Krantenrubrieken weekend 1 juli 2023
Wekelijks publiceren we de schaakrubrieken van Dimitri Reinderman voor HDC Media, Henk Prins voor het Reformatorisch Dagblad en Nick Maatman voor Dagblad van het Noorden / Leeuwarder Courant
Dimitri Reinderman | Henk Prins | Nick Maatman
Van Hilversum Open naar het NK in Utrecht
Er zijn jaren dat kampioen van Nederland worden relatief makkelijk is. 2013 bijvoorbeeld (inside joke), maar ook de laatste twee jaren hoefden Max Warmerdam en Erwin l’Ami alleen subtoppers te verslaan om de titel te behalen. Dit jaar horen ze ook bij de kanshebbers, maar wordt het ze een stuk moeilijker gemaakt. Onder de deelnemers van het toernooi dat morgen (2 juli) in de Galgenwaard in Utrecht begint zijn Benjamin Bok, die recent bij de Europese Spelen het sterk bezette schaakonderdeel won; Jorden van Foreest, winnaar van Tata Steel in 2021, en wereldtopper Anish Giri, die voor het eerst sinds 2015 weer meedoet. De laatste is topfavoriet maar met Bok in de kwartfinale en Warmerdam in de halve finale als mogelijke tegenstanders is een finaleplaats geen uitgemaakte zaak.
Het vrouwenkampioenschap steekt daarbij schril af. Vorig jaar sprak ik in deze rubriek mijn zorgen uit over het toernooi omdat het noodgedwongen van acht naar zes deelneemsters gereduceerd was. Maar het blijkt nog erger te kunnen: dit jaar is het slechts een vierkamp! En een Hollands onderonsje: de Zuid-Hollandse Anna-Maja Kazarian neemt het op tegen de Noord-Hollanders Robin Duson, Arlette van Weersel en topfavoriet Eline Roebers. De huidige kampioen Machteld van Foreest is er wegens schoolverplichtingen niet bij en de andere afzeggers zullen ook hun redenen gehad hebben, maar voor het vrouwenschaak lijkt het me een slechte zaak.
In Hilversum werd vorige week een weekendtoernooi gehouden waarin twee NK-deelnemers zich goed warmdraaiden. Eline Roebers eindigde op een gedeeld tweede plaats samen met haar lief Khoi Pham en de Spaanse GM Oleg Korneev. Max Warmerdam liet zien dat hij klaar is voor het NK door het toernooi met 5.5 uit 6 te winnen. Hij won in de laatste ronde van Purmerend-talent Labruyere op een manier vergelijkbaar met gravelspecialisten in tennis: de druk erop houden en dan wachten op de fout.
Max Warmerdam – Roger Labruyere
1.Pf3 d5 2.g3 c5 3.Lg2 Pc6 4.0–0 e5 5.d3 Pf6 6.Pa3
Warmerdam vermijdt met Koningsindisch in de voorhand de theoretische paden.
6…Le7 7.e4 0–0 8.De2 dxe4 9.dxe4 Pd4 10.Dd1 Lg4?! 11.c3 Pxf3+ 12.Lxf3 Lxf3 13.Dxf3
Wit heeft na de dubbele ruil de betere loper en daarmee een duurzaam voordeeltje.
13…h6 14.Pc4 Dc7 15.a4 Tad8 16.Te1 b6 17.h4 a6 18.Df5 Pd7 19.Pe3 Pf6 20.Pc4 Pd7 21.Td1 b5 22.axb5 axb5 23.Pe3 Pf6 24.Pd5 Pxd5 25.exd5 Ld6 26.Ta6 Dd7 27.Dxd7 Txd7 28.b3 c4 29.b4 f5 30.Le3 e4 31.Ta5 Tb8 32.Kf1
Wit heeft nog steeds een plusje, maar zonder de volgende fout had zwart heel stevig gestaan.
32…Lc7? 33.Ta7 Tbd8 34.Txc7!
Wikkelt af naar een gewonnen toreneindspel.
34…Txc7 35.Lb6 Tcd7 36.Lxd8 Txd8 37.d6 Kf7 38.Td5 Ke6 39.Txb5 Txd6 40.Tc5 g5 41.Txc4
Met een pion meer is de rest een technisch klusje.
41…gxh4 42.gxh4 Ke5 43.b5 Kf4 44.Ke2 Td8 45.b6 Ta8 46.b7 Tb8 47.Tb4 Zwart gaf op.
Partij in viewer:
Veertig jaar geleden is het alweer. Ik kan me nog herinneren dat in schaakprobleem-tijdschriften verslag werd gedaan van een bijzonder schaakprobleem. Met groot diagram werd een schaakprobleem getoond dat eigenlijk onmogelijk was om dat te componeren. Toch was het in 1983 de 25-jarige Oekraïense componist Leonid Vladmirovich Yarosh, die in Kazan (Rusland) woonde, gelukt om een zogenaamde orthodoxe Babson te maken. In maart 1983 werd zijn eerste versie geplaatst, deze had geen mooie sleutelzet en in augustus van dat jaar werd deze versie verbeterd. Deze vierzet had naast de mooie inhoud ook nog een prachtige sleutelzet. Ik heb destijds in diverse schaakrubrieken bij dit schaakprobleem het woord “volmaakt” zien staan. In ieder geval stond veertig jaar geleden de wereld van het schaakprobleem op zijn kop door dit schaakprobleem.
Het thema Babson heeft te maken met het promoveren van zwarte en witte pionnen tot vier verschillende stukken: dame, toren, loper en paard. Na de sleutelzet heeft zwart de mogelijkheid met een pion op de tweede rij tot promoveren. Zwart moet dit doen op hetzelfde veld en zwart neemt voor de pion in elke variant een ander stuk voor de pion. Wit antwoordt na deze promotiezetten met een zelfde promotie op eenzelfde promotieveld aan de andere kant van het bord. Als zwart tot dame promoveert, moet wit ook tot dame promoveren en dan op de vierde zet matzetten. Datzelfde verhaal gebeurt ook voor een toren, loper en een paard.
De oplossing van de vierzet van Yarosh is 1.a7! Een verrassende en prachtige sleutelzet.
De dreiging is 2. axb8D en 3. Txf4/Dxf4 mat.
De varianten waar het in deze vierzet om te doen is zijn:
1. … axb1D 2. axb8D! De4 3. Txf4/Dxf4+ Dxf4 4. Dxf4/Txf4 mat;
1. … axb1T 2. axb8T! Txb2 3. Txb3 Kxc4 4. Da4 mat;
1. … axb1L 2. axb8L! Le4 3. Lxf4 Lx8 4. Le3 of Le5 mat.
1. … axb1P 2. axb8P! Pxd2 3. Dc1 Pe4 4. Pc6 mat.
Een fabelachtig mooie prestatie!
In 2023 werd door de Duitse componist Werner Keym ook een Babson gecomponeerd. Vierzet 1004 mag opgelost worden en probeer de promoties te vinden. Over twee weken het vervolg.
Vorm is tijdelijk, klasse is permanent
In Dubai vond afgelopen week het nieuwe evenement The Global Chess League plaats. Er werd geëxperimenteerd met franchises – zes grote bedrijven sponsorden een team van zes spelers, die hun wedstrijd allemaal in een speciaal tenue speelden. Elk team had een grootheid aan het eerste bord, minimaal twee vrouwen en één jong talent. Het concept lijkt een strategische meesterzet. Bij teamformats kunnen de fans sympathie ontwikkelen voor een bepaald team en het evenement geeft een enorme financiële impuls aan de schaakwereld.
Uiteindelijk gingen de ‘Triveni Continental Kings’ er met de winst vandoor, onder leiding van coach Loek van Wely, met Levon Aronian aan het topbord en een excellerende Wei Yi.
Het grootste spektakel was een werkelijk magnifiek eindspel tussen Anand en Carlsen. Na lange afwezigheid van Anand was het spannend hoe hij in het evenement voor de dag zou komen in het rapidformat tegen de wereldtop. Hij behaalde liefst 6/10 en scoorde daarmee boven verwachting. Carlsen speelt daarentegen momenteel met een vormcrisis, met een serie van tegenvallende resultaten. In de Global Chess League wist hij zich enigszins te herpakken. Tegen Anand liet hij weer even zijn genialiteit zien.
Viswanathan Anand – Magnus Carlsen
Met zijn kenmerkende weergaloze techniek heeft Carlsen een remise-eindspel naar zijn hand gezet. Inmiddels staat hij op winst. De zwarte loper lijkt van de verkeerde kleur, maar die ene zwakte op h5 zorgt ervoor dat het witte paard compleet vastgebonden is. Zoekende naar het juiste plan is Carlsen hier net te gehaast met
54…b4?
Het winnende plan is eerst de loper naar e8 te brengen en dan pas …b4 gevolgd door …Kd4, waarna de loper ook defensief een rol speelt. In de partij krijgt Anand tegenspel.
55.cxb4+ Kd4!?
Nu de koning binnendringt lijkt de situatie uiterst gevaarlijk voor wit. 55…Kxb4 56.c3+ Kxa5 levert een pion op, maar zwart kan dan vervolgens geen vooruitgang boeken. Wit heeft een vesting.
56.c3+ Kd3 57.b5!
Anand creëert een vrijpion waarna ook de zwarte loper gebonden is.
57…axb5 58.a6 Kd2 59.a7 Ld5 60.Pxf5?
Dit verliest. Wit had ternauwernood remise kunnen houden met 60.Pf1+! De zwarte koning moet van de dominante positie op d2 verjaagd worden. In de partij ontstaat een enorm spannende race.
60…exf5 61.e6 b4 62.e7 bxc3+ 63.Ka2 c2 64.a8D!?
We zijn bij een fascinerend moment aangebroken. Je kunt zien hoe belangrijk Anand het schaken nog vindt. Zijn handen trillen als hij de zetten uitvoert. Ineens schiet hij in diepe verzuchting naar achter op zijn stoel. Carlsen moet glimlachen. ‘Ik zie wat jij ziet!’ zal hij gedacht hebben. Anand glimlacht terug. ‘Ik zie dat jij ziet wat ik zie’, zal Anand gedacht hebben. Wat hebben ze gezien?
64…Lxa8 65.e8D Le4!?
Carlsen houdt de partij gaande. Na 65…Dc1? ontsnapt wit op miraculeuze wijze met met 66.De3+! wat onmiddellijk leidt tot pat. Het ongelofelijke is dat de enige winnende zet het studie-achtige 65…c3!! is. Pat is daarmee geweken en de c-pion is niet te stoppen.
66.Dd8+ Ld3 67.Dd4?
Anand liet gelijk na de partij zien dat 67.Db6! remise maakt. Wit vertrouwt andermaal op de pattruc met De3+ en na de paardpromotie krijgt wit tegenspel met Dxh6.
67…c1P+!!
Carlsen wint nu op geniale wijze. Hij omzeilt het pat en laat zien dat pion, paard en loper sterker kunnen zijn dan een dame.
68.Ka3 c3 69.Db6 Pe2 70.Dxh6 c2 0-1
Vorm is tijdelijk, klasse is permanent. Dat geldt voor beide schaaklegenden.
Partij in viewer:
