Krantenrubrieken weekends 14, 21 en 28 september 2024
Wekelijks publiceren we de schaakrubrieken van Dimitri Reinderman voor HDC Media, Henk Prins voor het Reformatorisch Dagblad, Nick Maatman voor Dagblad van het Noorden / Leeuwarder Courant en Hans Ree in de Groene Amsterdammer.
Dimitri Reinderman | Henk Prins | Nick Maatman | Hans Ree
14 september: Bad boy Niemann trekt veel aandacht
Opvallend vaak is er in de Nederlandse media aandacht voor Hans Niemann. Vorige week vrijdag weer bijvoorbeeld, grote artikelen in de Volkskrant en op nos.nl. Is dat omdat hij een echte underdog is? Carlsen beschuldigde twee jaar geleden de Amerikaan ten onrechte van vals spel nadat hij van hem verloren had. Van zijn landgenoten kreeg hij weinig steun: integendeel, Nakamura en So zeiden nare en/of onware dingen over hem, net als het dominante schaakplatform chess.com. Het kostte hem ook vele uitnodigingen. Hij werd zelfs een soort paria: volgens Niemann waren er spelers die tegen hem gezegd hadden dat als ze in een team zouden spelen met hem, het ook hun uitnodigingen zou kosten. Je zou Niemann het slachtoffer van een samenzwering kunnen noemen, alle reden om sympathie voor hem te hebben. Zijn gedrag en uitspraken maken dat echter best wel moeilijk. Over de affaire: “Ik heb geen fouten gemaakt, ik vocht gewoon voor de waarheid.” Over dat hij onsympathiek wordt gevonden: “Op revolutionairen word altijd neergekeken” en daarnaast
“Ik ben de beleefdste en vriendelijkste schaker” (want andere schakers doneren niet aan goede doelen in schaken).
Deze uitspraken komen uit een interview dat Gothamchess (Levy Rozman) met hem had op Youtube. Of nouja, interview, het leek soms meer een gevecht, zo werd Rozman door Niemann “een marionet van chess.com” genoemd, al bood hij ook aan om ‘m voor 200.000 dollar grootmeester te maken samen met zijn maat Kramnik. En of hij een kans zou maken tegen Nakamura: “Hem hoef ik niet te verslaan. Als hij de leeftijd heeft dat hij niet eens meer kan lopen ben ik nog steeds aan het winnen.” Zo krijgt Niemann de reputatie van een bad boy, maar de media lusten daar wel pap van.
Aanleiding voor het interview en de mediaberichten was het Speed Chess Championship dat vorige weekend in Parijs werd gehouden. In de halve finale troffen Niemann en Carlsen elkaar voor het eerst weer in levende lijve (wel beiden achter een computer zittend). Carlsen won slechts 17.5-12.5, maar bij een voorsprong van tien punten temporiseerde hij als Femke Bol als ze in de series loopt. Niemann verloor in de troostfinale 21-9 van Nakamura, terwijl Carlsen door Firouzja met 23.5-7.5 te verslaan het toernooi won.
Magnus Carlsen– Hans Moke Niemann
1.c4 Pf6 2.Pf3 e6 3.g3 d5 4.Lg2 Le7 5.0–0 0–0 6.d3 a5 7.Pc3 c6 8.e4 Pa6 9.e5 Pd7 10.h4 b6 11.Te1 Lb7 12.cxd5 cxd5 13.d4
Wit heeft na origineel openingsspel een gunstige versie van de Koningsindische Aanval gekregen.
13…Lc6 14.Pg5 b5 15.Dh5 Lxg5 16.Lxg5 De8 17.Dg4 Kh8 18.Tac1 Pb6 19.Pe2!
Stukken erbij!
19…Pb4 20.Pf4! Pxa2 21.Ph5
De aanval is beslissend.
21…Tg8 22.Pf6 Df8 23.Dh5 gxf6 24.Lxf6+ Tg7 25.Txc6 Pc4
Zwart gaf op zonder iets als 26.Tc7 Kg8 27.Lxd5! exd5 28.e6 af te wachten.
Partij in viewer:
21 september: Duikeling Giri op de wereldranglijst
Het gaat niet goed met Anish Giri. Of althans, op persoonlijk gebied is hij wellicht heel gelukkig met zijn vrouw en drie kinderen, maar zijn schaakprestaties vallen tegen. Hij begon het jaar nog wel goed: in Wijk aan Zee werd hij gedeeld eerste en mede daardoor stond hij op de ratinglijst van februari op plek vier van de wereld. Daarna ging het echter bergafwaarts. In maart werd hij zevende (van de acht) in een toernooi in China, in juni ging een toernooi in Roemenië nog wel met een score van 50% maar augustus werd helemaal een rampmaand voor hem. Eerst verloor hij in Utrecht een match van Hans Niemann en vervolgens werd hij in de Sinquefieldcup in Saint Louis ongedeeld laatste. Door deze vormcrisis is hij gezakt naar (virtueel) plek 24 van de wereld.
Voor het Nederlands team is het te hopen dat zijn vormcrisis snel afgelopen is, want sinds 11 september doen ze mee aan de Olympiade in Boedapest. Het begin was echter niet heel hoopgevend: al in de derde ronde verloor Giri (en het team) tegen underdog Italië. Heel erg is dat echter niet: het gaat bij een Olympiade vooral om de laatste rondes en die zijn dit weekend. Wel hoopgevend is dat Giri de dag voor de rustdag een goede partij won tegen de Kroatische nummer 91 van de wereld.
Anish Giri – Ante Brkic
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.Dd3!?
Dit had Giri nog niet eerder geprobeerd tegen de Najdorf. Zwart maakt er een Draak van.
6…g6 7.f3 Lg7 8.Le3 Pbd7 9.Dd2 b5 10.a4!
Wit besluit aan te vallen op de damevleugel. Pion a6 wordt het doelwit.
10…bxa4 11.Txa4 Lb7 12.Pb3 0–0 13.Le2 a5 14.0–0 Pe5 15.Tfa1 Pc6 16.Lb5 Pd7 17.Lxc6 Lxc6 18.Txa5
Plan gelukt, pion gewonnen! Nu wil wit stukken gaan ruilen.
18…Pe5 19.Txa8 Lxa8 20.De2 Db8 21.Ld4 Tc8 22.Db5 Lc6 23.Dxb8 Txb8 24.Ta6 Ld7 25.Pd5 e6 26.Pe3 Pc6 27.Lxg7 Kxg7 28.Pc4 d5 29.Pc5 dxc4 30.Pxd7 Tc8 31.Pb6 Tc732.Pxc4 Pb4 33.Ta4 Pxc2
Het ruilplan gaat ook naar wens, maar hier had wit beter met 34.Kf2 zijn koning erbij gehaald.
34.Pd6 Tc6 35.e5 Pe3 36.Kf2 Pf5?
Na 36…Pd5! 37.Tc4 Tb6 heeft zwart opeens veel tegenspel. In de partij wikkelt wit op een slimme manier af naar een toreneindspel.
37.Tc4! Tb6 38.Pxf5+ gxf5 39.b4 f6 40.exf6+ Kxf6 41.f4
Omdat de zwarte toren passief staat is het toreneindspel gewonnen.
41…e5 42.fxe5+ Kxe5 43.Ke3 Kd5 44.Th4 Tb7 45.g3 Kc6 46.Td4 Te7+ 47.Kf4 Te2 48.Kxf5 Txh2 49.Th4 Tf2+ 50.Kg5 Tf7 51.Kh6 Kd6 52.Tf4 Tb7 53.g4 Ke5 54.Tf5+ Ke6 55.b5 Ta7 56.b6 Tb7 57.Tf1 Ke5 58.g5 Ke4 59.Tf6 Ke5 60.Tc6 Kf4 61.Tc4+ Kf5 62.Tc7 Txb6+ 63.Kh5 h6 64.Tf7+ Ke5 65.g6 Zwart gaf op.
Partij in viewer:
28 september: Debuut Schagen in eerste klasse
In drie uiteinden van het land (Zeeland, Limburg en Groningen) zijn jaarlijks grote internationale toernooien. Maar hoe zit het met de vierde? Nou, in de Noordkop is vrijwel niets te beleven voor de topschaakliefhebber. Goed, in Texel is elk jaar een rapidtoernooi met twee grootmeesters, in 2003 t/m 2006 was in Schagen het NK jeugd en in dat laatste jaar ook een rapidmatch tussen de toen 15-jarige Magnus Carlsen en Loek van Wely, maar dat is het zover ik weet ook wel. Maar de laatste jaren is er eindelijk wat aan het gebeuren en dat komt vooral door Warner de Weerd. In 2016 werd hij lid van de toen kwakkelende schaakvereniging Magnus in Schagen (die overigens niet vernoemd is naar Carlsen). Geen jeugd, geen sterke schakers. De Weerd wilde daar verandering in brengen en dat is gelukt! Inmiddels zijn er zo’n 40 jeugdleden en is er dankzij sponsoring een sterk eerste team met o.a. twee grootmeesters en twee meesters. Het team is sinds 2016 verschillende keren gepromoveerd en ze zijn dit seizoen het eerste Noordkopteam ooit in de eerste klasse. Daar zijn ze meteen een kandidaat voor het kampioenschap. Dat geldt weliswaar voor minstens de helft van de teams in 1A, want er is geen team dat op papier duidelijk het sterkste is. maar toch.
Voorlopig zal het team niet denken aan het kampioenschap. In de eerste ronde werd in de Noord-Hollandse derby tegen Caïssa-Eenhoorn ruim verloren: 3-7. Qua gemiddelde rating waren de Schagenaren licht favoriet, hun titelhouders scoorden echter maar 1 uit 4. De grootste verrassing gebeurde op bord 8: de legendarische maar onevenwichtige Zaankanter Manuel Bosboom verloor (mede door tijdnood) tegen een 17-jarig talent met ruim 300 ratingpunten minder.
Manuel Bosboom – Mason Brouwer
1.Pf3 Pf6 2.g3 d5 3.Lg2 c5 4.0–0 e6 5.d3 Pc6 6.Pbd2 Le7 7.e4 Dc7 8.Te1 0–0 9.e5 Pd7 10.De2 b5 11.Pf1 Lb7 12.h4 Tfc8 13.Lf4 a5 14.P1h2 a4 15.a3
Wit gaat rechts voor mat, zwart links voor materiaal. In eerste instantie gaat het voor wit voorspoediger, vooral omdat zwart h6 toelaat.
15…c4 16.Pg4 Dd8 17.h5 cxd3 18.cxd3 b4 19.h6 g6 20.De3 bxa3 21.bxa3 Pa5 22.Lg5 Pb3 23.Ta2 Tc3 24.Lxe7 Dxe7 25.Lf1 La6 26.Df4 Lb5 27.Pg5 Tac8
Als wit nu rustig zijn stelling verbetert (Td1 en d4 bijvoorbeeld) kan zwart eigenlijk alleen afwachten. Met de volgende zet blokkeert wit zichzelf.
28.Pf6+? Pxf6 29.exf6 Dc7 30.Dg4 Te8 31.Tae2 Ld7
Na 32.Pf3 zou het nog steeds spannend zijn. In tijdnood speelt wit op een truc (Dxd5) maar mist het sterke zwarte antwoord.
32.Df3? Pd4 33.De3 Pxe2+ 34.Lxe2 Txa3 35.Lf3 Dc3 36.Kg2 Dc8 37.Dd4 Tc3 38.Ta1 Dc5 39.Txa4 Lxa4 40.Dxa4 Tf8 41.d4 Tc4 42.Dd7 Dc7 Haalt de laatste hoop van wit eruit (Pxe6) en die gaf daarom op.
Partij in viewer:
13 september:
De eindspelstudie 1033 van H. Rinck, die in 1917 werd gecomponeerd, had als motto “Weggevertje”. En terecht wit moet alle stukken weggeven om zijn doel te bereiken. 1. Pf4+! Dxf4 2. Lg6+ Kxg6 3. h5+. En of zwart nu neemt of niet, het is en blijft pat. Dit is een mooi werkstukje van al meer dan 100 jaar oud.
De eindspelstudie van diagram 1 van H.K. Mattison is nog ouder, gecomponeerd in 1914. Ook hier is de opdracht, wit aan zet houdt remise. Er is in geen velden of wegen een pat te bekennen, maar zie wat er gebeurt. 1. Tg4+! Fout is 1. Ta8+? Kb5 2.Ta1 Le5+ enz. Zwart vervolgt met 1. … Ka3. Als de zwarte koning de vijfde rij betreedt volgt 2. Tg5+ met het idee 3. Tf5. Wit zet na 1…. Ka3 voort met 2. Tg5! Uiteraard faalt de zet 2, Tg7? wegens 2. … Le5+. Zwart speelt 2. … Lb4+, dit is verplicht, er dreigde immers 3. Ta5 mat, Het vervolg is mooi: 3. Kc2 f1D 4. Ta5+!! Lxa5 pat.
In beide wat simpeler studies zagen we geen of meerdere dameoffers, waar we de patserie mee waren begonnen. Een mooie afsluiting van de serie is dan ook een compositie van de beste eindspelcomponist ooit, de Rus G. Kasparjan (1910-1995), die een bijzonder patprobleem maakte met een dameoffer. Zie diagram 2. De opgave is; zwart aan zet houdt remise.
Na 1. … f6+! 2. Kxh5 Kf7 3. Dc4+ Le6 4. Dxe6+! (Het dameoffer) 4. … Kxe6 5. e4 Kd6 6. exf5 e5 is de stelling pat. Wit kan namelijk niet 7. fxe6 en-passant spelen. Na het uitvoeren van die zet, zet wit zichzelf schaak door Ta5, en dat mag niet. Feitelijk staat pion f5 gepend, al staat er dan nog een zwarte pion op e5. Dit heet een onzichtbare penning.
20 september:
Samuel Loyd (1841-1911) was de ongekroonde koning van hen die zich niet zozeer voor het schaakspel als strijd interesseren, niet de tegenstanders achter het bord, maar de stukken op het bord als hun grootste vijand beschouwen. Een zin die ik tegen kwam in de oude pocketserie van Hans Bouwmeester. Bouwmeester wilde een link leggen tussen de schaakpartij en het schaakprobleem. Hij had daar wel het tussenstation van de eindspelstudie nodig. Inderdaad de eindspelstudie staat dichter bij het schaakspel dan het schaakprobleem. Bij een schaakprobleem moet men zich houden aan een bepaald zettenaantal om mat te zetten, dat speelt nagenoeg niet in een schaakpartij. Al krijg je soms wel eens commentaar na de partij dat je een mat in drie zetten tijdens de partij hebt gemist. Van belang is in een partij alleen dat, en niet in hoeveel zetten , men een partij wint, Bij een schaakprobleem is het juist andersom. Het winnen van de partij op zichzelf is in de meeste problemen totaal geen kunst, de moeilijkheid is, dat men zich aan het aantal zetten moet houden.
Van de puzzzelkoning Samuel Loyd werd enkele weken geleden driezet 1033 aangeboden ter oplossing. Dit probleem werd eerder geplaatst op 25 juni 1867 in La Strategie. Wit geeft mat in drie zetten. Wit kan niet beginnen met promotie tot dame of toren wegens pat. Uiteraard moet het wat subtieler. De oplossing is 1. a8L! Een zogenaamde minor-promotie. Als zwart 1. … Kf8 speelt dan is 2, b8D+ , Kf7 3. Ld5 mat het vervolg. Na 1. … Ke8 speelt wit 2. Ke6, Kf8/Kg8 3. b8D mat.
Twee driezetten 1035 en 1036 van Samual Loyd zijn op te lossen. Bespreking volgt over enkele weken.
Correctie schaakrubriek 6-9 en 13-9: Eindspelstudie H. Rinck moet opgavenummer 1034 hebben i.p.v. 1033. De eindspelstudie met nummer 2 is niet van V.A. Brion maar van de bekende componist V.A. Bron.
27 september:
In Boedapest werd deze maand de Schaakolympiade gehouden. Landenteams speelden tegen elkaar in twee secties, de open en de damessectie.
India schreef geschiedenis door dubbel goud te behalen. In genoemde secties werden de teams van India de nummer 1. Beide Indiase teams domineerden in de laatste ronde en behaalden overtuigende 3,5-0,5 overwinningen. In het open gedeelte waren de grootmeesters Dommaraju Gukesh, die in november een match speelt voor het wereldkampioenschap tegen Ding, en Arjun Erigaisi de topschoorders, terwijl Divya Deshmukh en Vantika Agrawal de hoofdrol speelden in het damesgedeelte. Alle vier de spelers bekroonden hun geweldige prestaties met individuele gouden medailles. De Verenigde Staten en Oezbekistan pakten zilver en brons in de open sectie, terwijl Kazachstan en de Verenigde Staten zilver en brons claimden in de damessectie.
Nederland speelde geen rol van betekenis in de Olympiade, in beide secties werd een 21e plaats gehaald, wat voor beiden ver onder de maat is.
De monsterscore van de zeer sterke Indiase speler Bommaraju Gukesh van 9 punten uit 10 partijen is een buitengewone hoge prestatie op dat niveau. Van hem laat ik een partij zien.
P. Maghsoodloo (Iran) – D. Gukesh (India)
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pc3 c5 4. cxd5 exd5 5. Pf3 Pf6 6. g3 Pc6 7. Lg2 cxd4 8. Pxd4 Lc5 9. Pb3 Lb6 10. 0-0 d4 11. Pa4 0-0 12. Te1 h6 13. Lf4 Le6 14. Pbc5 Ld5 15. Pxb6 axb6 16. Pxb7 Dd7
Zwart dreigt nu te winnen met 17. … Lxg2.
17. e4! dxe3 e.p.
18. Txe3
Niet goed is 18. Lxe3? Pb4 19. Pc5 (19. Ld5? Pbxd5 20. Lxb6 Pxb6, zwart staat beter of 19. … Lxc5 20. Lxc5 Tfb8 21. Lxb4 Txb4 22. Lxd5 Dxd5 23. Dxd5 Pxd5 en zwart heeft overwicht. 18.fxe3 Pb4 19. Lxd5 Pbxd5 20. e4 is ook speelbaar.
18. … Pb4 19. Pd6 Lxg2 20. Kxg2 Tad8
… Pbd5 is nu een sterke dreiging.
21. Tb3 Pbd5
Zwart heeft een prima compensatie.
22. Le5 De6 23. Dd4
Niet goed is 23. Lxf6? gxf6 24. Dd2 Dxd6 (24. … Txd6? Te1! en zwart wint dit wel.
23. … Pg4
23. … Txd6 24. Lxd6 Dxd6 is ook goed speelbaar.
24. Td1 Pe7! 25. Lxg7 Pf5!
Nemen op g4 gaat natuurlijk niet wegens 26. … Pe3+. Ook 26. … Pxg7? 27. Dxe6 Pxe6 38. Txb6 of 27. Txe3 Dxg4 28. Lxf8 Dxd1 verliest wit.
26. Df4 Pxg7 27. Txb6 f5 28.h3 Pe5 29. Pc4 Dxc4 30. Txd8 Txd8 31. Dxe5 Td1 32. Tb3 Df1+ 33. Kf3 Dh1+ 34. Kf4 Td5 0-1.
Partij in viewer:
14 september: Eerlijke voorspellingen
De Indiase schaakmeester Sagar Shah is een van de meest invloedrijke schaakjournalisten. Een decennium geleden kwam hij nog naar Dieren om deel te nemen aan het ONK. Daar kon je hem op de rustdag ook aantreffen op het voetbaltoernooi. Sindsdien heeft hij het over een andere boeg gegooid. Shah is niet langer actief als speler, maar reist de hele wereld over om toptoernooien te volgen. Voor zijn kanaal Chessbase India maakt hij met zijn telefoon beelden van toppartijen, en neemt hij interviews af met belangrijke spelers, coaches officials, en zelfs schaakouders.
Deze week gaat de Olympiade van start in Budapest. Daarom stond Shah ineens zelf voor de camera. Er werd hem gevraagd wat zijn ‘eerlijke voorspelling’ is voor de Olympiade. Een lachende Sagar Shah gaf ineens een bijzonder filosofisch antwoord: “Je kunt ofwel voorspellen, of je bent eerlijk!”
De vraag was natuurlijk goed bedoeld. De interviewer wilde met zijn verwoording voor zijn dat Shah een vooringenomenheid zou hebben voor het eigen Indiase team. Maar ook zonder vooringenomenheid kunnen we stellen dat India samen met de Verenigde Staten de grote favorieten zijn op de aankomende Olympiade.
Andere voorspellingen hebben betrekking op de comeback van de Groningse schaker Milan Mostertman. Meer dan 10 jaar was hij van de schaak schaakradar verdwenen. Door vermoeidheid na lange partijen verloor hij destijds zijn motivatie. Met hernieuwde energie is Mostertman teruggekeerd. Kunnen spelers ook op latere leeftijd belangrijke vorderingen boeken? Mostertman is ervan overtuigd dat theorieën over neuroplasticiteit van de hersenen incompleet zijn. Zo is de consensus dat kinderen nieuwe ideeën veel sneller kunnen assimileren. Maar Mostertman stelt dat er ook andere factoren zijn. Zo hebben mensen op latere leeftijd over het algemeen veel andere verantwoordelijkheden, wat een leerproces in de weg staat. Hij stelt dat je dit probleem prima kan omzeilen door hard en gedreven te werken, met een goed plan.
Een eerlijke voorspelling is dat hij het toch wat te rooskleurig inschat. Want wie zou voorspellen dat hij binnen enkele maanden zomaar een toernooi zou winnen? Dat lukte wel! Met een score van 5 uit 6 eindigde Mosterman bovenaan in een weekendtoernooi in Arnhem.
Milan Mostertman – Midas Ratsma
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Pf6 4.Pg5 d5 5.exd5 Pa5 6.Lb5+ c6 7.dxc6 bxc6 8.Df3!? Le7 9.Ld3 0–0 10.Pc3 Tb8 11.Lf5 Lxf5 12.Dxf5 g6 13.Dh3 Ph5 14.Pf3 e4! 15.Pxe4 f5!
Deze hyperscherpe variant van het Italiaanse tweepaardenspel leidt altijd tot spektakel. Ratsma antwoordt zeer dynamisch en heeft voldoende compensatie.
16.Pc3 Pf4 17.Dg3 Ph5
18.De5?!
Na 18.Dh3 kan zwart zetherhalen. Is dit ‘jeugdig’ optimisme?
18…Ld6 19.Dd4 Tb4?!
Het bizarre 19…c5! 20.Dd5+ Tf7 leidt tot een voordeeltje voor zwart, omdat de witte dame ingesloten dreigt te worden.
20.Dxa7 Te8+ 21.Kd1 Pf6 22.a3 Tb8
Veel beter is 22…Tb7! waarna zwart voldoende compensatie houdt voor de missende pionnen. In de partij krijgt wit tijd om te consolideren.
23.b4! Pb7 24.Dd4! Kf8 25.d3 c5 26.Lh6+ Ke7 27.bxc5 Pxc5 28.Pd5+ Pxd5 29.Lg5+
Schaakmat met 29.Dg7+ Ke6 30.Pd4# kon ook, maar damewinst is ruim voldoende!
21 september:
Geen rivalen
Magnus Carlsen heeft het ‘wereldkampioenschap’ online snelschaken op dominante wijze gewonnen. In een interview werd hem eens gevraagd wie hij nou als zijn grootste concurrent ziet bij het online snelschaken. Carlsen liet weten dat er verschillende categorieën zijn, waarbij de eerste categorie bestaat uit: ‘geen rivalen’. In de finale won hij met een verbluffende score van 23,5-7,5 van Alireza Firouza. En dat terwijl Firouzja twee dagen eerder nog overtuigend won van Hikaru Nakamura. Bij deze is de pikorde weer hersteld.
Toch ging de meeste aandacht naar de strijd in de halve finale tussen Carlsen en Hans Niemann. Twee jaar na het drama in St. Louis zaten ze eindelijk weer tegenover elkaar. Vooraf was Niemann vol bravoure – hij zag zichzelf zeker niet als underdog. Toch waren er weinig die Niemann een serieuze kans toedichtten. In de match kwam Niemann er nooit echt aan te pas. Bij een voorsprong van tien punten verloor Carlsen de focus, waardoor Niemann de schade uiteindelijk tot slechts vijf punten achterstand kon beperken.
Vervolgens verloor Niemann eveneens van Nakamura, die destijds ook actief betrokken was bij het drama in St. Louis. De tegenslagen die Niemann te verwerken kreeg zorgden voor een enorme verandering in zijn toon. Waar hij vooraf de situatie op scherp zette, was hij achteraf realistisch en respectvol. Wat twee nederlagen met een mens kunnen doen… Toch geeft het wel een interessant inzicht in de psyche van topschakers. Wellicht heb je een waanzinnige dosis zelfvertrouwen nodig om de absolute top te behalen. Het is in overeenstemming met een bijzonder aforisme van Henry Ford: Of je nou denkt dat je iets kan, of denkt dat je iets niet kan – je hebt gelijk.
De matches in Parijs waren ook hoopgevend. Het lijkt erop dat alle kemphanen elkaar wat meer zijn toegenaderd. Wellicht is dit het moment dat de schaakwereld weer volledig verenigd wordt. Naar verluidt is Niemann uitgenodigd voor het volgende Freestyle schaaktoernooi, waar Carlsen medeorganisator van is. De schaakmaffia bestaat niet. Maar de ‘final boss’ bestaat wel, en die blijft nog even doorgaan met winnen.
Alireza Firouzja – Magnus Carlsen
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.a3 Lxc3+ 5.bxc3 Pc6 6.f3 b6 7.e4 La6 8.Lg5 h6 9.Lh4 g5
Een interessante, dynamische speelwijze. Zwart is van plan om lang te rokeren.
10.Lf2 Ph5 11.h4 Df6 12.e5 Dg7 13.g3?!
13…0–0–0!
Recent bespraken we hier de spectaculaire overwinning van Nepomniachtchi tegen Giri. Nu zien we ook de keerzijde van de Sämisch variant. Van een koningsaanval is hier geen sprake, en wit blijft achter met een zeer kwetsbare damevleugel.
14.Ld3 f6!
Carlsen pakt het energiek aan. Hij dreigt de stelling te openen, waardoor de witte koning kwetsbaar komt te staan in het centrum.
15.f4 Df7 16.hxg5 hxg5 17.fxg5 fxg5 18.Df3 Dxf3 19.Pxf3
19…Pf4 20.Txh8?
Met het opmerkelijke 20.Lh7! kan wit nog strijden.
20…Pxd3+ 21.Ke2 Txh8 22.Kxd3 Tf8 23.Ke3 Pa5 24.Pd2 g4! 0–1
Anderhalve fout, en Firouzja kan opgeven. Het lijkt misschien wat vroeg, maar de stelling is hopeloos. Pion c4 gaat verloren, en vervolgens infiltreert de zwarte toren op f3. Carlsen laat schaken soms zo makkelijk lijken.
Partij in viewer:
28 september: India wint Olympiade
India is in opkomst. Het reusachtige land aan de zuidkust van Azië heeft een populatie van meer dan 1,4 miljoen inwoners. Toch is de economie van het land momenteel slechts een fractie van buurland China. Maar daar lijkt veranderingen in te komen, nu prognoses stellen dat India in 2030 de derde grootste economie van de wereld wordt.
Hoe is dit te merken? In ieder geval nog niet op het gebied van sport. Op de Olympische Spelen in Parijs stelde het land teleur met slechts 1 zilveren medaille en 5 bronzen medailes, wat een 71e plaats opleverde in de medaillespiegel. Een enorm contrast met de prestaties van India op het schaakbord.
Sinds de eerste wereldtitel van Vishwanathan Anand heeft er een ware revolutie plaatsgevonden. Veel jonge Indiërs zijn geïnspireerd geraakt om in de voetsporen van de schaaklegende te treden. Het land heeft enorme infrastructuur opgezet om de ontplooiing van talent te bevorderen. Jonge getalenteerde spelers komen samen in speciale trainingsgroepen met de beste coaches. Daarnaast krijgen grootmeesters in India een bijdrage van de overheid, wat een carrière als schaker aantrekkelijker maakt.
Dit heeft zijn vruchten afgeworpen. Wie een blik werpt op de top 5 van de wereldranglijst ziet 2 Indiase namen staan. En nee, dit is niet langer de naam van Anand.
Op de Olympiade in Budapest heeft India flink huisgehouden. Een ronde voor het einde was de gouden medaille al binnen. Met name Gukesh Dommaraju en Arjun Erigaisi maakten enorm veel indruk, waarbij zij ook individuele gouden medailles scoorden. Ook in het vrouwentoernooi ging India er met de gouden medaille vandoor. Gegeven de jeugdige leeftijd van veel Indiase spelers en speelsters lijkt het er sterk op dat India het schaken de komende jaren zal gaan domineren.
Vladimir Fedoseev – Gukesh Dommaraju
1.d4 Pf6 2.Lf4 d5 3.e3 c5 4.Pf3 Pc6 5.Pbd2 Lg4 6.c3 e6 7.Da4 Pd7 8.Lb5 Dc8 9.Tc1 a6 10.Lxc6 Dxc6 11.Dxc6 bxc6
Fedoseev won eerder in het evenement van Carlsen, maar heeft nu niets bereikt in de opening. Gukesh gaat er even goed voor zitten.
12.c4 f6! 13.Pb3 a5! 14.h3 Lf5 15.Ke2 a4 16.Pbd2 h5!? 17.Lg3 Le7 18.Tc3 Kf7 19.Thc1 Thc8! 20.dxc5
20…e5!
Gukesh speelt ongelofelijk accuraat. Hij offert nu een pion. De compensatie is enorm vanwege het loperpaar en de beperkte activiteit van de witte stukken.
21.cxd5 cxd5 22.c6 Pb6 23.a3 Ta5!
De c-pion van wit gaat nergens heen en pion b2 is kwetsbaar.
24.Pe1 Tb5 25.Pd3
25…d4! 26.exd4 exd4 27.T3c2 Te8! 28.Pf3 Tb3 29.Pfe1 Lb4+
Zwart wint materiaal en de rest is simpel.
30.Kf1 Lxe1 31.Pxe1 Lxc2 32.Pxc2 d3 33.Pe3 Txb2 34.c7 Pc8 35.h4 Ta2 36.Lf4 Txa3 37.g3 Tb3 38.Pc4 Te6 39.Pd2 Tb2 40.Tc3 Ta6 41.Ta3 Tc2 42.Pe4 Kg6 43.Kg2 Pe7 44.Kf3 Pd5 45.Pc3 Pxc7 46.Lxc7 d2 47.Ke2 Te6+ 48.Kd1 Tb2 0–1 Perfectie.
Anish Giri prees de mentaliteit van de Indiase schakers. Waar de meeste deelnemers vooral spelen om niet te verliezen gaan de Indiase spelers altijd vol voor de winst, om eigenhandig te proberen de overwinning voor het team veilig te stellen.
Aan het eind van het jaar mag wereldkampioen Ding Liren tegen Gukesh zijn wereldtitel verdedigen. In de ogen van veel mensen is Ding Liren bij voorbaat al kansloos. Het zou zomaar kunnen dat de wereldkampioen in december weer de beste speler van de wereld is.
Partij in viewer:
Lees (voor niet-abonnees alleen op vrijdag van verschijning gratis) verder: www.groene.nl/auteur/hans-ree
Enkele opmerkingen bij de rubriek van Henk Prins:
– De eerste stelling van Henri Rinck is niet de oorspronkelijke studie, maar alleen het slot ervan. De aanvangsstelling is wit: Kh3 Lc8 Pc4 pi c7 h4, zwart: Kg6 Dg7 pi f3 h6. Oplossing: 1.Lf5+ Kh5 (1… Kf6 2. Pe3!) 2.Pe3 Dxc7 3.Pd5 De5 en we hebben het diagram bereikt. 4.Lg4+ maakt overigens geen remise.
– In de stelling van Kasparyan ontbreekt een witte pion op h6, zonder welke het aan het eind geen pat is. Zwart kan het ook met 5… Ke5 proberen, maar na 6.Lxf5 Kd4 7.Kxg4 Txf5!? 8.exf5 Ke3 9.Kh5 Kxf3 is het opnieuw pat.
– In het probleem van Samuel Loyd moeten de stukken op de g-lijn een veld naar links opgeschoven worden.
– Het is Dommaraju Gukesh, niet Bommaraju Gukesh.
Ondertussen is de vermiste witte pion op h6 opgedoken; nou moeten alleen die stukken bij Loyd nog een stapje opzij doen.
Als we dan toch aan het opmerken zijn: India heeft inderdaad meer dan 1,4 miljoen inwoners, maar dat is vast niet zo bedoeld om te benadrukken dat het zo’n reusachtig land is 🙂
India heeft volgens een schatting van 2023 ruim 1,4 miljard inwoners. Het reizen kan er goed zijn. als je meegaat met mensen die het land kennen.