Krantenrubrieken weekend 5 augustus 2023
Wekelijks publiceren we de schaakrubrieken van Dimitri Reinderman voor HDC Media, Henk Prins voor het Reformatorisch Dagblad en Nick Maatman voor Dagblad van het Noorden / Leeuwarder Courant
Dimitri Reinderman | Henk Prins | Nick Maatman | Hans Ree
Zeldzame aandacht voor het WK vrouwen
Vorige maand werd in China de tweekamp om de wereldtitel bij de vrouwen gespeeld, maar goede kans dat u dat ontgaan is. Er was immers maar weinig aandacht voor was in de Westerse media, zoals wel in meer sporten de vrouwen relatief weinig publiciteit krijgen. Ik heb daar een theorie over. Omdat de vrouwelijke sporters minder bekend zijn, krijgen ze minder aandacht. Mensen zijn nou eenmaal meer geïnteresseerd in mensen die ze al kennen. Maar waarom zijn ze minder bekend? Omdat ze minder aandacht krijgen. Eem vicieuze cirkel dus. Hoe te doorbreken? Misschien dat een korte beschrijving van de beide vrouwen een klein beetje helpt.
Uitdager Tingjie Lei is 26 jaar en al sinds haar 19e grootmeester. Naast schaker is ze studente economie in Shanghai. Ze heeft een dynamische speelstijl en een extraverte persoonlijkheid. Ze plaatste zich voor het WK door in april Zhongyi Tan (de wereldkampioene van 2017) te verslaan. Wenjun Ju is 32 jaar. Zij werd grootmeester op haar 23e en is sinds 2018 wereldkampioen. Ook zij deed economie in Shanghai en studeerde daar in 2015 af. Zij heeft een positionele speelstijl en een meer gereserveerde persoonlijkheid. In de match kwam ze in eerste instantie achter en maakte ze in de achtste partij gelijk. De twaalfde en laatste matchpartij werd beslissend.
Wenjun Ju – Tingjie Lei
1.d4 d5 2.Pf3 Pf6 3.e3 c5 4.dxc5 e6 5.b4
Ju koos deze match vaak voor zijvarianten met wit.
5…a5 6.c3 axb4 7.cxb4 b6 8.Lb5+ Ld7 9.Lxd7+ Pbxd7 10.a4 bxc5 11.b5 Dc7 12.Lb2 Ld6 13.0–0 0–0 14.Pbd2
De stelling lijkt erg (met verwisselde kleuren) op de Noteboomvariant van het Slavisch. Een strijd tussen vrijpionnen.
14…Tfc8 15.Dc2 c4 16.Lc3 Pc5 17.a5 Pb3 18.Lxf6
Wint een kleine kwaliteit tegen een pion, maar deze ruil is op zich niet slecht voor zwart.
18…Pxa1 19.Lxa1 Dxa5 20.Dc3 Dxc3 21.Lxc3 Tcb8 22.Pd4 e5?
De ruil van e-pion tegen b-pion is wel slecht voor zwart, omdat wit een onaantastbaar paard op d4 krijgt en pion d5 erg zwak wordt.
23.Pf5 Lf8 24.Lxe5 Txb5 25.g4 g6 26.Pd4 Tb2 27.Pb1 Lg7 28.Lxg7 Kxg7 29.Pc3
Materieel staat het ongeveer gelijk, maar toren plus beide paarden zijn hier veel sterker dan de twee zwarte torens. Pion d5 gaat er vroeg of laat af en de broeder op c4 daarna ook.
29…Ta5 30.Td1 Tb6 31.Pde2 Tb3 32.Kg2 h6 33.Kf3 f6 34.Tc1 Kf7 35.Pf4 d4 36.exd4
Dat is één.
36…g5 37.Pfe2 f5 38.gxf5 Txf5+ 39.Ke3 g4 40.Pf4 Tb8 41.d5 Tf6 42.Tc2 Ta8 43.Pb5 Tb6 44.Pd4 Ta3+ 45.Ke4 c3 46.Pfe2 Tb2 47.Kd3 Tb1 48.Pxc3
En dat is twee. De rest is alleen nog een kwestie van goed opletten.
48…Th1 49.f3 gxf3 50.Pxf3 Tf1 51.Pd4 Ke7 52.Kc4 Tf4 53.Tb2 Th4 54.Tb7+ Kf6 55.Tb2 Ta8 56.Kc5 Th3 57.Pcb5 Te3 58.d6 Ke5 59.Pc6+ Ke4 60.d7 Td3 61.Pd6+ Kf4 62.Tb8 Zwart gaf op.
Partij in viewer:
Het is bijzonder te noemen dat probleemcomponist Leonid Yarosh met twee meesterwerken en met hetzelfde thema, Babson, de maximale score kreeg van de jury in het FIDE album van 1983-1985. Twaalf punten ontvangen is al een grote prestatie voor één probleem, maar voor twee mag de vlag uit. Ook vierzet 1005 is verbazing wekkend mooi om na te spelen.
Het begint al met een fraaie valstrik. Als wit direct start met 1. exd8D? dan blijkt de enige weerlegging te zijn 1. … c1P! Dit heeft te maken met het feit dat zwart dan met 2. Pb3 schaak kan geven waardoor wit de zwarte koning niet meer op de vierde zat kan mat geven. De sleutelzet is 1. Pxc3! Op de zwarte promotie tot dame op c1, 1. … c1D volgt de witte dame-promotie op d8, 2. exd8D. Zwart gaat verder met 2. … Dxc3 waarop 3. Pxf6 wordt gespeeld en zwart mat loopt: 3. … Dxb2 4. Dxb2 mat. Na promotie tot toren 1. … c1T is volgens het Babson-thema 2. exd8T de witte reactie. Het vervolg is dan 2. … Txc3 3. Pxf6 Kxf6 4. Lxc3 mat, of 2. … Td1 3. Te7 Txd5+ 4. Txd5 mat.
De derde promotie is de promotie tot loper. 1. … c1L 2. exd8L , niet hier 2. exd8D? Lxe3 3. Tc4 pat, 2. … Lxe3 3. Tc4 Kd6 4. Pe4 mat. De laatste promotie is promotie tot paard. 1. … c1P. Wit promoveert ook tot paard 2. exd8P. Zwart geeft schaak 2. … Pb3+, waarna wit met 3. Kb6, Pxa1 4. Pf7 de zwarte vorst mat geeft. Het Babson thema is helemaal volledig vertoond. Ook hier is sprake van een Echo-Babson, de witte promoties tot dezelfde stukken is de echo van de zwarte promoties. Het is heel knap om dit te componeren. Voor de volledigheid nog wat bijvarianten: 1. … Txd5+ 2. Pxd5+ Ke4 3. Dh1+ Kd3 4. Pf4 mat en 1, … Td6 2. Pxa2+ Ke4 3. Dh1+ Kd3 4. Pc1 mat.
Opgave 1010
In het Nederlands kampioenschap voor vrouwen, begin vorige maand in Utrecht, speelde de nieuwe kampioene van Nederland, Eline Roebers, een partij tegen Arlette van Weersel. In de stand van stelling 1010 is wit aan zet. Hoe kan wit een stuk winnen? Bespreking volgt over enkele weken.
Arlette van Weerstel moest helaas als gevolg van storm Poly het toernooi vroegtijdig verlaten.
Tijdnoodjunkies
De World Cup, het meest spectaculaire evenement van de schaakkalender, is deze week van start gegaan in het Azerbeidzjaanse Baku. In bijna een maand tijd zal een veld van 206 spelers middels een knock-out format worden teruggebracht tot een enkele winnaar. De matches bestaan steeds uit twee partijen gevolgd door tiebreaks. Zo wordt het veld iedere drie dagen gehalveerd.
Onder de deelnemers is ook de Oekraïense grootmeester Vasyl Ivanchuk. Aanvankelijk mocht hij het land niet uit. Ivanchuk behoort immers tot de Oekraïeners van dienstplichtige leeftijd. Er moest een petitie aan te pas komen die onder meer werd getekend door Carlsen en Anand, waardoor de Oekraïense overheid overstag ging.
Mijn oog werd in de eerste ronde gegrepen door een partij tussen de Indiase grootmeester Bharathakoti en de Georgische grootmeester Pantsulaia.
Harsha Bharathakoti (2563) – Pantsulaia Levan (2564)
1.d4 g6 2.c4 Lg7 3.e4 d6 4.Pc3 c5 5.d5 Lxc3+ 6.bxc3 e5!?
Pantsulaia staat bekend om zijn eigenzinnige kijk op de schaakopening. Slechts 92 keer werd deze zet hier gespeeld. Waaronder driemaal door Carlsen en driemaal eerder door Pantsulaia zelf. De zwarte opstelling is een soort hybride tussen de Hübner variant van het Nimzo-indisch, de Tsjechische benoni en het Dzindi-indisch.
7.Ld3 Pd7 8.f4?!
De Indiase grootmeester heeft het systeem nog niet goed bestudeerd. Het lijkt logisch om het centrum op de rechterflank open te breken, maar zonder adequate voorbereiding krijgt zwart permanente controle over het belangrijke veld e5.
8…Df6! 9.Pe2 Dh4+ 10.g3 De7 11.0-0 h5 12.f5 gxf5 13.exf5
Pas 13 zetjes zijn gespeeld. De zwartspeler heeft slechts een kwartier van zijn tijd gebruikt terwijl de witspeler nog maar een kwartier over heeft! Toch gaat zwart hier schromelijk in de fout.
13…f6??
Na zetten als …Df6 of …Pgf6 staat zwart iets beter.
14.Kh1?
14.Te1! won hier op slag. De laatste zet van zwart heeft de velden e6 en g6 enorm verzwakt en de penning over de e-lijn garandeert dat het witte paard deze velden kan betreden via f4.
14.Dg7 15.Pg1 Pe7 16.Pf3 Dg4 17.Le2 Dxf5 18.Pg5 Dg6 19.Pe6 Pb6 20.Ld3 e4!
21.Pc7+?
De toren op a8 is volstrekt irrelevant.
21…Kd8 22.Pxa8 Pxa8?
Een onbegrijpelijke beslissing. Pantsulaia laat de witveldige loper in leven, die als belangrijke verdediger van de witte velden fungeert. 22…exd3 was winnend, maar nog sterker was 22…h4! met een winnende aanval.
23.Le2 Lh3 24.Tg1 Pb6 25.Lf4 f5?
Pantsulaia heeft zijn voordeel op de klok bepaald niet weten om te zetten in voordeel op het bord. Integendeel. Ook Pantsulaia’s klok nadert nu het nulpunt. Inmiddels heeft de witspeler een extra kwaliteit, hij krijgt nu het initiatief en zijn aanval gaat in feite vanzelf.
26.Tb1! Kc7 27.Db3 Pec8 28.a4 Lg4 29.Lxg4 Dxg4 30.a5 Pd7 31.Dxb7+
Nu b7 is gevallen is de partij in feite beslist.
31…Kd8 32.Tbf1 e3 33.Db2 Te8 34.Te1 e2 35.Tg2 Df3 36.Kg1 Dd3 37.Tgxe2 Tg8 38.Db7 Dxc3 39.Lg5+ Pf6 40.Df7 1-0
Tijdnoodjunkies zijn er in allerlei soorten en maten. Je zou toch denken dat grootmeesters hun timemanagement ergens in hun carrière wel op orde krijgen. Maar niets blijkt minder waar. Wellicht zijn het dit soort partijen die ervoor zorgen dat ze het nooit afleren. Wanneer onevenredig tijdverbruik niet wordt afgestraft zal de natuurlijke selectie zijn werk niet doen. Tijdnoodjunkies zullen hun gedrag blijven procreëren.
Partij in viewer:
Alleen Eline is er nog
Grootmeester Hans Ree schrijft wekelijks over schaken. Om zich in te leven in de World Cup in Bakoe speelt hij partijen na uit eigen eerdere knockout toernooien. Met een moderne schaaksoftware als secondant. Hartverscheurend. ‘Stomkop!’
Lees (voor niet-abonnees alleen op vrijdag van verschijning gratis) verder: www.groene.nl/artikel/alleen-eline-is-er-nog
Krantenrubrieken fini?