Krantenrubrieken weekend 27 januari, 3 en 10 februari
Wekelijks publiceren we de schaakrubrieken van Dimitri Reinderman voor HDC Media, Henk Prins voor het Reformatorisch Dagblad, Nick Maatman voor Dagblad van het Noorden / Leeuwarder Courant en Hans Ree in de Groene Amsterdammer. Vanwege de drukke periode rondom Tata Steel Chess Tournament en een ander toernooi halen we een achterstand van een paar weken in.
Dimitri Reinderman | Henk Prins | Nick Maatman | Hans Ree
27 januari: Genderbias door aparte titels voor vrouwen
Aan de grootmeestergroepen in Wijk aan Zee doen vier vrouwen mee, een bij de Masters, drie in de Challengers. Dat was aanleiding voor veel media (waaronder deze krant en de NOS) om aandacht te besteden aan vrouwenschaak en de verschillen met mannen. Er schaken veel meer mannen dan vrouwen en het is zeer zeldzaam dat een vrouw de top honderd van de wereld haalt, maar waarom? Daar zijn veel oorzaken voor te bedenken, waarvan ik er eentje wil uitlichten. Vorig jaar werd er in Journal of Experimentel Psychology een onderzoek gepubliceerd waaruit bleek dat Amerikaanse ouders en coaches het potentieel van meisjes lager inschatten dan dat van jongens. Een voorbeeld van gender bias noemt onderzoeker Arnold dit. Het kan er volgens haar zelfs toe leiden dat meisjes niet eens beginnen met competitief schaken. Dat de ouders zo denken is echter niet per se omdat ze seksisten zijn, maar eerder een reflectie van de huidige situatie. Want een vrouw heeft maar een rating van 2300 nodig heeft voor de vrouwengrootmeestertitel, terwijl een man 2500 nodig heeft om grootmeester te worden. En dat is een rare situatie. Er studeren veel meer mannelijke dan vrouwelijke technici af, maar er is desondanks toch ook geen titel vrouweningenieur waar je een jaar minder voor hoeft te studeren dan de algemene titel? Daarnaast: als je de standaard voor vrouwen lager zet is het niet gek dat er geen vrouwen in de top honderd staan.
Zijn er ook voordelen aan de aparte vrouwentitels? Ja, bij sommige toernooien krijgen WGM’s dezelfde condities krijgen als GM’s en het halen van een vrouwentitel kan een stimulans kan zijn. Maar de nadelen lijken me toch groter. Dat er aparte vrouwentoernooien zijn snap ik, waarschijnlijk zijn die voorlopig nog wel nodig. Voorrang bij het uitnodigingsbeleid in Wijk aan Zee vind ik een goede zaak. Maar vrouwentitels? Er moet serieus worden nagedacht om die af te schaffen.
Uit de Challengers een leuke partij tussen twee jonge vrouwen.
Divya Deshmukh – Eline Roebers
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Lb4 4.Pge2 Pf6 5.e5 Pfd7 6.a3 Le7 7.f4 c5 8.Le3 b6 9.Pg3 cxd4 10.Lxd4 Pc6 11.Lb5 Dc7 12.Lxc6 Dxc6 13.0–0 g6 14.b4 La6 15.Tf3 h5 16.Tb1 Lc4 17.Pf1 Tc8
Veiliger was om eerst op f1 te ruilen.
18.Pe3 Dc7 19.De1
Zwart zit een beetje met de veiligheid van haar koning, rokeren lijkt te gevaarlijk.
19…Tg8 20.Dg3 Kf8 21.Dh3 Pb8?!
Wit is bezig om f5 voor te bereiden, daarom had het paard op d7 moeten blijven, om pion e5 aangevallen te houden.
22.f5! gxf5 23.Pxf5!
Een typisch offer, maar met 23…Pc6 had zwart de schade beperkt kunnen houden.
23…exf5? 24.Dxf5 Tg7 25.e6 f6 26.Dxh5
Er is geen verdediging meer.
26…Pc6 27.Le3 Ld6 28.Dh8+ Tg8 29.Txf6+ Ke7 30.Tf7+ Zwart gaf op
Partij in viewer:
3 februari: Arthur Pijpers plaatst zich eindelijk voor de Challengers
Het mooie van Tata Steel Chess is dat iedere amateur ervan kan dromen om ooit in de grootmeestergroep te mogen spelen. Voor velen zal het een utopie zijn, maar zelfs als je in groep 7D speelt is het door elk jaar je tienkamp te winnen in theorie mogelijk uiteindelijk bij de grootmeesters uit te komen. Realistischer is de droom als je zelf al bijna het niveau van een grootmeester hebt. Zoals Arthur Pijpers. De speler van LSG Leiden doet al sinds zijn jonge jeugd mee in Wijk aan Zee,
deed dit jaar voor de achtste keer mee aan de hoogste tienkamp en wist ‘m eindelijk te winnen. En daarmee wordt zijn droom waar: hij mag volgend jaar in de Challengers spelen!
Over Arthur (geboren in 1994) schreef ik eerder dat ik verbaasd ben dat hij nog geen grootmeester is. Hij werd op zijn twintigste IM, maar sindsdien is zijn rating stabiel rond de 2460 is gebleven. Meestal worden mensen in hun tussen hun twintigste en dertigste gestaag beter, maar bij hem is de volgende stap nog uitgebleven. Dit jaar stort hij zich echter volledig op het schaken. Daarmee moet de laatste benodigde grootmeesternorm en de bijbehorende rating (2500+) wel gaan lukken, want het talent heeft hij. Dit resultaat zal nog extra motivatie geven: hij zal immers nog iets beter moeten worden om volgend jaar tussen de grootmeesters goed te presteren.
Zijn partij uit de derde ronde bleek heel belangrijk voor de eindstand. Tegen de Duitser Niermann, die uiteindelijk op een half punt tweede werd, kreeg hij zijn voorbereiding op het bord. Arthur liet daarna zien een sterke aanvaller te zijn.
Arthur Pijpers – Tristan Niermann
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 Pc6 6.Lg5 e6 7.Dd2 a6 8.0–0–0 Ld7 9.Kb1 Pxd4 10.Dxd4 Le7 11.f4 Lc6 12.f5 Da5 13.Lc4
Een bekende variant van de Siciliaanse Richter-Rauzer. Hoewel ook zwart hier nog op bekend terrein was, bleek Arthur nog iets beter op de hoogte. Wit wil graag veld d5 voor zijn paard krijgen en dat mag iets kosten.
13…exf5 14.exf5 Dxf5 15.Lxf6 Dxf6 16.Db6 0–0 17.Pd5 De5 18.Df2 Lxd5 19.Txd5
Ongelijke lopers, maar de witte loper is op dit moment veel actiever. Vooral de druk op f7 is vervelend voor zwart.
19…Df6?
En dit is zelfs al de beslissende fout. 19…De4 was nodig.
20.Tf5 Dh4
20…Dg6 om f7 te blijven dekken is logischer, maar na 21.h4 Lf6 22.h5 Dg4 23.Tf4 Dg5 24.h6 is de witte aanval te sterk.
21.Lxf7+ Kh8 22.g3 Da4 23.Te1 Dd7 24.Df3 Dd8 25.Dh5
Dreigt Dxh7+ en Th5 mat.
25…h6 26.h4 Lf6 27.Te6 Db6 28.Texf6! De3 29.a3 gxf6
Er volgt een leuke slotcombinatie:
30.Tg5! De1+ 31.Ka2 Txf7 32.Dxh6+
Opgegeven wegens 32…Th7 33.Dxf6 mat.
Partij in viewer:
10 februari: Kennemer Combinatie en LSG winnen met mazzel
De tijd vergeten, het overkomt iedereen wel eens in het dagelijks leven, bijvoorbeeld als het ergens gezellig is. Bij schaken gebeurt dat ook: even vergeten zijn dat je weinig tijd op de klok hebt. Terwijl je diep in gedachten bent verzonken om de beste zet te vinden wordt je gewekt door tegenstander of arbiter met de brute boodschap dat je de partij door tijdsoverschrijding verloren hebt. Het gebeurde Apeldoornspeler Arthur van de Oudeweetering afgelopen zaterdag in een dame-eindspel met twee pionnen meer. En in een heel belangrijke wedstrijd.
4-3 stond het voor Apeldoorn. De huidige landskampioen was verzwakt opgekomen tegen koploper Kennemer Combinatie: twee grootmeesters uit het basisteam speelden dezelfde dag in de financieel aantrekkelijkere Duitse competitie. KC was daarom favoriet, zeker omdat de Haarlemmers voor deze wedstrijd versterkt waren met de Belgische topspeler Daniel Dardha. En toch was het de thuisploeg die leek te winnen. 4-3 dus, twee partijen die gewonnen stonden, en kopman Lodici stond gelijk tegen Dardha. Dat was het moment dat Van de Oudeweetering door zijn vlag ging. Erg sneu, vooral omdat zijn teamgenoten het ook wisten te verpesten. Lodici verloor alsnog en Kuipers gaf tegen Schoppen eerst een totaal gewonnen stelling weg en daarna ook nog de remise. Zo ontstond de wel heel geflatteerde 4-6 eindstand. Daarmee is Apeldoorn zo goed als uitgeschakeld voor het kampioenschap.
In een restaurant in Alkmaar werden deze verrichtingen met ongeloof online gevolgd door de spelers van LSG, dat voor de zesde ronde op een half bordpunt tweede stond. Zij hadden tegen het matchpuntloze De Waagtoren gespeeld, maar aan de bordpunten werken lukte niet echt. Sterker nog, de thuisploeg leek op een gegeven moment te gaan winnen. Uit twee gewonnen stellingen werd echter slechts een half punt gehaald en zo werd het ook hier 4-6. Dat betekent dat de titelstrijd tussen de teams uit Leiden en Haarlem zal gaan met de Noord-Hollanders nog steeds een half bordpunt voor.
In de eerste match eindigde een grootmeesterduel in een vlotte overwinning voor de jeugd.
Thomas Beerdsen – Friso Nijboer
1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 e6 4.0–0 Pge7 5.Te1 a6 6.Lf1 d5 7.d3 d4 8.e5 Pd5 9.c4 dxc3 10.bxc3 Le7 11.c4 Pc7?
Het paard had beter via b6 naar d7 kunnen gaan. Op c7 doet het niets, behalve in de weg staan.
12.Pc3 0–0 13.Pe4 b6 14.Tb1 Tb8 15.Le3 Ld7 16.Dd2 Pa8
Het lijkt erop dat zwart niet een goed plan weet te verzinnen. Wit versterkt ondertussen rustig zijn stelling.
17.g3 Kh8 18.Lg2 Tc8 19.Tbd1 Le8 20.Db2 Dc7 21.h4 Td8 22.Lf4 b5 23.h5 Pb4 24.Pd6
Zwart kan de octopus op d6 niet goed slaan, omdat dan de lange diagonaal voor de witte dame opent. Laten staan heeft ook zo zijn bezwaren.
24…Lc6 25.h6 g6 26.Pg5 Kg8 27.Lh3 en hier gaf zwart op, hij was zijn stelling zat.
Partij in viewer:
26 januari:
De Chinese Wenjun Ju won al vier keer het wereldkampioen schaken bij de vrouwen. Toch staat ze ’slechts’ op plek 382 van de wereldranglijst. De mannen met wie ze nu de strijd aan gaat – Wenjun speelt mee in de Mastergroup van Tata Steel toernooi in Wijk aan Zee – staan allemaal veel hoger. Dus het is leuk dat ze meedoet, maar ze maakt weinig kans op het prijzengeld. Hoewel de vrouwensport op veel fronten bezig is aan een opmars, is de emancipatie bij de bekendste denksport nog ver te zoeken. Dat komt niet omdat vrouwen minder goed zijn in het strategische spel, maar doordat er veel minder vrouwen en meisjes schaken. Daardoor bereiken er ook veel, veel minder de wereldtop. Ondanks allerlei pogingen van de schaakbond om dit te veranderen blijft de aanwas klein.
Op veel nieuwssites en in kranten was bovenstaand nieuwsbericht vorige week te lezen. Het bericht was nog vers, maar Wenjun Ju versloeg in de vijfde ronde van Tata Steel de derde man op de wereldranglijst, de Franse grootmeester Alireza Firouzja. Daarmee werd de werkelijkheid door de veronderstelling ingehaald. Ook vrouwen staan hun mannetje in het schaken. Daar bleef het in die vijfde ronde niet bij, want in de Challenger Group won als laagste geplaatse Nederlandse kampioene, Eline Roebers, van de sterke Hans NIemann uit USA. De vijfde ronde was een geweldige dag voor het vrouwenschaak.
Ju – Firouzja
Aangezien de stelling al vereenvoudigd is, moet zwart hier al voorzichtig zijn vanwege zijn inferieure structuur met verdubbelde pionnen op de c-lijn. Het rechttoe rechtaan 23…Lxf3 zou vrijwel zeker tot remise hebben geleid, maar Firouzja speelde in plaats daarvan:
23. … Df7, wanneer wit met 24. Pg5 kan antwoorden, en het eindspel bereikt na 24… Dg6 25. Dxg6 Lxg6 26. Txe2 h6 27. Pf3 laat zwart achter met een zware defensieve taak voor de boeg. De goede techniek van de wereldkampioene leverde de overwinning op de 64e zet.
Roebers – Niemann
Eline Roebers met wit is aan zet. Kunt u de oplossing vinden van opgave 1021? Volgende week volgt de oplossing.
2 februari:
Het Tata Steel toernooi in Wijk aan Zee is weer achter de rug. In de Mastergroup eindigden vier spelers bovenaan met 8,5 punt. Het zijn grootmeesters Gukesh uit India, de Nederlander Giri, Abdusattorov uit Oezbekistan en Wei uit China. In de tie-break werd Chinese topspeler Wei tot winnaar uitgeroepen. In de laatste ronde won Anish Giri op verbluffend mooie wijze van Max Warmerdam. Volgende week hopen we Wei in de schijnwerpers te zetten.
Giri – Warmerdam
1.Pf3 d5 2. e3 Pf6 3. b3 e6 4. Lb2 Ld6 5. c4 O-O 6. Pc3 c5 7.g4!?
Een zeer vroege flankkoningsaanval actie van Giri. De winnaar van TataSteel 2023 wint er geen doekjes om en geeft aan te willen winnen. Nemen op g4 is superriskant voor zwart, want er volgt 8. Tg1 en dan kan het paard niet meer goed terug naar f6 wegens 9. cxd5 exd5 10. Pxd5! Het feit dat zowel loper b2 en toren g1 naar veld g7 kijkt is al voldoende om niet op het pionoffer van Giri in te gaan.
7. … Pc6 8. g5 Pe4 9. h4
En de tweede pion stormt naar voren.
9. … Te8?!
Blijkt niet goed te zijn, betere zetten zijn Tb8, f5 of a6.
10. Dc2! Pxc3?
Zwart had 10. … Pb4 11. Db1 b6 12. Pxe4 dxe4 13. g3 Pxd3 + 14. Lxd3 exd3 15. Dxd3 Lb7 met een beperkte compensatie moeten proberen.
11. dxc3!
Lijkt een fout van Giri omdat de sterke loper op de lange diagonaal wordt afgesloten. Dit weegt op tegen het feit dat de d-lijn open is voor de witte toren. Warmerdam had 11. Dxc3 verwacht met het idee 11. … d4 12. exd4 cxd4 13. Pxd4 Le5.
11. … g6 12. h5
Lijkt wat te vroeg. 12. 0-0-0 is nauwkeuriger. 12. Ph2 is ook sterk.
12. … Pe5 13. Pxe5 Lxe5 14. 0-0-0 Lg7 15. f4 e5 16. hxg6
16. Txd5 is ook sterk.
16. … hxg6 17. Ld3 exf4 18. exf4 Dc7?
Dit gaat te langzaam. Een kans op remise was nog 18. … Lg4.
19. Th4 dxc4 20. Lxg6!
Een sterk geforceerd loperoffer van Giri.
20. … fxg6 21. Dxg6 Kf8 22. f5 Df7 23. Dd6+ Kg8
Beter is 23. … De7 24. f6 Dxd6 25. Txd6 Lf5.
24. f6 Dg6 25. Df4 Df5?
Bittere noodzaak was 25. … Lf5.
26. Dg3 Le6?
Hier miste Warmerdam 26. … Te5! 27. fxg7 Dxg5+ 28. Dxg5 Txg5 29. Txc4 Kxg7 met remisekansen.
27. fxg7 Lf7
Oppassen geblazen voor Giri, er dreigt 28. … Lg6 en zwart wint.
28. Tf4! De6
Beter lijkt 28. … Dg6, maar dan ook verliest zwart.
29. Dh2! Kxg7 30. Txf7!
Giri offert er lustig op los. Wederom een sterk offer, al was 30. Tf6 ook wel genoeg geweest voor de winst.
30. … Dxf7 31. g6! De6 32. Td7+!
Prachtig zo’n slotzet. De toren kan natuurlijk niet genomen worden door verlies dame, 32. … Dxd7 33. Dh7+.
1-0.
Partij in viewer:
Opgave 1021 Roebers-Niemann (diagram zie vorige week)
Eline Roebers vond de sterkste zet in de opgave die vorige week opgelost kon worden.
45. g4! Zwart kan de loper niet redden zonder een tempo toe te laten waarmee wit de penning over de d-lijn kan opheffen. Er volgde nog 45. … Tc5 46. gxf5 Txd5 47. De2 exf5 48. Dh5+ Dh6 49. Df7 Td1+ 50. Kh2 f4 51. Df5+ Kg8 52. Dc8+ Kh7 53. Dc2+ Kg8 54. Tc3 Td8 55. Db3+ Kh7 56. Pf7 voordat Niemann opgaf 1-0.
9 februari:
De 24-jarige Chinese grootmeester Wei Yi won het Tata Steel toernooi 2023. Dit is zijn beste prestatie in zijn nog jonge loopbaan. Met dit resultaat behoort hij tot de tien beste schakers van de wereld.
In maart 2013, bijna tien jaar geleden, werd Wei Yi de vierde jongste grootmeester ooit ter wereld.
Datzelfde jaar, in november, werd hij de jongste speler die ooit de grens van Elo rating 2600 overschreed. Wei was toen 14. Het diepe schaakbegrip en het ongelooflijke tactische oog van het wonderkind brachten experts ertoe hem vaak de grootste bedreiging van Magnus Carlsen voor de komende jaren te noemen. Tot augustus 2017 zette Wei zijn snelle opmars voort, want hij bereikte zijn piekrating van 2753 kort na het winnen van zijn derde opeenvolgende Chinese schaakkampioenschap. Op dat moment stopte de ratinggroei echter. Het Chinese talent heeft zijn aanvallende stijl nooit helemaal aangepast om betere resultaten te behalen in sterke toernooien, terwijl sommige van zijn jongere collega’s – bijvoorbeeld Firouzja, Abdusattorov of Gukesh – hem overtroffen op de wereldranglijst en triomfen behaalden in eersteklas evenementen.
Na een terugval is hij dan nu terug op het wereldtoernooi. In de laatste ronde speelde hij een meesterlijke partij.
Wei – Vidit
1. d4 d5 2. Pf3 Pf6 3. e3 c5 4. c3 e6 5. Ld3 Pbd7 6. Pbd2 Ld6 7. O-O O-O 8. Te1 Dc7 9. e4 cxd4 10. cxd4 dxe4 11. Pxe4 b6 12. Lg5 Pxe4
Hierdoor kan wit de e-toren en later de a-toren in de aanval brengen.
13. Txe4 $1 Lb7 14. Tc1 Db8 15. Th4 f5 16. Lc4 De8 17. Db3 Kh8
Zwart heeft hier geen tijd voor, 17. … Lxf3 18. Dxf3 Dg6 was beter om de schade te beperken.
18. Te1!
De beslissende versterking van de aanval, weer door een toren via de e-lijn. 18. Lxe6? Is minder, want dan speelt zwart 18. … Lxf3 19.gxf3 Dg6 20. f4 Pf6 met remise kansen.
18. … Le4 19. Lxe6 Dg6 20. Ld2 Pf6
20… Lxf3 21. Dxf3 is ook beter voor wit.
21. Pg5 f4
22. Txh7+
Wei beloont het publiek van Tata Steel met een prachtige offercombinatie uit het hoofdstuk: uitschakelen belangrijke verdediger.
22. … Pxh7 23. Pxe4 f3
Zwart dreigt zomaar met mat, maar dit is eenvoudig te pareren door wit.
24. g3
De koning van wit is veilig, de koning van zwart niet. De machtige loper e6 op maakt dit grote verschil.
24. … Le7 25. d5 Rad8 26. Da4 a5 27. Dc6 Lb4 28. Lxb4 axb4 29. h4 Ta8 30. Pd6 Ta7 31. Dxb6 Txa2 32. Dc7
De dame gaat met beslissend effect in de aanval. Zie hoe machtig dit stuk opereert.
32. … Pf6 33. Pf7+ Kh7 34. Pe5 Dh6 35. Dc2+ g6 36. Pxg6
En weer wordt een belangrijke verdediger van bord gehaald.
36. … Tfa8
Of 36… Dxg6 37. Bf5.
37. Ne5+ Kg7 38. Dc7+
Zwart geeft op wegens 38. Dc7+ Kh8 39. Pf7+
1-0.
Partij in viewer:
27 januari: Gouden regels
Hoe wordt iemand een betere schaker? Het is een vraagstuk waar velen graag een antwoord op zouden willen hebben – en het liefst zo specifiek mogelijk! Bij andere sporten is het trainingsplan vaak helder en vanzelfsprekend. Zo herhalen tennissers de verschillende slagen oneindig vaak en werken ze aan hun fysiek. Bij schaken is er minder consensus. Moet een schaker nou wel of niet openingen leren? Hoe zit het met eindspelen? En is online snelschaken bevorderlijk of nadelig voor je spel?
Het trainingsvraagstuk is vooral interessant omdat we allemaal beperkte tijd hebben. Want welk aspect levert nou de meest efficiënte vooruitgang op? Veel schaaktrainers zijn het eens dat tactische training het meest effectief is. Het paradoxale is echter dat de beste spelers van de wereld vrijwel wel al hun trainingstijd aan openingen besteden. Zouden we bij hen niet de kunst af moeten kijken?
Grootmeester Loek van Wely zei eens dat je niet aan openingen hoeft te werken voordat je een rating van 2400 bereikt. In plaats daarvan kom je al een heel eind door je te houden aan enkele algehele principes. Bekend zijn natuurlijk de gouden regels:
- Zet een pion in het centrum
- Ontwikkel je stukken
- Rokeer de koning
Hier zijn ook enkele stelregels aan verbonden. Zo dienen we niet tweemaal te spelen met hetzelfde stuk, is wandelen met de dame uit den boze en zou je de f-pion het best vast kunnen lijmen. Dit klinkt natuurlijk allemaal vanzelfsprekend. Maar ineens slaat de vertwijfeling toe nadat je de volgende partij tegenkomt…
Van Foreest,Jorden – Gukesh,D, Wijk aan Zee 2024
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.d4 exd4 4.Pxd4 Df6!? 5.Pb3!? Dg6!
Slechts 5 zetten zijn gespeeld. Het witte koningspaard heeft al driemaal gesprongen en zwart heeft vrijwillig twee zetten met de dame gedaan. Hebben beide spelers wel goed opgelet bij de schaaklessen?
6.f3!
De f-pion komt in beweging. Op het logische 6.Pc3 komt vervelend 6…Lb4.
6…Ld6!
Een onnatuurlijk veld, zo vlak voor die d-pion, maar zwart dreigt nu wel geniepig …Lxh2! gevolgd door …Dg3+
7.Pc3
Dit pareert de dreiging, omdat de tegenaanval Pd5 in combinatie met Lf4 sterk is.
7…Pge7 8.f4!
Opnieuw een bizarre zet. Behoort wit niet eerst de ontwikkeling te voltooien?
8…Lb4! 9.f5 Df6 10.Ld3! Lxc3+ 11.bxc3 Dxc3+ 12.Ld2 Df6 13.0-0
Na enorme verwikkelingen eindelijk een ‘normale’ zet. Toch krijgen Van Foreest en Gukesh voor al hun zetten goedkeuring van de computer. Ook de rest van de partij is zeer de moeite waard. Hier volgen de zetten, die op het internet veelvuldig van commentaar zijn voorzien.
d6 14.Kh1 Ld7 15.a4 Pe5 16.De1 P7c6 17.Tb1 a5 18.Pc1 Pb4 19.Dg3 h6 20.Pe2 g5 21.fxg6 Dxg6 22.Df2? Pbxd3 23.cxd3 Pxd3 24.Dd4 Tg8! 25.Pg3 Pc5! 26.e5 Pe6 27.Db2 Lc6 28.exd6 0-0-0! 29.dxc7 Td4 30.Tbc1 Th4 31.Tc3 Pc5 32.Te3 Txa4 33.Tf6 Dg7 34.Lc3 Dg5 35.De2 Pe6 36.Tf5
Lxg2+!! 37.Kg1 Dxf5 38.Pxf5 Lf3+ 39.Kf2 Lxe2 40.Pe7+ Kxc7 41.Le5+ Kb6 42.Pxg8 Lh5 43.Pxh6 Pc5 44.Kg3 Pe4+ 45.Kf4 Lg6 0-1
Soms laten topgrootmeesters schaken simpel lijken. Op andere momenten lijkt het net koffiehuisschaak. De wereldberoemde schilder Pablo Picasso zei ooit: ‘Leer de regels als een pro, zodat je ze kan breken als een artiest.’
Partij in viewer:
3 februari: Wei Yi zegeviert in Wijk aan Zee
De Chinese schaker Wei Yi heeft het Tata Steel schaaktoernooi in Wijk aan Zee op zijn naam geschreven. Nadat koploper Abdusattorov in de voorlaatste ronde tegen een nederlaag aanliep, volgde een zinderende ontknoping. Vijf schakers ging gezamenlijk aan de leiding, waardoor ze in de slotronde allen voor de winst moesten gaan. Daar slaagden zowel Wei Yi, Abdusattorov, Gukesh als Giri in. Er volgden snelschaakpartijen in tweekampen. Titelverdediger Giri redde het niet tegen Gukesh, die op zijn beurt uiteindelijk zijn meerdere moest erkennen in Wei Yi.
De overwinning van Wei Yi mag toch wel verrassend genoeg worden. Vooraf behoorde hij niet tot de favorieten. Zijn toernooi verliep geruisloos. Zo kwam hij eigenlijk nauwelijks in de problemen, terwijl hij zijn eigen kansen wel greep. Wei Yi gold in het verleden als supertalent. Hij was de jongste speler ooit die de grens van 2700 ELO doorbrak. Daarna volgden rustige jaren, waarbij hij vermoedelijk kampte met motivatieproblemen. In Wijk aan Zee volgde zijn wederopstanding, waarmee hij ineens klimt naar de negende plaats op de wereldranglijst.
De Challenger groep werd gewonnen door het Indiase talent Mendonca. Ook hier was het spannend, waarbij de Franse jeugdwereldkampioen Maurizzi in de laatste ronden zijn voorsprong uit handen gaf. Mendonca kwam in de slotronde wel goed weg. Hij stond slecht, maar zijn tegenstander taste mis, waardoor hij alsnog met de winst aan de haal ging. Daarbij deed hij wel een interessante observatie. Tegen het einde van zijn partij kwamen ineens allemaal journalisten tevoorschijn om hem te fotograferen, waardoor hij kon concluderen dat hij wel gewonnen moest staan. Is dit de nieuwe invloed van technologie? Stof tot nadenken.
De mooiste overwinning van Wei Yi ging de wereld over.
Wei,Yi (2740) – Warmerdam,Max (2625)
1.e4 e5 2.Lc4!?
Wei Yi heeft zijn eigen kijk op de schaakopening en verlaat de meest gebaande paden.
2…Pf6 3.d3 Lc5 4.Pc3 c6 5.f4 d5!? 6.exd5 Pg4
Er zijn hier nog 28 partijen bekend, maar beide spelers waren daar niet van op de hoogte. Wei Yi ging hier liefst 45 minuten in de denktank, maar vond wel een interessant plan.
7.Pf3! 0-0!
Gelijk 7…Pf2 8.De2 Pxh1 9.Dxe5+ is goed voor wit.
8.fxe5! Pf2 9.De2 Pxh1
Er staat een bizarre stelling op het bord. Zwart speelt namelijk met een extra toren!
10.Lg5! Da5! 11.d6! Lg4 12.Le7 Pd7
In een eerdere correspondentiepartij ging de partij verder met direct 12…La3!, wat uiteindelijk tot remise leidde.
13.e6!
Wei Yi zet het bord verder in brand.
13…La3!
Ook Warmerdam speelt accuraat. De stelling is enorm chaotisch.
14.exf7+ Kh8 15.0-0-0!
Dit laat een combinatie toe, maar verbetert wel de harmonie in het witte kamp.
15…Dxc3! 16.bxa3
16…Lxf3?
De computer geeft aan dat 16…a5!! als enige de balans behoudt. Die zet is natuurlijk zo merkwaardig dat deze nauwelijks valt uit te leggen. Vandaar dat het eerder genoemde alternatief op zet 12 een praktischere uitweg bood aan zwart. In de partij krijgt Wei Yi nu de bovenhand. Typisch voor dit soort extravagante stellingen is dat een enkele fout fataal is.
17.gxf3 Pe5 18.Kb1!
Wat een kalmte.
18…Dd4 19.Txh1
Wit wint nu zijn materiaal terug en de rest van de partij verloopt voorspoedig.
19…Pxc4 20.dxc4 Db6+ 21.Kc1 Txf7 22.Td1 Tff8 23.d7 Tg8 24.De5 Tad8 25.f4 c5 26.Lxd8 Dxd8 27.Dxc5 1-0
De Chinese wervelwind heeft alle zwarte stukken van het bord geblazen. Petje af als je in zo’n chaos zo koelbloedig kan blijven.
Partij in viewer:
10 februari: Schaakmonopolie
Voor het astronomische bedrag van 82 miljoen dollar werd de PlayMagnus Group in 2022 overgenomen door het Amerikaanse bedrijf Chess.com. De PlayMagnus Group bestaat uit een groot aantal schaakondernemingen, waaronder: schaakwebsite Chess24, schaakeduactieplatform Chessable en de Nederlandse uitgeverij New In Chess. Velen vreesden dat deze overname zou leiden tot een monopolie. Door de overname is de macht van Chess.com enorm vergroot. Alleen de non-profitorganisatie Lichess.org geldt als voornaamste tegenhanger.
De overname biedt Chess.com enorme kansen, omdat synergie-effecten bewerkstelligd kunnen worden doordat het de marketing van verschillende bedrijven kan combineren. Dat de overname negatieve consequenties kan hebben voor de schaakwereld is afgelopen week bevestigd. Chess.com heeft besloten om schaakwebsite Chess24 uit de lucht te halen vanwege de ‘aanhoudende onderhoudskosten en verouderende technologie’. De verdwijning van Chess24 zal een gemis zijn voor veel schaakfans, omdat het een ideale omgeving bood om partijen te volgen.
Ondertussen gaat in Nederland de landelijke competitie vrolijk verder. Afgelopen weekend stond alweer de zesde ronde op het programma. In de meesterklasse eindigde het spannende affiche tussen Groningen Combinatie en Paul Keres uit Utrecht in 5-5, waardoor de Groningse club momenteel een gedeelde derde plaats bezet. In de eerste klasse hebben Philidor Leeuwarden en het tweede team van Groningen Combinatie het zwaar. Slechts een van beide teams zal zich dit seizoen kunnen handhaven. Het Groningse team ging liefst 9-1 onderuit, maar heeft nog wel een matchpunt voorsprong, met een vergelijkbaar programma voor de boeg. In de tweede klasse stond een interessante wedstrijd tussen LOS en Assen op het programma. Assen won overtuigend met 6-2 en grijpt nu de koppositie.
In de meesterklasse liet de Utrechtse grootmeester Hugo ten Hertog zijn beste schaak zien.
Hugo Ten Hertog – Tomasz Warakomski
1.Pf3 d5 2.g3 c6 3.Lg2 Lg4 4.h3 Lh5 5.c4 e6 6.d4 Pd7 7.cxd5 exd5 8.Pc3 Ld6 9.e4!
Wit’s openingsspel oogde timide, maar heeft toch het nodige venijn.
9…dxe4 10.Pxe4 Le7 11.De2! Pgf6 12.Pd6+ Kf8 13.Pc4 Lb4+ 14.Ld2 De7?
Nu zwart de rokaderechten heeft verloren probeert hij dames te ruilen. Het eindspel dat ontstaat is echter bijzonder onplezierig. Beter is 14…Lxd2+ 15.Dxd2 Lxf3! 16.Lxf3 Pb6!, wat volledig in lijn is met de verborgen wet dat afruil van lichte stukken voordelig is als de tegenstander met een geïsoleerde d-pion speelt.
15.Dxe7+ Lxe7 16.Pfe5! Pxe5 17.dxe5 Pd7 18.f4
De witte structuur is hersteld en de pionnenfalanx neemt veel ruimte in beslag.
18…Lg6 19.Pa5!
Iedere zet is raak. Ten Hertog voert de druk geleidelijk op.
18…Pc5 20.0-0 Ld3 21.Tfd1 Le2 22.Te1 La6 23.b4 Td8 24.Ted1 Pa4 25.Le3 Txd1+ 26.Txd1 Pc3 27.Td2 Ke8
Wit staat dominant, maar grootmeesters vallen niet zomaar om, waardoor precisie vereist is. Ten Hertog converteert zijn voordeel nu op fenomenale wijze.
28.Pxc6!! bxc6 29.Lxc6+ Kf8 30.a4
Door het stukoffer blijft de zwarte toren buitenspel. Ondertussen wandelt de pionnenmeerderheid rustig naar de overkant.
30…h5 31.b5 Lc8 32.a5 Th6 33.Lxa7 La6 34.Tb2! Lc8 35.Ld4 Pa4 36.a6! Ld8 37.a7 Pb6 38.Lc5+ Kg8 39.Kg2! 1-0
De a-pion is niet te stoppen. Een vrijwel perfecte partij van Ten Hertog. En nu we toch over monopolies spreken: Warakomski treft het niet – het is alsof de Pool op Vreeburg is aanbeland terwijl Ten Hertog daar zojuist een hotel heeft geplaatst.
Partij in viewer:
Lees (voor niet-abonnees alleen op vrijdag van verschijning gratis) verder: www.groene.nl/auteur/hans-ree
Oude links naar partijen via chessbomb leveren nog steeds de gezochte partij op, zij het via chess.com,
daarentegen krijg je met oude links naar partijen via chess24 de homepage van chess.com.
Proef op de som chessbomb.com/arena/2020-saint-louis-rapid-and-blitz/09-Grischuk_Alexander-Carlsen_Magnus
chess24.com/en/watch/live-tournaments/chess24-legends-of-chess-2020/1/4/4 was dezelfde partij als
chessbomb.com/arena/2020-chess24-legends-of-chess-prelims/04-Ivanchuk_Vasyl-Leko_Peter