Krantenrubrieken weekend 14 Oktober 2023
Wekelijks publiceren we de schaakrubrieken van Dimitri Reinderman voor HDC Media, Henk Prins voor het Reformatorisch Dagblad, Nick Maatman voor Dagblad van het Noorden / Leeuwarder Courant en Hans Ree in de Groene Amsterdammer.
Dimitri Reinderman | Henk Prins | Nick Maatman | Hans Ree
Schaken, vakantie en overgeven in Albanié
Zou u wel eens samen met schaakvrienden een toernooi willen spelen waar u de kans heeft om tegen Magnus Carlsen te mogen spelen? In een land waar u nog niet eerder geweest bent, maar wel in Europa? Dan heeft u deze maand een kans gemist. Van 1 t/m 10 oktober werd namelijk in Albanië het Europees kampioenschap voor clubteams gespeeld. Voor Bunschotenaar Dick de Graaf is dit EK een jaarlijks uitje, alleen had hij dit jaar een probleem: bij zijn eigen club En Passant was er dit jaar niet genoeg interesse. Geen nood: Bloemendaalse SV had zich wel aangemeld (het EK heeft open inschrijving) en hij mocht als gastspeler in dit team meedoen (net als o.a. GM Van Wely en IM Lopez). En wat denkt u? Ze werden in de eerste ronde meteen tegen het team van Carlsen ingedeeld! Het werd een zware nederlaag terwijl Carlsen niet eens meedeed, maar toch leuk. Het Bloemendaalse team zou uiteindelijk in de middenmoot (plek 47) eindigen, terwijl Carlsen met zijn Noorse club enigszins verrassend won, voor o.a. favoriet Superchess (met Jorden van Foreest op bord 4).
Ook voor de spelers van LSG Leiden en Paul Keres was Albanië een leuk schaakvakantieland, zo bleek uit de verslagen op de clubwebsites. Een smetje was wel dat veel spelers in het hotel een voedselvergiftiging opliepen (al lag volgens de organisatie het overgeven en de diarree aan een virus, want “een voedselvergiftiging hebben we hier nooit gehad.”) Beide teams hadden hun onderlinge wedstrijd voor de KNSB-ronde van afgelopen zaterdag vooruit gespeeld en dat werd een slachting: 8.5-1.5 voor LSG. De Leidenaren (die 16e zouden worden) wonnen bij het EK opnieuw de onderlinge wedstrijd, maar nu waren de cijfers dragelijker: 3.5-2.5. En de kopman van Paul Keres (dat 39e werd, 84 teams totaal) had het genoegen om de Nederlands kampioen van 2008 en 2010 te verslaan.
Hugo ten Hertog – Jan Smeets
1.Pf3 d5 2.g3 Pf6 3.Lg2 e6 4.0–0 b5 5.d3 Lb7 6.c4 a6 7.cxd5 exd5 8.Pbd2 c5 9.Pb3 Le7
Zwart heeft veel pionzetten gedaan en staat daarom wat achter in ontwikkeling, maar hoe daarvan te profiteren?
10.Ph4! g6 11.Lh6!
Zo houdt wit de zwarte koning in het midden om vervolgens het centrum te openen.
11…Pbd7 12.e4 dxe4 13.dxe4 c4 14.e5! Pe4?
Na 14…Lxg2 15.exf6 Pxf6 16.Kxg2 Dxd1 17.Taxd1 cxb3 zijn de dames geruild en dan gaat het wel voor zwart.
15.De2 Pdc5 16.Pxc5 Pxc5 17.Lxb7 Pxb7 18.e6!
Dit is het verschil: met dames op het bord heeft wit een winnende aanval.
18…Pc5 19.Tad1 Pd3 20.exf7+ Kxf7 21.Tfe1 Dd6 22.Df3+ Lf6 23.Lf4 Dc5 24.b4 Db6
Nu gaat het mat maar ook b.v. 24…Pxb4 25.Td7+ helpt niet.
25.Dd5+ Kg7 26.Dd7+ Kg8 27.Txd3 cxd3 28.Lh6 Zwart gaf op
Partij in viewer:
De afwijkende zetten in de spelregels van het schaken, zoals rokade, promotie en en-passantslag, kunnen bijzondere effecten vertonen. Zo kan bijvoorbeeld de en-passantslag als een “onzichtbare penning” getoond worden.
Zie de partij Gulko-Agdestein. Wit had zojuist 16. Tad1 gedaan om zijn pionoffer te rechtvaardigen met een druk op de zwakke pion d7. Zwart speelde echter het onverwachte 16. …d5!! en zowel de d-pion als de zwakke c-pion is gered. Wit had overzien dat pion d5 niet via en-passant geslagen kon worden, omdat de witte dame dan door de zwarte dame wordt geslagen.
Van het idee van de “onzichtbare penning” maakte Jan Timman een interessante studie, wit begint en maakt remise, zie diagram 1.
Wit heeft wat meer materiaal ,maar zijn koning zit vast in een matnet.
Wit moet beginnen met 1. Dxh4+
1. Dxg3 verliest wegens 1. …fxg3 2. Txh4+ Kg5 3. Tg4+ Kh5 4. Ld4 Td1+ 5. Kg2 f5 6. Txg3 Txd4 7. e4 Pe3+ enz.
1. …Lxh4 2. Txh4+ Kg5 3. Tg4+ Kf5
Na 3. …Kh5 4. Lxf6 Pe3+ 5. Kf2 Pxg4 6. fxg4+ Kxg4 7. Ke1 is het remise.
4. Ld4!!
Het klinkt wat onbegrijpelijk, maar deze loper staat indirect gedekt.
4. …Txd4 5. e4+
En nu komt de aap uit de mouw, zwart kan niet en-passant slaan.
5. …Txe4 6. fxe4 Kxg4 7. exd5 en wit houdt het pionneneindspel remise.
Van Foreest in de top 30
Jorden van Foreest (24), de sterkste schaker die het Noorden heeft voortgebracht, timmert de laatste tijd weer flink aan de weg. Door goede prestaties stond hij ineens in de top 30 van de wereld. Afgelopen zomer is hij verhuisd naar het Spaanse Valencia. Heel veel thuis is Van Foreest niet. Vorige week verbleef hij in Albanië voor de Europeaanse Club cup, en deze week is hij rechtstreeks doorgereisd naar Qatar voor een nieuw evenement.
Momenteel is Van Foreest aan het experimenteren met een nieuwe speelstijl. Hij wil meer winnen op ‘kwaliteit’: een gelijke stelling pakken in de opening, om vanuit die positie de tegenstander te overspelen. Toch blijft Van Foreest op zijn best als hij creatief kan zijn in de opening. In Albanië won hij zo weer een partij op karakteristieke wijze.
Van Foreest, Jorden – Kryvoruchko, Yuriy
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 d5 4.g3 Le7 5.Lg2 0-0 6.0-0 dxc4
We bereiken hier een van de populairste uitgangsstellingen in het Catalaans. Wat heeft Van Foreest bekokstoofd?
7.h4?!!
De paden scheiden met het verleden, tienduizenden voorgangers gingen elders heen. Wat is de pointe? Ik moet toegeven dat deze zet zo mysterieus is dat ik hem nauwelijks uit kan leggen. De kracht van de zet zit hem dan ook niet in de objectieve kwaliteit, maar in de praktische waarde. Gegarandeerd is de tegenstander nu uit zijn voorbereiding, en zonder computerassistentie blijkt het spelletje een stuk lastiger te zijn.
7…c5?!
Logisch, maar beter is het minder gebruikelijke 7…Pc6!, waarna wit moeite heeft om c4 terug te winnen terwijl pion d4 gedekt blijft. Hierin schuilt de kracht van Van Foreest zijn ideeën: hij kan als geen ander inschatten wat de moeilijkheidsgraad is voor de tegenstander om de juiste zetten te vinden. En mocht deze erin slagen om de beste zetten te vinden, dan ligt er nog altijd computervoorbereiding klaar om de schade te beperken.
8.dxc5 Dxd1?!
Dit versnelt de witte ontwikkeling alleen maar.
9.Txd1 Lxc5 10.Pe5!
Het is ongelofelijk hoe goed de opening heeft uitgepakt. Wit wint c4 moeiteloos terug en de Catalaanse loper domineert het bord.
10…Pc6 11.Pxc4 Pd5?! 12.Pc3! Pxc3 13.bxc3 e5
14.Td5!
De activiteit weegt veel zwaarder dan de kwaliteit van de structuur. Wit wint een pion.
14…Le7 15.Pxe5 Pxe5 16.Txe5 Lf6 17.Tc5 b6 18.Tc7 Le5 19.Te7 Lxc3 20.Lxa8 Lxa1 21.Ld5 Le6 22.Lxe6 fxe6 23.Txa7 Tc8 24.Le3
De afwikkelingen hebben voor wit goed uitgepakt. Met een pluspion, actieve stukken en een goede structuur is het vanaf hier een kwestie van techniek.
24…b5 25.Kg2 Lf6 26.h5 h6 27.f4 Tc3 28.Ta8+ Kf7 29.Ld2 Tc4 30.Kf3 Lc3 31.Ta7+ Kf6 32.e4 e5 33.Ta6+ Kf7 34.Lxc3 Txc3+ 35.Kg4 Tc5 36.Ta5 Ke6 37.a4 exf4 38.gxf4 Tc4 39.Ta6+ Kf7 40.Ta7+ Kg8 41.axb5 Txe4 42.b6 Tb4 43.b7 Kh7 44.Kf3 Tb3+ 45.Ke4
De winstvoering duurt even, maar nadat de koning de pion komt ondersteunen is het voor zwart toch echt afgelopen. 1-0
Een ogenschijnlijk eenvoudige overwinning op een speler uit de top 100 van de wereld. Wat Van Foreest zijn spel zo attractief maakt, is zijn vermogen om tegen iedereen kansen te creëren. In een tijd waarin alle topspelers een dichtgetimmerd repertoire hebben met de meest solide openingen is dat een unieke gave. Van Foreest heeft de drijfveer. Hij heeft het talent. En hij heeft de juiste mentaliteit, zowel achter het bord als buiten het bord. Toch is de concurrentie natuurlijk ook enorm gedreven. Door een nederlaag tegen een Indiaas talent verdween Van Foreest weer even uit de top 30. De volgende dag boekte Van Foreest gelijk weer een overwinning. Lukt het hem om de stijgende lijn voort te zetten?
Partij in viewer:
Lees (voor niet-abonnees alleen op vrijdag van verschijning gratis) verder: www.groene.nl/auteur/hans-ree
20 Oktober: Carlsens angst voor het horloge
