder goed. Dat laatste was het geval bij het EK dit jaar, 6 t/m 14 november in Antalya (Turkije). Kan gebeuren. Echter: het was wel heel tegenvallend. De kersverse IM Eline Roebers koos ervoor in de hoogste categorie uit te komen. Op zich goed dat ze voor sterke tegenstand gaat, maar ze kwam niet verder dan 50%. Arthur de Winter deed weliswaar als enige Nederlander bovenin mee, maar hij was tweede geplaatst t/m 14 en eindigde op plek negen. Hij zal op meer gehoopt hebben. Ook de rest zal niet tevreden zijn geweest met het eigen resultaat. Iedereen scoorde onder de verwachting van professor Elo, gemiddeld meer dan een punt (in negen ronden). Vele honderden ratingpunten verloren onze jongelingen bij elkaar. Zo slecht heeft de Nederlandse delegatie het naar mijn weten nooit gedaan.
Was er een specifieke oorzaak, ziekte of zoiets? Het is gissen: noch op de website, noch op de weblog van de schaakbond is verslag gedaan van het toernooi. Wat misschien wel het geval is, is dat de buitenlandse jeugd zou “underrated” is (een rating hebben die lager is dan het speelniveau.) Nederland is een compact land, het is hier makkelijker veel te spelen dan in sommige andere landen. Mogelijk is dat effect door de coronaperiode versterkt en valt het nu meer op.
De Winter was dus de beste Nederlander en won een vlot partijtje tegen een Deense jeugdspeler.
Arthur de Winter – Vitus Bondo Medhus
1.e4 e5 2.Lc4 Pf6 3.d3 Pc6 4.Pc3 Pa5 5.Df3
In het algemeen geldt “niet te vroeg met de dame spelen” maar hier kan het geen kwaad, vooral omdat zwart geen Pd4 kan doen.
5…Pxc4 6.dxc4 d6 7.Pge2 Le6 8.b3 c6 9.0–0 h6 10.Dg3 g5
Het voordeel van deze zet is dat zwart zijn paard naar f4 kan spelen. Aangezien hij dat niet doet komt vooral een nadeel aan het licht: de verzwakking van zijn koningsstelling.
11.Td1 Dc7 12.a4 a5 13.f3 Le7 14.Le3 0–0
15.Df2!
Bereidt zowel Pg3–Pf5 voor als een plan met g4 en h4. Nu had zwart eindelijk eens Ph5 moeten spelen. Maar zwart speelt planloos.
15…Pd7? 16.g4 Pf6? 17.Kg2 h5
Een gratis pion? Er zit meer achter.
18.Lxg5! Pxg4 19.Dh4! Pe3+ 20.Kh1 Pxd1 21.Txd1
Met de combinatie heeft zwart een kwaliteit gewonnen. Maar de slag verloren: zijn koning is reddeloos.
21…f6 22.Lh6 Tf7 23.Tg1+ Lg4
23…Kh8 24.Dxh5 Th7 25.Lg7+ Kg8 26.Lxf6+ is ook hopeloos.
24.Dxh5 Lf8 25.Txg4+ Lg7 26.Pg3 Zwart gaf op.
Partij in viewer:
Voor beginners
Voor gevorderden
Vorige week konden we genieten van een schaakpartij waar twee minorpromoties tot paard in te bewonderen waren. In mijn zoektocht naar mooie paard-promotie-problemen kwam ik een eindspelstudie van de Israëlische componist Yochanan Afek tegen met maar één paardpromotie, maar wel een bijzondere.
Op het eerste gezicht lijkt deze stelling een toreneindspel en een idee van een minorpromotie is nog zeer verborgen. Componisten vinden het leuk om de oplossers op een verkeerd spoor te brengen. Componisten genieten van de onverwachte zetten, en die komt:
1. Ta6+!!
Wit wil geen toreneindspel en geeft dan maar zijn toren weg en kiest voor zijn pionnen om daarmee iets te doen.
1. … Kxa6 2. b4!!
Een noodzakelijke en zeer krachtige tussenzet. Het voor de hand liggende 2. d6? is het toch niet, want 2. … Kb6! 3. c7 Txc7! 4. dxc7 Kxc7 5. b4 Kc6 6. Ka7 Kd5 7. Kb6 Kxe5 8. Kxb5, waarbij beide pionnen promoveren, of geen van beide na 8. … .Kd6. In beide gevallen is de tempozet b3-v4 het verschil tussen een overwinning of een gelijkspel.
2. … Tc1 3. d6 Txc6!
Een gewiekste zet van zwart. Na 3. … Kb6 4. c7 Txc7 5. dxc7 Kxc7 6. Ka7 Kc6 7. Kc6 Kd5 komt zwart een noodzakelijk tempo te kort en gaat hij de teil in.
4. d7 Tb6!
Interessant is dat na 4. … Tc7 5. d8D Ta7+ 6. Kb8 Tb7+ 7. Kc8 Tb8+!, zwart hoopt nu op 8. Kxb8, maar dat is pat. Wit heeft het betere 8. Kc7! Txd8 9. Kxd8 en zwart moet genoegen nemen met een verloren pionneneindspel. Wit zal nu graag willen promoveren, maar tot welk stuk zal hij promoveren?
5. d8P!
Een dame of torenpromotie faalt wegens pat: 5. d8D? Tb8+!, en 5. d8T Tc6 6. Kb8 Kb6 is remise. Heeft u ontdekt dat de toren het moest afleggen tegen het paard. Het witte paard domineert in deze stelling de zwarte toren, de zwarte toren heeft geen velden en moet bij wit ingeleverd worden, waarna wit de winst eenvoudig kan binnenhalen. Naast een prachtig voorbeeld van een minorpromotie vertoont deze eindspelstudie ook een schitterend voorbeeld van een dominantie. De componist combineerde twee thema’s tot een mooie studie.
Yochanan Afek uit Israel woont al jaren in Amsterdam en is internationaal grootmeester in de schaakcompositie. Hij is actief zowel op het gebied van de eindspelstudie als de schaakproblematiek. Daarnaast is hij ook internationaal meester in partijschaak.
