Krantenrubrieken weekend 16 januari 2023
Wekelijks publiceren we de diverse schaakrubrieken van de weekendkranten. Wij streven naar publicatie op de woensdag of donderdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Dimitri Reinderman | Henk Prins |
Iedereen is beresterk
Hoera, het Tata-toernooi in Wijk aan Zee begint weer! Zaterdag is de eerste ronde. Bijna alles is weer zoals het voor de lockdowns was. Twee grootmeestergroepen, tienkampen en vierkampen voor de amateurs, die zich een paar jaar in ledigheid moesten verbijten, en toeschouwers zijn ook weer welkom. Wel veranderd en zwaar aangescherpt, is het pakket maatregelen tegen bedrog met hulp van elektronica.
De spelers worden bij het betreden van de toernooizaal gescand en ze moeten niet alleen hun mobieltjes maar ook hun pen inleveren. De live weergave van de partijen op internet wordt een kwartier vertraagd om te voorkomen dat de spelers nuttige adviezen krijgen van personen die zich in een ander werelddeel kunnen bevinden.
Toeschouwers moeten zich voor hun komst registreren en een tas die zij meenemen mag niet groter zijn dan A4-formaat en niet dikker dan ongeveer 10 centimeter. Leuk is het allemaal niet en eigenlijk hoop ik dat de organisatoren volgens het oude schaakprincipe dat de dreiging sterker is dan de uitvoering, de maatregelen die ze hebben gepubliceerd niet helemaal ernstig zullen nemen.
Magnus Carlsen is er altijd bij, afgezien van 2014, toen hij zich op een match om het wereldkampioenschap voorbereidde. Hij kreeg genoeg van al zijn WK’s, maar niet van het Tatatoernooi, al heeft hij dat al acht keer gewonnen. De Chinees Ding Liren, nummer twee op de wereldranglijst, is er ook. Hij kon de afgelopen jaren weinig reizen en zijn schaakhonger werd gevoed door het magere soepje van de online toernooien.
De jongste deelnemer is de Indiër Gukesh (16), die dit jaar op de olympiade in Chennai als kopman van India 2 begon met de verbluffende score van 8 uit 8. Een andere Indiër bij Tata, Praggnanandhaa, is 17 jaar en werd vijf jaar geleden al grootmeester. De Duitser Vincent Keymer en de Oezbeek Nodirbek Abdusattorov zijn 18 jaar.
Hoe ver de jonge generatie al is gekomen, kan onder meer blijken uit het feit dat Jorden van Foreest, de toernooiwinnaar van 2021, nu de laagste in rating is. Kortom, iedereen bij Tata is beresterk.
Vincent Keymer – Anish Giri, Airthings Masters 2022, rapid.
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 d5 4. Pc3 Lb4 5. Da4+ Pc6 6. e3 0-0 7. Dc2 Te8 8. Ld2 a6 9. a3 Ld6 10. h3 Ld7 11. Td1 h6 12. c5 Lf8 13. Le2 e5 14. 0-0 Dc8 15. Lc1 Lf5 16. Db3 e4 17. Ph4 Le6 18. f3 Pe7
Zwarts laatste zet, die er normaal uitziet, had beter vervangen kunnen worden door 18…exf3 of door 18…Le7, wat iets ingewikkelder is.
19. fxe4 Pxe4 20. Pxe4 dxe4 21. Lc4 c6
Nu nog 22…Pd5 en alles is prima in orde voor zwart.
22. Txf7
De spaak in het wiel. Het is nauwelijks een offer, want wit krijgt een paard en onweerstaanbare koningsaanval voor zijn toren.
22…Kxf7
Allicht, wie zou dit niet doen? Maar met 22…Pd5 gewoon doorspelen met een pion minder en een slechte stelling was objectief het beste.
23. Tf1+ Pf5 24. Txf5+ Kg8 25. Pg6 Lxc4 26. Dxc4+ Kh7 27. Df7 Le7 28. b4
Bijna sadistisch, deze kalme zet.
28…Dd8 29. Pe5 Tf8 30. Dg6+ Kg8 31. Pf7 De8
Ook 31…Txf7 was na 32. Txf7 hopeloos, maar dit leidt tot mat.
32. Pxh6+ Kh8 33. Pf7+ Kg8 34. Th5 Txf7 35. Dh7+ Zwart gaf op, een zet voor het mat .
Partij in viewer:
Rapid- en blitztoernooien zijn de beste remedie tegen vals spel aan het schaakbord
Gari Kasparov zei eens dat hij hoopte dat topschaak met langere bedenktijd net als ballet en opera altijd zal worden beschermd. Het was een mooie wens die helaas niet zal worden vervuld. Als antifraudemaatregelen, zoals die in Wijk aan Zee zijn genomen, nodig zijn om een klassiek toernooi eerlijk te laten verlopen, zullen organisatoren in de toekomst steeds vaker de voorkeur geven aan rapid- en blitzschaak. Dure detectieapparatuur is niet nodig als de deelnemers geen tijd hebben om vals te spelen.
De transitie is al in volle gang. Het Gasjimov Memorial in Azerbeidzjan nam onlangs afscheid van het trage speeltempo en in het Zwitserse Biel wordt de laatste jaren een allroundtoernooi gehouden waarin de spelers het in drie disciplines, klassiek, rapid en blitz, tegen elkaar opnemen. Het zou mij niet verbazen als het eerste onderdeel binnenkort verdwijnt.
Passend in de trend is ook het steeds grotere belang dat de topspelers hechten aan de WK-toernooien in rapid- en blitz. Oprecht gelukkig was Magnus Carlsen toen hij in de laatste week van 2022 in Almaty, Kazachstan, in beide onderdelen kampioen werd. Voor het laatst bezoekt hij Wijk aan Zee met alle wereldtitels in zijn bezit.
Carlsen – Abdoesattorov, Almaty, WK blitz 2022
1.e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5
Uit Carlsens openingskeus in snelschaak blijkt vaak hoe serieus hij zijn tegenstander neemt of hoe belangrijk de partij voor hem is. Tegen de eerste bordspeler van olympiadewinnaar Oezbekistan ziet hij af van een zet als 1. b3, maar kiest hij het favoriete jachtterrein van de wereldkampioenen: de klassieke Spaanse opening.
3 … a6 4. La4 Pf6 5. d3 b5 6. Lb3 Le7 7. a4 b4 8. 0-0 0-0 9. Pbd2 d6 10. c3 Tb8 11. Te1 Pa5 12. La2 c5 13. d4 bxc3 14. bxc3 cxd4 15. cxd4 Pc6 16. d5
Sterker lijkt mij 16. La3 of 16. Pc4.
16 … Pb4 17. Lc4 Ph5
Te zorgeloos begint hij onmiddellijk aan een actie op de koningsvleugel. Na de stutzet 17 … a5 is het paard op b4 onaantastbaar en staat zwart uitstekend.
18. a5! Pf4 19. Pf1 Lg4 20. Pe3 Lh5 21. Ta3 Dc7 22. Ld2
Nu krijgt zwart een kans op tegenspel die hij na 22. Lf1 niet zou hebben gehad.
22 … Lxf3
Sterk is op dit moment 22 … f5!, de zet waar zwart van droomde toen hij 17 … Ph5 speelde. Na 23. Pxf5 Txf5 24. exf5 Dxc4 verliest wit materiaal en na 23. exf5 e4 24. g4 Lxg4 25. Pxg4 Dxc4 26. Lxf4 exf3 27. Dxf3 Pxd5 staat het ongeveer gelijk.
23. Dxf3 Pc2 24. Pxc2 Dxc4 25. Pe3 Dd4 26. Td1 Dc5?
In blitz komt er bijna altijd een laatste kans, maar niet na deze fout. Hij moest met 26 … g6 de volgende zet verhinderen.
27. Pf5 Lg5 28. h4 Lf6 29. Tc3 Dxa5 30. g3
30 … Pxd5
Even kansloos als 30 … Pg6 31. Pxd6.
31. Ta3 Dc5 32. Tc1 Db6 33. exd5 Db2 34. Td3 Tfd8 35. Kg2 Db5 36. Tc6 Te8 37. Pxd6 e4 38. Pxe4
Zwart geeft op.
Partij in viewer:
Rubriek is om de week
Tata Steel: twee weken continu in spanning
Bij het EK schaatsen debuteerde Ireen Wüst als analist voor de NOS en daarbij deelde ze veel persoonlijke ervaringen. Ze vertelde dat ze tijdens een allroundtoernooi continu bezig was met de volgende afstand. Dus ook de avond en nacht voor de 1500 meter. Ze probeerde dan wel afleiding te zoeken door b.v. het spelen van spelletjes of het kijken van series, maar toch was de spanning de hele tijd aanwezig. Dat aspect, de voortdurend aanwezige spanning tijdens een toernooi, miste ze bepaald niet nu ze gestopt is. Het is iets wat andere topsporters vast bekend zal voorkomen, mij in ieder geval wel. Een topschaker is tijdens een toernooi tussen het schaken door ook steeds bezig met de komende partij. En ook al speel je geweldig en heb je de eerste vijf partijen met superieur spel gewonnen, de spanning van de volgende partij blijft. Want misschien verlies je die wel. En dat het hele toernooi lang, dat soms wel ruim twee weken kan duren. Zoals het Tata Steel Schaaktoernooi: vandaag is de eerste ronde, de laatste ronde is zondag 29 januari. Je moet er maar tegen kunnen!
Het veld in Wijk aan Zee is weer eens erg jong: Carlsen is de op één na oudste speler van de Masters. Nou komt dat vooral omdat de organisatie graag jonge spelers uitnodigt, maar het zou kunnen dat enkele oudere spelers afgehaakt zijn omdat twee weken stress van hen niet meer hoeft. Verder valt op dat in de Challengers verschillende spelers meedoen met nationaliteiten die zelden of nooit vertegenwoordigd waren in Wijk aan Zee: Yilmaz uit Turkijë, Salem uit de Emiraten en Supi uit Brazilië. Geen erg bekende namen, maar de laatste heeft wel zijn 15 minuten roem gehad. Een partij van hem werd namelijk gekozen als de beste partij ooit gespeeld op chess.com. Slachtoffer was de wereldkampioen, die wel kon waarderen hoe hij ingemaakt werd (te zien op Youtube, zoek op Supi Carlsen).
Luis Supi – Magnus Carlsen
1.e4 d5 2.exd5 Dxd5 3.Pf3 Lg4 4.Le2 Pc6 5.Pc3 Dd7 6.h3 Lxf3 7.Lxf3 0–0–0 8.0–0 Pd4
Beide zijden zijn matig ontwikkeld, maar toch begint wit al een aanval.
9.a4!? Kb8 10.Pb5! Pxf3+ 11.Dxf3 a6
Terecht vindt wit het niet nodig om nu zijn paard weg te zetten. Al had hij dat beter met 12.d4! kunnen doen, in de partij had 12…Dd3! vervelend kunnen zijn.
12.c4?! e5? 13.d4! exd4?
Een verdediger naar de koning brengen met 12…Pe7 was nodig.
14.Lf4! axb5 15.axb5 Ld6 16.Ta2 Df5 17.Tfa1 Kc8
Carlsen hoopte dat zijn koning na 18.Ta8+ Kd7 naar veiliger oorden kon vluchten. Hij werd echter verrast door een mokerslag.
18.Dc6!!
waarna de kijkers hem hoorden zeggen “Oeh, dat is vuil! Wauw. Wauw. Wauw. Dat is geweldig, echt geweldig. Wauw. Geweldige partij, echt heel goed.” Na 18…bxc6 19.bxc6 is het mat op a8 niet te voorkomen en hij gaf daarom op.
Partij in viewer:
Groningen is rond Kerst en Nieuwjaar de schaakstad van Nederland en in de tweede helft van januari geldt dit voor Wijk aan Zee, waar het wereldberoemde Tata Steel toernooi, velen zeggen nog het “hoogovenstoernooi”, plaats vindt. Op de dag dat de opening van het festival in Wijk aan Zee wil ik nog terugkomen op het Nederlands kampioenschap dat in Groningen plaatsvond. Zoals vorige week hier bekend werd gemaakt, is grootmeester Erwin l’Ami de nieuwe kersverse schaakkampioen van Nederland. Hij draait al jaren mee in de top van Nederland, maar het was hem nog niet gelukt om deze eretitel te bemachtigen. L’Ami’s spel was in dit kampioenschap zeer overtuigend. Van de kampioen een mooie partij die hij won met de zwarte stukken van Sergei Tiviakov.
Sergei Tiviakov – Erwin l’Ami
1.e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5.d3
Tiviakov kiest voor de d3-variant in het Spaans.
5. … b5 6. Lb3 Lc5 7. c3 d6 8. 0–0 h6 9. Le3 Lxe3 10. fxe3
Meestal is een dubbelpion niet zo goed. In deze variant gaat de f-lijn half open en wordt het centrum goed gedekt voor wit.
10… 0–0 11. Pbd2 Pa5 12. Lc2 c5 13. d4 Pc6 14. d5 Pe7 15. De2 Pg6
Dat paard heeft een hele tocht achter de rug. Het doel daarvan is duidelijk, zwart voorkomt hiermee het standaardplan voor wit in dergelijke stellingen om een wit paard op f5 te krijgen en te spelen op de koningszijde. Dit lukt nu niet, omdat veld h4 voor wits paard niet betreden kan worden. Wit gaat nu iets op de damevleugel doen bij gebrek aan beter.
16. b3 Ld7 17. Ld3 Db6 18. Kh1 a5 19. a4
Nauwkeuriger is 19. Tfb1, wit had zwarts antwoord niet goed ingeschat.
19… c4!
Scherp gezien van l’Ami.
20. bxc4 bxa4 21. Lc2 Tfb8 22. Ta2 Le8 23. Tfa1 Pd7 24. Lxa4 Pc5 25. Ld1 Pf8
Zwart heeft bewust een pion prijs gegeven, maar heeft een mooie strategische compensatie, zoals een mooi veld op c5 voor zijn paard.
26. Pe1 Pfd7 27. h3 Pf6 28. Lc2 Dd8 29. Kh2 g6 30. Df3 Kg7 31. Df2 Ta7 32. Dh4 h5 33. Pef3 a4 34. De1 Tab7 35. Dc1
Wit laat een vork toe, zodat hij moet slaan op b3. Die zwarte pion op b3 bindt de witte sterke stukken, en zwart kan zijn gang gaan op wits koningsvleugel.
35. … Pb3 36. Lxb3 axb3 37. Tb2 Pd7 38. Ta3 Pc5 39. Da1 Ld7 40. Kg1 g5! 41. Db1 g4 42. hxg4 hxg4 43. Pe1 Dg5
Minstens zo goed is 43. … Df6 waarop volgt 44. Pf1 Th8 en ook spoedig uit.
44. Pf1 Th8 45. Kf2 Pxe4+!
Een simpel maar doeltreffend paardoffer.
46. Dxe4
Gewoon opgeven was beter. Wit verliest zijn dame. Het alternatief 46. Kg1 Lf5 en 47. Dh5 is ook helemaal verloren.
46. … Lf5 47.Pf3 Df6
Tiviakov gaf op. 1-0.
Partij in viewer:
