Krantenrubrieken weekend 7 oktober 2023
Wekelijks publiceren we de schaakrubrieken van Dimitri Reinderman voor HDC Media, Henk Prins voor het Reformatorisch Dagblad, Nick Maatman voor Dagblad van het Noorden / Leeuwarder Courant en Hans Ree in de Groene Amsterdammer.
Dimitri Reinderman | Henk Prins | Nick Maatman | Hans Ree
Rijke liefhebber organiseert toptoernooi in Amsterdam
Ilya Levitov is een Russische zakenman. Hij is vice-president van de wereldschaakbond geweest en co-auteur van een boek over de WK-matches van Vladimir Kramnik. In 2019 wilde hij zijn 40e verjaardag op een speciale manier vieren. Hij besloot in een hotel in Amsterdam een schaaktoernooi te organiseren met acht topspelers, veelal (Russische) generatiegenoten. Hij zocht geen publiciteit ervoor, het was niet online te volgen, niet toegankelijk voor publiek op speciaal uitgenodigde gasten na. Ian Nepomniachtchi won het toernooi. Vier jaar later werd in hetzelfde hotel de Levitov Chess Week opnieuw georganiseerd. Er waren wel wat veranderingen: tien i.p.v. acht spelers (waaronder natuurlijk Kramnik), het toernooi was dit keer wel online te volgen en (een beperkt aantal) toeschouwers waren welkom. Het doet denken aan de Melody Amber toernooien die in de periode 1992-2011 in Monaco werden gehouden (des te maar daar amberveteranen als Ljubojevic, Judit Polgar en Jeroen Piket als gast in Amsterdam aanwezig waren), maar zelf vergeleek Levitov het met het Verbierfestival voor klassieke muziek. “Daar zijn de beste musici aanwezig om met vrienden een mooie tijd te hebben. Ik hoop dat de Levitov Chess Week in Amsterdam net zo een ontmoetingsplaats voor liefhebbers wordt.” De Rus, die sowieso vaak onze hoofdstad bezoekt, hoopt een traditie van het toernooi te maken. Dat hoop ik ook, liefst zonder een beetje ongemakkelijk gevoel door de oorlog in Oekraïne.
Niet alles was anders. Net als vier jaar geleden werd Nepomniachtchi de winnaar van het toernooi. Hij begon matig en verloor drie van zijn eerste vijf partijen, maar uiteindelijk eindigde hij met 12.5 uit 18 twee punten voor op Svider en Aronian. Met het speeltempo van tien minuten p.p.p.p. plus vijf seconden per zet was het niveau niet altijd hoog, maar op de volgende partij zal de zwartspeler best trots geweest zijn.
Viswanathan Anand – Shakhriyar Mamedyarov
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 Pge7 4.Pc3 Pg6 5.h4 Pd4 6.Lc4 h5 7.Pg5 d5 8.Lxd5?
Wit speelde, inclusief 8.Lxd5, allemaal logische zetten, zwart juist een beetje raar. En toch staat wit hier al verloren! 8.Pxd5 Pxh4 9.d3! had tot spannende stelling geleid.
8…Lg4! 9.Lxf7+ Kd7
De volgende zetten van wit zijn geforceerd.
10.f3 Pxh4 11.d3 Pxg2+ 12.Kf1 Pf4 13.Lxf4 exf4
Materieel staat het weer gelijk. De zwarte koning staat echter op d7 relatief veilig, zijn collega op f1 niet.
14.Pe2 Pxe2 15.Dxe2 Dxg5 16.fxg4 Lc5 17.gxh5 Ke7
Jaagt de loper weg zodat zwart f3 kan doen.
18.d4 Lxd4 19.Lb3 f3!
Deze pion is levensgevaarlijk dicht bij de witte koning.
20.Dh2 Lb6 21.Dh3
Ook in het eindspel na 21.Dh4 Txh5! 22.Dxg5+ Txg5 is de f-pion dodelijk sterk.
21…Th6 22.Td1 Td8
Ruilt de verdedigende toren af, waarna de zwarte dame beslissend toegang tot d2 krijgt.
23.c3 Txd1+ 24.Lxd1 Dd2 Wit gaf op.
Partij in viewer:
Afgelopen zomer werd Eline Roebers kampioen van Nederland bij de vrouwen. Van haar een mooie partij uit de laatste ronde.
Eline Roebers – Anna-Maja Kazarian
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Le7 4. e5 c5 5. Dg4 g5!?
Zulk soort zetten zijn misschien wel origineel, maar vaak wordt de “verrasser” verrast.
6. dxc5
6. h4 ziet er niet onaardig uit.
6. … Pc6 7. Pf3 h5 8. Da4 Ld7 9. Lb5 g4
Misschien is een stuk in het spel brengen, zoals 9. … Ph6, beter.
10. Pd4 Pxe5 11. Lxd7+ Dxd7 12. Pdb5
Dreigt Pc7+
12. … Kf8?
Met 12. … Tc8 lijkt zwart iets beter te staan. Pion c5 gaat er zeker af en zwarts invloed op het centrum is groot. De wat onveilige koning kan een probleem worden.
13. Lf4 Pg6 14. Ld6 Kg7 15. 0-0
15. 0-0-0 lijkt ook wel mogelijk en misschien wat veiliger.
15. … Ph6
Mijn computer vindt 15. … b6 kansrijker.
16. Lxe7 Dxe7 17. Dd4+ Kh7
Anna-Maja durfde 17. … Df6 niet aan, wegens 18. Dxf6+ Kxf6 19. f3. Maar later bij het analyseren van de partij werd ontdekt dat dan 19. … g3 goed is, na 20. hxg3 Pf5 21. Kf2 Pe5 heeft zwart goed spel.
18. Pd6 Dg5 19. Tae1 Pf5 20. Pxf5 Dxf5 21. f3!
De f-lijn van Eline moet open.
21. … g3
Nu heeft Anna-Maja geen voordeel van deze zet, zoals eerder.
22. hxg3 Tad8 23. Pb5 Dg5 24. f4!
De nieuwe kampioen weet wat aanvallen is.
24. … Dxg3 25. Te3 Dg4 26. Df6 Td7 27. Kh2?
In het heetst van het spel kan de beste breister wel eens een steekje laten vallen. Anna-Maja kan nu kansen krijgen als zij 27. … Tg8! zou spelen.
27. … h4?
Maar ze zag dit over het hoofd.
28. Pd6
Deze zet had een zetje eerder gespeeld moeten worden.
28. … Tf8i 29. Th3 b6 30. f5!
Eline gaat de partij met krachtzetten uitmaken.
30. … exf5 31. Pxf5 Tg8 32. Pxh4
32. Txh4+ is wat doeltreffender, 32. … Pxh4 33. Dh6 mat.
32. … Pf4 33. Txf4
Zwart gaf op, zij loopt mat. 1-0.
Partij in viewer:
Opgave 1010
In het Nederlands kampioenschap voor vrouwen speelde Eline Roebers een partij tegen Arlette van Weersel. In de stand van stelling 1010 is wit aan zet. Hoe kan wit een stuk winnen? Deze opgave stond in augustus in deze rubriek.
De oplossing is 1. Pxe4 (maakt niet uit welk paard) 1. … fxe4 2. Dh5+ en 3. Dxc5, met winst van een loper.
Maurizzi’s meesterwerk
In Mexico-Stad stond de wereldtitel bij de jeugd op het spel. Wereldtoppers als Abdusattorov, Keymer en de Indiase toptalenten schitterden in afwezigheid. Topfavoriet was daardoor Hans Niemann. De jonge Amerikaan baarde opnieuw opzien door uit te spreken dat zijn ultieme doel is om de eerste Amerikaanse wereldkampioen ooit te worden! Vanwege de prestaties van Bobby Fischer zal Niemann een tijdmachine uit moeten vinden om zijn doel te verwezenlijken…
Zijn favorietenrol wist Niemann niet waar te maken. Al in de derde ronde liep hij tegen een nederlaag aan en bij een ultieme winstpoging in de slotronde tegen de Russische grootmeester Arseniy Nesterov eindigde het opnieuw in mineur.
De show werd gestolen door de pas 16-jarige Franse grootmeester Marc’Andria Maurizzi. Na 11 ronden had hij 8½ punt en uit een groep van 4 had hij de beste tiebreak. In de negende ronde speelde hij een partij die zo verbluffend was dat deze rechtstreeks in de boeken kan worden opgenomen.
Marc`Andria Maurizzi (2555) – Ivan Schitco (2533)
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6 4.La4 Lc5 5.0-0 Pge7 6.c3 Pg6 7.d4 La7 8.Lg5 f6 9.Le3 d6
We verlaten al vroeg de gebaande paden. De meeste partijen gingen verder met 9…0-0.
10.d5!? Lxe3 11.dxc6 b5 12.fxe3 bxa4 13.Dxa4 0-0 14.c4!
De Fransman heeft dynamisch gereageerd op het inventieve openingsspel van zijn tegenstander. Een bijzonder onorthodoxe stelling is ontstaan. Met name de witte structuur springt in het oog. De dubbele geïsoleerde pionnen in het centrum ogen zwak, maar kunnen nauwelijks aangevallen worden. Als compensatie heeft wit mooie halfopen lijnen, en uitstekende velden voor zijn stukken. Bovendien heeft zwart momenteel weinig tegenspel. Schitco probeert daar verandering in te brengen.
14…f5!? 15.Pc3 fxe4 16.Pd2! Lf5 17.Pdxe4 Dh4 18.c5!
Dit oogt wat riskant, gegeven de horizontale interactie die nu ontstaat tussen beide dames.
18…d5
Wat is wit van plan?
19.Pd6!!
Een vlucht naar voren. Wit beweert dat het paard taboe is omdat het vooruitgeschoven pionnenduo dan de doorslag zal geven.
19…Dxa4 20.Pxa4 Ld3
Het lijkt leuk en aardig, zo’n paard op d6, maar wat richt het nou werkelijk uit? We zijn slechts twee zetten verder, en toch is hier opnieuw een kritiek moment aangebroken.
21.Pb6!!
Zelfvork! Tegelijkertijd staan er bij wit nu twee stukken en toren aangevallen, terwijl zwart aan zet is. Maurizzi heeft magnifiek berekend dat de complicaties gunstig voor hem uitpakken.
21…Lxf1
Na 21…cxb6 22.Txf8+ Txf8 23.cxb6 zijn te pionnen te sterk. Het bekende adagium: twee verbonden vrijpionnen op de zesde rij zijn een toren waard.
22.Pxa8 Txa8 23.Txf1 Td8?!
Nu gaat het vanzelf bij wit. Met 23…d4!? kon zwart nog spartelen.
24.b4! Pe7 25.Tf7! Pxc6 26.Txc7 Pxb4 27.Tb7?!
27.Pf5! Was het sterkst.
27…a5 28.a3?! Pd3?
Na twee kleine schoonheidsfoutjes van wit mist zwart hier een kans om met 28…Pa6! terug in de partij te komen.
29.c6!
Nu beslist de c-pion de strijd.
Pc5 30.Tb6 Pe6 31.Pb5 Tc8 32.c7 Pxc7 33.Tc6 Pxb5 34.Txc8+ Kf7 35.a4 Pd6 36.Tc5 Ke6 37.Txa5 1-0
Een wervelende overwinning, en dat terwijl zwart eigenlijk niet eens zoveel verkeerd deed. Ondanks zijn prille carrière wordt het voor Maurizzi een enorme uitdaging om dit te overtreffen.
Partij in viewer:
Lees (voor niet-abonnees alleen op vrijdag van verschijning gratis) verder: www.groene.nl/auteur/hans-ree
13 oktober: Totale schaakliefde
Ik vraag me (opnieuw) af in wat voor zaken Levitov zit en waar hij woont. Vallen zijn zakelijke actviteiten niet onder het handelsembargo? En geldt dat niet ook voor het ontvangen van prijzengeld door de deelnemers? Niet alleen het toernooi wordt buiten de publiciteit gehouden, over Levitov zelf is ook niet veel te vinden.
N.a.v, de schaakrubriek van Hans Ree. Bowinnik wist het Sovjet kampioenschap van 1940, waar hij veel last zei te hebben van het lawaai, naar zijn hand te zetten om in 1941 in een extra kampioenschap de uitdager van Aljechin te worden.
The hall in which the 12th Championship was held had excellent acoustics so the players suffered with noise from the audience. Botvinnik, who was leading after nine rounds, felt his performance was being affected by these conditions and he ended up in shared fifth and sixth places with Boleslavsky behind Bondarevsky and Lilienthal who were joint first, Smyslov third and Keres fourth.
After receiving a letter from Botvinnik and working behind the scenes, chess organiser (and keen Botvinnik supporter) Vladimir Nikolayevich Snegiryov persuaded the authorities that a Match – Tournament of the first six place-getters would be a fairer determination of the Champion (and hence Challenger for Alyekhin), rather than the proposed winner of the Bondarevsky-Lilienthal Match play-off.
So the Match – Tournament was a twenty-round affair, with the first ten rounds held in the Tauride Palace (1) in Leningrad and last ten rounds played in the Hall Of Columns in Moscow. It started on the 23rd of March and ran until the 29th of April. Botvinnik ran out the convincing winner.