Krantenrubrieken weekenden 11 en 18 November 2023
Wekelijks publiceren we de schaakrubrieken van Dimitri Reinderman voor HDC Media, Henk Prins voor het Reformatorisch Dagblad, Nick Maatman voor Dagblad van het Noorden / Leeuwarder Courant en Hans Ree in de Groene Amsterdammer.
Dimitri Reinderman | Henk Prins | Nick Maatman | Hans Ree
11 November: Winnen is mooi, mooi winnen mooier
Als u schaakt, gaat het u dan puur om het resultaat, of ook op de manier waarop? Bij Ajax was in betere tijden winnen niet genoeg, het moest met mooi voetbal gebeuren. Lazio Roma won daarentegen met genoegen lelijk van Feyenoord. David Bronstein had op een gegeven moment (toen zijn eigen resultaten steeds minder werden overigens) een radicaal andere mening: hij zag het resultaat het liefst helemaal afgeschaft. Zijn droom was dat schakers artiesten zijn die puur spelen om intellectueel plezier aan het publiek te verschaffen. Geen goed idee, want het is vaak de strijd tussen twee spelers die mede de schoonheid maakt. De zet 50.Dh6+ van Carlsen tegen Karjakin is vooral mooi omdat het dameoffer de WK-match besliste.
Zelf win ik graag, maar mooi en goed spel is wel een erg fijne bonus. Afgelopen zaterdag lukte dat in Alkmaar. Het was bij een belangrijke teamwedstrijd: mijn club De Waagtoren, niet onverwacht puntloos onderaan in de meesterklasse, speelde tegen een andere degradatiekandidaat, Zukertort Amstelveen. Mijn partij was pressieschaak vanaf het begin gevolgd door een paardoffer op e6 en snel daarna materiaalwinst. Een mooie en sterke partij. Helaas verloren we de match wel nipt, maar ik voelde me een artiest!
Dimitri Reinderman – Sybolt Strating
1.e4 c6 2.d4 d5 3.e5 Lf5 4.h4 h5 5.Ld3 Lxd3 6.Dxd3 e6 7.Lg5 Db6 8.Pd2 c5 9.c4 Pc6
Als zwart op b2 wil slaan was dit het beste moment, daar wit nog niet kan rokeren.
10.Pgf3 cxd4 11.0–0 Pge7 12.a3 Dxb2
Zwart kan niet makkelijk ontwikkelen en b2–b4 is vervelend voor hem, daarom slaat hij nu toch maar wel. Het kost wel veel tijd.
13.Tfc1 Db6 14.cxd5! Pxd5 15.Tab1 Dc7
Verplicht. Als wit niet op d5 had geruild had de dame nog naar het betere veld a6 gekund.
16.Pxd4 Dxe5
Nu was 17.Pxc6 bxc6 18.Da6 de makkelijkste winst, maar ik zag iets mooiers.
17.Pxe6! Ld6
Met een tegendreiging op h2. Zwart kon het paard niet goed slaan: na 17…Dxe6 18.Te1 Pe5 19.Db5+ wint wit het materiaal met rente terug, terwijl na 17…fxe6 18.Dg6+ Kd7 en dan b.v. 19.Txb7+ Pc7 20.Df7+ Le7 21.Pf3 Df5 22.Txc7+ Kxc7 23.Dxe7+ Kb6 24.Le3+ zwart mat gaat.
18.Pxg7+!
Nu zou zwart na 18.Pf3? Dxe6 19.Te1 Le5 20.Pxe5 Pxe5 21.Db5+ Kf8! hebben.
18…Kf8 19.Pf3 Dxg7 20.Dxd5 Lxa3 21.Tc4
Zwart staat nog een pion voor, maar zijn stukken werken niet goed samen en hij gaat spoedig materiaal verliezen.
21…Te8 22.Txb7 Pe7
Sybolt hoopte eerst dat 22…Pa5 23.Dxa5 Da1+ 24.Kh2? Ld6+ 25.g3 Dxa5 zou werken, maar wit heeft 24.Tc1!
23.Dd3 Da1+ 24.Tb1 Da2 25.Ta4
Zwart verliest een stuk en gaf daarom op.
Partij in viewer:
18 November: Strategieopgaven van een Haarlemse meester
U mag voor u begint te lezen twee opgaven proberen op te lossen.
“Schaken is 99% tactiek”, zo zou Richard Teichmann ooit gezegd hebben. Dat is overdreven, maar bevat zeker een kern van waarheid en het is heel nuttig om tactiek te oefenen. Er zijn vele apps, websites, boeken etc. waarmee dit gedaan kan worden. Strategie is echter ook belangrijk in het schaakspel, maar voor het oefenen hiervan zijn veel minder opgaven beschikbaar. Dat heeft een reden: tactiekopgaven zijn makkelijk te maken (en ze worden tegenwoordig zelfs vaak automatisch door de computer gegenereerd). Een goede strategieopgave maken kost daarentegen best wel wat moeite en tijd. Het valt dus te prijzen dat Thomas Willemze die moeite heeft genomen en er honderd heeft verzameld voor zijn boek World Chess Champion Strategy Training For Club Players. Het is iets waar hij al ervaring in had door zijn rubriek in het magazine van New In Chess. Daarin legt hij de lezer een aantal opgaven voor aan de hand van een partij van een clubspeler, waarna de partij besproken wordt. In zijn nieuw verschenen boek doet de IM uit Haarlem iets vergelijkbaars met partijen van wereldkampioenen. Er zijn zeven hoofdstukken, gewijd aan respectievelijk Fischer, Karpov, Kasparov, Kramnik, Anand, Carlsen en Liren Ding. Een hoofdstuk begint met een korte bespreking van de speelstijl en sterke punten van een wereldkampioen, waarna de lezer opgaven krijgt uit hun partijen. Daarmee is het boek niet alleen educatief nuttig, maar ook een verzameling mini-biografieën van zeven giganten.
Uit het boek heb ik twee opgaven overgenomen als voorbeeld. Diagram 1 is uit de partij Anand – Jumabayev.
31.Dxb5!
Een sterke zet, maar vooral vanwege het vervolg: het lukt wit om lijnen te openen voor zijn torens.
31…axb5 32.b4! c4 33.a4!
Zonder deze zet blijft de stelling gesloten en dan zou zwart goede compensatie voor de kwaliteit hebben.
33…c3 34.Ta2 Pf4 35.Pxf4 Lxf4 36.Td1 Le3 37.axb5 Tb8 38.Ta5
De twee verbonden vrijpionnen van zwart zijn onder controle. Wit speelde zijn koning naar d3, activeerde zijn tweede toren en won op zet 52.
Diagram 2 is uit de partij Navara – Liren Ding. Ook hier draait het om het openen van een lijn om de toren te activeren.
33…b4! 34.cxb4
Als wit niet slaat wordt hij met 34…b3 verder ingesnoerd.
34…Pd3! 35.Lxd3
35.De2 Pc1 met torenwinst.
35…cxd3
Zwart heeft nu zowel een open lijn voor zijn toren als een gevaarlijke vrijpion.
36.Ta1 Tc2
Dreigt vooral 37…Te2 en 37.Ph2 Te2 38.Df1 Le3 helpt niet. Wit gaf op.
10 November:
U hebt de antwoorden van de drie partijstellingen tegoed uit het internationale jeugdteamevenement van het RSB-Chessmates Toernooi van Rotterdam, enkele weken geleden.
Opgave 1012 Achuttan-Mammadhuseijn, hoe wint wit snel?
22. Da4! Wit dreigt aftrekschaak met 23. Pb5+ en 24. Dxa2. Bovendien lokt hij met 23. Pb5+ de koning uit de tent om hem vervolgens mat te zetten. In de partij koos de tegenstander om de dame tegen de toren op b1 te offeren, maar het leverde niet genoeg op. 1-0.
Opgave 1013 Tetova-Dukova, zwart speelde als laatste zet 18. … h6. Hoe wint wit?
De zet 18. … h6?? is een vreselijke blunder. Zwart had beter 18. … Pc5! kunnen spelen met minstens een remise. De Nederlandse speler Amir Tetova zag zijn kans rijp en pakte de loper op g6: 19. Pxg6! Na 19… fxg6 was de ramp compleet: 20. d6+ aftrekschaak! De dame gaat verloren en de zwarte stelling valt helemaal uit elkaar. 1-0.
Opgave 1014 Barnes-Verheij, Meisjestalent Dana Verheij van RSB speelde met zwart een goede combinatie, wat speelde zwart?
De witte stelling hangt met een zijden draadje bij elkaar, maar hier koos Dana wel voor een heel sterke voortzetting: 19… Txd4!! Punt is dat, als wit nu op d4 terugslaat, alles gedwongen verloopt: het paard van c6 slaat dan immers weer terug op d4 en valt daarmee de dame op c2 aan. Zo ging het ook: 20. cxd4 Pxd4 21. Pxd4 Dxd4+ 22. Kf1. De koning wordt helemaal uit de tent gelokt. 22… Pxh2+! 23. Ke2 Dg4+ 24. Kf2 Dxg5. En inmiddels heeft zwart ook voldoende materiaal teruggewonnen voor de geofferde kwaliteit. Bovendien is de koning nog altijd niet veilig. Na een serie van zes zwarte schaakjes gaf de witspeler de partij op: 25. Lb5 Pg4+ 26. Kf1 Df4+ 27. Kg1 Dh2+ 28. Kf1 Dh1+ 29. Ke2 Dxg2+ 30. Kd3 Lf5+ 0-1.
11 November: Zwitsers gambiet
De Indiase grootmeester Vidit Gujrathi (29) heeft het zeer prestigieuze Grand Swiss in Isle of Man op zijn naam geschreven. Met een score van met 8,5/11 wist hij meer dan 100 grootmeesters achter zich te laten. Daarmee heeft hij ook een plek in het kandidatentoernooi weten te bemachtigen. Ook voor de nummer 2, Hikaru Nakamura, ligt er een ticket klaar. Daarmee zijn al zes deelnemers bekend, nadat Nepomniachtchi, Caruana, Praggnanandhaa en Abasov zich eerder plaatsten. Alireza Firouzja en Anish Giri hebben nu de beste papieren om de overige twee plekken te verkrijgen, via respectievelijk de ratinglijst en het FIDE circuit.
Vidit staat bekend om zijn enorm sympathieke uitstraling. Iedereen houdt van hem. Helaas liet hij het in eerdere evenementen altijd op kritieke momenten afweten, waardoor een echte doorbraak naar de wereldtop uitbleef. Zo was hij onlangs al dicht bij een ticket voor het kandidatentoernooi in de World Cup. Ditmaal benutte hij zijn kansen wel, waardoor hij nu de grootste toernooioverwinning in zijn carrière geboekt heeft.
Helemaal vanzelf ging dit niet. In de eerste ronde verloor hij immers van de Nederlandse grootmeester Erwin L’ami. Hij begon dus met een Zwitsers gambiet. Over het algemeen is zo’n Zwitsers gambiet niet zo gunstig, omdat je naast de vroege achterstand ook een heel slechte tiebreak krijgt. Maar als je het toernooi uiteindelijk ongedeeld wint, dan is dat natuurlijk niet relevant.
Het evenement werd uiteindelijk een Indiaas feestje aangezien Vaishali Rameshbabu (de zus van Praggnanandhaa!) het vrouwentoernooi had gewonnen.
In de slotronde speelde Vidit ‘op safe’ en wist hij een klein voordeeltje langzaam uit te bouwen.
Vidit Santosh Gujrathi (2716) – Alexandr Predke (2656)
1.d4 d5 2.c4 dxc4 3.Pf3 Pf6 4.e3 e6 5.Lxc4 a6 6.0-0 c5 7.dxc5
Een verstandige keuze, aangezien remise mogelijk ook een goed resultaat is. Bovendien staat wit in dit eindspel een tikkeltje prettiger, en krijgt Vidit als eindspelspecialist een gunstig stellingstype tegen de avontuurlijke schaker Predke.
7…Lxc5 8.Dxd8+ Kxd8 9.Le2 Ke7 10.Pbd2 Ld7 11.Pb3 Lb6 12.Ld2 Pc6 13.Lc3 Thg8 14.Tfd1 Tad8 15.Tac1 g5!?
Predke pakt het creatief aan, maar Vidit weet de stelling met gezonde zetten spoedig toch naar zijn hand te zetten.
16.Pfd4 Pxd4 17.Lb4+ Ke8 18.Pxd4 g4 19.Pb3! Tg5 20.Pc5 Lc6
21.Pxa6!
Met een simpel trucje heeft wit zomaar een pion te pakken.
21…Pd7 22.Lf1!
Een fantastische profylaxe. De topschakers zijn altijd zeer alert op het spel van hun tegenstanders. Zwart dreigde hier het verrassende …Lf3!
Ta8 23.Ld6 La4 24.Lf4 Ta5 25.Pc7+ Lxc7 26.Lxc7 Lxd1 27.Lxa5 Txa5 28.Txd1 Pe5
Na de nodige verwikkelingen heeft wit de pluspion weten te behouden en hij heeft tevens het betere lichte stuk. Vidit tikt het vervolg soepel uit.
29.a4! Tc5 30.Td4 Tc1 31.Tb4 Tb1 32.f4! gxf3 33.gxf3 Pxf3+ 34.Kg2 Pd2 35.Ld3 Te1 36.Kf2 Th1 37.Kg2 Te1 38.Txb7 Txe3 39.Lb5+ Kf8 40.a5 Te5 41.a6 Tg5+ 42.Kf2 Pe4+ 43.Ke3 Pd6 44.a7 Te5+ 45.Kf3 Tf5+ 46.Kg2 Tg5+ 47.Kh1 1-0
In de beste partijen is het lastig om het moment aan te wijzen waar de verliezer in de fout ging.
Partij in viewer:
18 November: Nicolai zegeviert in Leeuwarden.
In de prachtige bibliotheek Tresoar in Leeuwarden werd dit jaar opnieuw een weekendeditite van het Waling Dijkstra toernooi gehouden. Dit toernooi met een lange traditie werd verrassend gewonnen door Amir Nicolai uit Dokkum. Vanwege zijn zware programma troefde hij mede koplopers Migchiel de Jong, Thomas Beerdsen en Jouke Bakker op tiebreak af.
De organisatie is de familie Dijkstra zeer dankbaar, omdat zij nog steeds een budget beschikbaar stellen om de traditie gaande te houden. Desalniettemin gaat organisator Rein de Boer met de tijd mee, door geen openingsmonoloog van een half uur te houden. We zijn weliswaar bij een klassiek schaaktoernooi, maar het is bekend dat de spanningsboog van mensen steeds verder afneemt.
Twee jongedames waren verrast wat ze opeens in Tresoar aantroffen. Ze bespraken hardop: ‘ik snap dat je je moet concentreren maar ik vind het raar dat helemaal niemand praat’. Naast begrafenissen en tentamens, zijn schaakevenementen een schaarse bijeenkomst waarbij een oorverdovende stilte te horen is. Dat moeten we koesteren.
De partij tussen Nicolai en topfavoriet Beerdsen was een spektakelstuk, waarbij de nodige kansen gemist werden.
Thomas Beerdsen – Amir Nicolai
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Pf6 4.d4
Beerdsen houdt ervan om met wit in de opening allerlei gambieten te spelen. Ditmaal is het Schots gambiet de keuze.
4…exd4 5.e5 d5 6.Lb5 Pd7
Een interessante aanpak die het voor 1…e5 spelers zeker waard is om eens nader te bestuderen.
7.0-0 Le7 8.Lxc6 bxc6 9.Pxd4 Pb8!
De pointe achter de zesde zet. Zwart beweegt tijdelijk achteruit, om later als een springveer weer los te komen.
10.Te1 c5 11.Pb5 0-0 12.c4 La6 13.P1c3 c6?
Dit is niet goed hier. Beter was 13…d4. Vermoedelijk was Nicolai huiverig om het witte paard het centrumveld e4 te bieden, maar tegelijkertijd hebben de zwarte stukken ook voldoende potentie. Een idee is: 14.Pe4 Lxb5!? 15.cxb5 a6.
14.Pa3?
Wit weigert te profiteren. Sterk was het veel actievere 14.Pd6! met als cruciale variant: 14…Lxd6 15.exd6 Lxc4 16.b3! La6 17.La3 Dxd6 18.Pe4! en zwart stort in op de zwarte velden.
14…Lb7 15.Lf4 Pa6 16.Df3 Pc7 17.Tad1 Dc8 18.Lg3 De6 19.b3 Tad8 20.cxd5 cxd5
Inmiddels heeft zwart de zaakjes goed voor mekaar. De ‘hangende pionnen’ staan voldoende verdedigd en controleren veel ruimte. Beerdsen probeert nu op kenmerkende wijze te compliceren, maar dit pakt bepaald niet goed uit.
21.Pc4?! La8! 22.Pd6 d4! 23.Pce4
23…Dg6?
Nicolai kon nu op slag winnen met 23…f5! Soms is het tegen de grootmeesters ook een kwestie van durven, en vertrouwen in de eigen berekening. Na 24.exf6 Lxd6 25.Lxd6 Dxd6! 26.Dg4 Dd7 speelt zwart met een extra stuk.
24.Pf5 Pd5 25.Dd3 Tc8 26.Tc1 Tfe8?
Met 26…Kh8! kan zwart ongein van de witte paarden uit de weg gaan?
27.Pxe7+?
Ditmaal kreeg Beerdsen een nieuwe kans: 27.Ped6! Lxd6 28.exd6, waarna deze vrijpion lastig te bedwingen valt.
27…Pxe7 28.h3?! Lxe4! 29.Txe4 Pd5 30.Df3 Pc3 31.Tg4 Dc6 32.Dd3 Pxa2! 33.Ta1 Pb4 34.Dd2 a6 35.Dg5 Dg6 36.Dh4 De6 37.Dg5 Dg6 38.Dh4 De6 39.Dg5 Dg6
Met 38…Df5! had Nicolai voor de winst kunnen gaan. Gezien de situatie op de klok vond hij het hier mooi geweest. ½-½
Beerdsen vertelde na afloop zijn ‘slechtste partij van het jaar’ te hebben gespeeld. Nicolai, aan de andere kant, was content dat hij het Beerdsen zo lastig wist te maken. Zo zie je maar hoe eenzelfde partij tot zeer verschillende percepties kan leiden.
Lees (voor niet-abonnees alleen op vrijdag van verschijning gratis) verder: www.groene.nl/auteur/hans-ree
test:
In de rubriek van Henk Prins ontbreekt diagram 1014 en staat diagram 1013 daar afgedrukt in plaats van op de eigen plaats.
Dit is inmiddels aangepast. Dank voor de oplettendheid.
De volgorde 1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.d4 exd4 4.Lc4 is wél een gambiet.
test
[pgn height=300 layout=vertical] [FEN "b2r1rk1/p1n1bppp/3Nq3/2p1P3/3pN3/1P3QB1/P4PPP/3RR1K1 b - - 0 23 "] [/pgn]
6p1/2p5/r6p/3D1b1p/2K5/p1b1p1p1/kp3p2/d4t1p w – – 1
Ik dacht, ook even testen. Maar ik (en Henk Smout?) moet blijkbaar nog even wachten.
6p1/2p5/r6p/3D1b1p/2K5/p1b1p1p1/kp3p2/d4t1p w – – 0 1
Ook niet, helaas.
Je moet het doen zoals in een artikel. Dus:
{Haakje open} pgn height=300 layout=vertical] [FEN 6p1/2p5/r6p/3D1b1p/2K5/p1b1p1p1/kp3p2/d4t1p w – – 0 1″] [/pgn {haakje sluiten}
[pgn eo=t pd=https://www.schaaksite.nl/wp-content/uploads/2023/11/test-1.pgn][/pgn]
( pgn height=300 layout=vertical] [FEN 6p1/2p5/r6p/3D1b1p/2K5/p1b1p1p1/kp3p2/d4t1p w – – 0 1″] [/pgn )
[pgn height=300 layout=vertical] [FEN 6p1/2p5/r6p/3D1b1p/2K5/p1b1p1p1/kp3p2/d4t1p w – – 0 1″] [/pgn]
[pgn height=300 layout=vertical] [FEN “6p1/2p5/r6p/3D1b1p/2K5/p1b1p1p1/kp3p2/d4t1p w – – 0 1″] [/pgn]
[pgn height=300 layout=vertical] ["FEN 6p1/2p5/r6p/3D1b1p/2K5/p1b1p1p1/kp3p2/d4t1p w – – 0 1"] [/pgn]
WAHAHAHAHA…
[pgn height=300 layout=vertical] [FEN "6p1/2p5/r6p/3D1b1p/2K5/p1b1p1p1/kp3p2/d4t1p w – – 0 1"] [/pgn]
[pgn height=300 layout=vertical] [FEN "6p1/2p5/r6p/3D1b1p/2K5/p1b1p1p1/kp3p2/d4t1p w – – 0 1"] [/pgn]
Nou, ik heb die regel nu echt driemaal exact overgetypt, maar de beginstelling is het enig wat ik krijg.
Uhhh… het risico van deze mooie toevoeging (als-t-ie werkt) is dat (ook) anderen typefouten maken en je reacties krijgt als de mijne – allemaal beginstellingen. Ik weet niet of het mogelijk is in de reactie een vooruitblik te krijgen voordat je hem plaatst?
Ik ga kijken of ik een eenvoudige knop kan maken waarmee een fencode kan worden ingeladen
Dat zou mooi zijn! En excuses voor de vervuiling van de digitale ruimte…